Parmakla sayma, kişinin parmaklarını kullanarak sayma eylemidir. Zaman içinde ve kültürler arasında kullanılan birden fazla farklı sistem vardır, ancak bunların çoğu Arap rakamlarının yayılması nedeniyle kullanımda bir düşüş görmüştür.
Bu tür sistemlerin eski zamanlarda beri var olduğuna inanılmaktadır. Sümerler ve Babillere kadar uzanan altmışlık sayı sisteminde bile, altmışlık sistem on parmakla sayılıp hesaplanabilmektedir. Hesaplama yardımının çok eski bir biçimi de, ondalık olan ve parmak hesaplamalarıyla kolayca uyumlu olan abaküstür.
Tarihçe
Antik dünyada karmaşık daktilonomi sistemleri kullanıldı. Greko-Romen yazar Plutarch, Yaşamlar adlı eserinde parmakla saymanın MS ilk yüzyıllarda İran'da kullanıldığından bahseder, bu nedenle uygulamanın İran'dan gelmiş olma ihtimali vardır. Daha sonra Orta Çağ İslam topraklarında yaygın olarak kullanıldı. Doğal sayıları ifade etmek için ellerin kullanılmasına ilişkin bu yönteme yapılan en eski atıf, 600'lü yılların başında İslam'ın ilk günlerine kadar uzanan bazı peygamberlik geleneklerinde olabilir. Yusayra tarafından bildirilen bir gelenekte Muhammed, kadın yoldaşlarına Tanrı'ya şükretmelerini ve parmaklarını kullanarak saymalarını (=واعقدن بالأنامل )(سنن الترمذي) emretti.
Arapçada, daktilonomi "parmak katlayarak sayı hesaplama" (= حساب العقود) olarak bilinmektedir. Uygulama Arapça konuşulan dünyada iyi bilinmekte ve Klasik Arap literatüründe kendisine yapılan sayısız referansın da gösterdiği gibi oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır. Şairler, el ile tamahkarlık işareti olan doksan üç, yani kapalı bir yumruk yaptığını söyleyerek bir cimriden bahsedebilirlerdi. Yaşlı bir adama kaç yaşında olduğu sorulduğunda, 93 anlamına gelen kapalı bir yumruk göstererek cevap verebilirdi.
Rakamlara atıfta bulunmak için kullanılan bazı jestler, Arapçada 29 anlamına gelen Kaş, 63 anlamına gelen Dabth (=الـضَـبْـث ) ve 99 (فقه اللغة) anlamına gelen Daff (= الـضَـفّ) gibi özel teknik terimlerle bilinmekteydi.
Ülke veya bölgeye göre
Parmakla sayma kültürler arasında ve zamanla değişiklik göstermektedir ve tarafından incelenmektedir. Saymadaki kültürel farklılıklar, özellikle savaş zamanındaki milliyetleri ayırt etmek için bazen bir olarak kullanılmaktadır. Bunlar Quentin Tarantino'nun Soysuzlar Çetesi filminde ve 'un Pi in the Sky kitabında bir olay örgüsü noktası oluşturmaktadır.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Parmakla sayma ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ Bloom, Jonathan M. (2001). . Yale University Press. 26 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2012.
- ^ Barrow, John D. (1993). Pi in the Sky. Penguin. ss. 26. ISBN .
- ^ . Laputan Logic. 16 Kasım 2006. 17 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2012.
- (1952), "The Exact Sciences in Antiquity", Acta Historica Scientiarum Naturalium et Medicinalium, Princeton University Press, cilt 9, ss. 1-191, ISBN , (PMID) 14884919; 2nd edition, Brown University Press, 1957; reprint, New York: Dover publications, 1969; reprint, New York: Barnes and Noble Books, 1993.
- (2012). Was zählt. Köln, Weimar, Wien: Böhlau. ss. 15-63. ISBN .
