Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Decemviri (tekil decemvir), Roma Cumhuriyeti'nde bir görevi yerine getirmeleri için atanmış ve Latince "On Adam" anlamına gelen terim. Bu on kişilik görev takımları, Konsüler imperium ile kanunların yazılması (legibus scribundis consulari imperio), açılan davaların değerlendirilmesi (stlitibus iudicandis), kurbanların kesilmesi (sacris faciundis) ve kamu arazilerinin bölüştürülmesi (agris dandis adsignandis) gibi değişik konularda görev yapmak üzere atanmışlardır.
Decemviri Legibus Scribundis Consulari Imperio
MÖ 452 yılında Romalı Plebler ve patriciler, Roma yönetim ilkelerinin tanımlanarak yasa olarak yazılması için on kişinin görevlendirilmesi konusunda anlaştılar; decemviri göreve başladıklarında, tüm diğer magistraların görevleri askıya alınacak ve kararları temyize götürülemeyecekti. Tamamı patricilerden oluşan ilk decemviri takımı, başlarında o yılın Konsülleri ve Titus Genucius Augurinus olduğu halde MÖ 451 yılında görevi üstlendi. Her gün başka bir decemvir dönüşümlü olarak hükûmeti yönetti ve hangi decemvir o gün görevliyse fasces taşıyan lictorlar tarafından kendisine eşlik edildi. Adalet yönetimleri örnek niteliğindeydi ve Comitia Centuriata'ya on başlık halinde teklif ettikleri kanun taslağı kabul edildi.
Bu sistemin başarısı, MÖ 450 yılında yeni bir Decemviri takımının kurulmasına vesile oldu. Bu ikinci takım, kendilerinden öncekilerin on maddesine iki yeni madde daha ekleyerek gelecek birkaç yüzyıl boyunca Roma Anayasasının esasını oluşturacak olan 'nı (Lex Duodecim Tabularum) şekillendirdiler. Bununla birlikte, bu Decemviri takımının yönetimi zaman içerisinde şiddet dolu ve tiranca bir hâl aldı; her decemvir'e fasces ve balta taşıyan on iki lictor tarafından eşlik ediliyordu (Konsüller ve Diktatörlere de on iki lictor tarafından eşlik edilir ancak Roma şehir surları içerisinde sadece diktatör fasces ve balta ile dolaşabilirdi.).
Decemvirilerin görev süreleri sona erdiğinde, görevi teslim etmeyi reddettiler ya da takipçilerinin bu görevi üstlenmesi için izin istediler. Söylenelere göre Appius Claudius adaletsiz bir karar vererek adında genç bir kadını fahişelik yapmak zorunda bırakmış, babasını onu öldürmeye teşvik etmiş ve bu rezillik Decemvirlere karşı bir isyana neden olmuştur; decemviri görevlerini MÖ 449 yılında iade etmişler ve normal magistralık () yeniden tesis edilmiştir.
Decemviri Legibus Scribundis Consulari Imperio (MÖ 451):
- Appius Claudius Crassus Inregillensis Sabinus, Konsül;
- Titus Genucius Augurinus, Konsül;
- Titus Veturius Crassus Cicurinus;
- Gaius Iulius Iullus;
- Aulus Manlius Vulso;
- Servius Sulpicius Camerinus Cornutus;
- Publius Sestius Capito Vaticanus;
- Publius Curiatius Fistus Trigeminus;
- Titus Romilius Rocus Vaticanus; ve
- Spurius Postumius Albus Regillensis
Decemviri Legibus Scribundis Consulari Imperio (MÖ 450 – 449):
- Appius Claudius Crassus Inregillensis Sabinus;
- Marcus Cornelius Maluginensis;
- Marcus Sergius Esquilinus;
- Lucius Minucius Esquilinus Augurinus;
- Quintus Fabius Vibulanus;
- Quintus Poetelius Libo Visolus;
- Titus Antonius Merenda;
- Caeso Duillius Longus;
- Spurius Oppius Cornicen; ve
- Manius Rabuleius
Decemviri Stlitibus Iudicandis
Decemviri takımının bu şekli (decemviri litibus iudicandis olarak da adlandırılır) kökenleri geleneksel olarak Kral Servius Tullius'a dayandırılan antik dönem kaynaklı bir çeşit sivil mahkemedir ve asıl olarak bireylerin statüleriyle alâkalı sorunlarla ilgilenir. Başlangıçta bir praetor'un başkanlığı altında karar alan bir jüri iken zaman içerisinde Cumhuriyetin yıllık küçük magistralarından birisi haline gelmiş ve Comitia Populi Tributa tarafından seçilerek Vigintisexviri ("Yirmialtılar") birliğinin bir parçası olmuşlardır.
