Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sümsük kuşugiller (Sulidae), Suliformes takımına ait bir familya.Balık ve benzeri avlarını suya dalarak avlayan, orta büyüklükte ve deniz kıyılarında yaşayan kuşlardır. Bu familyada yer alan on tür eski kaynaklarda Sula cinsi içinde sınıflandırılmıştır. Ancak Sula ve Morus cinsleri morfolojik ve davranışsal özellikleri ile kolayca birbirlerinden ayırt edilebilirler. Bu iki cinsin DNA dizilimleri de birbirinden farklıdır. Papasula abbotti türü ise muhtemelen daha eski bir ortak atadan ayrılmıştır ve diğer iki cinsten farklılık gösterdiği için monotipik Papasula cinsinde sınıflandırılmıştır.
| Sümsük kuşugiller | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||
| |||||||||||
| Cinsler | |||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||
| Pseudosulidae | |||||||||||
Fiziksel özellikleri
Boyları yaklaşık 60 ila 85 cm. arasındadır ve kanat açıklıkları ise 140 ila 175 cm. arasındadır. Uçları sivri kanatları uzun ve dardır. Oldukça uzun ve kısmen baklava şeklindeki kuyruklarının dış tüyleri ortadaki tüylerinden daha kısadır. Dalış yapmak için gereken küçük kesitli vücut yapıları nedeniyle uçuş kasları oldukça küçüktür. Bu nedenle kanat düşen yükün artması sonucu sürüklemeyi azaltacak şekilde gövdeli torpido biçiminde oldukça aerodinamik bir yapıya sahiptir.
Bacakları tıknaz ve ayakları perdelidir. Ayak perdeleri dört parmağı birbirine bağlar. Bazı türlerde ayak perdeleri parlak renklidir ve kur yaparken kullanılır. Genellikle dikkat çekici renklere sahip olan gaga uzun ve ucu sivridir. Kenarları testere şeklinde girintili olan gaganın tabanı derindir. Üst gaganın ucu hafifça aşağı doğru kıvrıktır ve büyük avları yakalayabilmek için yuları doğru hareket edebilir. Dalarken suyun girmemesi için burun delikleri dışarı açılacağına gagaya girer. Öne doğru açılı olarak kafada bulunan gözler diğer kuşlara göre çok daha geniş bir sağlar.
Tüyler kanat uçları ve kuyruk koyu renkli olmak üzere ya tamamen beyaz (ya da açık kahve veya grimsi) renklidir ya da alt kısımlar beyaz olmak üzere üst kısımlar koyu kahverengi ya da siyahtır. Morus cinsinin başında sarımsı tonda leke bulunur. Yüzde göz ile gaga arasında siyah bölgeler bulunur. Yakın akrabaları yılanboyun ve karabatakların aksine üropigial bezleri iyi gelişmiştir ve bu bezden salgılanan yağları tüylerine yayarak su geçirmezliği sağlar ve zararlılara karşı korunurlar. Kuyrukları düzensiz, kanatları da etaplar hâlinde tüy değiştirir. İlk tüy değiştirmeden itibaren üzerlerinde bazı eski tüyler, bazı yeni tüyler ve bazı yeni büyümeye başlamış tüyler bulunur. Stresli dönemlerde tüy değiştirdikleri gözlemlenmiştir.
Dağılımı ve ekoloji
Asıl olarak tropikal ve subtropikal denizlere yayılmışlardır. Özellikle Morus cinsi ılıman bölgelerde de bulunur. Akraba oldukları Procellariiformes takımındaki kuşlar gibi gerçek pelajik deniz kuşları değildirler ve genellikle kıyılara yakın olmayı tercih ederler. Ancak birçok Pasifik adasında büyük kolonilerinin bulunması fırtınalarla yaşadıkları yerlerden savrulduklarında güvenli bir kara bulana kadar uzun süre uçabildiklerini göstermektedir.
Tüm türleri çoğunlukla orta boyda balıklar ve deniz omurgasızları ile beslenir. Türlerin çoğu toplu hâlde beslenir. Bazı türler balıkçı teknelerini takip ederek atıkları yerler. Karakteristik avlanma davranışı havadan suya dalmaktır. Bir dalışta suyun bir ila iki metre altına inebilirler. Eğer ilk seferinde avları kaçarsa ayak ve kanatlarını kullanarak su altında yüzerek avlarını kovalayabilirler.
Yukarıda belirtildiği gibi Morus ve Sula cinsinin davranışları birbirinden farklı olsa da genel olarak bazı sinapomorfik davranışları vardır. Uçmaya başlamadan önce gagalarını yukarı (Morus cinsi) ya da ileri (Sula cinsi) uzatırlar. Uçtuktan sonra yere inerken ise gagalarını aşağı doğru uzatırlar. Tehdit karşısında ise saldırmadan kafalarını sallayarak gagalarını tehdide karşı uzatırlar.
Üreme
Familyanın tüm üyeleri koloniler hâlinde ürer. Koloni alanını uçarak gözden geçiren erkek kuş uygun bir yuva yeri seçer ve seçtiği yeri gerekirse kavga ederek korur. Daha sonra erkek özel bir nümayiş ve çağrı ile dişileri çağırır. Nümayiş davranışı karabataklarda görüldüğü kadar çeşitli olmasa da karakteristiktir ve genellikle erkek kuşun başını sallamasından oluşur. dişi kuş uçarak ya da yürüyerek koloniyi dolaşır ve uygun bir eş arar. Eşler seçildikten sonra kuşlar birbirlerini temizleyerek ve sık sık çiftleşerek eş bağını korurlar.
Tipik yumurta sayısı ikidir. Yumurtala beyazımsı, soluk mavi, yeşil ya da pembe renkli, lekesizdir ancak yuvadaki pisliklerden üzerleri kaplanabilir. Kuluçka süresi türe göre 42 ila 55 gün arasında değişir. Erkek ve dişi birlikte kuluçkaya yatar. Kuluçka sırasında perdeli ayaklarınde damarlar artar ve yumurtaları sıcak ayak perdelerinin altında tutarlar. Kuluçkanın ilk yarısında kaybolan yumurtaların yerine yenisi yumurtlanır.
Yumurtalar çatlamadan önce ayak perdelerinin üzerine alınır. Tüysüz doğan yavrular kısa sürede beyaz kavuşur. Yavrular ebeveynlerinin gagalarına dokunarak besin ister ve ebeveynlerinin midelerinden çıkarttıkları besinleri doğrudan ağzından alırlar. Başlangıçta ebeveynlerden biri mutlaka yavruların yanındadır ancak iki haftadan sonra ebeveynlerin ikisi birden avlanmaya giderek yuvayı korunmasız bırakırlar. Yavruların palazlanması ve bağımsız olabilmesi büyük oranda besin kaynağına bağlıdır. İki ila dört yumurta yumurtlayan Peru sümsük kuşu (Sula variegata) türü dışındaki diğer türlerde nadiren birden fazla yavru erginliğe erişir. İki yavrudan güçlü olanının diğerini öldürmesi yaygındır.
Türler
Kaynakça
Özel
Genel
- Christidis, Les & Boles, Walter E. (2008): Systematics and Taxonomy of Australian Birds. CSIRO Publishing, CollingwoodVictoria, Australia. Excerpt1 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at Google Books
- Friesen, V.L.; Anderson, D.J.; Steeves, T.E.; Jones, H. & Schreiber, E.A. (2002): Molecular Support for Species Status of the Nazca Booby (Sula granti). 119(3): 820-826. [English with Spanish abstract] : 10.1642/0004-8038(2002)119[0820:MSFSSO]2.0.CO;2
- Göhlich, Ursula B. (2003): The avifauna of the Grund Beds (Middle Miocene, Early Badenian, northern Austria). Annalen des Naturhistorischen Museums Wien A 104: 237-249 [English with German abstract]. PDF fulltext[]
- Kennedy, Martyn; Spencer, Hamish G. & Gray, Russell D. (1996): Hop, step and gape: do the social displays of the Pelecaniformes reflect phylogeny? Animal Behaviour 51(2): 273-291. DOI:10.1006/anbe.1996.0028 (HTML abstract) Erratum: Animal Behaviour 51(5): 1197. DOI:10.1006/anbe.1996.0124
- (1933): Familia Sulidae. In: Handbuch der Palaeornithologie: 284-287 [German]. Gebrüder Bornträger, Berlin.
- Mayr, Gerald (2009): 7.1.3 Sulidae (Gannets and Boobies). In: Paleogene Fossil Birds: 64-65. Springer-Verlag, Heidelberg & New York. Excerpt 1 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at Google Books
- Mlíkovský, Jirí (2002): Cenozoic Birds of the World (Part 1: Europe). Ninox Press, Prague.
- Mlíkovský, Jirí (2007): Taxonomic identity of Eostega lebedinskyi LAMBRECHT, 1929 (Aves) from the middle Eocene of Romania. Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien A 109: 19-27 [English with German abstract]. PDF fulltext20 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Nelson, J. Bryan (2003): Gannets and Boobies. In: (ed.): The Firefly Encyclopedia of Birds: 82–87. Firefly Books, Oxford.
- (1985): Section X.G.5.a. Sulidae. In: The Fossil Record of Birds. Avian Biology 8: 203-204. PDF fulltext18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sumsuk kusugiller Sulidae Suliformes takimina ait bir familya Balik ve benzeri avlarini suya dalarak avlayan orta buyuklukte ve deniz kiyilarinda yasayan kuslardir Bu familyada yer alan on tur eski kaynaklarda Sula cinsi icinde siniflandirilmistir Ancak Sula ve Morus cinsleri morfolojik ve davranissal ozellikleri ile kolayca birbirlerinden ayirt edilebilirler Bu iki cinsin DNA dizilimleri de birbirinden farklidir Papasula abbotti turu ise muhtemelen daha eski bir ortak atadan ayrilmistir ve diger iki cinsten farklilik gosterdigi icin monotipik Papasula cinsinde siniflandirilmistir Sumsuk kusugiller Yasadigi donem araligi 47 8 0 myo Orta Eosen Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNSula leucogasterBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesTakim SuliformesFamilya Sulidae Reichenbach 1849CinslerMorus Papasula SulaSinonimlerPseudosulidaeFiziksel ozellikleriInmeye hazirlanan sumsuk kusu Morus bassanus Boylari yaklasik 60 ila 85 cm arasindadir ve kanat acikliklari ise 140 ila 175 cm arasindadir Uclari sivri kanatlari uzun ve dardir Oldukca uzun ve kismen baklava seklindeki kuyruklarinin dis tuyleri ortadaki tuylerinden daha kisadir Dalis yapmak icin gereken kucuk kesitli vucut yapilari nedeniyle ucus kaslari oldukca kucuktur Bu nedenle kanat dusen yukun artmasi sonucu suruklemeyi azaltacak sekilde govdeli torpido biciminde oldukca aerodinamik bir yapiya sahiptir Bacaklari tiknaz ve ayaklari perdelidir Ayak perdeleri dort parmagi birbirine baglar Bazi turlerde ayak perdeleri parlak renklidir ve kur yaparken kullanilir Genellikle dikkat cekici renklere sahip olan gaga uzun ve ucu sivridir Kenarlari testere seklinde girintili olan gaganin tabani derindir Ust gaganin ucu hafifca asagi dogru kivriktir ve buyuk avlari yakalayabilmek icin yulari dogru hareket edebilir Dalarken suyun girmemesi icin burun delikleri disari acilacagina gagaya girer One dogru acili olarak kafada bulunan gozler diger kuslara gore cok daha genis bir saglar Tuyler kanat uclari ve kuyruk koyu renkli olmak uzere ya tamamen beyaz ya da acik kahve veya grimsi renklidir ya da alt kisimlar beyaz olmak uzere ust kisimlar koyu kahverengi ya da siyahtir Morus cinsinin basinda sarimsi tonda leke bulunur Yuzde goz ile gaga arasinda siyah bolgeler bulunur Yakin akrabalari yilanboyun ve karabataklarin aksine uropigial bezleri iyi gelismistir ve bu bezden salgilanan yaglari tuylerine yayarak su gecirmezligi saglar ve zararlilara karsi korunurlar Kuyruklari duzensiz kanatlari da etaplar halinde tuy degistirir Ilk tuy degistirmeden itibaren uzerlerinde bazi eski tuyler bazi yeni tuyler ve bazi yeni buyumeye baslamis tuyler bulunur Stresli donemlerde tuy degistirdikleri gozlemlenmistir Dagilimi ve ekolojiAsil olarak tropikal ve subtropikal denizlere yayilmislardir Ozellikle Morus cinsi iliman bolgelerde de bulunur Akraba olduklari Procellariiformes takimindaki kuslar gibi gercek pelajik deniz kuslari degildirler ve genellikle kiyilara yakin olmayi tercih ederler Ancak bircok Pasifik adasinda buyuk kolonilerinin bulunmasi firtinalarla yasadiklari yerlerden savrulduklarinda guvenli bir kara bulana kadar uzun sure ucabildiklerini gostermektedir Tum turleri cogunlukla orta boyda baliklar ve deniz omurgasizlari ile beslenir Turlerin cogu toplu halde beslenir Bazi turler balikci teknelerini takip ederek atiklari yerler Karakteristik avlanma davranisi havadan suya dalmaktir Bir dalista suyun bir ila iki metre altina inebilirler Eger ilk seferinde avlari kacarsa ayak ve kanatlarini kullanarak su altinda yuzerek avlarini kovalayabilirler Yukarida belirtildigi gibi Morus ve Sula cinsinin davranislari birbirinden farkli olsa da genel olarak bazi sinapomorfik davranislari vardir Ucmaya baslamadan once gagalarini yukari Morus cinsi ya da ileri Sula cinsi uzatirlar Uctuktan sonra yere inerken ise gagalarini asagi dogru uzatirlar Tehdit karsisinda ise saldirmadan kafalarini sallayarak gagalarini tehdide karsi uzatirlar Mavi ayakli sumsuk kusu Sula nebouxii kulucka sirasinda Ureme Familyanin tum uyeleri koloniler halinde urer Koloni alanini ucarak gozden geciren erkek kus uygun bir yuva yeri secer ve sectigi yeri gerekirse kavga ederek korur Daha sonra erkek ozel bir numayis ve cagri ile disileri cagirir Numayis davranisi karabataklarda goruldugu kadar cesitli olmasa da karakteristiktir ve genellikle erkek kusun basini sallamasindan olusur disi kus ucarak ya da yuruyerek koloniyi dolasir ve uygun bir es arar Esler secildikten sonra kuslar birbirlerini temizleyerek ve sik sik ciftleserek es bagini korurlar Uzerinde olan Sula leucogaster turu palazlanmis yavru Tipik yumurta sayisi ikidir Yumurtala beyazimsi soluk mavi yesil ya da pembe renkli lekesizdir ancak yuvadaki pisliklerden uzerleri kaplanabilir Kulucka suresi ture gore 42 ila 55 gun arasinda degisir Erkek ve disi birlikte kuluckaya yatar Kulucka sirasinda perdeli ayaklarinde damarlar artar ve yumurtalari sicak ayak perdelerinin altinda tutarlar Kuluckanin ilk yarisinda kaybolan yumurtalarin yerine yenisi yumurtlanir Yumurtalar catlamadan once ayak perdelerinin uzerine alinir Tuysuz dogan yavrular kisa surede beyaz kavusur Yavrular ebeveynlerinin gagalarina dokunarak besin ister ve ebeveynlerinin midelerinden cikarttiklari besinleri dogrudan agzindan alirlar Baslangicta ebeveynlerden biri mutlaka yavrularin yanindadir ancak iki haftadan sonra ebeveynlerin ikisi birden avlanmaya giderek yuvayi korunmasiz birakirlar Yavrularin palazlanmasi ve bagimsiz olabilmesi buyuk oranda besin kaynagina baglidir Iki ila dort yumurta yumurtlayan Peru sumsuk kusu Sula variegata turu disindaki diger turlerde nadiren birden fazla yavru erginlige erisir Iki yavrudan guclu olaninin digerini oldurmesi yaygindir TurlerCins Morus Morus bassanus Sumsuk kusu Morus capensis Morus serrator Cins Papasula Papasula abbotti Cins Sula Sula nebouxii Mavi ayakli sumsuk kusu Sula variegata Peru sumsuk kusu Sula dactylatra Maskeli sumsuk kusu Sula granti Sula sula Kizil ayakli sumsuk kusu Sula leucogasterKaynakcaOzel a b www mindat org 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Haziran 2021 Sulidae Mindat org Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Kennedy et al 1996 Friesen et al 2000 a b c d e f g Nelson 2003 Kennedy et al 1996 Kennedy et al 1996 Nelson 2003 Genel Christidis Les amp Boles Walter E 2008 Systematics and Taxonomy of Australian Birds CSIRO Publishing CollingwoodVictoria Australia ISBN 978 0 643 06511 6 Excerpt1 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde at Google Books Friesen V L Anderson D J Steeves T E Jones H amp Schreiber E A 2002 Molecular Support for Species Status of the Nazca Booby Sula granti 119 3 820 826 English with Spanish abstract 10 1642 0004 8038 2002 119 0820 MSFSSO 2 0 CO 2 Gohlich Ursula B 2003 The avifauna of the Grund Beds Middle Miocene Early Badenian northern Austria Annalen des Naturhistorischen Museums Wien A 104 237 249 English with German abstract PDF fulltext olu kirik baglanti Kennedy Martyn Spencer Hamish G amp Gray Russell D 1996 Hop step and gape do the social displays of the Pelecaniformes reflect phylogeny Animal Behaviour 51 2 273 291 DOI 10 1006 anbe 1996 0028 HTML abstract Erratum Animal Behaviour 51 5 1197 DOI 10 1006 anbe 1996 0124 1933 Familia Sulidae In Handbuch der Palaeornithologie 284 287 German Gebruder Borntrager Berlin Mayr Gerald 2009 7 1 3 Sulidae Gannets and Boobies In Paleogene Fossil Birds 64 65 Springer Verlag Heidelberg amp New York ISBN 3 540 89627 9 Excerpt 1 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde at Google Books Mlikovsky Jiri 2002 Cenozoic Birds of the World Part 1 Europe Ninox Press Prague Mlikovsky Jiri 2007 Taxonomic identity of Eostega lebedinskyi LAMBRECHT 1929 Aves from the middle Eocene of Romania Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien A 109 19 27 English with German abstract PDF fulltext20 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nelson J Bryan 2003 Gannets and Boobies In ed The Firefly Encyclopedia of Birds 82 87 Firefly Books Oxford 1985 Section X G 5 a Sulidae In The Fossil Record of Birds Avian Biology 8 203 204 PDF fulltext18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde