Foligno (Latince: Fulginia, Fulginium veya Fulginıae; Umbria lehçesi: Fuligni), merkezî İtalya'da Umbria Bölgesi'nde, Perugia iline bağlı ve Perugia şehrinin merkezinin 10 km güneydoğusunda bulunan bir kent ve bir komün.
Foligno | |
---|---|
Comune di Foligno | |
Foligno | |
Ülke | İtalya |
Bölge | Umbria |
İl | Perugia |
İdare | |
• Belediye Başkanı | Nando Mismetti (PD) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 263 km² |
Rakım | 234 m |
Nüfus (2017) | |
• Toplam | 56,918 |
• Yoğunluk | 220/km² |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Posta kodu | 06034, 06030, 06037 |
Alan kodu | 0742 |
Resmî site comune.foligno.pg.it |
Coğrafi konumu
Foligno Umbria bölgesinin merkez doğusunda olup "Topino Nehri"'nin Apeninler'den inip "Clitunno" akarsu sisteminin içinde bulunduğu bir geniş ovaya girdiği mevkide konumlanmıştır. Şehir bağlı olduğu il merkezi olan Perugia'nın 40 km güneydoğusunda; şehrinin 10 km kuzey-kuzey-batısında ve Spello kasabasının 6 km güneyinde bulunur. Etrafındaki arazi ve şehre bağlı bazı semt ve köyler genellikle dağlık engebeli olmakla beraber şehrin merkezi bir düzlükte kurulmuştur. Şehir bağlı bir semt olan "Curascı" köyü 1016 m rakımlı bir tepe üzerindedir ve Budino köyü ise 196 m rakımlıdır. "Umbra Vadisi" içinde bulunan şehir "Topino Nehri" ile "Menotre Çayı"'nın birbirine katıldığı mevkidedir. Bu akarsular Tiren Denizi'ne akan Tiber Nehri havzasına dahil olurlar.
Fogliano şehri yüksek deprem rizikosu olan bir alandır ve tarihsel olarak şehir, en önemlileri 1832 ve 1997'de ortaya çıkan, depremlerden etkilenmekte ve hasar görmektedir.
Nüfus gelişimi
Foligno'nun belediye sınırları içinde nüfusu (30.4.2010 itibarıyla) 57.917 kişidir. 19. yüzyıl ve 20. yüzyılda Foligno'nin nüfusunun gelişmesi şu gösterimde görülebilir:
Kişi
Ekonomi
Foligno bir demiryolu merkezidir. Şehir Roma-Ancona anahattı üzerindedir. Foligno Perugia ili içinde bulunan en önemli demiryolu kavşağıdır. Bu da merkezi İtalya'da demiryolu tesis ve makinelerinin bakımı ve tamiri için atölye ve fabrikaların bu şehirde kurulmasına neden olmuştur. Bu nedenlerle II. Dünya Savaşı'nda müttefik uçak bombardıman hücumlarına uğramış ve şehir de hasar görmüştür. Şehir bugünkü modern görümünü bu hasardan sonra şehrin yeniden yapılması dolayısıyladır.
Şehir merkezi İtalya'da bulunan otoyol ve karayolları sisteminin de bir kavşak düğüm noktasıdır.
Şehirde şeker fabrikaları; tekstil fabrikaları; yapım malzemeleri imalatı; kâğıt fabrikaları; kereste fabrikaları ve metalürji endüstrileri bulunmaktadır.
Şehir II. Dünya Savaşı'nden sonra genişlemiş ve yeni varoşlar kazanmıştır. Fakat bu varoş gelişmesi ile sanayileşmesi Umbria'da bulunan ıslak arazilere negatif etki yapmış ve şehrin sık trafiği ile geniş endüstrisi çevresel sorunlar ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Görülebilecek turistik yerler
Foligno'da görülebilecek turistik yerler şunlardır:
- Palazzo Comunale (Belediye Sarayı): İlk yapımın 13. yüzyıl ama 16. ve 17. yüzyıllarda birkaç defa renovasyona uğramış ve ilk görümünü kaybetmiştir. Günümüzdeki Neo-Klasik mimarîı görünüşlü on cephesi ise 1835-1838 döneminde yapılmıştır. 13. yüzyıl yapımından çok değişmeden kalan en önemli kısmı çan kulesidir.
