Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İspanyol Sahrası (İspanyolca: Sahara Español ; Arapça: الصحراء الإسبانية), İspanya tarafından işgal edilip yönetilen ve resmî olarak 1884'ten 1958'e kadar Sahra'daki İspanyol Mülkiyeti, ardından 1958 ile 1976 arasında Sahra Eyaleti adını alan günümüzdeki Batı Sahra toprakları için kullanılan addı. Bir zamanlar Amerika'dan İspanyol Doğu Hint Adaları'na kadar uzanan İspanyol İmparatorluğu'nun en son satın almalarından biri ve kalan son mülklerinden biri olmuştu .
İspanyol Sahrası Provincia del Sáhara(İspanyolca) إقليم الصحراء(Arapça) | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1884-1976 | |||||||||||||||
 İspanya bayrağı  İspanyol Sahrası arması | |||||||||||||||
 İspanyol Sahrası (yeşil) | |||||||||||||||
| Başkent | Villa Cisneros (1884-1940) Layun | ||||||||||||||
| Yaygın dil(ler) | İspanyolca Arapça Berberice | ||||||||||||||
| Hükûmet | Koloni (1884-1958) İspanya Bölgesi (1958-1976) | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Para birimi | İspanyol pesetası | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
1946 ile 1958 arasında, İspanyol Sahrası, İspanyol Batı Afrikası adında yeni bir koloni oluşturmak için yakınlardaki İspanya koruması altındaki Juby Burnu ve İspanyol Ifni ile birleştirildi. İfni Savaşı sırasında İfni ve Sahra iki gün arayla ayrı ayrı İspanya'nın eyaletleri hâline gelirken, barış antlaşması kapsamında Juby Burnu Fas'a bırakıldı.
İspanya, Fas'ın talepleri ve özellikle Birleşmiş Milletler'in dekolonizasyona ilişkin kararlarından kaynaklanan uluslararası baskının ardından Sahra topraklarından vazgeçti. Polisario Cephesi aracılığıyla yerli Sahravi nüfusunun iç baskısının yanı sıra Fas ve Moritanya'nın hak iddiaları bulunuyordu. 1956'da bağımsızlığını kazandıktan sonra Fas, sömürge öncesi tarihî topraklarının bir parçası olarak bölgede hak iddia etti. Moritanya, bölgeyi birkaç yıl boyunca tarihsel olarak talep etti, ancak 1979'da tüm iddialarını geri çekti.
1975'te Fas, şimdi Batı Sahra olarak bilinen bölgenin çoğunu işgal etti, ancak bağımsız bir Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin (SADR) egemenliğini destekleyen Polisario Cephesi, Fas'a karşı 16 yıl boyunca bir gerilla savaşı verdi. 1991'de BM bir ateşkes müzakeresi yaptı ve halkın geleceği hakkında oy kullanmasına izin vermek için müzakereler ve bir referandum düzenlemeye çalıştı. Fas, Atlantik kıyılarının çoğunu ve Batı Sahra'nın kara kütlesinin, nüfusunun ve doğal kaynaklarının çoğunu kontrol ediyor.
İspanyol dönemi
Berlin Konferansı'nda (1884-1885), Avrupalı güçler Afrika'da etki veya koruma bölgeleri oluşturmak için kurallar koyuyorlardı ve İspanya, 26 Aralık 1884'te Cape Blanc'tan Cape Bojador'a kadar "Afrika kıyılarının koruyucusu " ilan etti. 14 Ocak 1885'te diğer güçlere yazılı olarak resmî olarak bilgi verdi Ticaret karakolları ve askerî mevcudiyet kurmaya başladı. Temmuz 1885'te Kral XII. Alfonso, Emilio Bonelli'yi komiser olarak Vadi'z-Zeheb'e atamıştır. 6 Nisan 1887'de bölge, askerî amaçlarla Kanarya Adaları Komutanlığı'na dâhil edildi. 1886 yazında İspanyol Ticarî Coğrafya Derneği'nin (İspanyolca: Sociedad Española de Geografía Comercial sponsorluğunda ), Julio Cervera Baviera, Felipe Rizzo (1823–1908) ve Francisco Quiroga (1853–1894), Vadi'z-Zeheb olarak adlandırılan bölgeyi geçerek topografik ve astronomik gözlemler yaptı. O zamanlar coğrafyacılar bölgenin haritasını çıkarmamıştı ve özellikleri yaygın olarak bilinmiyordu. Yürüyüşleri, Sahra'nın o bölgesindeki ilk bilimsel keşif gezisi olarak kabul ediliyor.
