Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Reaksiyon kontrol sistemi (RCS) duruş kontrolü ve bazen de tahrik sağlamak için iticileri ve reaksiyon kontrol tekerleklerini kullanan bir uzay aracı sistemidir. Harrier "sıçrayan jet" gibi geleneksel kanatlı uçuş hızlarının altında kısa veya dikey kalkış ve iniş yapan bir uçağın kararlı duruş kontrolünü sağlamak için yönlendirilmiş motor itişinin kullanılması, reaksiyon kontrol sistemi olarak da ifade edilebilir.
RCS, istenen herhangi bir yönde veya yön kombinasyonunda küçük miktarlarda itme sağlayabilir. RCS ayrıca dönüş kontrolüne izin vermek için tork sağlayabilir (yuvarlanma, eğim ve sapma).
Reaksiyon kontrol sistemleri farklı tepki seviyelerine imkan vermek için genellikle büyük ve küçük (vernier) itici kombinasyonlarını kullanır. Uzay aracı reaksiyon kontrol sistemleri aşağıdakiler için kullanılır:
- yeniden giriş sırasında duruş kontrolü;
- yörüngede istasyonu tutma;
- yanaşma yöntemlerinde yakın manevra yapma;
- geminin oryantasyonunun kontrolü veya 'burnu işaret etmek';
- yörüngeden çıkarmak için yedek araç;
- ana motor yakmaya yakıt sistemini hazırlamak için fire (ing: ullage) motorları.
Uzay aracı yalnızca sınırlı miktarda yakıt içerdiğinden ve bunları yeniden doldurma şansı çok az olduğundan, yakıtın korunabilmesi için alternatif reaksiyon kontrol sistemleri geliştirilmiştir. İstasyonu tutmak için, bazı uzay araçları (özellikle yer eşzamanlı yörüngedekiler), ark jetleri, iyon iticileri veya Hall etkili iticiler gibi yüksek özgül itki motorlarını kullanır. Yönlendirmeyi kontrol etmek için, ISS dahil birkaç uzay aracı, araçtaki dönme oranlarını kontrol etmek için dönen momentum çarklarını kullanır.
Uzay aracındaki iticilerin konumu
Mercury uzay kapsülü ve Gemini yeniden giriş modülünün her ikisi de tutum kontrolü sağlamak için nozul gruplandırmalarını kullandı. iticiler, kütle merkezlerinin dışına yerleştirildi böylece kapsülü döndürmek için tork sağladı. Gemini kapsülü, merkez dışı kaldırma kuvvetini yönlendiren yuvarlanma yoluyla yeniden giriş rotasını da ayarlayabiliyordu. Mercury iticileri tungsten elekten geçirildiğinde buhara dönüşen hidrojen peroksit monopropellant kullandı ve Gemini iticileri, nitrojen tetroksitle oksitlenmiş hipergolik mono-metil hidrazin yakıtı kullandı.
Gemini uzay aracı aynı zamanda hipergolik Yörünge Tutum ve Manevra Sistemi ile donatıldı bu da onu hem öteleme hem de dönme kabiliyetine sahip ilk mürettebatlı uzay aracı yaptı. Yörünge içi konum kontrolü, sekiz adet 25 pound-kuvvet (110 N) en arka uçta adaptör modülünün çevresine yerleştirilmiş iticilerle yapıldı. Yanal öteleme kontrolü, dört adet 100 pound-kuvvet (440 N) adaptör modülünün ön ucunda (uzay aracının kütle merkezine yakın) çevre etrafındaki iticilerle sağlandı. İki ileriye dönük 85 pound-kuvvet (380 N) aynı yerde iticiler, kıç öteleme ve iki adet 100 pound-kuvvet (440 N) adaptör modülünün kıç ucunda bulunan iticiler, teknenin yörüngesini değiştirmek için kullanılabilecek ileri itmeyi sağladı. Gemini yeniden giriş modülü ayrıca, yeniden giriş sırasında dönme kontrolü sağlamak için burnunun tabanında bulunan on altı iticiden oluşan ayrı bir Yeniden Giriş Kontrol Sistemine sahipti.
Apollo Komuta Modülü, duruş kontrolü için on iki hipergolik iticiye ve Gemini'ye benzer yönlü yeniden giriş kontrolüne sahipti.
Apollo Hizmet Modülü ve Ay Modülünün her biri, hem öteleme hem de konum kontrolü sağlamak için dörtlü dış kümeler halinde gruplandırılmış on altı adet R-4D hipergolik iticiye sahipti. Kümeler, aracın ortalama kütle merkezlerinin yakınında yer aldı ve tutum kontrolü için çiftler halinde zıt yönlerde ateşlendi.
