Luna 15, 21 Temmuz 1969'da Ay'a düşen Sovyet Luna programının robotik uzay göreviydi.
Ye-8-5 uzay aracı gövdesinin tasvir edildiği pul | |
Görev türü | Ay'dan örnek getirme |
---|---|
COSPAR kimliği | 1969-058A |
SATCAT no. | 4036 |
Görev süresi | 8 gün (ulaşılabilen) |
Uzay aracı özellikleri | |
Gövde | |
Üretici | GSMZ Lavoçkin |
Fırlatma ağırlığı | 5.667 kg (12.494 lb) |
Yakıtsız ağırlık | 2.718 kg (5.992 lb) |
Görev başlangıcı | |
Fırlatma tarihi | 13 Temmuz 1969, 02:54:42 UTC |
Roket | Proton-K/ |
Fırlatma yeri | Baykonur Site 81/24 |
Görev sonu | |
İmha olma | 21 Temmuz 1969, 15:51 UTC |
Yörünge parametreleri | |
Referans sistemi | Ay merkezli |
Ay yörünge aracı | |
Yörüngeye yerleşme | 17 Temmuz 1969, 10:00 UTC |
Ay çarpışması (başarısız iniş) | |
Çarpma tarihi | 21 Temmuz 1969, 15:51 UTC |
Çarpışma yeri | 17°K 60°D / 17°K 60°D |
Aletler | |
| |
21 Temmuz 1969'da Apollo 11 astronotları ilk insanlı Ay yürüyüşünü tamamlarken, o sırada Ay yörüngesinde bulunan Luna 15 Sovyet robotik uzay aracı, Ay yüzeyine doğru inişe başladı. Apollo 11 görevinden üç gün önce fırlatılan bu uzay aracı, ABD'yi Ay yarışında geride bırakarak Ay yüzeyinden örnek toplayıp Dünya'ya getirmeyi amaçlayan ikinci Sovyet girişimiydi. 14 Haziran 1969'da başlatılan E-8-5-402 olarak adlandırılan önceki görev, fırlatma aracının üçüncü kademesi ateşlenemediği için Dünya yörüngesine ulaşmayı başaramamıştı. Luna 15 iniş aracı, planlanan Amerikan Ay kalkışından saatler önce, UTC ile 15: 50'de Aya çakıldı.
Görev
Luna 15, ay çevresindeki uzayı, Aydaki yerçekimi alanını ve ay kayalarının kimyasal bileşimini inceleme yeteneğine sahipti. Ayrıca ay yüzeyi fotoğrafçılığı sağlama yeteneğine de sahipti. Luna 15 fırlatıldıktan sonra bir ara Dünya yörüngesine yerleştirildi ve ardından Ay'a gönderildi. Fırlatmadan sonraki gün bir rota ortası düzeltmesinden sonra, Luna 15, 17 Temmuz 1969'da UTC ile 10:00'da Ay yörüngesine girdi. Kontrolörler tüm yerleşik sistemleri kontrol ederken ve iki yörünge manevrası gerçekleştirirken, uzay aracı iki gün boyunca ay yörüngesinde kaldı.
86 iletişim seansını ve 52 Ay yörüngesini çeşitli meyil ve irtifalarda tamamladıktan sonra inişine başladı. Astronotlar Neil Armstrong ve Edwin Aldrin, Luna 15, 21 Temmuz 1969'da UTC ile 15:47'de yüzeye inişi başlatmak için ana motorunu ateşlediğinde Ay'a ayak basmışlardı. İletimler, yörüngeden çıktıktan dört dakika sonra, hesaplanan 3 kilometre (1,9 mil) yükseklikte durdu. Luna uzay aracı muhtemelen bir dağın yamacına çarpmıştı. Etki koordinatları 'da 17° kuzey enlemi ve 60° doğu boylamıydı. Bu (LUNA 15'in çarpışma alanı), Apollo 11 LZ'nin 328 derecelik bir yönde yaklaşık 344 mil KNW'sidir.
Jodrell Bank Gözlemevi'ndeki radyo teleskop tesisindeki İngiliz teknisyenlerin Luna 15'in inişini gözlemlediği tutanakların ses kaydı ilk olarak 3 Temmuz 2009'da halka sunuldu.
Etkileri
Ay'a ulaşma ve Dünya'ya dönme yarışında, Luna 15 ve Apollo 11'in paralel görevleri, birçok yönden 1960'larda Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği'nin uzay programları arasındaki Uzay Yarışı'nın doruk noktasını temsil ediyordu.
Bu eşzamanlı görevler, Sovyet-Amerikan uzay iletişiminin ilk örneklerinden biri haline geldi: Sovyetler Birliği, Luna 15'in uçuş planı ve kesin görevini kamuya açıklanmamasına rağmen, Apollo 11 ile çarpışmamasını sağlamak için yayınladı.
Kaynakça
- ^ a b c . NASA: Solar System Exploration: Missions to the Moon. 12 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015.
- ^ "NASA Space Science Coordinated Archive: Luna 15". 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2022.
- ^ Siddiqi, Asif (2018). Beyond Earth: A Chronicle of Deep Space Exploration, 1958–2016 (PDF). second. NASA History Program Office. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Temmuz 2023.
- ^ "Russian spacecraft landed on Moon hours before Americans". The Daily Telegraph. Londra. 4 Temmuz 2009. 18 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- ^ a b Brown, Jonathan (3 Temmuz 2009). "Recording tracks Russia's Moon gatecrash attempt". The Independent. Londra. 10 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2022.
- ^ . Solar System Exploration: NASA Science. 10 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2019.
Dış bağlantılar
- Zarya - Luna programı kronolojisi 19 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- NASA NSSDC Ana Kataloğu 17 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ay ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Uzay ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Bilim ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Luna 15 21 Temmuz 1969 da Ay a dusen Sovyet Luna programinin robotik uzay goreviydi Luna 15Ye 8 5 uzay araci govdesinin tasvir edildigi pulGorev turuAy dan ornek getirmeCOSPAR kimligi1969 058A SATCAT no 4036Gorev suresi8 gun ulasilabilen Uzay araci ozellikleriGovdeUreticiGSMZ LavockinFirlatma agirligi5 667 kg 12 494 lb Yakitsiz agirlik2 718 kg 5 992 lb Gorev baslangiciFirlatma tarihi13 Temmuz 1969 02 54 42 13 Temmuz 1969 02 54 42 UTCRoketProton K Firlatma yeriBaykonur Site 81 24Gorev sonuImha olma21 Temmuz 1969 15 51 21 Temmuz 1969 15 51 UTCYorunge parametreleriReferans sistemiAy merkezliAy yorunge araciYorungeye yerlesme17 Temmuz 1969 10 00 UTCAy carpismasi basarisiz inis Carpma tarihi21 Temmuz 1969 15 51 UTCCarpisma yeri17 K 60 D 17 K 60 D 17 60AletlerStereo goruntuleme sistemi Numune toplama icin uzaktan baglantili kol Radyasyon dedektoru 21 Temmuz 1969 da Apollo 11 astronotlari ilk insanli Ay yuruyusunu tamamlarken o sirada Ay yorungesinde bulunan Luna 15 Sovyet robotik uzay araci Ay yuzeyine dogru inise basladi Apollo 11 gorevinden uc gun once firlatilan bu uzay araci ABD yi Ay yarisinda geride birakarak Ay yuzeyinden ornek toplayip Dunya ya getirmeyi amaclayan ikinci Sovyet girisimiydi 14 Haziran 1969 da baslatilan E 8 5 402 olarak adlandirilan onceki gorev firlatma aracinin ucuncu kademesi ateslenemedigi icin Dunya yorungesine ulasmayi basaramamisti Luna 15 inis araci planlanan Amerikan Ay kalkisindan saatler once UTC ile 15 50 de Aya cakildi GorevLuna 15 ay cevresindeki uzayi Aydaki yercekimi alanini ve ay kayalarinin kimyasal bilesimini inceleme yetenegine sahipti Ayrica ay yuzeyi fotografciligi saglama yetenegine de sahipti Luna 15 firlatildiktan sonra bir ara Dunya yorungesine yerlestirildi ve ardindan Ay a gonderildi Firlatmadan sonraki gun bir rota ortasi duzeltmesinden sonra Luna 15 17 Temmuz 1969 da UTC ile 10 00 da Ay yorungesine girdi Kontrolorler tum yerlesik sistemleri kontrol ederken ve iki yorunge manevrasi gerceklestirirken uzay araci iki gun boyunca ay yorungesinde kaldi 86 iletisim seansini ve 52 Ay yorungesini cesitli meyil ve irtifalarda tamamladiktan sonra inisine basladi Astronotlar Neil Armstrong ve Edwin Aldrin Luna 15 21 Temmuz 1969 da UTC ile 15 47 de yuzeye inisi baslatmak icin ana motorunu ateslediginde Ay a ayak basmislardi Iletimler yorungeden ciktiktan dort dakika sonra hesaplanan 3 kilometre 1 9 mil yukseklikte durdu Luna uzay araci muhtemelen bir dagin yamacina carpmisti Etki koordinatlari da 17 kuzey enlemi ve 60 dogu boylamiydi Bu LUNA 15 in carpisma alani Apollo 11 LZ nin 328 derecelik bir yonde yaklasik 344 mil KNW sidir Jodrell Bank Gozlemevi ndeki radyo teleskop tesisindeki Ingiliz teknisyenlerin Luna 15 in inisini gozlemledigi tutanaklarin ses kaydi ilk olarak 3 Temmuz 2009 da halka sunuldu EtkileriAy a ulasma ve Dunya ya donme yarisinda Luna 15 ve Apollo 11 in paralel gorevleri bircok yonden 1960 larda Amerika Birlesik Devletleri ve Sovyetler Birligi nin uzay programlari arasindaki Uzay Yarisi nin doruk noktasini temsil ediyordu Bu eszamanli gorevler Sovyet Amerikan uzay iletisiminin ilk orneklerinden biri haline geldi Sovyetler Birligi Luna 15 in ucus plani ve kesin gorevini kamuya aciklanmamasina ragmen Apollo 11 ile carpismamasini saglamak icin yayinladi Kaynakca a b c NASA Solar System Exploration Missions to the Moon 12 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2015 NASA Space Science Coordinated Archive Luna 15 17 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2022 Siddiqi Asif 2018 Beyond Earth A Chronicle of Deep Space Exploration 1958 2016 PDF second NASA History Program Office 31 Mart 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Temmuz 2023 Russian spacecraft landed on Moon hours before Americans The Daily Telegraph Londra 4 Temmuz 2009 18 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2019 a b Brown Jonathan 3 Temmuz 2009 Recording tracks Russia s Moon gatecrash attempt The Independent Londra 10 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2022 Solar System Exploration NASA Science 10 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2019 Dis baglantilarZarya Luna programi kronolojisi 19 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde NASA NSSDC Ana Katalogu 17 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ay ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Uzay ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Bilim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz