Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Boule de Suif (Türkçede bilinen adlarıyla Yağ Tulumu, Toparlak ya da Tombalak), 19. yüzyıl sonlarında Fransız yazar Guy de Maupassant tarafından yazılmış kısa öyküdür. Yazarın kaleme almış olduğu öyküler içinde en tanınmışlardan biri olan Boule de Suif, Fransa-Prusya Savaşı'nın konu edildiği "Boule de Suif et Autres Contes de la Guerre" (Türkçe: Boule de Suif ve Diğer Savaş Hikâyeleri) adlı öykü dizisinin de baş hikâyesidir.
| Boule de Suif | |
 Kitap için hazırlanmış kapak | |
| Yazar | Guy de Maupassant |
|---|---|
| Ülke | Fransa |
| Dil | Fransızca |
| Konu | Fransa-Prusya Savaşı |
| Tür | Kısa öykü |
| Yayım | 1870 |
| 'Boule de Suif ve Diğer Savaş Hikâyeleri' serisi | |
Özet
Öykü, Fransa-Prusya Savaşı'nın yapıldığı 1870'lerin başında geçer. Prusya ordularınca işgâl edilmiş olan Rouen kentinin birkaç sakininin kentten ayrılışını anlatır. Toplumun çeşitli sınıflarından toplam 10 kişi, değişik nedenlerden ötürü ücretini ödeyerek bindikleri bir posta arabası içinde Rouen'dan Le Havre kentine kaçmaktadırlar. Aracı paylaşanlar arasında gerçek adı Élisabeth Rousset olan seks işçisi Boule de Suif (Yağ tulumu), katı demokrat Cornudet, pamuk fabrikası sahibi burjuvalar karı-koca Mösyö ve Madam Carré-Lamadon, sonradan görme dükkân sahipleri karı-koca Mösyö ve Madam Loisaeu, Bréville Kontu ve Kontesi ile iki rahibe vardır. Olumsuz hava koşulları nedeniyle araç çok yavaş biçimde ilerleyebilmektedir ve gün orasına gelindiğinde çok az bir yol alabilmiştir. Araçtaki yolcular önce Boule de Suif'i yaptığı iş nedeniyle küçük görmüşler ancak o yanında getirmiş olduğu bir sepet dolusu yiyeceği bitmek bilmeyen yolda giderek açlık duyumsamaya başlayan diğer yolcularla paylaşınca, ona karşı tutumlarını değiştirmişlerdir.
Yol üstündeki köyüne gelindiğinde, araba durur ve yolcular geceyi geçirmek için bir handa kalmaya karar verirler. Araçtakiler, Almanca konuşan memurların sesini duyunca Prusyalılar tarafından ele geçirilmiş bir bölgeye girdiklerini anlarlar. Bu grubun handan ayrılmasına iki gün boyunca izin verilmez ve alıkoyulmakta olan Fransız yolcular iyiden iyiye sabırsızlanmaya başlar. En sonunda Boule de Suif onlara gerekçeyi açıklar. Prusyalı bir komutanın kendisi ile yatmak istediğini ve ancak bunu yaparsa kendisinin ve yol arkadaşlarının serbest bırakılacağını söyler. İlk anda Prusyalı komutana öfkelenen ve Boule de Suif'i destekleyen gruptakiler, zaman geçtikçe komutanın istediği gerçekleştirilmeden oradan çıkamayacaklarını anlarlar ve artık komutanın isteğini yerine getirip onları ve kendisini kurtarmayan Boule de Suif'e cephe alırlar. Sonraki iki gün boyunca akılcı ve ahlakî örnekler vererek işgalci bir Prusyalı ile yatmasının yanlış bir davranış olmayacağına onu ikna ederler ve Boule de Suif komutanın isteğini gerçekleştirince ertesi sabah serbest kalırlar.
