Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hayrabolu, Tekirdağ ilinin bir ilçesi.
| Hayrabolu | |
|---|---|
 Tekirdağ'ın Türkiye'deki konumu | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Tekirdağ |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Mehmet Sülün |
| • Belediye başkanı | Turcer Başoğlu (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1037 km² |
| Rakım | 60 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 32,137 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 31.574 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| Posta kodu | 59400 |
| İl alan kodu | 282 |
| İl plaka kodu | 59 |
Hayrabolu, Trakya'nın en eski yerleşim birimlerinden biridir. Türkler tarafından ilk olarak 1358 yılında fethedilmişse de kısa bir süre sonra Roma İmparatorluğu'nca geri alınmıştır. 1368 yılında Sultan I. Murad zamanında ikinci ve son olarak Roma İmparatorluğu'ndan geri alınmıştır. Bu tarihten sonra Anadolu'nun çeşitli bölgelerinden, özellikle Kayseri ve Sivas dolaylarından seçilen aileler Hayrabolu ve çevresine iskan edilmiştir.
Eski adı Chariupolis'tir (Hanri-polis; Rüzgarlı şehir). Bugünkü adı ise ikinci fethinden sonra Hanripol; Hayrı-bol olarak değiştirilmiştir ve günümüze "Hayrabolu" olarak gelmiştir. Tekirdağ il merkezine uzaklığı 52 km'dir. 2008 TÜİK sayımına göre ilçe şehir merkezi nüfusu 19.096, belde ve köyler 18.326; ilçe, köy, belde ve şehir toplamı 37.422'dir.
Tarih
Kuruluş efsanesi
Hayrabolu’nun bugün bulunduğu bölge tarihin çok eski çağlarında ormanlık bir bölgeydi. Özellikle Hayrabolu bahçesi bir zamanlar ağaçlarla kaplı, çayır ve gölleriyle, tertemiz akan deresiyle adeta cennetten bir parçaydı. Bir gün, bu bölgeden çok uzaklarda yaşayan ve hayatlarını hayvancılıkla sürdüren göçebe kavimlerden birinin koyunları kayboldu. Bütün kabile halkı günlerce ormanlık bölgede koyunları aradı durdu. Bu arayıştan bitkin düşen sürünün çobanı, böğürtlen ve güvem yemişlerinin iç içe ve bolca bulunduğu bir çatakta gördüğü bir taşa oturup biraz dinlenmek ve etrafında bulunan bu yemişlerden de yemek istedi.
Çoban, çalılıklardan topladığı böğürtlen ve güvem yemişlerini avuçlarının içinde tutarak taşa oturdu ve yemeye başladı. İşte o anda hiç beklenmeyen bir olay oldu. Çobanın oturduğu taş dönerek, güney istikametinde oturmuş olan çobanın yönünü kuzeye çevirdi. Bu duruma bir anlam veremeyen ve çok korkan çoban alelacele oradan uzaklaşarak kabilesine gitti. Durumu kabile reisi ile kabilenin ileri gelenlerine anlattı. Çobanın anlattıklarını dikkat ve hayretle dinleyenler sonunda hep birlikte 'Döner Kaya'nın bulunduğu mevkiye gitmeye karar verdiler.
Böğürtlen ve güvem çalılıklarıyla kaplı ve orta yerinden tertemiz bir suyun aktığı derin bir çatak içine giren kabile mensupları orta yerde duran kayanın ne tarafa döndüğünü çobana sordular. Çoban ilk oturuş istikameti ile dönüş istikametini anlattı. Bunun üzerine kabile mensupları çobanın döndüğü kuzey istikametinde bulunan hafif yükseklikteki bayıra çıkmaya karar verdiler. Bayırın tepesine çıktıklarında ise hayretler içinde kaldılar. Çünkü kaybettikleri ve günlerce aradıkları koyunlarının tamamı oradaydı ve kuzey istikametinden esen rüzgara karşı yatmış geviş getiriyorlardı. Kabile bu olaydan sonra gelip buraya yerleşmeye karar verdi.
Koyunların bulunduğu yer, şu anda Hayrabolu şehrinin bulunduğu yerdi. Dönen kayanın bulunduğu çatak ise şimdi Kahya Mahallesinin mezarlıklar mevkiinde 'Dönerkaya' olarak anılan yerdi. Bugün dahi, (1990'larda) batıl inancı olan kişiler bu dönerkayayı ziyaret edip adaklarda bulunmakta, bazı kişiler de kayanın kendilerinde döndüğünü iddia etmektedir.
