Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Palyaçolar (İtalyanca: Pagliacci), Ruggero Leoncavallo'nun 2 perdelik operası. İlk kez 1892de Milano'daki Teatro Dal Verme'de sahnelenen opera, R Mascagni'nin Cavalleria rusticana'sına yanıt ve müzikte gerçekçiliğin (verismo) başyapıtı kabul edilir. Türkiye'de ise ilk kez 1949 yılında seyirci ile Ankara'da buluşmuştur.
 | |
| Müzik | Ruggero Leoncavallo |
|---|---|
| Gala | 21 Mayıs 1892 |
| İlk gösterim yeri | Teatro Dal Verme, Milano |
| Oyuncular | |
Leoncavallo, fazla tanınmayan bir besteci iken, Cavalleria rusticana operasının kazandığı büyük başarıdan sonra harekete geçmiş ve bu eseri tamamlamıştır. Hikâye, 1865'te İtalya'nın Calabria eyaletindeki Montalto kasabasının bir köyünde işlenen bir cinayet üzerine oturtulmuştur. Her ne kadar hikâyenin çocukken tanık olduğu bir olaydan alındığını söylese de, eserin librettosunun Catulle Mendes'in bir oyunundan alındığı iddialarını engelleyememiştir.
Operada, kıskançlığı hastalık halini almış olan bir kocanın, kendisinden oldukça küçük olan karısını ve aşığını sahnede gösteri sırasında öldüren palyaço Canio'nun dramı sahnelenmektedir. Yerli halkın önünde işlediği cinayetleri -karısı Nedda ölene kadar- seyirci oyunun bir parçası zanneder. Böylece palyaço son sahnede seyircilere döner ve "La commedia é finita! (Komedi sona erdi)" diye haykırır. Palyaçoların acılarını kendi içlerinde yaşamalarını ele alan ve bir cinayetle beraber sonu kötü biten hikâye, romantizmden ziyade realist unsurlar taşır. Bu bakımdan eserin "gerçekçilik (verismo)" akımının müziğe yansımasının önemli bir örneği olduğu söylenebilir.
Pagliacci en fazla sahnelenen operalar arasında yerini almıştır. Ünlü Enrico Caruso ve Luciano Pavarotti tarafından yorumlanmıştır.
Roller
| Roller | Kommedia oyununda rolü | Ses tipi | Prömiyerde roller, 21 Mayıs, 1892 (Orkestra şefi: Arturo Toscanini ) |
|---|---|---|---|
| Canio, Oyuncuların trup şefi | Palyaço | tenor | Fiorello Giraud |
| Nedda, Canio'nun karısı, Silvio'ya aşık | Kolombina | soprano | Adelina Stehle |
| Tonio, maskara, soytarı | Taddeo | ||
| Beppe, aktör | Arlecchino, Kolombina'in sevgilisi | tenor | |
| Silvio, Nedda'nin sevgilisi | bariton | ||
| Köylüler korosu | |||
Konu özeti
- Mekan: Calabria, yakınlarında,
- Zaman: 1865 ile 1870 arası. Bir Katolik kutsal yortu günü
Prolog
Uvertür çalmakta iken perde kalkar. Arkasında bulunan bir ikinci perde arkasından, "Komedia del Arte" karakteri Taddeo kostümünü giymiş olarak, Taddeo seyircilere seslenir. (Si può?... Si può?... Signore! Signori! ... Un nido di memorie.). Seyircilere aktörlerin de duygularının bulunduğunu ve bu gösterinin gerçek insanlar hakkında olduğunu hatırlatır.
I. Perde
Öğleden sonra saat 3 civarlarında bir "Komedia del Arte" trupu kapalı arabaları ile köye girer ve yolda köylüler onları alkışlarlar. Canio bir önceki geceki sahnelemeyi anlatır: Palyaco'nun sorunları vardır. O günkü temsilin "Ventitre ore" saatinde başlayacağını bildirir. Bu türlü zaman ve saat bildirimi bir kırsal halk tipi olup günbatımından bir saat önceyi ifade eder. Kapalı arabasının merdiveninden Nedda inmekteyken Tonio yardim icin elini uzatır; fakat Canio onu bir taraf itip Nedda'ya kendi elini verip inmesine yardım eder. Köylüler köydeki barda bir içki içmelerini teklif ederler. Canio ve Beppe bu teklifi kabul edip giderler ama Tonio geride kalır. Canio herkese oyunda bir aptal kocayı temsil etmekle beraber, gerçek hayatta karısı Nedda'ya kimsenin kur yapmasına laf atmasına tahammül edemeyeceğini açıklar. Buna çok şaşıran bir köylü kızı Canio'ya karısından gerçekten şüphelendiğini mi sorar. Canio hayır der ve koylu kızın alnına bir öpücük kondurur. Akşam ayini için kilise çanları çalmaktadır ve Beppe ve Canio köyün barına gitmek üzere ayrılırlar; Nedda yalnız kalmıştır.
Gerçekte Canio'yu aldatmakta olan Nedda, Canio'nun öfkeli sözlerinden korkmuştur (Qual fiamma avea nel guardo). Fakat yakından gelen kuş sesleri onu biraz ferahlatır (Stridono lassu). Tonio geri gelir ve Nedda'ya kendisini sevdiğini söyler ama buna Nedda kahkahayı basar. Bu davranışa sinirlenen Tonio Nedda'yı yakalar, ama o yanında bulunan bir kırbaçla Tonio'yu uzaklaştırır. Nedda'ın sevgilisi olan Silvio bardan geri döner; Beppe ve Canio'yu orada birakmistir. Nedda'ya o akşamki temsilden sonra birlikte kaçmayı teklif eder; Nedda korkmakla beraber bu teklifi kabul eder. Bu konuşmaları gizlice dinleyen Tonio gidip Canio'ya haber verip iki sevgiliyi birlikte yakalamasını sağlamak için oradan ayrılır. Canio ve Tonio geri döner ve Silvio uzaktan onları görüp kaçarken arkasından Nedda "Ben hep senin olacağım" der.
Canio Silvio'nun arkasından koşar ama yüzünü göremediği için kim olduğunu öğrenemez. Nedda'ya sevgilisinin kim olduğunu sorar, ama Nedda sevgilisinin ismini vermez. Bir bıçak çekip karısını tehdit eder ama Beppe hemen bıçağı elinden alır. Beppe o geceki temsil için hazırlanmalarında israr eder. Tonio, Canio'ya temsil sırasında Nedda'nin sevgilisini mutlaka kendini ele vereceğini söyler. Canio kostümünü giymek ve kahkaha atıp herkesi güldürmek için yalnız bırakılmıştır (Vesti La Giubba - "Kuşan Kostümünü").
II. Perde
Seyirci kalabalığı gelir. Nedda kostümü giymiş olarak gezerek gelenlerden para toplamaktadır. Silvio'ya temkinli olmasını fısıldar. Temsil başlar ve seyirciler alkışa koyulurlar.
Temsilde Kolombina'nin kocası Palyaço ertesi sabah geri dönmek üzere bir başka yere gitmiştir ve Taddeo'da pazardadır. Kolombina sevgilisi olan 'yu çok istekli olarak beklemektedir. Çok geçmeden Arlecchino gelir ve penceresinin altında serenat yapmaya koyulur. Taddeo geri döner ve kıza aşık olduğunu bildirir. Kolombina onu alaya alır ve asil sevgilisi Arlecchino'yu penceresinden odasına alır. Arlecchino Taddeo'un suratına tokatlar atarak oddan dışarı atar. Seyirciler kahkahalarla gülmektedir.
Arlecchino ve Kolombina yemeğe otururlar, ama Arlecchino gizlice kıza yemekle birlikte uyku ilacı da verir. Taddeo hızla içeri girer ve Palyaço'nun karısından şüphe ettiği için geri dönüp geldiğini ve yakında odaya gireceğini onlara haber verir. Arlechhino pencereden atlayıp kaçacağı zaman Kolombina ona "Ben hep senin olacağım" der
Canio sahneye girerken Nedda'nin dediklerini duyar ve "Allah aşkına! Ayni kelimeler!" diye bağırır. Temsile devam etmeye çalışır ama sinirleri çok gerginleşmiştir ve kontrolünü kaybeder Nedda'yı sevgilisinin adını söylemeye zorlar. Temsile devam etmek isteyen Nedda Canio'ya temsildeki ismi ile "Palyaço" olarak hitap edip seyirci önünde bulunduklarını hatırlatır. Canio (No! Pagliaccio non son!) aryasıyla cevap verir ve yüzünün solgun beyaz olmasının sahne makyajından değil karısının kendinin namusuna hakaretinden doğduğunu açıklar. Onun bu gerçekte olan gayet duygusal sözlerinden etkilenen seyirciler bunu güzel rol yapma sayıp şiddetle alkışa tutarlar.
