Lâvta (Arapça: lût, Fransızca: luth, İngilizce: lute, Yunanca: lauto), mızrapla çalınan, gövdesi uttan küçük bir Batı müziği ve Türk müziği çalgısı.
Tarihi
İlk çağda Sümerler, Mısırlılar, Babilliler, Romalılar ve Yunanlarda bu sazın ilkel şekline rastlandı. Daha sonraları Araplar tarafından geliştirildi ve Endülüs Emevileri Dönemi'nde İspanyollara, oradan da batıya yerleşti.
Türk müziğine 18. yüzyılda girdi. Tamburi Cemil Bey lavtayı çalarak yeni bir özellik getirdi. Bu dönemde incesaz gruplarına alındı ancak, 19. yüzyılda popülerliğini yitirdi. Bugün nadiren de olsa Barok müzikte ve Klasik Türk müziğinde kullanılmaktadır.
Yapısı
Uda çok benzer. Farkları, gövdesinde uda göre daha az dilim bulunması ve perdeli olmasıdır. Udta perde yokken lavtada yirmi altı tane perde aralığı bulunmaktadır. Akdeniz lavtasının çifterli takılan sekiz tane teli vardır. Bazı lavta yapımcıları en üstteki teli kaldırarak yedi telli ve yedi burgulu lavta üretirler. Barok lavtanınsa yine çifterli takılan on bir teli vardır. Ahenk tellerinin de eklenmesiyle tel sayısı arttırılabilir. Sazın atası olarak nitelendirilmektedir.
Kullanımı
Akdeniz lavtası bağa mızrapla veya plastik mızrapla çalınır. Bağa mızrapla çalındığında tambura çok yakın bir ses elde edildiği için Türk müziğindeki gelişimi olumsuz etkilemiştir. Barok lavta ve rönesans lavtası sağ elin baş ve işaret parmaklarıyla teller çekilerek çalınır. Ayrıca lavta çalan kişiye lavtavi ya da lavtacı denir.
Önemli lavtacılar
Türk müziğinde
Barok müzikte
- Lutenists
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Lavta ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Sözlükte Türkçe karşılığı: lavta ne demek? 7 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kaynak: Güncel Türkçe Sözlük. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2013
Dış bağlantılar
- Great Guide On How To Age With Grace! 24 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Turkmusikisi (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lavta Arapca lut Fransizca luth Ingilizce lute Yunanca lauto mizrapla calinan govdesi uttan kucuk bir Bati muzigi ve Turk muzigi calgisi Turk lavtasiTarihiLavta calan kadin Andrea Solario Ilk cagda Sumerler Misirlilar Babilliler Romalilar ve Yunanlarda bu sazin ilkel sekline rastlandi Daha sonralari Araplar tarafindan gelistirildi ve Endulus Emevileri Donemi nde Ispanyollara oradan da batiya yerlesti Turk muzigine 18 yuzyilda girdi Tamburi Cemil Bey lavtayi calarak yeni bir ozellik getirdi Bu donemde incesaz gruplarina alindi ancak 19 yuzyilda populerligini yitirdi Bugun nadiren de olsa Barok muzikte ve Klasik Turk muziginde kullanilmaktadir YapisiUda cok benzer Farklari govdesinde uda gore daha az dilim bulunmasi ve perdeli olmasidir Udta perde yokken lavtada yirmi alti tane perde araligi bulunmaktadir Akdeniz lavtasinin cifterli takilan sekiz tane teli vardir Bazi lavta yapimcilari en ustteki teli kaldirarak yedi telli ve yedi burgulu lavta uretirler Barok lavtaninsa yine cifterli takilan on bir teli vardir Ahenk tellerinin de eklenmesiyle tel sayisi arttirilabilir Sazin atasi olarak nitelendirilmektedir KullanimiAkdeniz lavtasi baga mizrapla veya plastik mizrapla calinir Baga mizrapla calindiginda tambura cok yakin bir ses elde edildigi icin Turk muzigindeki gelisimi olumsuz etkilemistir Barok lavta ve ronesans lavtasi sag elin bas ve isaret parmaklariyla teller cekilerek calinir Ayrica lavta calan kisiye lavtavi ya da lavtaci denir Onemli lavtacilarTurk muziginde Tamburi Cemil Bey Mesut Cemil Lavtaci AndonBarok muzikte LutenistsKaynakcaWikimedia Commons ta Lavta ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Sozlukte Turkce karsiligi lavta ne demek 7 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynak Guncel Turkce Sozluk Erisim tarihi 19 Temmuz 2013Dis baglantilarGreat Guide On How To Age With Grace 24 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkmusikisi Ingilizce