Kayanın kendisi bugün toprak altında kalmış olmasına karşın, mevkiini bilenler ve şehrin kuzey rüzgarlarına açık bulunması bu efsaneye güç katıyor.
Hatta bu efsaneden olsa gerek, bazı kişiler Hayrabolu'nun ilk adının 'Rüzgarlı Şehir' anlamına gelen bir isim olabileceğini düşünüyorlar.
Tarihi kültürel ve arkeolojik değerler
Hayrabolu, Trakya’nın en eski kasabalarından biridir. Hisar Mahallesini çevreleyen kale daha Osmanlılar zamanında yok olmuştur. Ancak kalıntıları görülmektedir. Rüstem Paşa tarafından yaptırıldığı bazı kayıtlarda geçen hamamdan da sadece bir kubbe geri kalmıştır.
Günümüze ulaşamamış olan en önemli tarihi eserleri ise: Beyler Hani Camii, İbrahim Celebi Camii, İskender Pasa Camii, Gazi Süleyman Pasa Camii ile 12 adet mescit ve 2 adet köprüdür. Giray Han’larından Selamet Giray’a ait bir sarayın da Hayrabolu’da bulunduğu ancak günümüze ulaşamadığı bildirilmektedir.
- Paşa Camii: Kayıtlarda "Çelebi Sultan Mehmet Camii" olarak da geçmektedir. İstanbul'un fethinden önce yapılmış (1419) ilçedeki tek camidir. Camiyi yaptıran Çelebi Sultan Mehmed, mimarı, Mimar Hacı İvaz Paşa'dır. 1875'te geniş çaplı bir onarımdan geçmiştir.2001 yılında çatısı çöken cami, son olarak 2004 yılında onarımdan geçirilmiş ve 2005 başında yeniden ibadete açılmıştır.
- Hasan Bey Camii: Kayıtlarda "Ulu Camii" ve "Güzelce Hasan Bey Camii" olarak da geçmektedir. II. Beyazıd'ın damadı Güzelce Hasan Bey tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1486 yılında başlanmış 1499 yılında ibadete açılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nden bir üniversiteden (University of Southern California) heyet gelerek caminin mimarisi hakkında çalışmalar yapmışlar, akademik yayınlarında caminin özellikle ses ve günışığını alma sistemlerine hayran kalmışlardır.
- Çarşı Camii: Kayıtlarda "Hasib Bey Camii" ve "Kethüdazade Çorumlu Mustafa Bey Camii" olarak da geçmektedir. Çorumlu Mustafa Bey tarafından 1686 yılında yaptırılmaya başlanmış fakat ömrü yetmeyince Mehmet Hasib Bey tarafından tamamlanmıştır.
- Sarban-i Ahmet Dergahı: Kanuni Sultan Süleyman'ın Deve Kolları Kumandanı, şair, evliya Sarban-ı Ahmed'in türbesi. Kanuni'nin fermanıyla 1527 yılında inşa edilmiş,zaman içinde restorasyondan geçirilmiştir.
- Hacılar Köprüsü: Ataullah Beyin Tekirdağ yolu ve Hayrabolu deresi üzerinde yaptırdığı altı gözden oluşan köprüdür.
Hayrabolu’nun Kabahöyük, Delibedir, Kadriye, köylerinde Höyükler ve Tümülüsler bulunmaktadır. Hacılı Koyu “Tek Höyük” tümülüsünde yapılan kazılarda Roma dönemine ait Trakyalı bir savaşçıya ait yakma (kramasyon) mezar ortaya çıkarılmıştır.
Edirne Vilayet Matbaası Müdürü Şevket Dağdeviren'in yazdığı 1892 tarihli salnameye göre;
Edirne Vilayeti Tekfurdağı Sancağı’nın bir kazası olan Hayrabolu, kasabası içindeki 691 evde 2758 nüfus vardır. Kasaba 72 köy ile çiftliğin merkezidir. Kaza genelinde 3846 evde 16472 çeşitli milletten nüfus bulunmaktadır.
Kasaba içinde 4 cami, 2 mescit ve köylerde 17 cami, 38 mescit vardır.
Eskimiş hükûmet konağı yıktırılarak ve arsası genişletilerek 3 katlı 23 odalı taştan yeni bir bina yaptırılmaktadır. Kasabada belediye binası, posta telgraf daireleri, aşar ambarı, 2 tekke, 2 zaviye, 1 un fabrikası, 8 çeşme, 2 kiremithane ve 4 çömlekhane vardır.