- Palazzo Orfini: Palazzo Comunale'ın yanındadır. Rönesans döneminde o devir mimari üslubuna göre yapılmıştır. Bu binanın bir kısmın 1470'te "Emiliano Orfi" tarafından açılan bir basım evi bulunmaktadır. Bu kısmın 1507'de yapılan cephesinde bulunan bir anma levhası, bu binada 1472'de Johannes Gutenberg'in bir çırağı olan "Johann Neumeister"'in Dante Alighieri'nin İlahî Komedya eserinin ilk baskısının hazırlanması anısınadır. Bu kitap İtalyanca dili ile basılan ilk kitap olmuştur.
- Duomo veya San Feliciano Katedrali: 1133–1201 döneminde Romanesk mimarı üslunda yapılmıştır. Fakat katedralin içerisi 18. yüzyılda yeniden yapılıp düzenlemiştir. Bu katedral Gian Lorenzo Bernini'nin Roma Vatikan'da yaptığı Aziz Petrus Bazilikası'nda bulunan merkezi "Baldıchino" adlı büyük mihrapin bir kopyasının içinde bulunması ile isim yapmıştır.
- Eski konaklar:
- Trinci Palace Sarayı: Yapımı 1389–1407 dönemi. Günümüzde içinde bir arkeoloji müzesi; şehrin güzel sanatlar galerisi; Şövalyeler arasında atlı Çarpışmalar ve turnuvalar hakkında bir multimedya müzesi ve Şehir Müzesi bulunur. 15. yüzyılda baslarında ressam Gentile da Fabriano tarafından yapılmış fresko tablolar önemlidir. Bu binanın ön cephesi 1831-1832'de bu duvarın bir depremde hasar görmesinden sonra Neo-Klasik mimarı uslupla yapılmasından ortaya çıkmıştır.
- Ospedale Vecchio: 1517-1520 döneminde Ronesans mimarı stilde yapılmış 11 kemerden oluşan bir cephesi bulunan büyük bir konak "Corso Cavour" Sokağındadır.
- Palazzo Cantagilli: 15. yapımı
- Palazzo Morotti: 17. yüzyıl yapımı
- Palazzo Roncalli: 16. yüzyıl yapımı
- Kiliseler:
- S. Maria Infra Portas Kilisesi: Şehirde bulunan en eski kilise. Yapıma başlanışı daha önce olmakla beraber günümüzdeki yapının çoğunluğu 11. yüzyıldan kalmadır.
- San Giacomo Kilisesi: Yapımı 1402.
- S. Agöstino Kilisesi: Yapımı 18. yüzyıl. Piazza Garibaldi'de. Dört Korint Stili sütunlu tuğladan yapılmış bir cephesi bulunur.
- S. Salvatore Kilisesi: İlk yapımı 12. yüzyıl. Piazza Garibaldi'de. 14. yüzyıldan kalan cephesi birbiri üstüne bir sıra bir sıra beyaz taştan yapılmış ve çok süslüdür. Üç sivri tepeli kemerden tören giriş kapısı bulunur.
- Suffragio Kilisesi: Yapımı 18.yy. Grek İstavrozü planlıdır. önünde "İyonik" tarzlı sütunlu bir cephesi bulunur.
- Nunziatella Oretaryo Kilisesi: 1489'da ortaya çıkan bazı dinsel mucize anısına Rönesans mimarı stilinde mimar "Francesco di Bartolomeo da Pietrasanta" tasarımına göre yapılmıştır. İçinde çok değerli tablolar bulunur. Bunların başında ressam Perugino tarafından 1507'de bitirilmiş "İsa'nın Vaftizi" adlı tablo gelmektedir. Bu kilisede Nisan 1472'de basımı yapılmış "Dante"'nin İlahi Komedya eserinin kopyası da sergilenir.
- Sassovivo Manastırı: Şehir merkezinin 5 km doğusunda bulunmaktadır. 1229'da kısa çifte sütun tarafından desteklenen kemerlerden oluşan bir şekilde yapılmış; özel süslerle bezenmiş, kesişlerin etrafını dolanması için üstü kapalı bir avlusu vardır.