Dış bağlantılar
- Amerikan İşaret Dilinde sayma 2 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- , Parmaklarla sayma 3 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Parmakla sayma kisinin parmaklarini kullanarak sayma eylemidir Zaman icinde ve kulturler arasinda kullanilan birden fazla farkli sistem vardir ancak bunlarin cogu Arap rakamlarinin yayilmasi nedeniyle kullanimda bir dusus gormustur source source source source source source source Parmaklarini kullanarak Ingilizce 1 den 10 a kadar sayan bir kadin Bu tur sistemlerin eski zamanlarda beri var olduguna inanilmaktadir Sumerler ve Babillere kadar uzanan altmislik sayi sisteminde bile altmislik sistem on parmakla sayilip hesaplanabilmektedir Hesaplama yardiminin cok eski bir bicimi de ondalik olan ve parmak hesaplamalariyla kolayca uyumlu olan abakustur TarihceAntik dunyada karmasik daktilonomi sistemleri kullanildi Greko Romen yazar Plutarch Yasamlar adli eserinde parmakla saymanin MS ilk yuzyillarda Iran da kullanildigindan bahseder bu nedenle uygulamanin Iran dan gelmis olma ihtimali vardir Daha sonra Orta Cag Islam topraklarinda yaygin olarak kullanildi Dogal sayilari ifade etmek icin ellerin kullanilmasina iliskin bu yonteme yapilan en eski atif 600 lu yillarin basinda Islam in ilk gunlerine kadar uzanan bazi peygamberlik geleneklerinde olabilir Yusayra tarafindan bildirilen bir gelenekte Muhammed kadin yoldaslarina Tanri ya sukretmelerini ve parmaklarini kullanarak saymalarini واعقدن بالأنامل سنن الترمذي emretti Arapcada daktilonomi parmak katlayarak sayi hesaplama حساب العقود olarak bilinmektedir Uygulama Arapca konusulan dunyada iyi bilinmekte ve Klasik Arap literaturunde kendisine yapilan sayisiz referansin da gosterdigi gibi oldukca yaygin olarak kullanilmaktadir Sairler el ile tamahkarlik isareti olan doksan uc yani kapali bir yumruk yaptigini soyleyerek bir cimriden bahsedebilirlerdi Yasli bir adama kac yasinda oldugu soruldugunda 93 anlamina gelen kapali bir yumruk gostererek cevap verebilirdi Rakamlara atifta bulunmak icin kullanilan bazi jestler Arapcada 29 anlamina gelen Kas 63 anlamina gelen Dabth الـض ـب ـث ve 99 فقه اللغة anlamina gelen Daff الـض ـف gibi ozel teknik terimlerle bilinmekteydi Ulke veya bolgeye goreParmakla sayma kulturler arasinda ve zamanla degisiklik gostermektedir ve tarafindan incelenmektedir Saymadaki kulturel farkliliklar ozellikle savas zamanindaki milliyetleri ayirt etmek icin bazen bir olarak kullanilmaktadir Bunlar Quentin Tarantino nun Soysuzlar Cetesi filminde ve un Pi in the Sky kitabinda bir olay orgusu noktasi olusturmaktadir Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Parmakla sayma ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Bloom Jonathan M 2001 Yale University Press 26 Mart 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2012 Barrow John D 1993 Pi in the Sky Penguin ss 26 ISBN 978 0140231090 Laputan Logic 16 Kasim 2006 17 Ekim 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2012 1952 The Exact Sciences in Antiquity Acta Historica Scientiarum Naturalium et Medicinalium Princeton University Press cilt 9 ss 1 191 ISBN 1 56619 269 2 PMID 14884919 2nd edition Brown University Press 1957 reprint New York Dover publications 1969 reprint New York Barnes and Noble Books 1993 2012 Was zahlt Koln Weimar Wien Bohlau ss 15 63 ISBN 978 3 412 20789 2 Dis baglantilarAmerikan Isaret Dilinde sayma 2 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Parmaklarla sayma 3 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde