Meshetililer (Gürcüce: მესხები, okunuşu: "mesh'ebi"), Gürcülerin alt koludur. Meshetililer, Gürcücenin bölgesel lehçeleri arasında resmi Gürcüceye görece daha yakın olan Mesheti lehçesini konuşmaktadır. Güney Gürcistan'daki tarihi Mesheti bölgesinin yerli halkıdır. Günümüzde nüfusun büyük çoğunluğu Gürcü Ortodokstur. Küçük bir kısmı ise Katolik ve Müslümandır.
Günümüzde Mesheti diyalektinin konuşulduğu yerlerin yayılımı | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
---|---|
Diller | |
Gürcücenin Mesheti lehçesi | |
Din | |
Ağırlık olarak Gürcü Ortodoks Katolik ve Müslüman azınlık da var. |
Tarih
Pek çok yazar Meshetililer veya Meshileri Anadolu'nun Demir Çağı halkı olan Yunan kaynaklarındaki Muşki kabilesine veya Moshoi'ye (Μόσχοι) bağlamaktadır. Meshi kabileleri yavaş yavaş kuzeydoğuya doğru hareket ederek Kartli'nin tam kalbinde yerleşim yerlerini oluşturmalarıyla öne çıktılar. İberya'nın eski başkenti Mtsheta (kelimenin tam anlamıyla "Meshi kasabası" anlamına gelir), adını "Meshiler" etniminden alan bu tür yerleşim yerlerinden biriydi. Cyril Toumanoff'a göre, Moshiler, büyük ölçüde doğu ve güney Gürcistan'da yaşayan İber kabilelerinin birleşmesinde öncü bir rol oynayan erken proto-Gürcü kabileleriydi.
9.-11. yüzyıllar arasında Tao-Klarceti olarak da bilinen Mesheti, Bagrationi Hanedanı tarafından yönetildi ve bölge, 1008 yılında Gürcü prensliklerinin tek bir Gürcü devleti çatısı altında birleştirilmesinde önemli bir rol oynadı. Mesheti, Gürcistan'ın Altın Çağı'nın önde gelen şairi ve Gürcü edebiyatına en büyük katkıda bulunanlardan biri olarak kabul edilen Şota Rustaveli gibi pek çok önemli şahsiyeti Gürcistan'a yetiştirmiştir. Rustaveli, bir Gürcü milli epik şiiri olarak kabul edilen Kaplan Postlu Şövalye'nin yazarıdır.
Altın Çağ döneminden sonra Gürcistan krallığı, Moğollar, Timurlular, Karakoyunlular ve Akkoyunlular ile yapılan savaşlar sonunda zayıfladı ve dağıldı. Gürcistan'ın Moğol istilasından sonra, Mesheti prensleri Gürcistan Krallığı'ndan fiilen bağımsızlık kazanmış ve Moğol himayesi altında Samtshe Prensliği'ni kurmuşlardı.
Amasya Antlaşması (1555) ile Samtshe Prensliği ikiye bölündü; doğu kesimi Safeviler, batı kesimi Osmanlıların eline geçti. Osmanlılar, 1578-1590 Osmanlı-Safevi Savaşı sonucu Gürcistan'daki Safevi topraklarına başarılı bir ilerleme gerçekleştirdi ve 1582'de Mesheti'nin doğu kesimini de ele geçirdiler.
Mesheti'nin Gürcü nüfusu, Gürcistan'ın İmereti ve Kartli gibi iç bölgelerine göç etti. Kalan nüfus ise yavaş yavaş Müslüman oldular ve bu süreç Meshilerin Türkleştirilmesi (daha sonraları Mesheti Türkleri) olarak da bilinir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2016.
- ^ . www.ecmi.de. 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2016.
- ^ Cyril Toumanoff, Studies in Christian Caucasian History, p 80
- ^ ""Shota Rustaveli"". 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021.
- ^ Floor 2001, s. 85.
- ^ Khazanov 1995, 195.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Meshetililer Gurcuce მესხები okunusu mesh ebi Gurculerin alt koludur Meshetililer Gurcucenin bolgesel lehceleri arasinda resmi Gurcuceye gorece daha yakin olan Mesheti lehcesini konusmaktadir Guney Gurcistan daki tarihi Mesheti bolgesinin yerli halkidir Gunumuzde nufusun buyuk cogunlugu Gurcu Ortodokstur Kucuk bir kismi ise Katolik ve Muslumandir Meshetililer Gurcuce მესხები Meshebi Gunumuzde Mesheti diyalektinin konusuldugu yerlerin yayilimiOnemli nufusa sahip bolgelerDillerGurcucenin Mesheti lehcesiDinAgirlik olarak Gurcu Ortodoks Katolik ve Musluman azinlik da var TarihPek cok yazar Meshetililer veya Meshileri Anadolu nun Demir Cagi halki olan Yunan kaynaklarindaki Muski kabilesine veya Moshoi ye Mosxoi baglamaktadir Meshi kabileleri yavas yavas kuzeydoguya dogru hareket ederek Kartli nin tam kalbinde yerlesim yerlerini olusturmalariyla one ciktilar Iberya nin eski baskenti Mtsheta kelimenin tam anlamiyla Meshi kasabasi anlamina gelir adini Meshiler etniminden alan bu tur yerlesim yerlerinden biriydi Cyril Toumanoff a gore Moshiler buyuk olcude dogu ve guney Gurcistan da yasayan Iber kabilelerinin birlesmesinde oncu bir rol oynayan erken proto Gurcu kabileleriydi 9 11 yuzyillar arasinda Tao Klarceti olarak da bilinen Mesheti Bagrationi Hanedani tarafindan yonetildi ve bolge 1008 yilinda Gurcu prensliklerinin tek bir Gurcu devleti catisi altinda birlestirilmesinde onemli bir rol oynadi Mesheti Gurcistan in Altin Cagi nin onde gelen sairi ve Gurcu edebiyatina en buyuk katkida bulunanlardan biri olarak kabul edilen Sota Rustaveli gibi pek cok onemli sahsiyeti Gurcistan a yetistirmistir Rustaveli bir Gurcu milli epik siiri olarak kabul edilen Kaplan Postlu Sovalye nin yazaridir Altin Cag doneminden sonra Gurcistan kralligi Mogollar Timurlular Karakoyunlular ve Akkoyunlular ile yapilan savaslar sonunda zayifladi ve dagildi Gurcistan in Mogol istilasindan sonra Mesheti prensleri Gurcistan Kralligi ndan fiilen bagimsizlik kazanmis ve Mogol himayesi altinda Samtshe Prensligi ni kurmuslardi Amasya Antlasmasi 1555 ile Samtshe Prensligi ikiye bolundu dogu kesimi Safeviler bati kesimi Osmanlilarin eline gecti Osmanlilar 1578 1590 Osmanli Safevi Savasi sonucu Gurcistan daki Safevi topraklarina basarili bir ilerleme gerceklestirdi ve 1582 de Mesheti nin dogu kesimini de ele gecirdiler Mesheti nin Gurcu nufusu Gurcistan in Imereti ve Kartli gibi ic bolgelerine goc etti Kalan nufus ise yavas yavas Musluman oldular ve bu surec Meshilerin Turklestirilmesi daha sonralari Mesheti Turkleri olarak da bilinir Ayrica bakinizAhiska Turkleri Samtshe Cavaheti MeshetiKaynakca 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2016 www ecmi de 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2016 Cyril Toumanoff Studies in Christian Caucasian History p 80 Shota Rustaveli 8 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2021 Floor 2001 s 85 Khazanov 1995 195