Soyuz uzay aracının arkasında bir çift öteleme iticisi bulunur; karşı etkili iticiler, uzay aracının ortasında (kütle merkezinin yakınında) dışa ve ileriye dönük olarak benzer şekilde eşleştirilmiştir. Bunlar, uzay aracının dönmesini önlemek için çiftler halinde hareket eder. Yanal yönler için iticiler de çiftler halinde uzay aracının kütle merkezine yakın monte edilmiştir.
İticilerin uzay uçaklarındaki yeri
Her ikisi de aerodinamik kontrol yüzeylerini kullanılamaz hale getiren bir irtifaya seyahat etmeyi amaçlayan suborbital X-15 ve bir refakatçi eğitim hava-uzay aracı olan NF-104 AST, uzaya çıkması amaçlanmayan kanatlı araçlardaki iticilerin yerleri için bir düzen oluşturdu. yani yalnızca tutum kontrol iticilerine sahip olanlar. Eğim ve sapma için olanlar, kokpitin ön kısmında burunda bulunur ve standart bir radar sisteminin yerini alır. Yuvarlanma hareketi için olanlar kanat uçlarındadır. Yörüngeye girecek olan X-20, bu düzeni devam ettirdi.
Bunlardan farklı olarak, Uzay Mekiği Orbiter, hem yörünge uçuşunda hem de atmosferik girişin erken bölümlerinde araç tutumunu kontrol etmek ve ayrıca yörüngede buluşma ve yanaşma manevralarını gerçekleştirmek için gerekli olan çok daha fazla iticiye sahipti. Mekik iticiler aracın burnunda ve iki kıç Yörünge Manevra Sistemi bölmesinin her birinde gruplandırılmıştı. Teknenin alt tarafındaki ısı kalkanını hiçbir meme kesmedi; bunun yerine, pozitif eğimi kontrol eden burun RCS nozulları aracın yan tarafına monte edilmiş ve aşağı doğru eğimlidir. Aşağıya bakan negatif hatveli iticiler, kuyruk/arka gövdeye monte edilmiş OMS bölmelerinde bulunuyordu.
Uluslararası Uzay İstasyonu sistemleri
Uluslararası Uzay İstasyonu, birincil konum kontrolü için elektrikle çalışan kontrol momenti jiroskoplarını (CMG) kullanır ve RCS itici sistemleri, yedekleme ve güçlendirme sistemleri olarak kullanılır.
Kaynakça
- ^ . science.ksc.nasa.gov. 1 Eylül 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ http://forum.nasaspaceflight.com/index.php?action=dlattach;topic=34777.0;attach=586775 []
Dış bağlantılar
- Uzay Mekiği RCS 24 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Jet Aerospace: Tek yakıtlı RCS pervanesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Reaksiyon kontrol sistemi RCS durus kontrolu ve bazen de tahrik saglamak icin iticileri ve reaksiyon kontrol tekerleklerini kullanan bir uzay araci sistemidir Harrier sicrayan jet gibi geleneksel kanatli ucus hizlarinin altinda kisa veya dikey kalkis ve inis yapan bir ucagin kararli durus kontrolunu saglamak icin yonlendirilmis motor itisinin kullanilmasi reaksiyon kontrol sistemi olarak da ifade edilebilir Apollo Ay Modulu uzerindeki dort Reaksiyon Kontrol Sistemi itici dortlusunden ikisi RCS istenen herhangi bir yonde veya yon kombinasyonunda kucuk miktarlarda itme saglayabilir RCS ayrica donus kontrolune izin vermek icin tork saglayabilir yuvarlanma egim ve sapma Reaksiyon kontrol sistemleri farkli tepki seviyelerine imkan vermek icin genellikle buyuk ve kucuk vernier itici kombinasyonlarini kullanir Uzay araci reaksiyon kontrol sistemleri asagidakiler icin kullanilir yeniden giris sirasinda durus kontrolu yorungede istasyonu tutma yanasma yontemlerinde yakin manevra yapma geminin oryantasyonunun kontrolu veya burnu isaret etmek yorungeden cikarmak icin yedek arac ana motor yakmaya yakit sistemini hazirlamak icin fire ing ullage motorlari Uzay araci yalnizca sinirli miktarda yakit icerdiginden ve bunlari yeniden doldurma sansi cok az oldugundan yakitin korunabilmesi icin alternatif reaksiyon kontrol sistemleri gelistirilmistir Istasyonu tutmak icin bazi uzay araclari ozellikle yer eszamanli yorungedekiler ark jetleri iyon iticileri veya Hall etkili iticiler gibi yuksek ozgul itki motorlarini kullanir Yonlendirmeyi kontrol etmek icin ISS dahil birkac uzay araci aractaki donme oranlarini kontrol etmek icin donen momentum carklarini kullanir Uzay aracindaki iticilerin konumuGemini Yorunge Tutum ve Manevra Sistemi ve Yeniden Giris yanlis etiketlenmis Reaksiyon Kontrol Sistemi Mercury uzay kapsulu ve