Doğal yapı ve iklim
Tekirdağ'a 52 km uzaklıkta olan Hayrabolu'nun kuzeyinde Kırklareli, batısında Edirne, güneyinde Tekirdağ, doğusunda Muratlı bulunmaktadır. Toplam yüzölçümü 1037 km karedir.
Bölgenin en verimli topraklarına sahip olup il merkezinin kuzey batısında Ergene havzasında, Hayrabolu deresi vadisinde kurulmuştur.
Arazisinin %60'ı ova, %35'i hafif engebeli olup %5'i orman örtüsüyle kaplıdır. Deniz seviyesinden en yüksek yeri 269 metreyle Kabahöyük tepesidir. Batı kesimleri Işıklar Dağı'nın alçak olan kuzeybatı uzantıları engebelidir. Bunun dışındaki alanlar ise çok parçalanmamış ve yer yer dalgalı düzlüklerden oluşan bir plato niteliğindedir.
Hayrabolu vadisi "U" kesitli, iki yamacı farklı eğilimli bir vadidir. Hayrabolu deresinin oluşturduğu bu vadinin güney yamacı, kuzey yamacına göre daha diktir. Hayrabolu'da diğer vadiler Kurtdere, Çengelköprü ve Çurçura vadileridir.
Hayrabolu ilçesi plato görünümünde olup, ortalama yükseltisi 210-220 metre civarındadır.
İlçe topraklarının sularını Ergene Nehri'nin önemli kollarından Hayrabolu Deresi toplar. Güney-kuzey yönünde akan Hayrabolu Deresi Hayrabolu ilçe merkezinden geçer ve kuzeyde Ergene Nehri'ne dökülür. Ergene Nehri'nin önemli kollarından biridir.
Hayrabolu'da 14 adet sulama göleti bulunmaktadır. Bunlar Bayramşah, Büyük Karakarlı, Çerkezmüsellim, Dambaslar, Hayrabolu merkez, Hedeyli, Karababa, Karakavak, Örey, Övenler, Parmaksız, Soylu, Susuzmüsellim, Temrezli göletleridir.
Hayrabolu'da Trakya geçit iklimi görülür. Kışları oldukça yağışlı ve çok soğuk, yazları az yağışlı ve sıcaktır. Yıllık yağış ortalaması 600 mm'dir.
İdari yapı ve nüfus
Sefer yolu üzerinde bulunuşu nedeniyle uzun yıllar, özellikle Kanuni devrinde at ve develerden kurulan savaş ikmal kollarına kışlak olmuştur.
Fetihten sonra Cerman Sancağına bağlanmış bir bucak merkezi iken 1849 yılında Tekirdağ'a, bir ara (1866-1867) Lüleburgaz'a bağlanmışsa da 1867 yılında müstakil kaymakamlık haline gelen Hayrabolu 1868'de ilçe oldu.
| Hayrabolu Kazası Nüfus Cetveli 1892 | |
| İslam | 12.746 |
| Rum | 3.566 |
| Ermeni | 26 |
| Bulgar | 404 |
| Toplam | 16.742 |
Tekirdağ'ın 1924 yılında il haline gelmesinden sonra da Tekirdağ'a bağlanmıştır.
Merkezi idari yönden 4 mahalleden (Aydınevler, Hisar, İlyas, Kahya) meydana gelmektedir. Hayrabolu'ya 2 belde belediyesi (Çerkezmüsellim ve Şalgamlı) ve 46 köy bağlıdır.
Son verilere göre Tekirdağ'ın yıllık nüfus artış hızı en düşük ilçesi olan Hayrabolu şehir merkezinin nüfusu 19.000, köylerinin toplam nüfusu 18.500'dür. Hane halkı büyüklüğü hane başına 4 kişi ile Tekirdağ'ın en yüksek hane değerine sahiptir (hane büyüklüğü 1 evde yaşayan kişi sayısı).
Belediye sınırları içinde (81.500 metrekare) 3.000 bina, 5.000 konut, 1.500 işyeri vardır. Şehir nüfusu oranı %51 köy nüfusu oranı %49'dur (rakamlar yuvarlanmıştır).