Tôtes köyünden ayrılıp Le Havre'a doğru yol alan araçtaki grup serbest kalabilmek için namus timsali kesilerek Boule de Suif'e dil dökerken, yolda giderek Boule de Suif'i umursamamaya başlar ve iğneleyici konuşmalarla onu anarken, alınan kararlarla ilgili olarak da ona bilgi vermezler. Tüm yiyeceğini onlarla paylaşmış olan Boule de Suif ile kendi yemeklerini paylaşmayı da reddederler. Araba geceleyin yoluna devam ederken, demokrat Cornudet ıslıkla La Marseillaise'i mırıldanır ve Boule de Suif ise gece boyu gururunu ayaklar altına aldığını düşünerek gözyaşlarına boğulur.
İnceleme
Öykü genelinde ele alınan konu Prusya savaşına karşı gösterilen Fransız direnişi ve bazı Fransızların savaşa ve işgâlcilere karşı tutumlarıdır. Öykünün ilk yarısında yazar posta arabasını paylaşan, toplumun farklı sınıflarından gelen insanların kişiliklerini irdeler. Öyküde ağır basan nokta araçtakilerin direniş konusunda hoyratça atıp tutmaları ancak korkak bir tavır içinde şehirlerini terk etmeleridir. Yazar öyküde, yalnızca para ve varlıklarını düşünen burjuva çifti ile Bréville Kont ve Kontesi, cumhuriyetçi Cornudet ve gittikleri yerdeki savaş yaralısı Fransız askerlerine hemşirelik yapacak olan iki rahibenin arasında en yurtsever kişinin seks işçisi Boule de Suif olduğunu ön plana çıkarır. Öykünün büyük bir bölümünde Boule de Suif (Yağ Tulumu) olarak anılan ve Rouen şehrinin önemsiz sakinlerinden olan seks işçisinin gerçek adı da ancak kitabın ortalarında okuyucuya bildirilir. Boule de Suif evinde ona rahat vermeyen Prusya askerlerinden yıldığı için bir gün bu askerlerden birine saldırmış ve bu olaydan sonra ölüm kaygısı duymaya başladığı için şehri terk etmek zorunda kalmıştır. Ancak burjuva sınıfını temsil eden Mösyö ve Madam Carré-Lamadon ile Kont ve Kontes eski rahat ve konforlu yaşamlarına geri dönebilmek amacıyla, işgâlden daha az rahatsız bir hâlde şehirden kaçmaktadır.
Maupassant, bu öyküde merkeze uzak kentlerde yaşayan yurttaşların direnişe karşı gösterdiği çabayı över ve bu bağlamda Fransız halkını işgâle karşı kayıtsız kalmakla suçlayan çağdaşlarından ayrılır. Boule de Suif'in yurtseverlik duyguları ve işgâlcilere karşı duyduğu öfke öykünün bütününe egemendir. Prusyalı komutan onu ve yol arkadaşlarını alıkoyduğunda ona yalnızca kendisiyle yatarsa serbest kalabileceklerini söyler. Milliyetçi duygular içindeki Boule de Suif, işgâlci bir Prusyalı ile yatmanın ülkesine ihanet ve gurur kırıcı bir davranış olduğu kanısındadır. Bir seks işçisi için önemsiz olması beklenen böyle bir konuda Boule de Suif sonuna kadar direnirken çıkarlarını düşünen diğer yolcular, bunun onun işi olduğuna, öyle olmasa da ülkesi için bunu yapması gerektiğine onu ikna eder ve Boule de Suif bunu ülkesi ve yol arkadaşları için yaptığına inanarak Prusyalı komutan ile yatar.
Maupassant'ın Fransa-Prusya Savaşı'nı anlatan diğer öykülerinde olduğu gibi Alman askerler tek tip bir imajla okuyucuya aktarılır. Rouen kentini işgâl eden askerler ruhsuz ve kalınkafalı olarak betimlenir. Handa Boule de Suif ve yol arkadaşlarını alıkoyan ve onunla yatmak isteyen komutan da aynı şekilde kaba, ahlâk yoksunu ve duygusuz biri olarak anlatır. Ayrıca öykü içinde kimi yerlerde Alman askerlerinin günlük yaşamlarına ilişkin anlatımlar ve eve dönüş için duydukları özlem okuyucuya aktarılır.