Gemini yeniden giris modulunun her ikisi de tutum kontrolu saglamak icin nozul gruplandirmalarini kullandi iticiler kutle merkezlerinin disina yerlestirildi boylece kapsulu dondurmek icin tork sagladi Gemini kapsulu merkez disi kaldirma kuvvetini yonlendiren yuvarlanma yoluyla yeniden giris rotasini da ayarlayabiliyordu Mercury iticileri tungsten elekten gecirildiginde buhara donusen hidrojen peroksit monopropellant kullandi ve Gemini iticileri nitrojen tetroksitle oksitlenmis hipergolik mono metil hidrazin yakiti kullandi Gemini uzay araci ayni zamanda hipergolik Yorunge Tutum ve Manevra Sistemi ile donatildi bu da onu hem oteleme hem de donme kabiliyetine sahip ilk murettebatli uzay araci yapti Yorunge ici konum kontrolu sekiz adet 25 pound kuvvet 110 N en arka ucta adaptor modulunun cevresine yerlestirilmis iticilerle yapildi Yanal oteleme kontrolu dort adet 100 pound kuvvet 440 N adaptor modulunun on ucunda uzay aracinin kutle merkezine yakin cevre etrafindaki iticilerle saglandi Iki ileriye donuk 85 pound kuvvet 380 N ayni yerde iticiler kic oteleme ve iki adet 100 pound kuvvet 440 N adaptor modulunun kic ucunda bulunan iticiler teknenin yorungesini degistirmek icin kullanilabilecek ileri itmeyi sagladi Gemini yeniden giris modulu ayrica yeniden giris sirasinda donme kontrolu saglamak icin burnunun tabaninda bulunan on alti iticiden olusan ayri bir Yeniden Giris Kontrol Sistemine sahipti Apollo Komuta Modulu durus kontrolu icin on iki hipergolik iticiye ve Gemini ye benzer yonlu yeniden giris kontrolune sahipti Apollo Hizmet Modulu ve Ay Modulunun her biri hem oteleme hem de konum kontrolu saglamak icin dortlu dis kumeler halinde gruplandirilmis on alti adet R 4D hipergolik iticiye sahipti Kumeler aracin ortalama kutle merkezlerinin yakininda yer aldi ve tutum kontrolu icin ciftler halinde zit yonlerde ateslendi Soyuz uzay aracinin arkasinda bir cift oteleme iticisi bulunur karsi etkili iticiler uzay aracinin ortasinda kutle merkezinin yakininda disa ve ileriye donuk olarak benzer sekilde eslestirilmistir Bunlar uzay aracinin donmesini onlemek icin ciftler halinde hareket eder Yanal yonler icin iticiler de ciftler halinde uzay aracinin kutle merkezine yakin monte edilmistir Iticilerin uzay ucaklarindaki yeri Bir Uzay Mekigi yorunge araci olan Discovery nin burnunda RCS iticileri Her ikisi de aerodinamik kontrol yuzeylerini kullanilamaz hale getiren bir irtifaya seyahat etmeyi amaclayan suborbital X 15 ve bir refakatci egitim hava uzay araci olan NF 104 AST uzaya cikmasi amaclanmayan kanatli araclardaki iticilerin yerleri icin bir duzen olusturdu yani yalnizca tutum kontrol iticilerine sahip olanlar Egim ve sapma icin olanlar kokpitin on kisminda burunda bulunur ve standart bir radar sisteminin yerini alir Yuvarlanma hareketi icin olanlar kanat uclarindadir Yorungeye girecek olan X 20 bu duzeni devam ettirdi Bunlardan farkli olarak Uzay Mekigi Orbiter hem yorunge ucusunda hem de atmosferik girisin erken bolumlerinde arac tutumunu kontrol etmek ve ayrica yorungede bulusma ve yanasma manevralarini gerceklestirmek icin gerekli olan cok daha fazla iticiye sahipti Mekik iticiler aracin burnunda ve iki kic Yorunge Manevra Sistemi bolmesinin her birinde gruplandirilmisti Teknenin alt tarafindaki isi kalkanini hicbir meme kesmedi bunun yerine pozitif egimi kontrol eden burun RCS nozullari aracin yan tarafina monte edilmis ve asagi dogru egimlidir Asagiya bakan negatif hatveli iticiler kuyruk arka govdeye monte edilmis OMS bolmelerinde bulunuyordu Uluslararasi Uzay Istasyonu sistemleriUluslararasi Uzay Istasyonu birincil konum kontrolu icin elektrikle calisan kontrol momenti jiroskoplarini CMG kullanir ve RCS itici sistemleri yedekleme ve guclendirme sistemleri olarak kullanilir Kaynakca science ksc nasa gov 1 Eylul 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi http forum nasaspaceflight com index php action dlattach topic 34777 0 attach 586775 yalin URL Dis baglantilarUzay Mekigi RCS 24 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jet Aerospace Tek yakitli RCS pervanesi