En büyük köyleri sırasıyla Lahana, Büyükkarakarlı ve Soylu'dur.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927 | 21.334 | 3.757 | 17.577 |
| 1935 | 29.400 | 5.293 | 24.107 |
| 1940 | 30.013 | 5.618 | 24.395 |
| 1945 | 28.631 | 4.347 | 24.284 |
| 1950 | 32.614 | 5.216 | 27.398 |
| 1955 | 37.297 | 6.573 | 30.724 |
| 1960 | 38.726 | 8.628 | 30.098 |
| 1965 | 40.127 | 9.444 | 30.683 |
| 1970 | 42.402 | 11.487 | 30.915 |
| 1975 | 43.044 | 12.331 | 30.713 |
| 1980 | 45.045 | 13.938 | 31.107 |
| 1985 | 46.017 | 16.300 | 29.717 |
| 1990 | 45.640 | 16.923 | 28.717 |
| 2000 | 40.130 | 18.812 | 21.318 |
| 2007 | 36.942 | 18.667 | 18.275 |
| 2008 | 37.422 | 19.096 | 18.326 |
| 2009 | 35.968 | 18.357 | 17.611 |
| 2010 | 35.242 | 18.254 | 16.988 |
| 2011 | 35.817 | 19.278 | 16.539 |
| 2012 | 34.478 | 18.708 | 15.770 |
| 2013 | 33.839 | 33.839 | veri yok |
| 2014 | 33.488 | 33.488 | veri yok |
| 2015 | 32.602 | 32.602 | veri yok |
| 2016 | 32.158 | 32.158 | veri yok |
| 2017 | 32.035 | 32.035 | veri yok |
| 2018 | 32.137 | 32.137 | veri yok |
| 2019 | 32.268 | 32.268 | veri yok |
| 2020 | 31.574 | 31.574 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Eğitim ve kültür
Cumhuriyet öncesinde Hayrabolu'da bir Rüştiye ve Hayrabolu'nun Kadriye köyünde 1 iptidai mektebi bulunduğu tarihi kayıtlarda görülmektedir. Hayrabolu ilçesinde 1 genel lise 1 Anadolu lisesi, 1 Kız meslek lisesi 1 Endüstri Meslek Lisesi ve 16 adet ilköğretim okulu, Halk Eğitim Merkezi, Mesleki Eğitim Merkezi mevcut olup, toplam 6044 öğrenci eğitim görmektedir.
Hayrabolu ilçesinde Trakya üniversitesine bağlı bir Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır. Meslek yüksek okulunun Seracılık, Elektrik, Motor ve Muhasebe bölümleri vardır. İlçede iki ortaöğretim yurdu bulunmakta olup, kredi yurtlar kurumuna bağlı 500 öğrenci kapasiteli yüksek okul öğrenci yurdunun yapımı devam etmektedir.
Hayrabolu Halk Eğitim Merkez Müdürlüğü 1979 tarihinde kurulmuş olup, İlçede Mesleki kurslar ve Genel Bilgi kurslarını düzenli olarak açmaktadır. Bugüne kadar 3568 vatandaşa kurs belgeleri verilmiştir. İlçede okullaşma oranı %100'dür.
İlçede 7 ana sınıfında, 4 öğretmen, 3 usta öğretici ve 154 öğrenci bulunmaktadır. İlköğretimde 15 okul ve 4371 öğrenci 174 öğretmen vardır. Toplam derslik sayısı 185'tir. İlköğretimde şehirde 26,03, köylerde 19,9 öğrenciye 1 öğretmen düşmektedir. Taşımalı ilköğretimde 7 taşıma merkezi, 47 taşınan okul mevcuttur.
İlçede 4 orta öğretim okulu mevcuttur. İki genel ortaöğretim okulunda 696 öğrenci, 30 öğretmen 2 Mesleki ve Teknik orta öğretim okulunda 443 öğrenci 42 öğretmen mevcuttur. İlçede öğrencilerin %41,8'i genel orta öğretime, %58,2'si mesleki ve teknik okullara devam etmektedir.
Hayrabolu ilçesinde 1990 yılında Beldiye Başkanı Necati Kaan Türkkan Belediye Tiyatrosunu kurarak Tiyatro folklör çalışmalarını başlatmıştır.
Sağlık
Hayrabolu ilçesinde sağlık hizmetleri 1923 yılına kadar sağlık kurumu olarak 5 yataklı Özel İdare Dispanseri ve Hüküme tabipliği vardı. 1955 yılında 10 yataklı Sağlık Merkezi açıldı. 1983 yılında sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesinden sonra, Hükûmet Tabibliği Sağlık Ocağına dönüştürülmüştür.
Çerkezmüsellim, Dambaslar, Susuzmüselim Sağlık Ocakları 1983, Lahana ve Şalgamlı Sağlık Ocakları 1994 yılında faaliyete geçmiştir. Hayrabolu Verem Savaş Dispanseri 1967 yılında açıldı. Hayrabolu'da Verem Savaş Dispanseri Merkez Sağlık Ocağı ile beraber aynı binada hizmet vermektedirler. Hayrabolu Devlet Hastanesi 50 yatak kapasiteli olup 1995 yılında hizmete açılmıştır.
Sanayi
Hayrabolu'da ayçiçeği ve buğdaya dayalı tarımsal sanayi fabrikaları ile tarımsal ekipman imalatı işyerleri mevcuttur. Ayrıca yapımı tamamlanmış büyük bir organize sanayi alanı mevcuttur. Sınır kapılarına, Tekirdağ limanına ve İstanbul'a yakın olması sebebiyle bu alan geleceğin sanayi bölgesi olarak görülmektedir.
Kaynakça
- ^ a b Kazancıgil Ratip, Gökçe Nilüfer, Dağdevirenzade M. Şevket Bey'in Edirne Tarihi ve Balkan Savaşı Anıları, Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları, 2005 Edirne
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Hayrabolu Nüfusu - Tekirdağ". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Tekirdağ Hayrabolu Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
- Tekirdag Valiligi 16 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hayrabolu Tekirdag ilinin bir ilcesi HayraboluIlceTekirdag in Turkiye deki konumuIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlTekirdagCografi bolgeMarmara BolgesiIdare KaymakamMehmet Sulun Belediye baskaniTurcer Basoglu CHP Yuzolcumu Toplam1037 km Rakim60 mNufus 2018 Toplam32 137 Kir Sehir31 574Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu59400Il alan kodu282Il plaka kodu59 Hayrabolu Trakya nin en eski yerlesim birimlerinden biridir Turkler tarafindan ilk olarak 1358 yilinda fethedilmisse de kisa bir sure sonra Roma Imparatorlugu nca geri alinmistir 1368 yilinda Sultan I Murad zamaninda ikinci ve son olarak Roma Imparatorlugu ndan geri alinmistir Bu tarihten sonra Anadolu nun cesitli bolgelerinden ozellikle Kayseri ve Sivas dolaylarindan secilen aileler Hayrabolu ve cevresine iskan edilmistir Eski adi Chariupolis tir Hanri polis Ruzgarli sehir Bugunku adi ise ikinci fethinden sonra Hanripol Hayri bol olarak degistirilmistir ve gunumuze Hayrabolu olarak gelmistir Tekirdag il merkezine uzakligi 52 km dir 2008 TUIK sayimina gore ilce sehir merkezi nufusu 19 096 belde ve koyler 18 326 ilce koy belde ve sehir toplami 37 422 dir TarihKurulus efsanesi Hayrabolu nun bugun bulundugu bolge tarihin cok eski caglarinda ormanlik bir bolgeydi Ozellikle Hayrabolu bahcesi bir zamanlar agaclarla kapli cayir ve golleriyle tertemiz akan deresiyle adeta cennetten bir parcaydi Bir gun bu bolgeden cok uzaklarda yasayan ve hayatlarini hayvancilikla surduren gocebe kavimlerden birinin koyunlari kayboldu Butun kabile halki gunlerce ormanlik bolgede koyunlari aradi durdu Bu arayistan bitkin dusen surunun cobani bogurtlen ve guvem yemislerinin ic ice ve bolca bulundugu bir catakta gordugu bir tasa oturup biraz dinlenmek ve etrafinda bulunan bu yemislerden de yemek istedi Coban caliliklardan topladigi bogurtlen ve guvem yemislerini avuclarinin icinde tutarak tasa oturdu ve yemeye basladi Iste o anda hic beklenmeyen bir olay oldu Cobanin oturdugu tas donerek guney istikametinde oturmus olan cobanin yonunu kuzeye cevirdi Bu duruma bir anlam veremeyen ve cok korkan coban alelacele oradan uzaklasarak kabilesine gitti Durumu kabile reisi ile kabilenin ileri gelenlerine anlatti Cobanin anlattiklarini dikkat ve hayretle dinleyenler sonunda hep birlikte Doner Kaya nin bulundugu mevkiye gitmeye karar verdiler Bogurtlen ve guvem caliliklariyla kapli ve orta yerinden tertemiz bir suyun aktigi derin bir catak icine giren kabile mensuplari orta yerde duran kayanin ne tarafa dondugunu cobana sordular Coban ilk oturus istikameti ile donus istikametini anlatti Bunun uzerine kabile mensuplari cobanin dondugu kuzey istikametinde bulunan hafif yukseklikteki bayira cikmaya karar verdiler Bayirin tepesine ciktiklarinda ise hayretler icinde kaldilar Cunku kaybettikleri ve gunlerce aradiklari koyunlarinin tamami oradaydi ve kuzey istikametinden esen ruzgara karsi yatmis gevis getiriyorlardi Kabile bu olaydan sonra gelip buraya yerlesmeye karar verdi Koyunlarin bulundugu yer su anda Hayrabolu sehrinin bulundugu yerdi Donen kayanin bulundugu catak ise simdi Kahya Mahallesinin mezarliklar mevkiinde Donerkaya olarak anilan yerdi Bugun dahi 1990 larda batil inanci olan kisiler bu donerkayayi ziyaret edip adaklarda bulunmakta bazi kisiler de kayanin kendilerinde dondugunu iddia etmektedir Kayanin kendisi bugun toprak altinda kalmis olmasina karsin mevkiini bilenler ve sehrin kuzey ruzgarlarina acik bulunmasi bu efsaneye guc katiyor Hatta bu efsaneden olsa gerek bazi kisiler Hayrabolu nun ilk adinin Ruzgarli Sehir anlamina gelen bir isim olabilecegini dusunuyorlar Tarihi kulturel ve arkeolojik degerler Hayrabolu Trakya nin en eski kasabalarindan biridir Hisar Mahallesini cevreleyen kale daha Osmanlilar zamaninda yok olmustur Ancak kalintilari gorulmektedir Rustem Pasa tarafindan yaptirildigi bazi kayitlarda gecen hamamdan da sadece bir kubbe geri kalmistir Gunumuze ulasamamis olan en onemli tarihi eserleri ise Beyler Hani Camii Ibrahim Celebi Camii Iskender Pasa Camii Gazi Suleyman Pasa Camii ile 12 adet mescit ve 2 adet koprudur Giray Han larindan Selamet Giray a ait bir sarayin da Hayrabolu da bulundugu ancak gunumuze ulasamadigi bildirilmektedir Pasa Camii Kayitlarda Celebi Sultan Mehmet Camii olarak da gecmektedir Istanbul un fethinden once yapilmis 1419 ilcedeki tek camidir Camiyi yaptiran Celebi Sultan Mehmed mimari Mimar Haci Ivaz Pasa dir 1875 te genis capli bir onarimdan gecmistir 2001 yilinda catisi coken cami son olarak 2004 yilinda onarimdan gecirilmis ve 2005 basinda yeniden ibadete acilmistir Hasan Bey Camii Kayitlarda Ulu Camii ve Guzelce Hasan Bey Camii olarak da gecmektedir II Beyazid in damadi Guzelce Hasan Bey tarafindan yaptirilmistir Yapimina 1486 yilinda baslanmis 1499 yilinda ibadete acilmistir Amerika Birlesik Devletleri nden bir universiteden University of Southern California heyet gelerek caminin mimarisi hakkinda calismalar yapmislar akademik yayinlarinda caminin ozellikle ses ve gunisigini alma sistemlerine hayran kalmislardir Carsi Camii Kayitlarda Hasib Bey Camii ve Kethudazade Corumlu Mustafa Bey Camii olarak da gecmektedir Corumlu Mustafa Bey tarafindan 1686 yilinda yaptirilmaya baslanmis fakat omru yetmeyince Mehmet Hasib Bey tarafindan tamamlanmistir Sarban i Ahmet Dergahi Kanuni Sultan Suleyman in Deve Kollari Kumandani sair evliya Sarban i Ahmed in turbesi Kanuni nin fermaniyla 1527 yilinda insa edilmis zaman icinde restorasyondan gecirilmistir Hacilar Koprusu Ataullah Beyin Tekirdag yolu ve Hayrabolu deresi uzerinde yaptirdigi alti gozden olusan koprudur Hayrabolu nun Kabahoyuk Delibedir Kadriye koylerinde Hoyukler ve Tumulusler bulunmaktadir Hacili Koyu Tek Hoyuk tumulusunde yapilan kazilarda Roma donemine ait Trakyali bir savasciya ait yakma kramasyon mezar ortaya cikarilmistir Edirne Vilayet Matbaasi Muduru Sevket Dagdeviren in yazdigi 1892 tarihli salnameye gore Edirne Vilayeti Tekfurdagi Sancagi nin bir kazasi olan Hayrabolu kasabasi icindeki 691 evde 2758 nufus vardir Kasaba 72 koy ile ciftligin merkezidir Kaza genelinde 3846 evde 16472 cesitli milletten nufus bulunmaktadir Kasaba icinde 4 cami 2 mescit ve koylerde 17 cami 38 mescit vardir Eskimis hukumet konagi yiktirilarak ve arsasi genisletilerek 3 katli 23 odali tastan yeni bir bina yaptirilmaktadir Kasabada belediye binasi posta telgraf daireleri asar ambari 2 tekke 2 zaviye 1 un fabrikasi 8 cesme 2 kiremithane ve 4 comlekhane vardir Dogal yapi ve iklimTekirdag a 52 km uzaklikta olan Hayrabolu nun kuzeyinde Kirklareli batisinda Edirne guneyinde Tekirdag dogusunda Muratli bulunmaktadir Toplam yuzolcumu 1037 km karedir Bolgenin en verimli topraklarina sahip olup il merkezinin kuzey batisinda Ergene havzasinda Hayrabolu deresi vadisinde kurulmustur Arazisinin 60 i ova 35 i hafif engebeli olup 5 i orman ortusuyle kaplidir Deniz seviyesinden en yuksek yeri 269 metreyle Kabahoyuk tepesidir Bati kesimleri Isiklar Dagi nin alcak olan kuzeybati uzantilari engebelidir Bunun disindaki alanlar ise cok parcalanmamis ve yer yer dalgali duzluklerden olusan bir plato niteligindedir Hayrabolu vadisi U kesitli iki yamaci farkli egilimli bir vadidir Hayrabolu deresinin olusturdugu bu vadinin guney yamaci kuzey yamacina gore daha diktir Hayrabolu da diger vadiler Kurtdere Cengelkopru ve Curcura vadileridir Hayrabolu ilcesi plato gorunumunde olup ortalama yukseltisi 210 220 metre civarindadir Ilce topraklarinin sularini Ergene Nehri nin onemli kollarindan Hayrabolu Deresi toplar Guney kuzey yonunde akan Hayrabolu Deresi Hayrabolu ilce merkezinden gecer ve kuzeyde Ergene Nehri ne dokulur Ergene Nehri nin onemli kollarindan biridir Hayrabolu da 14 adet sulama goleti bulunmaktadir Bunlar Bayramsah Buyuk Karakarli Cerkezmusellim Dambaslar Hayrabolu merkez Hedeyli Karababa Karakavak Orey Ovenler Parmaksiz Soylu Susuzmusellim Temrezli goletleridir Hayrabolu da Trakya gecit iklimi gorulur Kislari oldukca yagisli ve cok soguk yazlari az yagisli ve sicaktir Yillik yagis ortalamasi 600 mm dir Idari yapi ve nufusSefer yolu uzerinde bulunusu nedeniyle uzun yillar ozellikle Kanuni devrinde at ve develerden kurulan savas ikmal kollarina kislak olmustur Fetihten sonra Cerman Sancagina baglanmis bir bucak merkezi iken 1849 yilinda Tekirdag a bir ara 1866 1867 Luleburgaz a baglanmissa da 1867 yilinda mustakil kaymakamlik haline gelen Hayrabolu 1868 de ilce oldu Hayrabolu Kazasi Nufus Cetveli 1892Islam 12 746Rum 3 566Ermeni 26Bulgar 404Toplam 16 742 Tekirdag in 1924 yilinda il haline gelmesinden sonra da Tekirdag a baglanmistir Merkezi idari yonden 4 mahalleden Aydinevler Hisar Ilyas Kahya meydana gelmektedir Hayrabolu ya 2 belde belediyesi Cerkezmusellim ve Salgamli ve 46 koy baglidir Son verilere gore Tekirdag in yillik nufus artis hizi en dusuk ilcesi olan Hayrabolu sehir merkezinin nufusu 19 000 koylerinin toplam nufusu 18 500 dur Hane halki buyuklugu hane basina 4 kisi ile Tekirdag in en yuksek hane degerine sahiptir hane buyuklugu 1 evde yasayan kisi sayisi Belediye sinirlari icinde 81 500 metrekare 3 000 bina 5 000 konut 1 500 isyeri vardir Sehir nufusu orani 51 koy nufusu orani 49 dur rakamlar yuvarlanmistir En buyuk koyleri sirasiyla Lahana Buyukkarakarli ve Soylu dur Yil Toplam Sehir Kir1927 21 334 3 757 17 5771935 29 400 5 293 24 1071940 30 013 5 618 24 3951945 28 631 4 347 24 2841950 32 614 5 216 27 3981955 37 297 6 573 30 7241960 38 726 8 628 30 0981965 40 127 9 444 30 6831970 42 402 11 487 30 9151975 43 044 12 331 30 7131980 45 045 13 938 31 1071985 46 017 16 300 29 7171990 45 640 16 923 28 7172000 40 130 18 812 21 3182007 36 942 18 667 18 2752008 37 422 19 096 18 3262009 35 968 18 357 17 6112010 35 242 18 254 16 9882011 35 817 19 278 16 5392012 34 478 18 708 15 7702013 33 839 33 839 veri yok2014 33 488 33 488 veri yok2015 32 602 32 602 veri yok2016 32 158 32 158 veri yok2017 32 035 32 035 veri yok2018 32 137 32 137 veri yok2019 32 268 32 268 veri yok2020 31 574 31 574 veri yok Not Buyuksehir yasasi nedeniyle koyler mahalle statusune gectiginden 2013 ten itibaren kir nufusu tabloda yer almamistir Egitim ve kulturCumhuriyet oncesinde Hayrabolu da bir Rustiye ve Hayrabolu nun Kadriye koyunde 1 iptidai mektebi bulundugu tarihi kayitlarda gorulmektedir Hayrabolu ilcesinde 1 genel lise 1 Anadolu lisesi 1 Kiz meslek lisesi 1 Endustri Meslek Lisesi ve 16 adet ilkogretim okulu Halk Egitim Merkezi Mesleki Egitim Merkezi mevcut olup toplam 6044 ogrenci egitim gormektedir Hayrabolu ilcesinde Trakya universitesine bagli bir Meslek Yuksek Okulu bulunmaktadir Meslek yuksek okulunun Seracilik Elektrik Motor ve Muhasebe bolumleri vardir Ilcede iki ortaogretim yurdu bulunmakta olup kredi yurtlar kurumuna bagli 500 ogrenci kapasiteli yuksek okul ogrenci yurdunun yapimi devam etmektedir Hayrabolu Halk Egitim Merkez Mudurlugu 1979 tarihinde kurulmus olup Ilcede Mesleki kurslar ve Genel Bilgi kurslarini duzenli olarak acmaktadir Bugune kadar 3568 vatandasa kurs belgeleri verilmistir Ilcede okullasma orani 100 dur Ilcede 7 ana sinifinda 4 ogretmen 3 usta ogretici ve 154 ogrenci bulunmaktadir Ilkogretimde 15 okul ve 4371 ogrenci 174 ogretmen vardir Toplam derslik sayisi 185 tir Ilkogretimde sehirde 26 03 koylerde 19 9 ogrenciye 1 ogretmen dusmektedir Tasimali ilkogretimde 7 tasima merkezi 47 tasinan okul mevcuttur Ilcede 4 orta ogretim okulu mevcuttur Iki genel ortaogretim okulunda 696 ogrenci 30 ogretmen 2 Mesleki ve Teknik orta ogretim okulunda 443 ogrenci 42 ogretmen mevcuttur Ilcede ogrencilerin 41 8 i genel orta ogretime 58 2 si mesleki ve teknik okullara devam etmektedir Hayrabolu ilcesinde 1990 yilinda Beldiye Baskani Necati Kaan Turkkan Belediye Tiyatrosunu kurarak Tiyatro folklor calismalarini baslatmistir SaglikHayrabolu ilcesinde saglik hizmetleri 1923 yilina kadar saglik kurumu olarak 5 yatakli Ozel Idare Dispanseri ve Hukume tabipligi vardi 1955 yilinda 10 yatakli Saglik Merkezi acildi 1983 yilinda saglik hizmetlerinin sosyallestirilmesinden sonra Hukumet Tabibligi Saglik Ocagina donusturulmustur Cerkezmusellim Dambaslar Susuzmuselim Saglik Ocaklari 1983 Lahana ve Salgamli Saglik Ocaklari 1994 yilinda faaliyete gecmistir Hayrabolu Verem Savas Dispanseri 1967 yilinda acildi Hayrabolu da Verem Savas Dispanseri Merkez Saglik Ocagi ile beraber ayni binada hizmet vermektedirler Hayrabolu Devlet Hastanesi 50 yatak kapasiteli olup 1995 yilinda hizmete acilmistir SanayiHayrabolu da aycicegi ve bugdaya dayali tarimsal sanayi fabrikalari ile tarimsal ekipman imalati isyerleri mevcuttur Ayrica yapimi tamamlanmis buyuk bir organize sanayi alani mevcuttur Sinir kapilarina Tekirdag limanina ve Istanbul a yakin olmasi sebebiyle bu alan gelecegin sanayi bolgesi olarak gorulmektedir Kaynakca a b Kazancigil Ratip Gokce Nilufer Dagdevirenzade M Sevket Bey in Edirne Tarihi ve Balkan Savasi Anilari Turk Kutuphaneciler Dernegi Edirne Subesi Yayinlari 2005 Edirne Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Hayrabolu Nufusu Tekirdag nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Tekirdag Hayrabolu Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Dis baglantilarTekirdag Valiligi 16 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde