Necib Mahfuz (Arapça: نجيب محفوظ), (Mısır telaffuz: ), 1988 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Mısırlı yazardır (d. 11 Aralık 1911 - ö. 30 Ağustos 2006). Nobel Ödülü kazanan ilk Müslüman ve tek Arap yazardır. "Ortadoğu'nun Balzac'ı" olarak tanınır.
Necip Mahfuz | |
---|---|
1980'li yıllarda Mahfuz | |
Doğum | 11 Aralık 1911 Kahire, Mısır |
Ölüm | 30 Ağustos 2006 (94 yaşında) |
Meslek | Yazar |
Milliyet | Arap |
Dönem | 1939 - 2004 |
Tür | Hikâye Roman |
Konu | Özgür Mısır |
Edebî akım | Realizm |
Önemli ödülleri | Nobel Edebiyat Ödülü (1988) |
Hayatı
Mahfuz, Kahire'nin Cemaliye bölgesinde 6 çocuklu bir ailenin en küçük çocuğu olarak dünyaya geldi. Bir tüccarın oğlu olan Mahfuz, adını kendisini doğurtan Profesör Necib Paşa Mahfuz'dan aldı. 70 yıllık kariyeri boyunca 34 roman, 350 küsur kısa hikâye yayımladı. Kitaplarının çoğunda, hayatının tamamını geçirdiği ve Nobel ödülünü almak için bile ayrılmadığı Kahire'nin tarihi mahallelerindeki yaşamı; modern ve geleneksel yaşam arasında denge kurmaya çalışan sıradan insanları anlattı. Pek çok kitabı Arap filmlerine konu oldu.
Edebiyata olan ilgisi, 1920'lerde Mustafa Lutfi el-Manfuluti'nin makale ve şiirlerini okumasıyla başlamıştı. Abbas Mahmud el-Akkad, Taha Hüseyin, İbrahim el-Mazinî, M. Hüseyin Heykel, ilk dönemde kendilerinden en çok etkilendiği yazarlar arasındadır.
Yazı hayatına, 1928'de Selame Musa'nın çıkardığı el-Mecelle el-Cedide dergisinde yayımladığı değini yazıları ve öykülerle başladı. Kahire Üniversitesi'nde felsefe öğrenimi gören Mahfuz'un ilk romanı Abes el-Akdar 1939'da yayımlandı.
1941 senesinde yazımına başladığı Hân el-Hâlîlî adlı romanını 1946 senesinde neşretmiştir. Romanda karakter şekillendirirken Sigmund Freud'un psikanalitik kuramlarından istifade etmiştir. Bu eserinde sembolizme de rastlanmaktadır.
1957'de yazdığı Kahire Üçlemesi ile Arap Edebiyatı'nın tanınmış bir ismi oldu. Bu üçlemede Kahire'de yaşayan bir ailenin üç kuşağının I. Dünya Savaşı ve 1952'deki Nasır darbesine kadar olan dönemde yaşadıklarını ve Mısır toplumunu değişimini anlattı.
Değişik kurumlarda çalışan Mahfuz, en son Kültür Bakanlığında müsteşar olarak görev yaptı. 1971'de söz konusu görevinden emekli olmasından sonra, el-Ahram gazetesinde yazar olarak çalışmıştır.
Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat'a İsrail ile yaptığı barış antlaşmasında verdiği açık destekten ötürü birçok Arap ülkesinde kitapları yasaklandı. 1988 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldıktan sonra bu yasaklar kalktı.
1989 yılında Mısırlı köktendinci Ömer Abdülrahman tarafından hakkında ölüm fetvası çıkartılan Mahfuz, 1994 yılında Kahire'deki evinin önünde bıçaklı saldırıya uğradı. Saldırıdan yaralı kurtulan Mahfuz, sağ kolundaki sinirler zedelendiği için yazmakta büyük güçlük çekmeye başladıysa da ilerleyen yaşına rağmen edebiyattan kopmadı ve kısa hikâyeler yazmaya devam etti.
2006 Temmuz'unda düşerek kafasından yaralandı. 30 Ağustos 2006 günü Kahire'de 95 yaşında öldü. Mahfuz ülser, böbrek ve kalp rahatsızlıklarından muzdaripti.