1884'te bölgeye girerken, İspanyol kuvvetlerine hemen birçok vahada ve kıyı köyünde yaşayan yerli Sahravi kabilelerinin, Sahra Berberilerinin sert direnişiyle karşı karşıya kaldılar. Yerli halk ağırlıklı olarak balıkçılık ve devecilik işlerinde çalışıyordu ve bir Bedevi Arapça lehçesi olan Hassaniya dilini konuşuyorlardı. 1904'te güçlü Smara merkezli marabout Şeyh Ma al-'Aynayn liderliğindeki bir isyan, 1910'da komşu Cezayir'i yöneten Fransa tarafından bastırıldı. Bunu, Ma al-Aynayn'ın oğulları, torunları ve diğer siyasi liderleri altında bir ayaklanma dalgası izledi.
1886'da İspanya, Adrar Emirliği'nin koloninin topraklarını İspanya'ya devrettiği İdjil Antlaşması]]'nı imzaladı. Bu anlaşmanın yasal bir değeri yoktu, çünkü Emir'in bölge üzerinde hiçbir iddiası yoktu, İspanyollar, Emir'in kendisine zarar vermeden hemen vazgeçebileceği bir iddia "icat etti".
Fas, İspanyolların 1884'te hak iddia ettiği sırada bölgenin Fas kraliyet egemenliği altında olduğunu iddia ediyor. Ülke, iddialarını desteklemek için İspanya ile Portekiz arasında, her iki ülkenin de Fas'ın otoritesinin Cabo Bojador'un ötesine geçtiğini kabul ettiği iki on altıncı yüzyıl antlaşması olan Alcáçovas Antlaşması ve 'nı öne sürmektedir. Şerif saltanatı ile İspanya arasında 1 Mart 1767 veya Mart 1895 tarihli Anglo-Fas Anlaşması gibi yetkiyi daha güneye genişleten diğer anlaşmalar da gündeme geldi. Bununla birlikte, Uluslararası Adalet Divanı, 1975 tarihli Batı Sahra hakkındaki İstişari görüşünde, bu anlaşmaların yalnızca bu bölge ile Fas Krallığı arasındaki bağlılık bağlarını (bay'ah ) kanıtladığını ve bölge üzerinde egemenliğe uzanan yasal bağlar olmadığını tespit etti.
Bölgenin sınırları, 20. yüzyılın başlarında İspanya ile Fransa arasındaki anlaşmalara kadar net bir şekilde tanımlanmamıştı. İspanyol Sahra, 1924'te İspanya'nın Río de Oro ve Sakiyetü'l-Hamra topraklarından oluşturuldu. İspanyol Fası olarak bilinen bölgelerin bir parçası değildi ve ayrı olarak idare ediliyordu.
Modern tarih
1956'da bağımsızlığını kazandıktan sonra Fas, sömürge öncesi tarihî topraklarının bir parçası olarak İspanyol Sahra üzerinde hak iddia etti. 1957'de Fas Kurtuluş Ordusu, İfni Savaşı sırasında İspanyol Sahra'nın kuzeyindeki küçük Ifni bölgesini neredeyse işgal etti. İspanyollar, yakınlardaki Kanarya Adaları'ndan bir paraşütçü alayı gönderdi ve saldırıları püskürttü. Fransızların yardımıyla İspanya kısa süre sonra Operaciones Teide-Ecoubillon (İspanyolca adı) / Opérations Ecouvillon (Fransızca adı) aracılığıyla bölgede kontrolü yeniden sağladı.