Tekrar oyuna devam etmek isteyen Nedda çok masum Arlecchino tarafından ziyaret edildiğini itiraf eder. Canio'nun aklı başından gitmiştir ve temsile devam edemez. Karısından sevgilisinin ismini vermesini ister. Nedda bu ismi hiçbir zaman vermeyeceğini bildirir. Artık seyirciler de sahnede oynananın temsil değil gerçek bir hayat dramı olduğunu anlamışlardır. Silvio seyirciler arasından onları ite kaka sahneye doğru gelmeye başlar. Canio masada bulunan bir bıçağı eline alır; bıçağı birkaç kere saplayarak Nedda'yi öldürür. Nedda tam ölmekte iken "Yardım et, Silvio" diye inler. Canio Silvio'ya dönerek onu da bıçaklar ve sonra seyircilere dönerek "La commedia è finita! (Komedi sona erdi)" diye haykırarak operayı son buldurur.
Seçilmiş ses kayıtları
- 'nin Cavalleria rusticana adlı eseriyle birlikte kayıtlar:
| Yıl | Roller (Canio, Nedda, Tonio) | Orkestra şefi, Opera Evi ve Orkestra | Marka |
|---|---|---|---|
| 1954 | Giuseppe di Stefano, Maria Callas, Tito Gobbi | Tullio Serafin, La Scala Orkestra ve Korosu | Audio CD: EMI Classics Kat: 0724358683028 |
| 1960 | Franco Corelli, Lucine Amara, Tito Gobbi | Lovro von Matačić La Scala Orkestra ve Korosu | Audio CD: EMI Classics Kat: 0077776396750 |
| 1976 | Luciano Pavarotti, Mirella Freni, Ingvar Wixell | Giuseppe Patanè, National Filarmonik Orkestra ve Korosu | Audio CD: Decca Classics Kat: 00289 414 5902 |
| 1981 | Plácido Domingo, Teresa Stratas, Juan Pons | Georges Prêtre La Scala Orkestra ve Korosu (Film - direktör Franco Zeffirelli) | DVD: Kat: 0044007 34033 |
- Puccini'nin adlı eseriyle birlikte kayıtlar:
| Yıl | Roller (Canio, Nedda, Tonio) | Orkestra şefi, Opera Evi ve Orkestra | Marka |
|---|---|---|---|
| 1994 | Luciano Pavarotti, Teresa Stratas, Juan Pons | James Levine, Metropolitan Opera Orkestra ve Korosu | DVD: Deutsche Grammophon Kat: 00440 073 4024 |
- Tek başına kayıtlar:
| Yıl | Roller (Canio, Nedda, Tonio) | Orkestra şefi, Opera Evi ve Orkestra | Marka |
|---|---|---|---|
| 1934 | Beniamino Gigli, Pacetti, Basiola | Franco Ghione, La Scala Orchestra and Chorus | Audio CD: Kat:8.110155 |
| 1951 | Richard Tucker, Lucine Amara, Giuseppe Valdengo | Fausto Cleva Metropolitan Opera Orkestra ve Korosu | LP: Columbia Masterworks Records |
| 1953 | Jussi Björling, Victoria de los Ángeles, Leonard Warren | Renato Cellini RCA Victor Orkestra ve Korosu | Audio CD: EMI Classics Kat: 0724358565027 |
| 1965 | , Joan Carlyle, Giuseppe Taddei | Herbert von Karajan, La Scala Orkestra ve Korosu | Audio CD: Deutsche Grammophon Kat: 449 727-2 |
| 1971 | Placido Domingo, Montserrat Caballé, Sherrill Milnes | Nello Santi London Senfoni Orkestrası]] ve korosu | Audio CD: RCA |
Medya
- "Vesti La Giubba" aryası Enrico Caruso Kayıt:17 Mart,1907
- "No Pagliaccio non son" aryası Enrico Caruso Kayıt:17 Mart,1907
Kaynakça
- ^ a b Balthazar, Scott L. (2013). Historical Dictionary of Opera. Lanham: Scarecrow Press. ISBN .
- ^ Gilbert, Mark (2020). Historical dictionary of modern Italy (3. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN .
- ^ n.a., n.a. (2006). Benezit Dictionary of Artists. Paris, Fransa: Editions Gründ. ISBN .
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Palyacolar Italyanca Pagliacci Ruggero Leoncavallo nun 2 perdelik operasi Ilk kez 1892de Milano daki Teatro Dal Verme de sahnelenen opera R Mascagni nin Cavalleria rusticana sina yanit ve muzikte gercekciligin verismo basyapiti kabul edilir Turkiye de ise ilk kez 1949 yilinda seyirci ile Ankara da bulusmustur PalyacolarMuzikRuggero LeoncavalloGala21 Mayis 1892Ilk gosterim yeriTeatro Dal Verme MilanoOyuncularCanio Oyuncular trup sefi Palyaco tenor Nedda Canio nun karisi Silvio ya asik Kolombina soprano Tonio aptal Taddeo bariton Beppe aktor Arlecchino tenor Silvio Nedda nin sevgilisi bariton Koyluler korosu Leoncavallo fazla taninmayan bir besteci iken Cavalleria rusticana operasinin kazandigi buyuk basaridan sonra harekete gecmis ve bu eseri tamamlamistir Hikaye 1865 te Italya nin Calabria eyaletindeki Montalto kasabasinin bir koyunde islenen bir cinayet uzerine oturtulmustur Her ne kadar hikayenin cocukken tanik oldugu bir olaydan alindigini soylese de eserin librettosunun Catulle Mendes in bir oyunundan alindigi iddialarini engelleyememistir Operada kiskancligi hastalik halini almis olan bir kocanin kendisinden oldukca kucuk olan karisini ve asigini sahnede gosteri sirasinda olduren palyaco Canio nun drami sahnelenmektedir Yerli halkin onunde isledigi cinayetleri karisi Nedda olene kadar seyirci oyunun bir parcasi zanneder Boylece palyaco son sahnede seyircilere doner ve La commedia e finita Komedi sona erdi diye haykirir Palyacolarin acilarini kendi iclerinde yasamalarini ele alan ve bir cinayetle beraber sonu kotu biten hikaye romantizmden ziyade realist unsurlar tasir Bu bakimdan eserin gercekcilik verismo akiminin muzige yansimasinin onemli bir ornegi oldugu soylenebilir Pagliacci en fazla sahnelenen operalar arasinda yerini almistir Unlu Enrico Caruso ve Luciano Pavarotti tarafindan yorumlanmistir RollerRoller Kommedia oyununda rolu Ses tipi Promiyerde roller 21 Mayis 1892 Orkestra sefi Arturo Toscanini Canio Oyuncularin trup sefi Palyaco tenor Fiorello GiraudNedda Canio nun karisi Silvio ya asik Kolombina soprano Adelina StehleTonio maskara soytari TaddeoBeppe aktor Arlecchino Kolombina in sevgilisi tenorSilvio Nedda nin sevgilisi baritonKoyluler korosuKonu ozetiMekan Calabria yakinlarinda Zaman 1865 ile 1870 arasi Bir Katolik kutsal yortu gunuProlog Uvertur calmakta iken perde kalkar Arkasinda bulunan bir ikinci perde arkasindan Komedia del Arte karakteri Taddeo kostumunu giymis olarak Taddeo seyircilere seslenir Si puo Si puo Signore Signori Un nido di memorie Seyircilere aktorlerin de duygularinin bulundugunu ve bu gosterinin gercek insanlar hakkinda oldugunu hatirlatir I Perde Ogleden sonra saat 3 civarlarinda bir Komedia del Arte trupu kapali arabalari ile koye girer ve yolda koyluler onlari alkislarlar Canio bir onceki geceki sahnelemeyi anlatir Palyaco nun sorunlari vardir O gunku temsilin Ventitre ore saatinde baslayacagini bildirir Bu turlu zaman ve saat bildirimi bir kirsal halk tipi olup gunbatimindan bir saat onceyi ifade eder Kapali arabasinin merdiveninden Nedda inmekteyken Tonio yardim icin elini uzatir fakat Canio onu bir taraf itip Nedda ya kendi elini verip inmesine yardim eder Koyluler koydeki barda bir icki icmelerini teklif ederler Canio ve Beppe bu teklifi kabul edip giderler ama Tonio geride kalir Canio herkese oyunda bir aptal kocayi temsil etmekle beraber gercek hayatta karisi Nedda ya kimsenin kur yapmasina laf atmasina tahammul edemeyecegini aciklar Buna cok sasiran bir koylu kizi Canio ya karisindan gercekten suphelendigini mi sorar Canio hayir der ve koylu kizin alnina bir opucuk kondurur Aksam ayini icin kilise canlari calmaktadir ve Beppe ve Canio koyun barina gitmek uzere ayrilirlar Nedda yalniz kalmistir Gercekte Canio yu aldatmakta olan Nedda Canio nun ofkeli sozlerinden korkmustur Qual fiamma avea nel guardo Fakat yakindan gelen kus sesleri onu biraz ferahlatir Stridono lassu Tonio geri gelir ve Nedda ya kendisini sevdigini soyler ama buna Nedda kahkahayi basar Bu davranisa sinirlenen Tonio Nedda yi yakalar ama o yaninda bulunan bir kirbacla Tonio yu uzaklastirir Nedda in sevgilisi olan Silvio bardan geri doner Beppe ve Canio yu orada birakmistir Nedda ya o aksamki temsilden sonra birlikte kacmayi teklif eder Nedda korkmakla beraber bu teklifi kabul eder Bu konusmalari gizlice dinleyen Tonio gidip Canio ya haber verip iki sevgiliyi birlikte yakalamasini saglamak icin oradan ayrilir Canio ve Tonio geri doner ve Silvio uzaktan onlari gorup kacarken arkasindan Nedda Ben hep senin olacagim der Canio Silvio nun arkasindan kosar ama yuzunu goremedigi icin kim oldugunu ogrenemez Nedda ya sevgilisinin kim oldugunu sorar ama Nedda sevgilisinin ismini vermez Bir bicak cekip karisini tehdit eder ama Beppe hemen bicagi elinden alir Beppe o geceki temsil icin hazirlanmalarinda israr eder Tonio Canio ya temsil sirasinda Nedda nin sevgilisini mutlaka kendini ele verecegini soyler Canio kostumunu giymek ve kahkaha atip herkesi guldurmek icin yalniz birakilmistir Vesti La Giubba Kusan Kostumunu II Perde Seyirci kalabaligi gelir Nedda kostumu giymis olarak gezerek gelenlerden para toplamaktadir Silvio ya temkinli olmasini fisildar Temsil baslar ve seyirciler alkisa koyulurlar Temsilde Kolombina nin kocasi Palyaco ertesi sabah geri donmek uzere bir baska yere gitmistir ve Taddeo da pazardadir Kolombina sevgilisi olan yu cok istekli olarak beklemektedir Cok gecmeden Arlecchino gelir ve penceresinin altinda serenat yapmaya koyulur Taddeo geri doner ve kiza asik oldugunu bildirir Kolombina onu alaya alir ve asil sevgilisi Arlecchino yu penceresinden odasina alir Arlecchino Taddeo un suratina tokatlar atarak oddan disari atar Seyirciler kahkahalarla gulmektedir Arlecchino ve Kolombina yemege otururlar ama Arlecchino gizlice kiza yemekle birlikte uyku ilaci da verir Taddeo hizla iceri girer ve Palyaco nun karisindan suphe ettigi icin geri donup geldigini ve yakinda odaya girecegini onlara haber verir Arlechhino pencereden atlayip kacacagi zaman Kolombina ona Ben hep senin olacagim der Canio sahneye girerken Nedda nin dediklerini duyar ve Allah askina Ayni kelimeler diye bagirir Temsile devam etmeye calisir ama sinirleri cok gerginlesmistir ve kontrolunu kaybeder Nedda yi sevgilisinin adini soylemeye zorlar Temsile devam etmek isteyen Nedda Canio ya temsildeki ismi ile Palyaco olarak hitap edip seyirci onunde bulunduklarini hatirlatir Canio No Pagliaccio non son aryasiyla cevap verir ve yuzunun solgun beyaz olmasinin sahne makyajindan degil karisinin kendinin namusuna hakaretinden dogdugunu aciklar Onun bu gercekte olan gayet duygusal sozlerinden etkilenen seyirciler bunu guzel rol yapma sayip siddetle alkisa tutarlar Tekrar oyuna devam etmek isteyen Nedda cok masum Arlecchino tarafindan ziyaret edildigini itiraf eder Canio nun akli basindan gitmistir ve temsile devam edemez Karisindan sevgilisinin ismini vermesini ister Nedda bu ismi hicbir zaman vermeyecegini bildirir Artik seyirciler de sahnede oynananin temsil degil gercek bir hayat drami oldugunu anlamislardir Silvio seyirciler arasindan onlari ite kaka sahneye dogru gelmeye baslar Canio masada bulunan bir bicagi eline alir bicagi birkac kere saplayarak Nedda yi oldurur Nedda tam olmekte iken Yardim et Silvio diye inler Canio Silvio ya donerek onu da bicaklar ve sonra seyircilere donerek La commedia e finita Komedi sona erdi diye haykirarak operayi son buldurur Secilmis ses kayitlari nin Cavalleria rusticana adli eseriyle birlikte kayitlar Yil Roller Canio Nedda Tonio Orkestra sefi Opera Evi ve Orkestra Marka1954 Giuseppe di Stefano Maria Callas Tito Gobbi Tullio Serafin La Scala Orkestra ve Korosu Audio CD EMI Classics Kat 07243586830281960 Franco Corelli Lucine Amara Tito Gobbi Lovro von Matacic La Scala Orkestra ve Korosu Audio CD EMI Classics Kat 00777763967501976 Luciano Pavarotti Mirella Freni Ingvar Wixell Giuseppe Patane National Filarmonik Orkestra ve Korosu Audio CD Decca Classics Kat 00289 414 59021981 Placido Domingo Teresa Stratas Juan Pons Georges Pretre La Scala Orkestra ve Korosu Film direktor Franco Zeffirelli DVD Kat 0044007 34033Puccini nin adli eseriyle birlikte kayitlar Yil Roller Canio Nedda Tonio Orkestra sefi Opera Evi ve Orkestra Marka1994 Luciano Pavarotti Teresa Stratas Juan Pons James Levine Metropolitan Opera Orkestra ve Korosu DVD Deutsche Grammophon Kat 00440 073 4024Tek basina kayitlar Yil Roller Canio Nedda Tonio Orkestra sefi Opera Evi ve Orkestra Marka1934 Beniamino Gigli Pacetti Basiola Franco Ghione La Scala Orchestra and Chorus Audio CD Kat 8 1101551951 Richard Tucker Lucine Amara Giuseppe Valdengo Fausto Cleva Metropolitan Opera Orkestra ve Korosu LP Columbia Masterworks Records1953 Jussi Bjorling Victoria de los Angeles Leonard Warren Renato Cellini RCA Victor Orkestra ve Korosu Audio CD EMI Classics Kat 07243585650271965 Joan Carlyle Giuseppe Taddei Herbert von Karajan La Scala Orkestra ve Korosu Audio CD Deutsche Grammophon Kat 449 727 21971 Placido Domingo Montserrat Caballe Sherrill Milnes Nello Santi London Senfoni Orkestrasi ve korosu Audio CD RCAMedya Vesti La Giubba aryasi Enrico Caruso Kayit 17 Mart 1907 source source track track track No Pagliaccio non son aryasi Enrico Caruso Kayit 17 Mart 1907 source source Kaynakca a b Balthazar Scott L 2013 Historical Dictionary of Opera Lanham Scarecrow Press ISBN 978 0810867680 Gilbert Mark 2020 Historical dictionary of modern Italy 3 bas Lanham Md Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 1538102534 n a n a 2006 Benezit Dictionary of Artists Paris Fransa Editions Grund ISBN 978 2700030709 Ayrica bakinizVesti La Giubba