Komşu komünler
Foligno komünü şu komünlerle sınır komşusudur:Bevagna, Montefalco, Nocera Umbra, Sellano, (MC), Spello, , , (MC)
Kardeş şehirler
Foligno'nun şu kentlerle kardeş şehir bağlantıları bulunmaktadır:
Resimler
- Foligno - San Feliciano Katedrali mihrap
- Foligno - anıtsal şehir giriş kapısı
- Foligno - Santa Maria Infraportas Basilikası
- Foligno - Tren garı
- Foligno - Sassovivo Manastırı
- Foligno - Topino Nehri
- Foligno -Colfiorito ovası
Kaynakça
- ^ Kaynak: Italyanca Wikipedia "Foligno" maddesi 19 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İtalyanca Wikipedia "Foligno" maddesi19 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Foligno ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Foligno Latince Fulginia Fulginium veya Fulginiae Umbria lehcesi Fuligni merkezi Italya da Umbria Bolgesi nde Perugia iline bagli ve Perugia sehrinin merkezinin 10 km guneydogusunda bulunan bir kent ve bir komun FolignoComune di FolignoFolignoUlkeItalyaBolgeUmbriaIlPerugiaIdare Belediye BaskaniNando Mismetti PD Yuzolcumu Toplam263 km Rakim234 mNufus 2017 Toplam56 918 Yogunluk220 km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Posta kodu06034 06030 06037Alan kodu0742Resmi site comune foligno pg itCografi konumuFoligno Umbria bolgesinin merkez dogusunda olup Topino Nehri nin Apeninler den inip Clitunno akarsu sisteminin icinde bulundugu bir genis ovaya girdigi mevkide konumlanmistir Sehir bagli oldugu il merkezi olan Perugia nin 40 km guneydogusunda sehrinin 10 km kuzey kuzey batisinda ve Spello kasabasinin 6 km guneyinde bulunur Etrafindaki arazi ve sehre bagli bazi semt ve koyler genellikle daglik engebeli olmakla beraber sehrin merkezi bir duzlukte kurulmustur Sehir bagli bir semt olan Curasci koyu 1016 m rakimli bir tepe uzerindedir ve Budino koyu ise 196 m rakimlidir Umbra Vadisi icinde bulunan sehir Topino Nehri ile Menotre Cayi nin birbirine katildigi mevkidedir Bu akarsular Tiren Denizi ne akan Tiber Nehri havzasina dahil olurlar Fogliano sehri yuksek deprem rizikosu olan bir alandir ve tarihsel olarak sehir en onemlileri 1832 ve 1997 de ortaya cikan depremlerden etkilenmekte ve hasar gormektedir Nufus gelisimiFoligno nun belediye sinirlari icinde nufusu 30 4 2010 itibariyla 57 917 kisidir 19 yuzyil ve 20 yuzyilda Foligno nin nufusunun gelismesi su gosterimde gorulebilir KisiEkonomiFoligno bir demiryolu merkezidir Sehir Roma Ancona anahatti uzerindedir Foligno Perugia ili icinde bulunan en onemli demiryolu kavsagidir Bu da merkezi Italya da demiryolu tesis ve makinelerinin bakimi ve tamiri icin atolye ve fabrikalarin bu sehirde kurulmasina neden olmustur Bu nedenlerle II Dunya Savasi nda muttefik ucak bombardiman hucumlarina ugramis ve sehir de hasar gormustur Sehir bugunku modern gorumunu bu hasardan sonra sehrin yeniden yapilmasi dolayisiyladir Sehir merkezi Italya da bulunan otoyol ve karayollari sisteminin de bir kavsak dugum noktasidir Sehirde seker fabrikalari tekstil fabrikalari yapim malzemeleri imalati kagit fabrikalari kereste fabrikalari ve metalurji endustrileri bulunmaktadir Sehir II Dunya Savasi nden sonra genislemis ve yeni varoslar kazanmistir Fakat bu varos gelismesi ile sanayilesmesi Umbria da bulunan islak arazilere negatif etki yapmis ve sehrin sik trafigi ile genis endustrisi cevresel sorunlar ortaya cikmasina neden olmustur Gorulebilecek turistik yerlerFoligno da gorulebilecek turistik yerler sunlardir Palazzo Comunale Belediye Sarayi Ilk yapimin 13 yuzyil ama 16 ve 17 yuzyillarda birkac defa renovasyona ugramis ve ilk gorumunu kaybetmistir Gunumuzdeki Neo Klasik mimarii gorunuslu on cephesi ise 1835 1838 doneminde yapilmistir 13 yuzyil yapimindan cok degismeden kalan en onemli kismi can kulesidir Palazzo Orfini Palazzo Comunale in yanindadir Ronesans doneminde o devir mimari uslubuna gore yapilmistir Bu binanin bir kismin 1470 te Emiliano Orfi tarafindan acilan bir basim evi bulunmaktadir Bu kismin 1507 de yapilan cephesinde bulunan bir anma levhasi bu binada 1472 de Johannes Gutenberg in bir ciragi olan Johann Neumeister in Dante Alighieri nin Ilahi Komedya eserinin ilk baskisinin hazirlanmasi anisinadir Bu kitap Italyanca dili ile basilan ilk kitap olmustur Duomo veya San Feliciano Katedrali 1133 1201 doneminde Romanesk mimari uslunda yapilmistir Fakat katedralin icerisi 18 yuzyilda yeniden yapilip duzenlemistir Bu katedral Gian Lorenzo Bernini nin Roma Vatikan da yaptigi Aziz Petrus Bazilikasi nda bulunan merkezi Baldichino adli buyuk mihrapin bir kopyasinin icinde bulunmasi ile isim yapmistir Eski konaklar Trinci Palace Sarayi Yapimi 1389 1407 donemi Gunumuzde icinde bir arkeoloji muzesi sehrin guzel sanatlar galerisi Sovalyeler arasinda atli Carpismalar ve turnuvalar hakkinda bir multimedya muzesi ve Sehir Muzesi bulunur 15 yuzyilda baslarinda ressam Gentile da Fabriano tarafindan yapilmis fresko tablolar onemlidir Bu binanin on cephesi 1831 1832 de bu duvarin bir depremde hasar gormesinden sonra Neo Klasik mimari uslupla yapilmasindan ortaya cikmistir Ospedale Vecchio 1517 1520 doneminde Ronesans mimari stilde yapilmis 11 kemerden olusan bir cephesi bulunan buyuk bir konak Corso Cavour Sokagindadir Palazzo Cantagilli 15 yapimi Palazzo Morotti 17 yuzyil yapimi Palazzo Roncalli 16 yuzyil yapimi Kiliseler S Maria Infra Portas Kilisesi Sehirde bulunan en eski kilise Yapima baslanisi daha once olmakla beraber gunumuzdeki yapinin cogunlugu 11 yuzyildan kalmadir San Giacomo Kilisesi Yapimi 1402 S Agostino Kilisesi Yapimi 18 yuzyil Piazza Garibaldi de Dort Korint Stili sutunlu tugladan yapilmis bir cephesi bulunur S Salvatore Kilisesi Ilk yapimi 12 yuzyil Piazza Garibaldi de 14 yuzyildan kalan cephesi birbiri ustune bir sira bir sira beyaz tastan yapilmis ve cok susludur Uc sivri tepeli kemerden toren giris kapisi bulunur Suffragio Kilisesi Yapimi 18 yy Grek Istavrozu planlidir onunde Iyonik tarzli sutunlu bir cephesi bulunur Nunziatella Oretaryo Kilisesi 1489 da ortaya cikan bazi dinsel mucize anisina Ronesans mimari stilinde mimar Francesco di Bartolomeo da Pietrasanta tasarimina gore yapilmistir Icinde cok degerli tablolar bulunur Bunlarin basinda ressam Perugino tarafindan 1507 de bitirilmis Isa nin Vaftizi adli tablo gelmektedir Bu kilisede Nisan 1472 de basimi yapilmis Dante nin Ilahi Komedya eserinin kopyasi da sergilenir Sassovivo Manastiri Sehir merkezinin 5 km dogusunda bulunmaktadir 1229 da kisa cifte sutun tarafindan desteklenen kemerlerden olusan bir sekilde yapilmis ozel suslerle bezenmis kesislerin etrafini dolanmasi icin ustu kapali bir avlusu vardir Komsu komunlerFoligno komunu su komunlerle sinir komsusudur Bevagna Montefalco Nocera Umbra Sellano MC Spello MC Kardes sehirlerFoligno nun su kentlerle kardes sehir baglantilari bulunmaktadir Gemona del Friuli Italya La Louviere Belcika Shibukawa JaponyaResimlerFoligno Foligno San Feliciano Katedrali mihrap Foligno anitsal sehir giris kapisi Foligno Santa Maria Infraportas Basilikasi Foligno Tren gari Foligno Sassovivo Manastiri Foligno Topino Nehri Foligno Colfiorito ovasiKaynakca Kaynak Italyanca Wikipedia Foligno maddesi 19 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Italyanca Wikipedia Foligno maddesi19 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Italyanca Ayrica bakinizPerugia il UmbriaDis baglantilarWikimedia Commons ta Foligno ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Foligno Belediyesi resmi websitesi olu kirik baglanti Italyanca Curlie de Foligno DMOZ tabanli Italyanca