Suetonius ve , Roma İmparatorluğunun princeps döneminde Augustus'un decemviri takımını ("Yüzler") içerisine başkan olarak naklettiğini yazarlar. İmparatorluk yasaları altında, decemviri takımı büyük davalarda yargılama hakkına sahipti.
Decemviri Sacris Faciundis
Decemviri takımının bu şekli (decemviri sacrorum olarak da adlandırılır) dinsel bir işleve sahipti ve pleblerin devlet dininde eşit yönetimsel pay alma iddiaları sonucu ortaya çıkmış, beş pleb ve beş patrici üyeden oluşuyordu. İlk olarak MÖ 367 yılında, iki patrici'den oluşan ve Kehanet kitaplarına danışılması ve Apollo oyunlarının düzenlenmesinden sorumlu duumviri ("İkiler") yerine atanmıştır. Bu dinsel birliğe üyelik yaşam boyuydu ve birlik zaman içerisinde bir quindecemviri haline geldi—on beş üyeden oluşan birlik—ve buna dayanarak () Cumhuriyetin son yüzyılında büyük ihtimalle diktatör Lucius Cornelius Sulla tarafından ismi değiştirildi; diktatör Gaius Iulius Caesar tarafından on altıncı decemvir eklenmişse de bu emsal teşkil etmemiştir...
Decemviri Agris Dandis Adsignandis
Decemviri takımının bu şekli, zaman zaman kamu arazilerinin (ager publicus) bölüşümünü kontrol etmek amacıyla atanmıştır. .
Kaynakça
- Yunan ve Roma Eski Eserleri Sözlüğü, (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Decemviri tekil decemvir Roma Cumhuriyeti nde bir gorevi yerine getirmeleri icin atanmis ve Latince On Adam anlamina gelen terim Bu on kisilik gorev takimlari Konsuler imperium ile kanunlarin yazilmasi legibus scribundis consulari imperio acilan davalarin degerlendirilmesi stlitibus iudicandis kurbanlarin kesilmesi sacris faciundis ve kamu arazilerinin bolusturulmesi agris dandis adsignandis gibi degisik konularda gorev yapmak uzere atanmislardir Decemviri Legibus Scribundis Consulari ImperioMO 452 yilinda Romali Plebler ve patriciler Roma yonetim ilkelerinin tanimlanarak yasa olarak yazilmasi icin on kisinin gorevlendirilmesi konusunda anlastilar decemviri goreve basladiklarinda tum diger magistralarin gorevleri askiya alinacak ve kararlari temyize goturulemeyecekti Tamami patricilerden olusan ilk decemviri takimi baslarinda o yilin Konsulleri ve Titus Genucius Augurinus oldugu halde MO 451 yilinda gorevi ustlendi Her gun baska bir decemvir donusumlu olarak hukumeti yonetti ve hangi decemvir o gun gorevliyse fasces tasiyan lictorlar tarafindan kendisine eslik edildi Adalet yonetimleri ornek niteligindeydi ve Comitia Centuriata ya on baslik halinde teklif ettikleri kanun taslagi kabul edildi Bu sistemin basarisi MO 450 yilinda yeni bir Decemviri takiminin kurulmasina vesile oldu Bu ikinci takim kendilerinden oncekilerin on maddesine iki yeni madde daha ekleyerek gelecek birkac yuzyil boyunca Roma Anayasasinin esasini olusturacak olan ni Lex Duodecim Tabularum sekillendirdiler Bununla birlikte bu Decemviri takiminin yonetimi zaman icerisinde siddet dolu ve tiranca bir hal aldi her decemvir e fasces ve balta tasiyan on iki lictor tarafindan eslik ediliyordu Konsuller ve Diktatorlere de on iki lictor tarafindan eslik edilir ancak Roma sehir surlari icerisinde sadece diktator fasces ve balta ile dolasabilirdi Decemvirilerin gorev sureleri sona erdiginde gorevi teslim etmeyi reddettiler ya da takipcilerinin bu gorevi ustlenmesi icin izin istediler Soylenelere gore Appius Claudius adaletsiz bir karar vererek adinda genc bir kadini fahiselik yapmak zorunda birakmis babasini onu oldurmeye tesvik etmis ve bu rezillik Decemvirlere karsi bir isyana neden olmustur decemviri gorevlerini MO 449 yilinda iade etmisler ve normal magistralik yeniden tesis edilmistir Decemviri Legibus Scribundis Consulari Imperio MO 451 Appius Claudius Crassus Inregillensis Sabinus Konsul Titus Genucius Augurinus Konsul Titus Veturius Crassus Cicurinus Gaius Iulius Iullus Aulus Manlius Vulso Servius Sulpicius Camerinus Cornutus Publius Sestius Capito Vaticanus Publius Curiatius Fistus Trigeminus Titus Romilius Rocus Vaticanus ve Spurius Postumius Albus Regillensis Decemviri Legibus Scribundis Consulari Imperio MO 450 449 Appius Claudius Crassus Inregillensis Sabinus Marcus Cornelius Maluginensis Marcus Sergius Esquilinus Lucius Minucius Esquilinus Augurinus Quintus Fabius Vibulanus Quintus Poetelius Libo Visolus Titus Antonius Merenda Caeso Duillius Longus Spurius Oppius Cornicen ve Manius RabuleiusDecemviri Stlitibus IudicandisDecemviri takiminin bu sekli decemviri litibus iudicandis olarak da adlandirilir kokenleri geleneksel olarak Kral Servius Tullius a dayandirilan antik donem kaynakli bir cesit sivil mahkemedir ve asil olarak bireylerin statuleriyle alakali sorunlarla ilgilenir Baslangicta bir praetor un baskanligi altinda karar alan bir juri iken zaman icerisinde Cumhuriyetin yillik kucuk magistralarindan birisi haline gelmis ve Comitia Populi Tributa tarafindan secilerek Vigintisexviri Yirmialtilar birliginin bir parcasi olmuslardir Suetonius ve Roma Imparatorlugunun princeps doneminde Augustus un decemviri takimini Yuzler icerisine baskan olarak naklettigini yazarlar Imparatorluk yasalari altinda decemviri takimi buyuk davalarda yargilama hakkina sahipti Decemviri Sacris FaciundisDecemviri takiminin bu sekli decemviri sacrorum olarak da adlandirilir dinsel bir isleve sahipti ve pleblerin devlet dininde esit yonetimsel pay alma iddialari sonucu ortaya cikmis bes pleb ve bes patrici uyeden olusuyordu Ilk olarak MO 367 yilinda iki patrici den olusan ve Kehanet kitaplarina danisilmasi ve Apollo oyunlarinin duzenlenmesinden sorumlu duumviri Ikiler yerine atanmistir Bu dinsel birlige uyelik yasam boyuydu ve birlik zaman icerisinde bir quindecemviri haline geldi on bes uyeden olusan birlik ve buna dayanarak Cumhuriyetin son yuzyilinda buyuk ihtimalle diktator Lucius Cornelius Sulla tarafindan ismi degistirildi diktator Gaius Iulius Caesar tarafindan on altinci decemvir eklenmisse de bu emsal teskil etmemistir Decemviri Agris Dandis AdsignandisDecemviri takiminin bu sekli zaman zaman kamu arazilerinin ager publicus bolusumunu kontrol etmek amaciyla atanmistir KaynakcaYunan ve Roma Eski Eserleri Sozlugu Ingilizce