Öykünün göze çarpan bir diğer yanı da toplumsal sınıf ayrılığıdır. Öykü boyunca yazar arabadaki yolcuları kimi kötü yanlarıyla itham eder. Soylu Kont ve Kontes Rouen kentinin en yüksek tabakasından olmalarına rağmen zayıf ve korkar olarak aktarılırlar. Üretici sınıfını temsil eden ve pamuk fabrikası sahibi olan Mösyö ve Madam Carré-Lamadon açgözlü, cimri ve maddiyatçı olarak betimlenir. Burjuva sınıfının temsilcisi Mösyö ve Madam Loiseau ise ucuz şaraplar satarak köşeyi dönmüş, para için değerlerinden vazgeçmiş ve rahat yaşamına geri dönebilmek için ülkesine ihanet etmekten çekinmeyecek tipler olarak gösterilir.
Araçtaki iki rahibe önceleri sessiz, sakin ve tanrıya bağlı kişiler betimlenir. Öykü ilerledikçe bir Fransız hastanesindeki savaş yaralısı askerlere yardıma koşan yurtsever kimseler olarak öne çıkarlar. Bu rahibeler daha sonra bu bahaneyi Boule de Suif'in Prusyalı komutanla yatması için öne sürerler. Demokrat Cornudet ise çapkın, içki düşkünü ve Alman karşıtı düşüncelerinden, iş Almanlara karşı durmaya gelince vazgeçmiş bir adam olarak okuyucuya sunulur.
Boule de Suif, normalde insanlarca küçümsenen mesleğine karşın içlerinde işgâle karşı en büyük direnci gösterendir. Toplumca kabul görmeyen bir iş yapıyor olsa da yiyeceğini araçtakilerle paylaşarak bir iyi niyet örneği sergiler ve araçtaki arkadaşlarını ve en önemlisi yaralı Fransız askerlerine yardıma giden rahibleri dinleyerek Alman komutan tarafından kendisine yapılan ahlâksız teklifi kabul eder. Araçtakiler onun sayesinde serbest kalmış olmalarına karşın onun yokluğunda bir eğlence düzenlerler ve yolculuğun geri kalanında onunla ne planlarını ne de yiyeceklerini paylaşırlar. Maupassant öyküsünde o dönemdeki işgâlde gerçek yurtseverliğin, aslında çağdaşlarınca acımasız eleştirilere maruz kalan sıradan halkta olduğu fikrini okuyucuya yerleştirmeye çalışır.
Dış bağlantılar
- Ücretsiz sesli kitap : Boule de Suif (Fransızca) 12 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Wikimedia Commons'ta Boule de Suif ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikikaynak'ta fr:Boule de Suif ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Boule de Suif Turkcede bilinen adlariyla Yag Tulumu Toparlak ya da Tombalak 19 yuzyil sonlarinda Fransiz yazar Guy de Maupassant tarafindan yazilmis kisa oykudur Yazarin kaleme almis oldugu oykuler icinde en taninmislardan biri olan Boule de Suif Fransa Prusya Savasi nin konu edildigi Boule de Suif et Autres Contes de la Guerre Turkce Boule de Suif ve Diger Savas Hikayeleri adli oyku dizisinin de bas hikayesidir Boule de SuifBoule de SuifKitap icin hazirlanmis kapakYazarGuy de MaupassantUlkeFransaDilFransizcaKonuFransa Prusya SavasiTurKisa oykuYayim1870 Boule de Suif ve Diger Savas Hikayeleri serisiOzetOyku Fransa Prusya Savasi nin yapildigi 1870 lerin basinda gecer Prusya ordularinca isgal edilmis olan Rouen kentinin birkac sakininin kentten ayrilisini anlatir Toplumun cesitli siniflarindan toplam 10 kisi degisik nedenlerden oturu ucretini odeyerek bindikleri bir posta arabasi icinde Rouen dan Le Havre kentine kacmaktadirlar Araci paylasanlar arasinda gercek adi Elisabeth Rousset olan seks iscisi Boule de Suif Yag tulumu kati demokrat Cornudet pamuk fabrikasi sahibi burjuvalar kari koca Mosyo ve Madam Carre Lamadon sonradan gorme dukkan sahipleri kari koca Mosyo ve Madam Loisaeu Breville Kontu ve Kontesi ile iki rahibe vardir Olumsuz hava kosullari nedeniyle arac cok yavas bicimde ilerleyebilmektedir ve gun orasina gelindiginde cok az bir yol alabilmistir Aractaki yolcular once Boule de Suif i yaptigi is nedeniyle kucuk gormusler ancak o yaninda getirmis oldugu bir sepet dolusu yiyecegi bitmek bilmeyen yolda giderek aclik duyumsamaya baslayan diger yolcularla paylasinca ona karsi tutumlarini degistirmislerdir Yol ustundeki koyune gelindiginde araba durur ve yolcular geceyi gecirmek icin bir handa kalmaya karar verirler Aractakiler Almanca konusan memurlarin sesini duyunca Prusyalilar tarafindan ele gecirilmis bir bolgeye girdiklerini anlarlar Bu grubun handan ayrilmasina iki gun boyunca izin verilmez ve alikoyulmakta olan Fransiz yolcular iyiden iyiye sabirsizlanmaya baslar En sonunda Boule de Suif onlara gerekceyi aciklar Prusyali bir komutanin kendisi ile yatmak istedigini ve ancak bunu yaparsa kendisinin ve yol arkadaslarinin serbest birakilacagini soyler Ilk anda Prusyali komutana ofkelenen ve Boule de Suif i destekleyen gruptakiler zaman gectikce komutanin istedigi gerceklestirilmeden oradan cikamayacaklarini anlarlar ve artik komutanin istegini yerine getirip onlari ve kendisini kurtarmayan Boule de Suif e cephe alirlar Sonraki iki gun boyunca akilci ve ahlaki ornekler vererek isgalci bir Prusyali ile yatmasinin yanlis bir davranis olmayacagina onu ikna ederler ve Boule de Suif komutanin istegini gerceklestirince ertesi sabah serbest kalirlar Totes koyunden ayrilip Le Havre a dogru yol alan aractaki grup serbest kalabilmek icin namus timsali kesilerek Boule de Suif e dil dokerken yolda giderek Boule de Suif i umursamamaya baslar ve igneleyici konusmalarla onu anarken alinan kararlarla ilgili olarak da ona bilgi vermezler Tum yiyecegini onlarla paylasmis olan Boule de Suif ile kendi yemeklerini paylasmayi da reddederler Araba geceleyin yoluna devam ederken demokrat Cornudet islikla La Marseillaise i mirildanir ve Boule de Suif ise gece boyu gururunu ayaklar altina aldigini dusunerek gozyaslarina bogulur IncelemeOyku genelinde ele alinan konu Prusya savasina karsi gosterilen Fransiz direnisi ve bazi Fransizlarin savasa ve isgalcilere karsi tutumlaridir Oykunun ilk yarisinda yazar posta arabasini paylasan toplumun farkli siniflarindan gelen insanlarin kisiliklerini irdeler Oykude agir basan nokta aractakilerin direnis konusunda hoyratca atip tutmalari ancak korkak bir tavir icinde sehirlerini terk etmeleridir Yazar oykude yalnizca para ve varliklarini dusunen burjuva cifti ile Breville Kont ve Kontesi cumhuriyetci Cornudet ve gittikleri yerdeki savas yaralisi Fransiz askerlerine hemsirelik yapacak olan iki rahibenin arasinda en yurtsever kisinin seks iscisi Boule de Suif oldugunu on plana cikarir Oykunun buyuk bir bolumunde Boule de Suif Yag Tulumu olarak anilan ve Rouen sehrinin onemsiz sakinlerinden olan seks iscisinin gercek adi da ancak kitabin ortalarinda okuyucuya bildirilir Boule de Suif evinde ona rahat vermeyen Prusya askerlerinden yildigi icin bir gun bu askerlerden birine saldirmis ve bu olaydan sonra olum kaygisi duymaya basladigi icin sehri terk etmek zorunda kalmistir Ancak burjuva sinifini temsil eden Mosyo ve Madam Carre Lamadon ile Kont ve Kontes eski rahat ve konforlu yasamlarina geri donebilmek amaciyla isgalden daha az rahatsiz bir halde sehirden kacmaktadir Maupassant bu oykude merkeze uzak kentlerde yasayan yurttaslarin direnise karsi gosterdigi cabayi over ve bu baglamda Fransiz halkini isgale karsi kayitsiz kalmakla suclayan cagdaslarindan ayrilir Boule de Suif in yurtseverlik duygulari ve isgalcilere karsi duydugu ofke oykunun butunune egemendir Prusyali komutan onu ve yol arkadaslarini alikoydugunda ona yalnizca kendisiyle yatarsa serbest kalabileceklerini soyler Milliyetci duygular icindeki Boule de Suif isgalci bir Prusyali ile yatmanin ulkesine ihanet ve gurur kirici bir davranis oldugu kanisindadir Bir seks iscisi icin onemsiz olmasi beklenen boyle bir konuda Boule de Suif sonuna kadar direnirken cikarlarini dusunen diger yolcular bunun onun isi olduguna oyle olmasa da ulkesi icin bunu yapmasi gerektigine onu ikna eder ve Boule de Suif bunu ulkesi ve yol arkadaslari icin yaptigina inanarak Prusyali komutan ile yatar Maupassant in Fransa Prusya Savasi ni anlatan diger oykulerinde oldugu gibi Alman askerler tek tip bir imajla okuyucuya aktarilir Rouen kentini isgal eden askerler ruhsuz ve kalinkafali olarak betimlenir Handa Boule de Suif ve yol arkadaslarini alikoyan ve onunla yatmak isteyen komutan da ayni sekilde kaba ahlak yoksunu ve duygusuz biri olarak anlatir Ayrica oyku icinde kimi yerlerde Alman askerlerinin gunluk yasamlarina iliskin anlatimlar ve eve donus icin duyduklari ozlem okuyucuya aktarilir Oykunun goze carpan bir diger yani da toplumsal sinif ayriligidir Oyku boyunca yazar arabadaki yolculari kimi kotu yanlariyla itham eder Soylu Kont ve Kontes Rouen kentinin en yuksek tabakasindan olmalarina ragmen zayif ve korkar olarak aktarilirlar Uretici sinifini temsil eden ve pamuk fabrikasi sahibi olan Mosyo ve Madam Carre Lamadon acgozlu cimri ve maddiyatci olarak betimlenir Burjuva sinifinin temsilcisi Mosyo ve Madam Loiseau ise ucuz saraplar satarak koseyi donmus para icin degerlerinden vazgecmis ve rahat yasamina geri donebilmek icin ulkesine ihanet etmekten cekinmeyecek tipler olarak gosterilir Aractaki iki rahibe onceleri sessiz sakin ve tanriya bagli kisiler betimlenir Oyku ilerledikce bir Fransiz hastanesindeki savas yaralisi askerlere yardima kosan yurtsever kimseler olarak one cikarlar Bu rahibeler daha sonra bu bahaneyi Boule de Suif in Prusyali komutanla yatmasi icin one surerler Demokrat Cornudet ise capkin icki duskunu ve Alman karsiti dusuncelerinden is Almanlara karsi durmaya gelince vazgecmis bir adam olarak okuyucuya sunulur Boule de Suif normalde insanlarca kucumsenen meslegine karsin iclerinde isgale karsi en buyuk direnci gosterendir Toplumca kabul gormeyen bir is yapiyor olsa da yiyecegini aractakilerle paylasarak bir iyi niyet ornegi sergiler ve aractaki arkadaslarini ve en onemlisi yarali Fransiz askerlerine yardima giden rahibleri dinleyerek Alman komutan tarafindan kendisine yapilan ahlaksiz teklifi kabul eder Aractakiler onun sayesinde serbest kalmis olmalarina karsin onun yoklugunda bir eglence duzenlerler ve yolculugun geri kalaninda onunla ne planlarini ne de yiyeceklerini paylasirlar Maupassant oykusunde o donemdeki isgalde gercek yurtseverligin aslinda cagdaslarinca acimasiz elestirilere maruz kalan siradan halkta oldugu fikrini okuyucuya yerlestirmeye calisir Dis baglantilarUcretsiz sesli kitap Boule de Suif Fransizca 12 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Boule de Suif ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikikaynak ta fr Boule de Suif ile ilgili metin bulabilirsiniz