31 Ağustos 2006 günü Kahire'de devlet töreniyle defnedildi.
Eserleri
- Mısru'l-Kadîme (1932) مصر القديمة
- Hemsu'l-Cunûn (1938)همس الجنون
- Abesu'l-Akdâr (1939) عبث الأقدار
- Râdûbîs (1943) رادوبيس
- Kifâh Tîbe (1944) كفاح طيبة
- el-Kâhiretu'l-Cedîde (1945) القاهرة الجديدة (Yeni Kahire, Savrulan Kahire adıyla Türkçeye çevrildi. Ayrıca, Kahire-30 adıyla Mısır'da sinemaya uyarlandı.)
- Hân el-Hâlîlî (1946) خان الخليلى
- Zukâku'l-Midak (1947) زقاق المدق (Midak Sokağı)
- es-Serâb (1948) السراب
- Bidâye ve Nihâye (1950) بداية ونهاية
- es-Sulâsiyye (1956-57) الثلاثية Kahire Üçlemesi
- Beyne'l-Kasreyn (1956) بين القصرين Saray Gezisi (Kahire Üçlemesi 1)
- Kasru'ş-Şevk (1957) قصر الشوق Şevk Sarayı (Kahire Üçlemesi 2)
- es-Sukeriyye (1957) السكرية Şeker Sokağı (Kahire Üçlemesi 3)
- Evlâdu Hâratinâ (1959) أولاد حارتنا Cebelavi Sokağı'nın Çocukları
- The Thief and the Dogs (1961) اللص والكلاب (Hırsız ve Köpekler)
- Quail and Autumn (1962) السمان والخريف (Bıldırcın ve Sonbahar)
- God's World (1962) دنيا الله
- Zaabalawi (1963)
- The Search (1964) الطريق (Arayış)
- The Beggar (1965) الشحاذ (Dilenci)
- Adrift on the Nile (1966) ثرثرة فوق النيل
- Miramar (1967) ميرامار (Miramar)
- The Pub of the Black Cat (1969) خمارة القط الأسود
- A story without a beginning or an ending (1971)حكاية بلا بداية ولا نهاية
- The Honeymoon (1971) شهر العسل
- Mirrors (1972) المرايا (Aynalar)
- Love under the rain (1973) الحب تحت المطر
- The Crime (1973) الجريمة
- al-Karnak (1974) الكرنك
- Respected Sir (1975) حضرة المحترم
- The Harafish (1977) ملحمة الحرافيش
- Love above the Pyramid Plateau (1979) الحب فوق هضبة الهرم
- The Devil Preaches (1979) الشيطان يعظ
- Love and the Veil (1980) عصر الحب
- Arabian Nights and Days (1981) ليالى ألف ليلة (Binbirinci Geceden Sonra)
- Wedding Song (1981) أفراح القبة (Düğün Evi)
- One hour remains (1982) الباقي من الزمن ساعة
- The Journey of Ibn Fattouma (1983) رحلة إبن فطومة
- Akhenaten, Dweller in Truth (1985) العائش فى الحقيقة
- The Day the Leader was Killed (1985) يوم مقتل الزعيم Başkanın Öldürüldüğü Gün
- Fountain and Tomb (1988)
- Echoes of an Autobiography (1994)
- Dreams of the Rehabilitation Period (2004) أحلام فترة النقاهة
- The Seventh Heaven (2005)
Konuyla ilgili yayınlar
Bedrettin Aytaç, "Necib Mahfuz'un Hanu'l-Halili Adlı Romanı Üzerine Bir İnceleme", Gündoğan Edebiyat 19 (1997) 37-53.
Necip Mahfuz, Han el-Halili (Bedrettin Aytaç, çev.). İstanbul: Hit Kitap, 2011.
Ahmet Kazım Ürün, Çağdaş Mısır Romanında Necîb Mahfûz ve Toplumcu Gerçekçi Romanları. Erzurum: Basılmamış Doktora Tezi, 1994.
Esat Ayyıldız, Necîb Mahfûz’un Hân el-Halîlî Adlı Romanındaki Psikanalitik Yaklaşımlar, Filoloji Alanında Yeni Ufuklar, Ankara: Gece Kitaplığı, 2019. s. 77-99.
Kaynakça
- ^ Esat Ayyıldız, Necîb Mahfûz’un Hân el-Halîlî Adlı Romanındaki Psikanalitik Yaklaşımlar, Filoloji Alanında Yeni Ufuklar, Ankara: Gece Kitaplığı, 2019. s. 77-99.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Necib Mahfuz Arapca نجيب محفوظ Misir telaffuz naeˈɡiːb mɑħˈfuːzˤ 1988 Nobel Edebiyat Odulu sahibi Misirli yazardir d 11 Aralik 1911 o 30 Agustos 2006 Nobel Odulu kazanan ilk Musluman ve tek Arap yazardir Ortadogu nun Balzac i olarak taninir Necip Mahfuz1980 li yillarda MahfuzDogum11 Aralik 1911 1911 12 11 Kahire MisirOlum30 Agustos 2006 94 yasinda MeslekYazarMilliyetArapDonem1939 2004TurHikaye RomanKonuOzgur MisirEdebi akimRealizmOnemli odulleriNobel Edebiyat Odulu 1988 HayatiMahfuz Kahire nin Cemaliye bolgesinde 6 cocuklu bir ailenin en kucuk cocugu olarak dunyaya geldi Bir tuccarin oglu olan Mahfuz adini kendisini dogurtan Profesor Necib Pasa Mahfuz dan aldi 70 yillik kariyeri boyunca 34 roman 350 kusur kisa hikaye yayimladi Kitaplarinin cogunda hayatinin tamamini gecirdigi ve Nobel odulunu almak icin bile ayrilmadigi Kahire nin tarihi mahallelerindeki yasami modern ve geleneksel yasam arasinda denge kurmaya calisan siradan insanlari anlatti Pek cok kitabi Arap filmlerine konu oldu Edebiyata olan ilgisi 1920 lerde Mustafa Lutfi el Manfuluti nin makale ve siirlerini okumasiyla baslamisti Abbas Mahmud el Akkad Taha Huseyin Ibrahim el Mazini M Huseyin Heykel ilk donemde kendilerinden en cok etkilendigi yazarlar arasindadir Yazi hayatina 1928 de Selame Musa nin cikardigi el Mecelle el Cedide dergisinde yayimladigi degini yazilari ve oykulerle basladi Kahire Universitesi nde felsefe ogrenimi goren Mahfuz un ilk romani Abes el Akdar 1939 da yayimlandi 1941 senesinde yazimina basladigi Han el Halili adli romanini 1946 senesinde nesretmistir Romanda karakter sekillendirirken Sigmund Freud un psikanalitik kuramlarindan istifade etmistir Bu eserinde sembolizme de rastlanmaktadir 1957 de yazdigi Kahire Uclemesi ile Arap Edebiyati nin taninmis bir ismi oldu Bu uclemede Kahire de yasayan bir ailenin uc kusaginin I Dunya Savasi ve 1952 deki Nasir darbesine kadar olan donemde yasadiklarini ve Misir toplumunu degisimini anlatti Degisik kurumlarda calisan Mahfuz en son Kultur Bakanliginda mustesar olarak gorev yapti 1971 de soz konusu gorevinden emekli olmasindan sonra el Ahram gazetesinde yazar olarak calismistir Misir Devlet Baskani Enver Sedat a Israil ile yaptigi baris antlasmasinda verdigi acik destekten oturu bircok Arap ulkesinde kitaplari yasaklandi 1988 yilinda Nobel Edebiyat Odulu nu aldiktan sonra bu yasaklar kalkti 1989 yilinda Misirli koktendinci Omer Abdulrahman tarafindan hakkinda olum fetvasi cikartilan Mahfuz 1994 yilinda Kahire deki evinin onunde bicakli saldiriya ugradi Saldiridan yarali kurtulan Mahfuz sag kolundaki sinirler zedelendigi icin yazmakta buyuk gucluk cekmeye basladiysa da ilerleyen yasina ragmen edebiyattan kopmadi ve kisa hikayeler yazmaya devam etti 2006 Temmuz unda duserek kafasindan yaralandi 30 Agustos 2006 gunu Kahire de 95 yasinda oldu Mahfuz ulser bobrek ve kalp rahatsizliklarindan muzdaripti 31 Agustos 2006 gunu Kahire de devlet toreniyle defnedildi EserleriMisru l Kadime 1932 مصر القديمة Hemsu l Cunun 1938 همس الجنون Abesu l Akdar 1939 عبث الأقدار Radubis 1943 رادوبيس Kifah Tibe 1944 كفاح طيبة el Kahiretu l Cedide 1945 القاهرة الجديدة Yeni Kahire Savrulan Kahire adiyla Turkceye cevrildi Ayrica Kahire 30 adiyla Misir da sinemaya uyarlandi Han el Halili 1946 خان الخليلى Zukaku l Midak 1947 زقاق المدق Midak Sokagi es Serab 1948 السراب Bidaye ve Nihaye 1950 بداية ونهاية es Sulasiyye 1956 57 الثلاثية Kahire Uclemesi Beyne l Kasreyn 1956 بين القصرين Saray Gezisi Kahire Uclemesi 1 Kasru s Sevk 1957 قصر الشوق Sevk Sarayi Kahire Uclemesi 2 es Sukeriyye 1957 السكرية Seker Sokagi Kahire Uclemesi 3 Evladu Haratina 1959 أولاد حارتنا Cebelavi Sokagi nin Cocuklari The Thief and the Dogs 1961 اللص والكلاب Hirsiz ve Kopekler Quail and Autumn 1962 السمان والخريف Bildircin ve Sonbahar God s World 1962 دنيا الله Zaabalawi 1963 The Search 1964 الطريق Arayis The Beggar 1965 الشحاذ Dilenci Adrift on the Nile 1966 ثرثرة فوق النيل Miramar 1967 ميرامار Miramar The Pub of the Black Cat 1969 خمارة القط الأسود A story without a beginning or an ending 1971 حكاية بلا بداية ولا نهاية The Honeymoon 1971 شهر العسل Mirrors 1972 المرايا Aynalar Love under the rain 1973 الحب تحت المطر The Crime 1973 الجريمة al Karnak 1974 الكرنك Respected Sir 1975 حضرة المحترم The Harafish 1977 ملحمة الحرافيش Love above the Pyramid Plateau 1979 الحب فوق هضبة الهرم The Devil Preaches 1979 الشيطان يعظ Love and the Veil 1980 عصر الحب Arabian Nights and Days 1981 ليالى ألف ليلة Binbirinci Geceden Sonra Wedding Song 1981 أفراح القبة Dugun Evi One hour remains 1982 الباقي من الزمن ساعة The Journey of Ibn Fattouma 1983 رحلة إبن فطومة Akhenaten Dweller in Truth 1985 العائش فى الحقيقة The Day the Leader was Killed 1985 يوم مقتل الزعيم Baskanin Olduruldugu Gun Fountain and Tomb 1988 Echoes of an Autobiography 1994 Dreams of the Rehabilitation Period 2004 أحلام فترة النقاهة The Seventh Heaven 2005 Konuyla ilgili yayinlarBedrettin Aytac Necib Mahfuz un Hanu l Halili Adli Romani Uzerine Bir Inceleme Gundogan Edebiyat 19 1997 37 53 Necip Mahfuz Han el Halili Bedrettin Aytac cev Istanbul Hit Kitap 2011 Ahmet Kazim Urun Cagdas Misir Romaninda Necib Mahfuz ve Toplumcu Gercekci Romanlari Erzurum Basilmamis Doktora Tezi 1994 Esat Ayyildiz Necib Mahfuz un Han el Halili Adli Romanindaki Psikanalitik Yaklasimlar Filoloji Alaninda Yeni Ufuklar Ankara Gece Kitapligi 2019 s 77 99 Kaynakca Esat Ayyildiz Necib Mahfuz un Han el Halili Adli Romanindaki Psikanalitik Yaklasimlar Filoloji Alaninda Yeni Ufuklar Ankara Gece Kitapligi 2019 s 77 99