İspanya direnişi siyasi olarak bastırmaya çalıştı. İspanyol Sahra'nın önceden göçebe olan bazı sakinlerini belirli bölgelere yerleşmeye zorladı ve şehirleşme oranı arttı. 1958'de İspanya, denizaşırı İspanyol Sahra eyaletini oluşturmak için Sakiyetü'l-Hamra ve Vadi'z-Zeheb topraklarını birleştirirken, aynı yıl Juby Burnu Şeridi eyaletini (Villa Bens dâhil) Fas'a bıraktı.
1960'larda Fas, İspanyol Sahra'da hak iddia etmeye devam etti. Birleşmiş Milletler'in bölgeyi dekolonize edilecek bölgeler listesine eklemesi konusunda anlaşma sağladı. 1969'da İspanya, İfni'yi Fas'a bıraktı, ancak İspanyol Sahra'yı elinde tutmaya devam etti.
1967'de, Fas hükûmeti tarafından gizlice örgütlenen bir protesto hareketi olan Harakat Tahrir, İspanyol yönetimine meydan okudu. İspanya 1970 Zemla İntifadasını bastırdı.
1973'te, militan Sahravi milliyetçiliğinin yeniden canlanmasıyla Polisario Cephesi kuruldu. Cephenin gerilla ordusu hızla büyüdü ve İspanya, 1975'in başlarında bölgenin çoğu üzerindeki etkin kontrolünü kaybetti. Siyasi bir rakip olan Partido de Unión Nacional Saharaui'yi (PUNS) bulma çabası çok az başarılı oldu. İspanya, geleneksel Sahravi kabile liderlerine gevşek bir şekilde dayanan bir siyasi kurum olan Djema'a'yı kurarak kabile liderlerini kendi bünyesine katmaya devam etti. Djema'a üyeleri yetkililer tarafından özel olarak seçildi, ancak Madrid'in kararlarını onaylamaları karşılığında ayrıcalıklar verildi.[]
1975 kışında, uzun süredir diktatörü Generalissimo Francisco Franco'nun ölümünden hemen önce İspanya, Fas'tan ve daha az ölçüde Moritanya'dan gelen yoğun bir bölgesel talep kampanyasıyla karşı karşıya kaldı. Bunlar, Fas hükûmeti tarafından koordine edilen 350.000 kişilik kitlesel bir gösterinin, Uluslararası Adalet Divanı'nın Batı Sahra hakkındaki Danışma Kararını atlayarak Batı Sahra topraklarına birkaç kilometre ilerlediği Marcha Verde ("Yeşil Yürüyüş") ile doruğa ulaştı. üç hafta önce yayınlandı. İspanya, Fas ve Moritanya ile Madrid Anlaşmalarını müzakere ettikten sonra güçlerini ve vatandaşlarını bölgeden geri çekti.
Fas ve Moritanya bölgenin kontrolünü ele geçirdi. Moritanya daha sonra Polisario Cephesi'ne karşı başarısız bir savaş verdikten sonra iddiasından vazgeçti. Bölgeyi ilhak etme sürecinde Fas, Polisario Cephesi ile savaşmaya başladı ve on altı yıl sonra, BM 1991'de ateşkes müzakereleri yaptı. Bugün, bölgenin egemenliği Fas ile Sahra halkı arasında tartışmalı olmaya devam ediyor ve kimin oy kullanacağı konusundaki anlaşmazlık nedeniyle referandum bugüne kadar mümkün olmadı.
Mevcut durum
Batı Sahra, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından dekolonize edilmemiş bir bölge olarak listelenmiştir ve bu nedenle Birleşmiş Milletlerin kendi kendini yönetmeyen bölgeler listesine dâhil edilmiştir. Uluslararası hukuka göre Batı Sahra, Fas'ın yasal bir parçası değildir ve uluslararası askerî işgal yasalarına tabidir.
Faslı yerleşimciler şu anda bölge sakinlerinin üçte ikisinden fazlasını oluşturmaktadır.Uluslararası hukuka göre, Fas'ın kendi sivillerini işgal altındaki topraklara göndermesi, Dördüncü Cenevre Sözleşmesi'nin 49. Maddesini doğrudan ihlâl etmektedir.
BM barış çabaları, Sahravi halkı arasında bağımsızlık için bir referandum düzenlemeye yönelikti, ancak bu henüz gerçekleşmedi. Afrika Birliği (AU) ve 80'den fazla hükûmet, Polisario Cephesi tarafından desteklenen sürgündeki bir hükûmetle, bölgeyi Sahra Arap Demokratik Cumhuriyeti'nin (SADR) egemen (işgal edilmiş olsa da) devleti olarak görüyor.
Kaynakça
- ^ a b c Robert Rézette, The Western Sahara and the Frontiers of Morocco (Paris: Nouvelles Éditions Latines, 1975), p. 60.
- ^ . Sociedad Geográfica Española. 29 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Fouad Ammoun, Separate Opinion of Vice-President Ammoun, International Court of Justice, 1975, p. 79.
- ^ Fouad Ammoun, Separate Opinion of Vice-President Ammoun, International Court of Justice, 1975, p. 81.
- ^ Suarez (21 Ekim 2016). "The Western Sahara and the Search for the Roots of Sahrawi National Identity": 16-17. doi:10.25148/etd.FIDC001212.
- ^ . yabiladi.com (Fransızca). 2 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2021.
- ^ "" L'Opération " Ecouvillon " (1957-1958) et la mémoire des officiers sahariens : entre contre-discours colonial et sentiment national en Mauritanie ", in G. Cattanéo (dir.) Guerre, mémoire et identité, Paris, Nuvis, 2014, p. 83-107" (Fransızca). 10 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2023. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ Self-Determination and Secession in Africa: The Post-Colonial State. Routledge Studies in African Development. Taylor & Francis. 2014. s. 260. ISBN . 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2022. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ Erik Jensen, Western Sahara: Anatomy of a Stalemate, p. 17.
- ^ "Western Sahara". Self-Determination and Secession in International Law. OUP Oxford. 2014. s. 262. ISBN . Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
To sum up the legal status: Western Sahara is not a part of Morocco and Morocco has no legal title or claim to the territory. Since the annexation is illegal, it is null and void, and Morocco is therefore, legally speaking, an occupying power. Morocco has an obligation to respect the right of the people of Western Sahara according to the law of occupation and to end its illegal annexation and occupation of Western Sahara.
Yazar|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ . The Guardian. 6 Ocak 2015. 6 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . un.org. 10 Ekim 2018. 10 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ispanyol Sahrasi Ispanyolca Sahara Espanol Arapca الصحراء الإسبانية Ispanya tarafindan isgal edilip yonetilen ve resmi olarak 1884 ten 1958 e kadar Sahra daki Ispanyol Mulkiyeti ardindan 1958 ile 1976 arasinda Sahra Eyaleti adini alan gunumuzdeki Bati Sahra topraklari icin kullanilan addi Bir zamanlar Amerika dan Ispanyol Dogu Hint Adalari na kadar uzanan Ispanyol Imparatorlugu nun en son satin almalarindan biri ve kalan son mulklerinden biri olmustu Ispanyol SahrasiProvincia del Sahara Ispanyolca إقليم الصحراء Arapca 1884 1976Ispanya bayragi Ispanyol Sahrasi armasiIspanyol Sahrasi yesil BaskentVilla Cisneros 1884 1940 LayunYaygin dil ler Ispanyolca Arapca BerbericeHukumetKoloni 1884 1958 Ispanya Bolgesi 1958 1976 1884 1902 ilk Emilio Bonelli 1974 1976 son F Gomez de SalazarTarihce Kurulusu1884 Berlin Konferansi26 Aralik 1884 Madrid Antlasmalari14 Kasim 1975 SDAC Kurulusu26 Subat 1976 Dagilisi1976Para birimiIspanyol pesetasiOnculler ArdillarIspanyol Bati Afrikasi FasSahra Demokratik Arap Cumhuriyeti 1946 ile 1958 arasinda Ispanyol Sahrasi Ispanyol Bati Afrikasi adinda yeni bir koloni olusturmak icin yakinlardaki Ispanya korumasi altindaki Juby Burnu ve Ispanyol Ifni ile birlestirildi Ifni Savasi sirasinda Ifni ve Sahra iki gun arayla ayri ayri Ispanya nin eyaletleri haline gelirken baris antlasmasi kapsaminda Juby Burnu Fas a birakildi Ispanya Fas in talepleri ve ozellikle Birlesmis Milletler in dekolonizasyona iliskin kararlarindan kaynaklanan uluslararasi baskinin ardindan Sahra topraklarindan vazgecti Polisario Cephesi araciligiyla yerli Sahravi nufusunun ic baskisinin yani sira Fas ve Moritanya nin hak iddialari bulunuyordu 1956 da bagimsizligini kazandiktan sonra Fas somurge oncesi tarihi topraklarinin bir parcasi olarak bolgede hak iddia etti Moritanya bolgeyi birkac yil boyunca tarihsel olarak talep etti ancak 1979 da tum iddialarini geri cekti 1975 te Fas simdi Bati Sahra olarak bilinen bolgenin cogunu isgal etti ancak bagimsiz bir Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti nin SADR egemenligini destekleyen Polisario Cephesi Fas a karsi 16 yil boyunca bir gerilla savasi verdi 1991 de BM bir ateskes muzakeresi yapti ve halkin gelecegi hakkinda oy kullanmasina izin vermek icin muzakereler ve bir referandum duzenlemeye calisti Fas Atlantik kiyilarinin cogunu ve Bati Sahra nin kara kutlesinin nufusunun ve dogal kaynaklarinin cogunu kontrol ediyor Ispanyol donemiFas ve Ispanyol Sahra daki Ispanyol ve Fransiz himayeleri 1935 Villa Cisneros Kalesi ve Ucak Kabini yil 1930 veya 19311972 de Layun daki Ispanyol kislasi Berlin Konferansi nda 1884 1885 Avrupali gucler Afrika da etki veya koruma bolgeleri olusturmak icin kurallar koyuyorlardi ve Ispanya 26 Aralik 1884 te Cape Blanc tan Cape Bojador a kadar Afrika kiyilarinin koruyucusu ilan etti 14 Ocak 1885 te diger guclere yazili olarak resmi olarak bilgi verdi Ticaret karakollari ve askeri mevcudiyet kurmaya basladi Temmuz 1885 te Kral XII Alfonso Emilio Bonelli yi komiser olarak Vadi z Zeheb e atamistir 6 Nisan 1887 de bolge askeri amaclarla Kanarya Adalari Komutanligi na dahil edildi 1886 yazinda Ispanyol Ticari Cografya Dernegi nin Ispanyolca Sociedad Espanola de Geografia Comercial sponsorlugunda Julio Cervera Baviera Felipe Rizzo 1823 1908 ve Francisco Quiroga 1853 1894 Vadi z Zeheb olarak adlandirilan bolgeyi gecerek topografik ve astronomik gozlemler yapti O zamanlar cografyacilar bolgenin haritasini cikarmamisti ve ozellikleri yaygin olarak bilinmiyordu Yuruyusleri Sahra nin o bolgesindeki ilk bilimsel kesif gezisi olarak kabul ediliyor 1884 te bolgeye girerken Ispanyol kuvvetlerine hemen bircok vahada ve kiyi koyunde yasayan yerli Sahravi kabilelerinin Sahra Berberilerinin sert direnisiyle karsi karsiya kaldilar Yerli halk agirlikli olarak balikcilik ve devecilik islerinde calisiyordu ve bir Bedevi Arapca lehcesi olan Hassaniya dilini konusuyorlardi 1904 te guclu Smara merkezli marabout Seyh Ma al Aynayn liderligindeki bir isyan 1910 da komsu Cezayir i yoneten Fransa tarafindan bastirildi Bunu Ma al Aynayn in ogullari torunlari ve diger siyasi liderleri altinda bir ayaklanma dalgasi izledi 1886 da Ispanya Adrar Emirligi nin koloninin topraklarini Ispanya ya devrettigi Idjil Antlasmasi ni imzaladi Bu anlasmanin yasal bir degeri yoktu cunku Emir in bolge uzerinde hicbir iddiasi yoktu Ispanyollar Emir in kendisine zarar vermeden hemen vazgecebilecegi bir iddia icat etti Fas Ispanyollarin 1884 te hak iddia ettigi sirada bolgenin Fas kraliyet egemenligi altinda oldugunu iddia ediyor Ulke iddialarini desteklemek icin Ispanya ile Portekiz arasinda her iki ulkenin de Fas in otoritesinin Cabo Bojador un otesine gectigini kabul ettigi iki on altinci yuzyil antlasmasi olan Alcacovas Antlasmasi ve ni one surmektedir Serif saltanati ile Ispanya arasinda 1 Mart 1767 veya Mart 1895 tarihli Anglo Fas Anlasmasi gibi yetkiyi daha guneye genisleten diger anlasmalar da gundeme geldi Bununla birlikte Uluslararasi Adalet Divani 1975 tarihli Bati Sahra hakkindaki Istisari gorusunde bu anlasmalarin yalnizca bu bolge ile Fas Kralligi arasindaki baglilik baglarini bay ah kanitladigini ve bolge uzerinde egemenlige uzanan yasal baglar olmadigini tespit etti Bolgenin sinirlari 20 yuzyilin baslarinda Ispanya ile Fransa arasindaki anlasmalara kadar net bir sekilde tanimlanmamisti Ispanyol Sahra 1924 te Ispanya nin Rio de Oro ve Sakiyetu l Hamra topraklarindan olusturuldu Ispanyol Fasi olarak bilinen bolgelerin bir parcasi degildi ve ayri olarak idare ediliyordu Modern tarih1970 ve 1974 yillari arasinda Ispanyol Sahra da Sahravi ailesi 1956 da bagimsizligini kazandiktan sonra Fas somurge oncesi tarihi topraklarinin bir parcasi olarak Ispanyol Sahra uzerinde hak iddia etti 1957 de Fas Kurtulus Ordusu Ifni Savasi sirasinda Ispanyol Sahra nin kuzeyindeki kucuk Ifni bolgesini neredeyse isgal etti Ispanyollar yakinlardaki Kanarya Adalari ndan bir parasutcu alayi gonderdi ve saldirilari puskurttu Fransizlarin yardimiyla Ispanya kisa sure sonra Operaciones Teide Ecoubillon Ispanyolca adi Operations Ecouvillon Fransizca adi araciligiyla bolgede kontrolu yeniden sagladi Ispanya direnisi siyasi olarak bastirmaya calisti Ispanyol Sahra nin onceden gocebe olan bazi sakinlerini belirli bolgelere yerlesmeye zorladi ve sehirlesme orani artti 1958 de Ispanya denizasiri Ispanyol Sahra eyaletini olusturmak icin Sakiyetu l Hamra ve Vadi z Zeheb topraklarini birlestirirken ayni yil Juby Burnu Seridi eyaletini Villa Bens dahil Fas a birakti 1960 larda Fas Ispanyol Sahra da hak iddia etmeye devam etti Birlesmis Milletler in bolgeyi dekolonize edilecek bolgeler listesine eklemesi konusunda anlasma sagladi 1969 da Ispanya Ifni yi Fas a birakti ancak Ispanyol Sahra yi elinde tutmaya devam etti 1967 de Fas hukumeti tarafindan gizlice orgutlenen bir protesto hareketi olan Harakat Tahrir Ispanyol yonetimine meydan okudu Ispanya 1970 Zemla Intifadasini bastirdi 1973 te militan Sahravi milliyetciliginin yeniden canlanmasiyla Polisario Cephesi kuruldu Cephenin gerilla ordusu hizla buyudu ve Ispanya 1975 in baslarinda bolgenin cogu uzerindeki etkin kontrolunu kaybetti Siyasi bir rakip olan Partido de Union Nacional Saharaui yi PUNS bulma cabasi cok az basarili oldu Ispanya geleneksel Sahravi kabile liderlerine gevsek bir sekilde dayanan bir siyasi kurum olan Djema a yi kurarak kabile liderlerini kendi bunyesine katmaya devam etti Djema a uyeleri yetkililer tarafindan ozel olarak secildi ancak Madrid in kararlarini onaylamalari karsiliginda ayricaliklar verildi kaynak belirtilmeli 1975 kisinda uzun suredir diktatoru Generalissimo Francisco Franco nun olumunden hemen once Ispanya Fas tan ve daha az olcude Moritanya dan gelen yogun bir bolgesel talep kampanyasiyla karsi karsiya kaldi Bunlar Fas hukumeti tarafindan koordine edilen 350 000 kisilik kitlesel bir gosterinin Uluslararasi Adalet Divani nin Bati Sahra hakkindaki Danisma Kararini atlayarak Bati Sahra topraklarina birkac kilometre ilerledigi Marcha Verde Yesil Yuruyus ile doruga ulasti uc hafta once yayinlandi Ispanya Fas ve Moritanya ile Madrid Anlasmalarini muzakere ettikten sonra guclerini ve vatandaslarini bolgeden geri cekti Fas ve Moritanya bolgenin kontrolunu ele gecirdi Moritanya daha sonra Polisario Cephesi ne karsi basarisiz bir savas verdikten sonra iddiasindan vazgecti Bolgeyi ilhak etme surecinde Fas Polisario Cephesi ile savasmaya basladi ve on alti yil sonra BM 1991 de ateskes muzakereleri yapti Bugun bolgenin egemenligi Fas ile Sahra halki arasinda tartismali olmaya devam ediyor ve kimin oy kullanacagi konusundaki anlasmazlik nedeniyle referandum bugune kadar mumkun olmadi Mevcut durum1924 yilinda basilmis posta pulu Bati Sahra Birlesmis Milletler BM tarafindan dekolonize edilmemis bir bolge olarak listelenmistir ve bu nedenle Birlesmis Milletlerin kendi kendini yonetmeyen bolgeler listesine dahil edilmistir Uluslararasi hukuka gore Bati Sahra Fas in yasal bir parcasi degildir ve uluslararasi askeri isgal yasalarina tabidir Fasli yerlesimciler su anda bolge sakinlerinin ucte ikisinden fazlasini olusturmaktadir Uluslararasi hukuka gore Fas in kendi sivillerini isgal altindaki topraklara gondermesi Dorduncu Cenevre Sozlesmesi nin 49 Maddesini dogrudan ihlal etmektedir BM baris cabalari Sahravi halki arasinda bagimsizlik icin bir referandum duzenlemeye yonelikti ancak bu henuz gerceklesmedi Afrika Birligi AU ve 80 den fazla hukumet Polisario Cephesi tarafindan desteklenen surgundeki bir hukumetle bolgeyi Sahra Arap Demokratik Cumhuriyeti nin SADR egemen isgal edilmis olsa da devleti olarak goruyor Kaynakca a b c Robert Rezette The Western Sahara and the Frontiers of Morocco Paris Nouvelles Editions Latines 1975 p 60 Sociedad Geografica Espanola 29 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Fouad Ammoun Separate Opinion of Vice President Ammoun International Court of Justice 1975 p 79 Fouad Ammoun Separate Opinion of Vice President Ammoun International Court of Justice 1975 p 81 Suarez 21 Ekim 2016 The Western Sahara and the Search for the Roots of Sahrawi National Identity 16 17 doi 10 25148 etd FIDC001212 yabiladi com Fransizca 2 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2021 L Operation Ecouvillon 1957 1958 et la memoire des officiers sahariens entre contre discours colonial et sentiment national en Mauritanie in G Cattaneo dir Guerre memoire et identite Paris Nuvis 2014 p 83 107 Fransizca 10 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2023 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Self Determination and Secession in Africa The Post Colonial State Routledge Studies in African Development Taylor amp Francis 2014 s 260 ISBN 978 1 317 64969 4 14 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2022 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Erik Jensen Western Sahara Anatomy of a Stalemate p 17 Western Sahara Self Determination and Secession in International Law OUP Oxford 2014 s 262 ISBN 978 0 19 100691 3 Erisim tarihi 8 Mart 2022 To sum up the legal status Western Sahara is not a part of Morocco and Morocco has no legal title or claim to the territory Since the annexation is illegal it is null and void and Morocco is therefore legally speaking an occupying power Morocco has an obligation to respect the right of the people of Western Sahara according to the law of occupation and to end its illegal annexation and occupation of Western Sahara Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Guardian 6 Ocak 2015 6 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi un org 10 Ekim 2018 10 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi