Bu madde veya bölüm Polarizör adlı maddeye çok benzemektedir ve bu iki maddenin önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{}} şablonunu ekleyiniz. |
Polarizörler belirli bir polarizasyondaki ışığı geçirip diğer polarizasyondaki dalgaları bloke eden optik filtrelerdir. Tanımlı olmayan veya karışık bir polarizasyona sahip bir ışık demetini iyi tanımlanmış polarizasyondaki bir demete dönüştürür. Yaygın polarizör çeşitleri lineer(doğrusal) polarizörler ve dairesel polarizörlerdir. Polarizörler birçok optik teknik ve alette kullanılır, polarize filtreler de fotoğrafçılıkta ve sıvı kristal ekranlarda uygulama sağlar. Polarizörler aynı zamanda ışıktan başka elektromanyetik dalgalar, örneğin radyo dalgaları, mikrodalgalar, X-ışınları için de yapılabilir.
Lineer polarizörler
Lineer polarizörler iki genel kategoriye ayrılabilir: soğurucu polarizörler istenmeyen polarizasyon şekillerini soğururlar, ışın-saçan polarizörler ise polarize olmamış ışını zıt polarizasyon durumuna sahip iki ışına ayırırlar.
Soğurucu polarizörler
En basit lineer polarizör tel-kafes polarizörüdür, gelen ışına dik olarak konumlanmış bir düzleme yerleştirilen düzenli sıralanmış ince paralel metal tellerden oluşur. Tellere paralel elektrik alanı bileşenine sahip olan elektromanyetik dalgalar, tel boyunca elektronların hareketini başlatır. Elektronlar bu yönde serbest hareket edebildikleri için polarizör ışığı yansıtırken metal bir yüzey gibi davranır; dalga gelen ışın yönünde geri yansıtılır (küçük bir miktarda enerji de telin ısınmasında kaybedilir).
Tellere dik elektrik alana sahip dalgalar için, elektronlar tel genişliğinden daha ileri hareket edemez, bu nedenle çok az bir enerji geri yansır ve gelen dalga kafesten geçer. Yalnızca tellere paralel olan elektrik alan bileşenleri yansılıtdığı için iletilen dalga sadece tellere dik olan elektrik alan bileşenlerine sahip olur, dolayısıyla lineer olarak polarize olmuştur. Polarizasyonun yönünün tellere dik olduğuna dikkat etmek gerekir, dalganın teller arasından geçip gitmesi düşüncesi yanlıştır.
Pratikte, teller arası uzaklık ışıma dalga boyundan daha az olmalıdır ve tel genişliği bu uzaklığa göre çok küçük olmalıdır. Bu da tel-kafes polarizörlerinin genellikle sadece mikrodalgalar ile uzak ve orta kızılötesi ışınlar için kullanıldığı anlamına gelir. İleri taşbaskı teknikleri kullanılarak görünür ışığı polarize eden çok dar aralıklı metal kafesler üretilebilir. Polarizasyon derecesi dalgaboyuna ve gelen ışının açısına çok az bağlı olduğundan, projeksiyon gibi genişbant uygulamalarında kullanılabilirler.
Problemin simetrisi tellerde hareket eden elektronların tüm yönlerde ışıma yapması gerektiğini öne sürdüğünde neden yansıyan ışının olup da iletilen ışının olmadığını düşünmek ilginçtir. Basit bir ifadeyle iletilen ışın vardır, fakat gelen ışınla tam olarak 180 derece zıt fazda olduğundan birbirlerini yok ederler.
Belli kristaller, kristal optiğinde tanımlanan bazı etkilere bağlı olarak, belli yönlerde polarize olmuş ışığın öncelikli soğrulması olan dichroism(iki renklilik) gösterirler. Bu yüzden lineer polarizör olarak kullanılabilirler. Bu tip kristallerin en bilineni tourmaline dir. Fakat bu kristal, dikroik etki güçlü bir şekilde dalgaboyuna bağlı olduğundan ve kristal renkli göründüğünden polarizör olarak çok nadir kullanılır. Herapatit de aynı zamanda dikroiktir ve baskın renkte değildir, fakat geniş kristallerde çoğaltılması zordur.
Polaroid polarizör filtre orijinal formunda birçok mikroskobik herapatit kristallerinin diziliminden oluşuyordu. Daha sonra yapılan H-levha formu daha ziyade tel-kafes polarizörüne benzer. Polivinil alkol(PVA) plastiğinin iyotla karıştırılmasıyla elde edilir. Plakanın yapım esnasında gerilmesi PVA zincirlerinin belirli bir doğrultuda hizalanmasını sağlar. İyot karışımındaki elektronlar zincirler boyunca hareket edebilirler, bu da zincirlere paralel polarize olmuş ışığın soğurulmasını, zincirlere dik polarize olmuş ışığın ise geçişini sağlar. Polaroidin dayanıklılığı ve pratik oluşu en çok kullanılan polarizör yapar, örneğin güzen gözlükleri, fotoğraf filtreleri ve sıvı kristal ekranlar gibi. Aynı zamanda diğer polarizör çeşitlerinden de daha ucuzdur.
Soğurucu polarizörün modern bir tipi ince(≤0.5 mm) cam tabakalar arasına gömülen uzatılmış gümüş nanoparçacıkları ile yapılır. Bu polarizörler daha dayanıklıdır ve ışığı plastik Polaroid filmden daha iyi polarize eder, polarizasyon oranları 100,000:1 e varacak kadar yüksek, doğru polarizasyondaki ışığın soğrulması ise %1.5kadar düşüktür. Böyle cam polarizörler kısa-dalgaboyundaki kızılötesi ışınlar için en iyisidir ve optik fiber iletişiminde geniş bir kullanım alanı vardır.
Işın-saçıcı polarizörler
Işın saçıcı polarizörler gelen ışını farklı lineer polarizasyonda iki ışına böler. İdeal bir polarizör ışın-saçıcı bu iki ışını ortogonal(birbirine dik) polarizasyonda tamamen polarize eder. Fakat birçok yaygın ışın-saçıcı polarizörde bu ışınlardan sadece biri tam olarak polarize olur. Diğeri ise polarizasyon durumlarının bir karışımını içerir.
Soğurucu polarizörlerin aksine ışın-saçıcı polarizörler soğurmaya ve istenmeyen polarizasyondaki enerjiyi harcamaya gerek duymazlar, bu yüzden lazer ışığı gibi yüksek yoğunluktaki ışınlarla kullanım için daha uygundurlar. Polarizasyonun iki bileşeni de analiz edilecek veya kullanılacaksa gerçek ışın-saçıcı polarizörler kullanışlıdır.
Yansıma ile polarizasyon
Işık iki saydam malzeme arasında belli bir açıda yansıdığı zaman, gelen ışığın düzleminde polarize olan ışık ile düzleme dik polarize olan ışık için yansıma özellikleri farklıdır. Düzleme paralel polarize olan ışık p-polarizasyonunda, düzleme dik olan ise s-polarizasyonundadır. Brewster açısı olarak biline özel bir açıda, p-polarizasyonundaki hiçbir ışık yansımaz, böylece tüm yansıyan ışık gelen ışın düzlemine dik elektrik alana sahip ve s-polarizasyonunda olmak zorundadır.
Basit bir lineer polarizör, bir cam tabaka destesini gelen ışına Brewster açısında eğerek elde edilebilir. S-polarizasyonundaki ışığın bir kısmı her tabakanın yüzeyinden yansıtılır. Birçok tabaka ile her yansıma gelen ışığın s-polarizasyonunu harcar, bu da her aşamada daha büyük bir p-polarizasyonu kalmasını sağlar. Havada ve camda görülebilir ışık için Brewster açısı 57 derece civarındadır ve s-polarizasyonlu ışığın yaklaşık %16 sı her cam-hava ve hava-cam geçişinde yansıtılır. Alelade bir polarizasyon için bile bu yöntemde birçok tabaka gereklidir. 10 tabaka için(20 yansıma) s-polarizasyonlu ışığın %3 ü kadarı iletilir. Yansıyan ışın tamamen polarize olsa bile etrafa dağıldığından pek kullanışlı değildir.
Tabakaları gelen ışığa daha dik bir açıda ayarlayarak daha kullanışlı bir polarize ışın elde edilebilir. Sezgilere aykırı olarak, Brewster açısından daha yüksek açılar kullanmak, toplam iletimi azaltsa da iletilen ışının daha çok polarize olmasına yol açar. 80 dereceden daha dik açılarda polarizasyon 4 tabaka kadar az bir miktar ile %100 e kadar çıkabilir, tabi bu durumda iletilen ışının yoğunluğu çok düşüktür. Daha çok tabaka ekleyerek açıyı azaltmak iletim ve polarizasyon arasında daha iyi bir oran kurulmasını sağlar.
Çiftkırılım polarizörleri
Diğer lineer polarizörler kuartz ve kalsit gibi kristallerin çiftkırılım özelliklerini istismar eder. Bu kristallerde yüzeylerine gelen polarize olmamış bir ışık kırınım ile ikiye ayrılır. Bu ışınlardan biri, doğal o-ışını için Snell yasası geçerlidir, fakat doğal olmayan e-ışını için geçerli değildir. Genel olarak, kristal eksenine bağllı belli yayılma yönleri dışında lineer polarizasyon durumlarında değilse de iki ışın farklı polarizasyon hallerinde olacaktır. Bu iki ışın aynı zamanda kristalde farklı kırınım endekslerine sahip olur.
İzlanda kristali(Nicol prism), kalsit kristalinin ayrılıp tekrar Kanada balsamıyla birleştirilmesiyle oluşan bir erken dönem çiftkırılım polarizör tipidir. Kristal, o- ve e- ışınları ortogonal lineer polarizasyonda olacak şekilde kesilmiştir. Balsam arayüzünde o-ışınının tamamen iç yansıması gerçekleşir, çünkü kalsitte balsamdan daha yüksek kırıcılıkla karşılaşır ve ışın kristalin yan tarafına doğru bükülür. Kalsit içinde daha küçük bir kırıcılık gören e-ışını, arayüz boyunca bükülme olmadan iletilir. İzlanda kristali yüksek saflıkta bir polarizasyon ortaya koyar ve mikroskopi alanında kapsamlı olarak kullanılırdı, yine de modern kullanımda yerini Glan-Thompson prizması, Glan-Faucault prizması ve Glan-Taylor prizması gibi alternatiflere bırakmıştır. Bu prizmalar gerçek ışın-saçıcı polarizörler değildir çünkü sadece iletilen ışın tamamen polarize olur.
Wollaston prizması ortogonal eksenlere sahip iki adet üçgen kalsit prizmasının yapıştırılması ile oluşan diğer bir çiftkırılım polarizörüdür. İç arayüzde polarize olmamış bir ışın, prizmayı 15-45 derecelik bir sapma açısıyla terkeden iki lineer polarizasyonlu ışına ayrılır.
Rochon ve Senarmont prizmaları da benzerdir, fakat birleştirilen prizmalarda farklı optik eksen düzenleri kullanırlar. Senarmont prizmasına, Wollaston ve Rochon prizmalarının aksine hava yerleştirilmiştir. Bu prizmalar gelen ışını birbirine dik iki tam polarize ışına böler. Nomarski prizması Wollaston prizmasının bir çeşididir, diferansiyel zıt girişim mikroskopisinde kullanılır.
İnce film polarizörleri
İnce-film lineer polarizörler üzerine özel bir optik kaplama uygulanan cam substratlardır. Filmdeki girişim etkileri ışın-saçıcı polarizörler gibi davranmalarına sebep olur. Film için belli bir açıda ışının içine yerleştirilen bir levha veya film diagonal olarak geçecek şekilde birbirine kenetlenmiş, küp oluşturan iki cam takoz substrat olarak kullanılabilir.
İnce-film polarizörleri genel olarak Glan-tipi polarizörler kadar iyi değildir, fakat ucuzdurlar ve aynı derecede iyi polarize olmuş iki ışın verebilirler. Küp-tipi polarizörler genellikle düzlem polarizörlerden daha etkilidir. İlki kolaylıkla Glan-tipi çiftkırılım polarizörleriyle karıştırılır.
Malus yasası ve diğer özellikler
Adını Etienne-Louis Malus’dan alan Malus yasası, mükemmel bir polarizör polarize olmuş bir ışık ışınına yerleştirildiği zaman, içeriden geçen ışık yoğunluğunun (I) aşağıdaki gibi olduğunu söyler:
I0 başlangıç yoğunluğunu, θi ise ışığın başlangıç polarizasyonu doğrultusu ile polarizörün ekseni arasındaki açıyı gösterir.
Polarize olmamış bir ışık ışını tüm muhtemel açılarda lineer polarizasyonların bir karışımını içeriyor gibi düşünülebilir. Cos2θ nın ortalama değeri ½ olduğundan geçiş katsayısı aşağıdaki gibi olur:
Pratikte polarizör içinde bir kısım ışık kaybedilir ve polarize olmamış ışığın gerçek iletimi bundan azdır, Polaroid-tipi polarizörlerde %38 civarı fakat bazı çiftkırınım prizma tiplerinde daha yüksek(>%49.9).
Eğer iki polarizör birbiri ardına yerleştirilirse(ikinci polarizör genellikle çözümleyici olarak adlandırılır), polarizasyon eksenleri arasındaki açıMalus yasasındaki θ değerini verir. Eğer iki eksen ortogonal ise polarizörler birbirini engeller(çaprazlar) ve teoride ışık iletilmez, yine de pratik açıdan hiçbir polarizör mükemmel olmadığı için geçiş tamamen sıfır değildir (örneğin, çaprazlanan Polaroid yapraklar hafif mavi renkte görülür). Çaprazlanan polarizörler arasına saydam bir obje konursa, örnekteki herhangi bir polarizasyon efekti (çiftkırılma gibi) iletimde artma ile ortaya çıkar. Bu etki polarimetrede örneğin optik aktivitesini incelemede kullanılır.
Gerçek polarizörler aynı zamanda polarizasyon eksenlerine dik olan polarizasyonları iyi bir şekilde engelleyemezler; istenmeyen bileşenin geçişi ile istenen bileşenin geçiş oranı yokolma oranı olarak bilinir ve Polaroidlerde 1:500 den Glan-Taylor prizmalarında 1:10 6 ya kadar değişir.
Dairesel polarizörler
Dairesel polarize filtreler olarak da bilinen dairesel polarizörler, dairesel polarize olan ışık yaratmak için veya saat yönünde ve saat yönünün tersine dairesel polarize ışığı seçici olarak soğurmak veya geçirmek için kullanılabilir.
Fotoğrafçılıkta polarize filtreler olarak metallik olmayan yüzeylerden yansımayı azaltmak için kullanılır ve sağ ve sol göze gelen görüntüyü değiştirmek için farklı polarizasyon açıları kullanan stereoskopik filmleri izlerken takılan 3D gözlüklerin lensleridir.
Dairesel polarize ışığın oluşturulması
Dairesel polarize ışık yaratmak için birçok yöntem vardır, bunlardan en ucuz ve en yaygını lineer bir polarizörün arkasına çeyrek-dalga tabakası yerleştirmek ve polarize olmayan ışığı polarizöre yöneltmektir. Lineer polarizörü terk eden ışık çeyrek-dalga tabakası tarafından dairesel polarize ışığa dönüştürülür.
Lineer polarizörün geçiş ekseni, çeyrek-dalga tabakasının hızlı ve yavaş eksenlerinin tam ortasında (45 derecede) olmalıdır. Yukarıdaki düzende lineer polarizörün geçiş ekseni sağ yatay ile pozitif 45 derecelik bir açıda ve turuncu çizgi ile gösterilmiştir. Çeyrek-dalga levhası yatay bir yavaş eksene ve dikey bir hızlı eksene sahip ve bu eksenler de turuncu ile gösteriliyor. Bu örenekte lineer polarizöre giren polarize olmamış ışık, genliği ve lineer polarizasyon açısı aniden değişen tek bir dalga olarak gösteriliyor.
Lineer polarizörden polarize olmamış ışık geçerken, sadece pozitif 45 derecede elektrik alana sahip olan ışık lineer polarizörü terkeder ve çeyrek-dalga levhasına girer. Resimde polarize olmayan üç dalgaboyu lineer polarizörün öbür tarafında lineer polarize olmuş üç dalgaboyuna dönüşüyor.
Şekilde sağda lineer polarize ışiığın elektrik alanı çeyrek-dalga levhasına girmeden hemen önce görülüyor. Kırmızı çizgi ve ilgili alan vektörleri elektrik alanın büyüklüğü ve yönünün ilerleme doğrultusu boyunca nasıl değiştiğini gösteriyor. Bu düzlemsel elektromanyetik dalga için her vektör, ilerleme yönüne dik olan tüm düzlem için elektrik alanın büyüklüğü ve yönünü temsil ediyor. Şekillerde ışık ve diğer tüm elektromanyetik dalgaların sahip olduğu, elektrik alanla aynı fazda ve ona dik olan bir manyetik alan gösteriliyor.
Çeyrek-dalga levhasının lineer polarize olmuş ışık üstündeki etkisini anlamak için ışığın birbirine dik iki bileşene ayrıldığını düşünmek faydalı olur. Bu kısma doğru, mavi ve yeşil çizgiler kırmızı çizginin dikey ve yatay eksenlere izdüşümleridir ve elektrik alanın bu iki düzlem yönünde nasıl değiştiğini gösterir. İki bileşen aynı genlikte ve aynı fazdadır.
Çeyrek-dalga levhası bir çiftkırılım malzemesinden yapıldığı için, ışık bu levhada elektrik alanının yönüne bağlı olarak farklı hızlarda ilerler. Bunun anlamı yavaş eksen hizasındaki yatay bileşenin hızlı dikey eksen hizasındaki bileşene göre daha yavaş ilerleyeceğidir. Başlangıçta iki bileşen aynı fazdadır, fakat, dalga levhasından geçerken yatay bileşen dikey bileşenden geride kalır. Dalga levhasının kalınlığını ayarlayarak ışık levhadan çıkarken yatay bileşenin ne kadar geride kalacağı kontrol edilebilir ve yeniden aynı hızda ilerlemeye devam ederler. Işık çeyrek-dalga levhasını terk ettiğinde, sağdaki yatay bileşen dikey bileşenin tam olarak bir dalgaboyunun çeyreği kadar gerisinde kalacaktır, bu da ışığı sol-el dairesel polarize yapar.
Şeklin sağ üst kısmında levhayı terkeden dairesel polarize ışık ve hemen altında karşılaştırma amacıyla levhaya giren lineer polarize ışık görülüyor. Üst resimde dalga düzlemsel olduğundan eksenden spirale doğru olan vektörler, ilerleyiş yönüne dik tüm düzlem için elektrik alanın büyüklüğünü ve yönünü göstermektedir. Tüm elektrik alan vektörlerinin büyüklüğü aynıdır, bu da elektrik alan gücünün değişmediğini gösterir. Elektrik alan yönü sürekli döner.
Mavi ve yeşil çizgiler spiralin dikey ve yatay eksenlere izdüşümüsür ve elektrik alanın bu iki düzlemdeki değişimini gösterir. Sağ taraftaki yatay bileşenin dikey bileşenden bir çeyrek dalgaboyu geride olduğuna dikkat edin. Elektrik alanın rotasyonel doğasını sağlayan işte bu çeyrek dalgaboyu büyüklüğündeki faz kaymasıdır. Bir bileşen maksimumda iken diğeri her zaman sıfırdır. İki bileşenin maksimumlarını gösteren spiral vektörlerinin olma sebebi budur.
Gösterilen örnekte fizikçilerin kullandığı el kuralını kullanarak ışığın sol-el/saat yönü tersine dairesel polarize olduğunu anlayabiliriz. İlerleme yönünün tersini sol elin başparmağı olarak alırsak, dalga belli bir noktadan geçerken diğer parmaklar elektrik alanın rotasyon yönüne doğru kıvrıldığından animasyon sola devirlidir. Spiral de aynı zamanda uzayda sola devirli bir spiral oluşturur. Benzer şekilde bu ışık saat yönü tersine doğru dairesel polarize olarak kabul edilir çünkü sabit bir gözlemci ilerleme yönünün tersine doğru bakıyorsa dalga gelirken elektrik alanının saat yönünün tersine doğru rotasyon yaptığını görür.
Sağ rotasyonlu, saat yönünde dairesel polarize bir ışık yaratmak için çeyrek-dalga levhasının eksenini basitçe lineer polarizöre göre 90 derece çevirmek yeterlidir. Bu işlem, yavaş ve hızlı eksenlerin lineer polarizörün iletim eksenine göre yerlerini tersine çevirir böylece geride kalan bileşen de tersine dönmüş olur.
Çeyrek-dalga levhasının lineer polarize ışığı nasıl değiştirdiğini değerlendirirken, belirtilen iki bileşenin tek başına değerler olmayıp gerçekleşen olayı açıklamak için oluşturulan yapılar olduğunu unutmamak gerekir. Lineer ve dairesel polarize ışık probleminde, uzayın her noktasında ayrı vektör yönü olan tek bir elektrik alan vardır, çeyrek-dalga levhası sadece bu tek elektrik alana etki eder.
Dairesel polarize ışığın soğurulması ve geçirilmesi
Dairesel polarizörler aynı zamanda sağ rotasyonlu veya sol rotasyonlu dairesel polarize ışığın seçici olarak soğurulmasında veya geçirilmesinde kullanılabilir. Stereoskopik sinemalarda kullanılan 3D gözlükler tarafından yapılan da budur. İki polarizasyondan birini oluşturan bir polarizör ışık diğer yönde gönderildiği zaman aynı polarizasyonu geçirir. Zıt olan polarizasyonu ise engeller.
Yukarıdaki örnek önceki benzer örnekle sol rotasyonlu dairesel polarize ışığın polarizöre ters yönden yaklaşması ve lineer polarize ışığın polarizörden sağa doğru çıkması dışında aynıdır.
Dikkat edilmesi gereken bir nokta çeyrek-dalga levhasının her zaman dairesel polarize ışığı lineer polarize ışığa çevirdiğidir. Çeyrek-dalga levhasındaki hızlı ve yavaş eksenlerin konumlanması ve dairesel polarize ışığın rotasyon yönü tarafından belirlenen tek şey lineer polarize ışığın polarizasyon açısıdır. Örnekte polarizöre giren sol rotasyonlu dairesel polarize ışık, polarizasyon yönü lineer polarizörün geçiş ekseninde olan lineer polarize ışığa dönüşüyor ve geçebiliyor. Tam aksine, sağ rotasyonlu dairesel polarize ışık polarizasyon yönü soğurma ekseninde olan lineer polarize ışığa dönüşürdü, ki soğurma ekseni geçiş eksenine diktir bu yüzden ışık engellenirdi.
Bu işlemi anlamak için sağdaki örneğe bakınız. Tamamen önceki örnekle aynı fakat bu kez dairesel polarize ışık bu kez polarizöre soldan yaklaşıyor. Şekilden de gözlemleneceği gibi soldaki yatay bileşen dikey bileşenden öndedir ve yatay bileşen bir çeyrek dalga boyu kadar gecikirse aşağıda gösterilen lineer polarize ışığa çevrilir ve polarizörden geçiş yapabilir.
Belirli bir rotasyonda dairesel polarizasyon oluşturan bir polarizörün aynı zamanda neden aynı rotasyonlu polarize ışığı geçirebildiğini değerlendirmenin doğrudan bir yolu vardır. Öncelikle, bu şeklin çift taraflı kullanışlılığını ele alırsak, yukarıda gösterilen dairesel polarize ışığın çeyrek-dalga levhasını terkederek sola doğru hareket ettiğini düşünelim. Lineer polarize ışığın yatay bileşeni iki kere çeyrek dalgaboyu kadar gecikme yapsaydı, ki bu yarım dalgaboyu demek, sonuç giren ışığa dik açıda bir lineer polarize ışık olurdu. Eğer bu şekilde bir ortogonal polarize ışık yatay düzlemde döndürülse ve lineer polarizöre geri gönderilse açıkça geçerdi. Şimdi ise çeyrek-dalga levhasından zaten geçmiş olan ve geri döndürülüp dairesel polarizöre tekrar yönlenen dairesel polarize ışığı düşünelim. Yukarıda gösterilen dairesel polarize ışık bu ışık olsun. Bu ışık, lineer polarizöre ulaşmadan önce çeyrek-dalga levhasından ikinci kez geçecektir, yatay bileşeni ikinci kez çeyrek dalgaboyu kadar geride kalacaktır. Yatay bileşen iki defa çeyrek dalgaboyu kadar gecikse de, bir defa yarım dalgaboyu kadar gecikse de, ortaya çıkan lineer polarize ışığın oryantasyonu onun lineer polarizörden geçmesine izin verecek şekilde olur.
Eğer sağ rotasyonlu, saat yönünde dairesel polarize ışık soldan dairesel polarizöre yaklaşsaydı, onun da yatay bileşeni gecikmeye uğrardı, fakat ortaya çıkan lineer polarize ışık lineer polarizörün soğurma ekseninde polarize olacağı için geçemezdi.
Sağ rotasyonlu dairesel polarize ışığı geçirip sol rotasyonlu ışığı soğuran bir dairesel polarizör yapmak için dalga levhasını ve lineer polarizörü tekrar birbirlerine 90 derece yapacak şekilde döndürmek gerekir. Lineer polarizörün geçiş ve soğurma eksenlerinin yerlerini dalga levhasına göre ters çevirerek geçirilen ve soğurulan polarize ışığın hangi rotasyonda olacağı değiştirilebilir.
Homojen dairesel polarizör
Homojen dairesel polarizör belli rotasyondaki dairesel polarizasyonu değiştirmeden geçirir ve diğerini bloke eder. Bu, lineer polarizörün belli açıdaki lineer polarize ışığı değişmeden tamamen geçirip ona dik olan tüm polarizasyonları engellemesine benzer.
Homojen bir dairesel polarizör iki çeyrek-dalga levhası arasına bir lineer polarizör sıkıştırmakla elde edilebilir. Özel olarak, önceki tanımlanan, dairesel polarize ışığı lineer polarize ışığa çeviren dairesel polarizörü alıp 90 derece döndürülmüş ikinci bir çeyrek-dalga levhasına ekleyebiliriz.
Genel olarak, iki dairesel polarizasyondan herhangi biri dairesel polarizöre girdiği zaman, birbirine dik olan bileşenlerden biri diğerine göre çeyrek dalgaboyu kadar gecikir. Bu da iki rotasyondan birinde dairesel polarizasyon yaratır. Çeyrek-dalga levhalarının arasına konan lineer polarizör öyle konumlanır ki bir lineer polarizasyonu geçirip diğerini geçirmez. İkinci çeyrek-dalga levhası bu kez lineer polarize ışığı alır ve önceki levhanın gecikmeye uğratmadığı diğer ortogonla bileşeni gecikmeye uğratır. Bu da iki bileşeni başlangıçtaki faz ilişkilerine geri getirir,seçilen dairesel polarizasyonu tekrar kurar.
Dairesel polarize ışığın hangi yönde geçtiği önemli değildir.
Kaynakça
- ^ Ahn, S. W. (2005). "Fabrication of a 50 nm half-pitch wire grid polarizer using nanoimprint lithography". Nanotechnology. 16 (9). ss. 1874-1877. Bibcode:2005Nanot..16.1874A. doi:10.1088/0957-4484/16/9/076.
- ^ "Polarcor glass polarizers: Product information" (pdf). Corning.com. Aralık 2006. 14 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Ağustos 2008.
- ^ Collett, Edward. Field Guide to Polarization, SPIE Field Guides vol. FG05, SPIE (2005) .
- ^ a b c d e f Refer to well referenced section in Circular Polarization article for a discussion of handedness.
- ^ Handbook of Optics Second edition vol2, Ch22.19, Bass M
- Hecht, Eugene. Optics, 2nd ed., Addison Wesley (1990) . Chapter 8.
- Kliger, David S. Polarized Light in Optics and Spectroscopy, Academic Press (1990)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde veya bolum Polarizor adli maddeye cok benzemektedir ve bu iki maddenin tek baslik altinda birlestirilmesi onerilmektedir Birlestirme islemi yapildiktan sonra sayfaya Gecmis birlestir sablonunu ekleyiniz Polarizorler belirli bir polarizasyondaki isigi gecirip diger polarizasyondaki dalgalari bloke eden optik filtrelerdir Tanimli olmayan veya karisik bir polarizasyona sahip bir isik demetini iyi tanimlanmis polarizasyondaki bir demete donusturur Yaygin polarizor cesitleri lineer dogrusal polarizorler ve dairesel polarizorlerdir Polarizorler bircok optik teknik ve alette kullanilir polarize filtreler de fotografcilikta ve sivi kristal ekranlarda uygulama saglar Polarizorler ayni zamanda isiktan baska elektromanyetik dalgalar ornegin radyo dalgalari mikrodalgalar X isinlari icin de yapilabilir Polarize filtre yansimalari keser yukarida fotografcinin camdan iceriyi asagi yukari Brewster acisinda gorebilmesini saglar Lineer polarizorlerLineer polarizorler iki genel kategoriye ayrilabilir sogurucu polarizorler istenmeyen polarizasyon sekillerini sogururlar isin sacan polarizorler ise polarize olmamis isini zit polarizasyon durumuna sahip iki isina ayirirlar Sogurucu polarizorler Tel kafes polarizoru polarize olmayan bir isini dogrusal polarizasyonlu bir isina cevirir renkli oklar elektrik alan vektorlerini gosteriyor Diagonal polarizasyondaki dalgalar da gecen polarizasyona katki saglar dikey bilesenleri gecirilip yatay bilesenleri soguruluyor ve yansitiliyor En basit lineer polarizor tel kafes polarizorudur gelen isina dik olarak konumlanmis bir duzleme yerlestirilen duzenli siralanmis ince paralel metal tellerden olusur Tellere paralel elektrik alani bilesenine sahip olan elektromanyetik dalgalar tel boyunca elektronlarin hareketini baslatir Elektronlar bu yonde serbest hareket edebildikleri icin polarizor isigi yansitirken metal bir yuzey gibi davranir dalga gelen isin yonunde geri yansitilir kucuk bir miktarda enerji de telin isinmasinda kaybedilir Tellere dik elektrik alana sahip dalgalar icin elektronlar tel genisliginden daha ileri hareket edemez bu nedenle cok az bir enerji geri yansir ve gelen dalga kafesten gecer Yalnizca tellere paralel olan elektrik alan bilesenleri yansilitdigi icin iletilen dalga sadece tellere dik olan elektrik alan bilesenlerine sahip olur dolayisiyla lineer olarak polarize olmustur Polarizasyonun yonunun tellere dik olduguna dikkat etmek gerekir dalganin teller arasindan gecip gitmesi dusuncesi yanlistir Pratikte teller arasi uzaklik isima dalga boyundan daha az olmalidir ve tel genisligi bu uzakliga gore cok kucuk olmalidir Bu da tel kafes polarizorlerinin genellikle sadece mikrodalgalar ile uzak ve orta kizilotesi isinlar icin kullanildigi anlamina gelir Ileri tasbaski teknikleri kullanilarak gorunur isigi polarize eden cok dar aralikli metal kafesler uretilebilir Polarizasyon derecesi dalgaboyuna ve gelen isinin acisina cok az bagli oldugundan projeksiyon gibi genisbant uygulamalarinda kullanilabilirler Problemin simetrisi tellerde hareket eden elektronlarin tum yonlerde isima yapmasi gerektigini one surdugunde neden yansiyan isinin olup da iletilen isinin olmadigini dusunmek ilginctir Basit bir ifadeyle iletilen isin vardir fakat gelen isinla tam olarak 180 derece zit fazda oldugundan birbirlerini yok ederler Belli kristaller kristal optiginde tanimlanan bazi etkilere bagli olarak belli yonlerde polarize olmus isigin oncelikli sogrulmasi olan dichroism iki renklilik gosterirler Bu yuzden lineer polarizor olarak kullanilabilirler Bu tip kristallerin en bilineni tourmaline dir Fakat bu kristal dikroik etki guclu bir sekilde dalgaboyuna bagli oldugundan ve kristal renkli gorundugunden polarizor olarak cok nadir kullanilir Herapatit de ayni zamanda dikroiktir ve baskin renkte degildir fakat genis kristallerde cogaltilmasi zordur Polaroid polarizor filtre orijinal formunda bircok mikroskobik herapatit kristallerinin diziliminden olusuyordu Daha sonra yapilan H levha formu daha ziyade tel kafes polarizorune benzer Polivinil alkol PVA plastiginin iyotla karistirilmasiyla elde edilir Plakanin yapim esnasinda gerilmesi PVA zincirlerinin belirli bir dogrultuda hizalanmasini saglar Iyot karisimindaki elektronlar zincirler boyunca hareket edebilirler bu da zincirlere paralel polarize olmus isigin sogurulmasini zincirlere dik polarize olmus isigin ise gecisini saglar Polaroidin dayanikliligi ve pratik olusu en cok kullanilan polarizor yapar ornegin guzen gozlukleri fotograf filtreleri ve sivi kristal ekranlar gibi Ayni zamanda diger polarizor cesitlerinden de daha ucuzdur Sogurucu polarizorun modern bir tipi ince 0 5 mm cam tabakalar arasina gomulen uzatilmis gumus nanoparcaciklari ile yapilir Bu polarizorler daha dayaniklidir ve isigi plastik Polaroid filmden daha iyi polarize eder polarizasyon oranlari 100 000 1 e varacak kadar yuksek dogru polarizasyondaki isigin sogrulmasi ise 1 5kadar dusuktur Boyle cam polarizorler kisa dalgaboyundaki kizilotesi isinlar icin en iyisidir ve optik fiber iletisiminde genis bir kullanim alani vardir Isin sacici polarizorler Isin sacici polarizorler gelen isini farkli lineer polarizasyonda iki isina boler Ideal bir polarizor isin sacici bu iki isini ortogonal birbirine dik polarizasyonda tamamen polarize eder Fakat bircok yaygin isin sacici polarizorde bu isinlardan sadece biri tam olarak polarize olur Digeri ise polarizasyon durumlarinin bir karisimini icerir Sogurucu polarizorlerin aksine isin sacici polarizorler sogurmaya ve istenmeyen polarizasyondaki enerjiyi harcamaya gerek duymazlar bu yuzden lazer isigi gibi yuksek yogunluktaki isinlarla kullanim icin daha uygundurlar Polarizasyonun iki bileseni de analiz edilecek veya kullanilacaksa gercek isin sacici polarizorler kullanislidir Yansima ile polarizasyon Bir yigin levha her yuzeyde isina Brewster acisinda S polarize isigin bir kismini yansitiyor ve p polarize isigi birakiyor Brewster acisinda tam polarizasyon gosterilenden daha cok levhaya ihtiyac duyar Oklar elektrik alanin yonunu gosteriyor manyetik alanin degil Isik iki saydam malzeme arasinda belli bir acida yansidigi zaman gelen isigin duzleminde polarize olan isik ile duzleme dik polarize olan isik icin yansima ozellikleri farklidir Duzleme paralel polarize olan isik p polarizasyonunda duzleme dik olan ise s polarizasyonundadir Brewster acisi olarak biline ozel bir acida p polarizasyonundaki hicbir isik yansimaz boylece tum yansiyan isik gelen isin duzlemine dik elektrik alana sahip ve s polarizasyonunda olmak zorundadir Basit bir lineer polarizor bir cam tabaka destesini gelen isina Brewster acisinda egerek elde edilebilir S polarizasyonundaki isigin bir kismi her tabakanin yuzeyinden yansitilir Bircok tabaka ile her yansima gelen isigin s polarizasyonunu harcar bu da her asamada daha buyuk bir p polarizasyonu kalmasini saglar Havada ve camda gorulebilir isik icin Brewster acisi 57 derece civarindadir ve s polarizasyonlu isigin yaklasik 16 si her cam hava ve hava cam gecisinde yansitilir Alelade bir polarizasyon icin bile bu yontemde bircok tabaka gereklidir 10 tabaka icin 20 yansima s polarizasyonlu isigin 3 u kadari iletilir Yansiyan isin tamamen polarize olsa bile etrafa dagildigindan pek kullanisli degildir Tabakalari gelen isiga daha dik bir acida ayarlayarak daha kullanisli bir polarize isin elde edilebilir Sezgilere aykiri olarak Brewster acisindan daha yuksek acilar kullanmak toplam iletimi azaltsa da iletilen isinin daha cok polarize olmasina yol acar 80 dereceden daha dik acilarda polarizasyon 4 tabaka kadar az bir miktar ile 100 e kadar cikabilir tabi bu durumda iletilen isinin yogunlugu cok dusuktur Daha cok tabaka ekleyerek aciyi azaltmak iletim ve polarizasyon arasinda daha iyi bir oran kurulmasini saglar Ciftkirilim polarizorleri Diger lineer polarizorler kuartz ve kalsit gibi kristallerin ciftkirilim ozelliklerini istismar eder Bu kristallerde yuzeylerine gelen polarize olmamis bir isik kirinim ile ikiye ayrilir Bu isinlardan biri dogal o isini icin Snell yasasi gecerlidir fakat dogal olmayan e isini icin gecerli degildir Genel olarak kristal eksenine baglli belli yayilma yonleri disinda lineer polarizasyon durumlarinda degilse de iki isin farkli polarizasyon hallerinde olacaktir Bu iki isin ayni zamanda kristalde farkli kirinim endekslerine sahip olur Bir Izlanda kristali Nicol Prizmasi Izlanda kristali Nicol prism kalsit kristalinin ayrilip tekrar Kanada balsamiyla birlestirilmesiyle olusan bir erken donem ciftkirilim polarizor tipidir Kristal o ve e isinlari ortogonal lineer polarizasyonda olacak sekilde kesilmistir Balsam arayuzunde o isininin tamamen ic yansimasi gerceklesir cunku kalsitte balsamdan daha yuksek kiricilikla karsilasir ve isin kristalin yan tarafina dogru bukulur Kalsit icinde daha kucuk bir kiricilik goren e isini arayuz boyunca bukulme olmadan iletilir Izlanda kristali yuksek saflikta bir polarizasyon ortaya koyar ve mikroskopi alaninda kapsamli olarak kullanilirdi yine de modern kullanimda yerini Glan Thompson prizmasi Glan Faucault prizmasi ve Glan Taylor prizmasi gibi alternatiflere birakmistir Bu prizmalar gercek isin sacici polarizorler degildir cunku sadece iletilen isin tamamen polarize olur Bir Wollaston prizmasi Wollaston prizmasi ortogonal eksenlere sahip iki adet ucgen kalsit prizmasinin yapistirilmasi ile olusan diger bir ciftkirilim polarizorudur Ic arayuzde polarize olmamis bir isin prizmayi 15 45 derecelik bir sapma acisiyla terkeden iki lineer polarizasyonlu isina ayrilir Rochon ve Senarmont prizmalari da benzerdir fakat birlestirilen prizmalarda farkli optik eksen duzenleri kullanirlar Senarmont prizmasina Wollaston ve Rochon prizmalarinin aksine hava yerlestirilmistir Bu prizmalar gelen isini birbirine dik iki tam polarize isina boler Nomarski prizmasi Wollaston prizmasinin bir cesididir diferansiyel zit girisim mikroskopisinde kullanilir Ince film polarizorleri Ince film lineer polarizorler uzerine ozel bir optik kaplama uygulanan cam substratlardir Filmdeki girisim etkileri isin sacici polarizorler gibi davranmalarina sebep olur Film icin belli bir acida isinin icine yerlestirilen bir levha veya film diagonal olarak gececek sekilde birbirine kenetlenmis kup olusturan iki cam takoz substrat olarak kullanilabilir Ince film polarizorleri genel olarak Glan tipi polarizorler kadar iyi degildir fakat ucuzdurlar ve ayni derecede iyi polarize olmus iki isin verebilirler Kup tipi polarizorler genellikle duzlem polarizorlerden daha etkilidir Ilki kolaylikla Glan tipi ciftkirilim polarizorleriyle karistirilir Malus yasasi ve diger ozellikler Isigin polarizasyonu Bu resimde 81 80 8i Adini Etienne Louis Malus dan alan Malus yasasi mukemmel bir polarizor polarize olmus bir isik isinina yerlestirildigi zaman iceriden gecen isik yogunlugunun I asagidaki gibi oldugunu soyler I I0cos2 8i displaystyle I I 0 cos 2 theta i quad I0 baslangic yogunlugunu 8i ise isigin baslangic polarizasyonu dogrultusu ile polarizorun ekseni arasindaki aciyi gosterir Polarize olmamis bir isik isini tum muhtemel acilarda lineer polarizasyonlarin bir karisimini iceriyor gibi dusunulebilir Cos28 nin ortalama degeri oldugundan gecis katsayisi asagidaki gibi olur II0 12 displaystyle frac I I 0 frac 1 2 quad Pratikte polarizor icinde bir kisim isik kaybedilir ve polarize olmamis isigin gercek iletimi bundan azdir Polaroid tipi polarizorlerde 38 civari fakat bazi ciftkirinim prizma tiplerinde daha yuksek gt 49 9 Eger iki polarizor birbiri ardina yerlestirilirse ikinci polarizor genellikle cozumleyici olarak adlandirilir polarizasyon eksenleri arasindaki aciMalus yasasindaki 8 degerini verir Eger iki eksen ortogonal ise polarizorler birbirini engeller caprazlar ve teoride isik iletilmez yine de pratik acidan hicbir polarizor mukemmel olmadigi icin gecis tamamen sifir degildir ornegin caprazlanan Polaroid yapraklar hafif mavi renkte gorulur Caprazlanan polarizorler arasina saydam bir obje konursa ornekteki herhangi bir polarizasyon efekti ciftkirilma gibi iletimde artma ile ortaya cikar Bu etki polarimetrede ornegin optik aktivitesini incelemede kullanilir Gercek polarizorler ayni zamanda polarizasyon eksenlerine dik olan polarizasyonlari iyi bir sekilde engelleyemezler istenmeyen bilesenin gecisi ile istenen bilesenin gecis orani yokolma orani olarak bilinir ve Polaroidlerde 1 500 den Glan Taylor prizmalarinda 1 10 6 ya kadar degisir Dairesel polarizorlerDairesel polarize filtreler olarak da bilinen dairesel polarizorler dairesel polarize olan isik yaratmak icin veya saat yonunde ve saat yonunun tersine dairesel polarize isigi secici olarak sogurmak veya gecirmek icin kullanilabilir Fotografcilikta polarize filtreler olarak metallik olmayan yuzeylerden yansimayi azaltmak icin kullanilir ve sag ve sol goze gelen goruntuyu degistirmek icin farkli polarizasyon acilari kullanan stereoskopik filmleri izlerken takilan 3D gozluklerin lensleridir Dairesel polarize isigin olusturulmasi Sola devirli dairesel polarizasyon olusturan polarizor Dairesel polarize isik yaratmak icin bircok yontem vardir bunlardan en ucuz ve en yaygini lineer bir polarizorun arkasina ceyrek dalga tabakasi yerlestirmek ve polarize olmayan isigi polarizore yoneltmektir Lineer polarizoru terk eden isik ceyrek dalga tabakasi tarafindan dairesel polarize isiga donusturulur Lineer polarizorun gecis ekseni ceyrek dalga tabakasinin hizli ve yavas eksenlerinin tam ortasinda 45 derecede olmalidir Yukaridaki duzende lineer polarizorun gecis ekseni sag yatay ile pozitif 45 derecelik bir acida ve turuncu cizgi ile gosterilmistir Ceyrek dalga levhasi yatay bir yavas eksene ve dikey bir hizli eksene sahip ve bu eksenler de turuncu ile gosteriliyor Bu orenekte lineer polarizore giren polarize olmamis isik genligi ve lineer polarizasyon acisi aniden degisen tek bir dalga olarak gosteriliyor Lineer polarizorden polarize olmamis isik gecerken sadece pozitif 45 derecede elektrik alana sahip olan isik lineer polarizoru terkeder ve ceyrek dalga levhasina girer Resimde polarize olmayan uc dalgaboyu lineer polarizorun obur tarafinda lineer polarize olmus uc dalgaboyuna donusuyor Ceyrek dalga levhasina giren dogrusal polarize isik Mavi ve yesil egriler dikey ve yatay duzlemlerde kirmizi cizginin bilesenleridir Sekilde sagda lineer polarize isiigin elektrik alani ceyrek dalga levhasina girmeden hemen once goruluyor Kirmizi cizgi ve ilgili alan vektorleri elektrik alanin buyuklugu ve yonunun ilerleme dogrultusu boyunca nasil degistigini gosteriyor Bu duzlemsel elektromanyetik dalga icin her vektor ilerleme yonune dik olan tum duzlem icin elektrik alanin buyuklugu ve yonunu temsil ediyor Sekillerde isik ve diger tum elektromanyetik dalgalarin sahip oldugu elektrik alanla ayni fazda ve ona dik olan bir manyetik alan gosteriliyor Ceyrek dalga levhasinin lineer polarize olmus isik ustundeki etkisini anlamak icin isigin birbirine dik iki bilesene ayrildigini dusunmek faydali olur Bu kisma dogru mavi ve yesil cizgiler kirmizi cizginin dikey ve yatay eksenlere izdusumleridir ve elektrik alanin bu iki duzlem yonunde nasil degistigini gosterir Iki bilesen ayni genlikte ve ayni fazdadir Ceyrek dalga levhasi bir ciftkirilim malzemesinden yapildigi icin isik bu levhada elektrik alaninin yonune bagli olarak farkli hizlarda ilerler Bunun anlami yavas eksen hizasindaki yatay bilesenin hizli dikey eksen hizasindaki bilesene gore daha yavas ilerleyecegidir Baslangicta iki bilesen ayni fazdadir fakat dalga levhasindan gecerken yatay bilesen dikey bilesenden geride kalir Dalga levhasinin kalinligini ayarlayarak isik levhadan cikarken yatay bilesenin ne kadar geride kalacagi kontrol edilebilir ve yeniden ayni hizda ilerlemeye devam ederler Isik ceyrek dalga levhasini terk ettiginde sagdaki yatay bilesen dikey bilesenin tam olarak bir dalgaboyunun ceyregi kadar gerisinde kalacaktir bu da isigi sol el dairesel polarize yapar Sola devirli saat yonunun tersine dairesel polarize isik dogrusal polarize isigin ustunde gosteriliyor Mavi ve yesil egriler kirmizi cizgileri dikey ve yatay duzlemlerdeki bilesenleridir Seklin sag ust kisminda levhayi terkeden dairesel polarize isik ve hemen altinda karsilastirma amaciyla levhaya giren lineer polarize isik goruluyor Ust resimde dalga duzlemsel oldugundan eksenden spirale dogru olan vektorler ilerleyis yonune dik tum duzlem icin elektrik alanin buyuklugunu ve yonunu gostermektedir Tum elektrik alan vektorlerinin buyuklugu aynidir bu da elektrik alan gucunun degismedigini gosterir Elektrik alan yonu surekli doner Mavi ve yesil cizgiler spiralin dikey ve yatay eksenlere izdusumusur ve elektrik alanin bu iki duzlemdeki degisimini gosterir Sag taraftaki yatay bilesenin dikey bilesenden bir ceyrek dalgaboyu geride olduguna dikkat edin Elektrik alanin rotasyonel dogasini saglayan iste bu ceyrek dalgaboyu buyuklugundeki faz kaymasidir Bir bilesen maksimumda iken digeri her zaman sifirdir Iki bilesenin maksimumlarini gosteren spiral vektorlerinin olma sebebi budur Sola devirli saat yonunun tersine dairesel polarize isik animasyonu Gosterilen ornekte fizikcilerin kullandigi el kuralini kullanarak isigin sol el saat yonu tersine dairesel polarize oldugunu anlayabiliriz Ilerleme yonunun tersini sol elin basparmagi olarak alirsak dalga belli bir noktadan gecerken diger parmaklar elektrik alanin rotasyon yonune dogru kivrildigindan animasyon sola devirlidir Spiral de ayni zamanda uzayda sola devirli bir spiral olusturur Benzer sekilde bu isik saat yonu tersine dogru dairesel polarize olarak kabul edilir cunku sabit bir gozlemci ilerleme yonunun tersine dogru bakiyorsa dalga gelirken elektrik alaninin saat yonunun tersine dogru rotasyon yaptigini gorur Sag rotasyonlu saat yonunde dairesel polarize bir isik yaratmak icin ceyrek dalga levhasinin eksenini basitce lineer polarizore gore 90 derece cevirmek yeterlidir Bu islem yavas ve hizli eksenlerin lineer polarizorun iletim eksenine gore yerlerini tersine cevirir boylece geride kalan bilesen de tersine donmus olur Ceyrek dalga levhasinin lineer polarize isigi nasil degistirdigini degerlendirirken belirtilen iki bilesenin tek basina degerler olmayip gerceklesen olayi aciklamak icin olusturulan yapilar oldugunu unutmamak gerekir Lineer ve dairesel polarize isik probleminde uzayin her noktasinda ayri vektor yonu olan tek bir elektrik alan vardir ceyrek dalga levhasi sadece bu tek elektrik alana etki eder Dairesel polarize isigin sogurulmasi ve gecirilmesi Dairesel polarizorler ayni zamanda sag rotasyonlu veya sol rotasyonlu dairesel polarize isigin secici olarak sogurulmasinda veya gecirilmesinde kullanilabilir Stereoskopik sinemalarda kullanilan 3D gozlukler tarafindan yapilan da budur Iki polarizasyondan birini olusturan bir polarizor isik diger yonde gonderildigi zaman ayni polarizasyonu gecirir Zit olan polarizasyonu ise engeller sola devirli saat yonunun tersine dairesel polarize isik dairesel polarizorden gecerken Yukaridaki ornek onceki benzer ornekle sol rotasyonlu dairesel polarize isigin polarizore ters yonden yaklasmasi ve lineer polarize isigin polarizorden saga dogru cikmasi disinda aynidir Dikkat edilmesi gereken bir nokta ceyrek dalga levhasinin her zaman dairesel polarize isigi lineer polarize isiga cevirdigidir Ceyrek dalga levhasindaki hizli ve yavas eksenlerin konumlanmasi ve dairesel polarize isigin rotasyon yonu tarafindan belirlenen tek sey lineer polarize isigin polarizasyon acisidir Ornekte polarizore giren sol rotasyonlu dairesel polarize isik polarizasyon yonu lineer polarizorun gecis ekseninde olan lineer polarize isiga donusuyor ve gecebiliyor Tam aksine sag rotasyonlu dairesel polarize isik polarizasyon yonu sogurma ekseninde olan lineer polarize isiga donusurdu ki sogurma ekseni gecis eksenine diktir bu yuzden isik engellenirdi Sola devirli saat yonunun tersine polarize isik dogrusal polarize isigin ustunde Mavi ve yesil egriler spiralin dikey ve yatay duzlemlerdeki bilesenlerini gosteriyor Bu islemi anlamak icin sagdaki ornege bakiniz Tamamen onceki ornekle ayni fakat bu kez dairesel polarize isik bu kez polarizore soldan yaklasiyor Sekilden de gozlemlenecegi gibi soldaki yatay bilesen dikey bilesenden ondedir ve yatay bilesen bir ceyrek dalga boyu kadar gecikirse asagida gosterilen lineer polarize isiga cevrilir ve polarizorden gecis yapabilir Belirli bir rotasyonda dairesel polarizasyon olusturan bir polarizorun ayni zamanda neden ayni rotasyonlu polarize isigi gecirebildigini degerlendirmenin dogrudan bir yolu vardir Oncelikle bu seklin cift tarafli kullanisliligini ele alirsak yukarida gosterilen dairesel polarize isigin ceyrek dalga levhasini terkederek sola dogru hareket ettigini dusunelim Lineer polarize isigin yatay bileseni iki kere ceyrek dalgaboyu kadar gecikme yapsaydi ki bu yarim dalgaboyu demek sonuc giren isiga dik acida bir lineer polarize isik olurdu Eger bu sekilde bir ortogonal polarize isik yatay duzlemde dondurulse ve lineer polarizore geri gonderilse acikca gecerdi Simdi ise ceyrek dalga levhasindan zaten gecmis olan ve geri dondurulup dairesel polarizore tekrar yonlenen dairesel polarize isigi dusunelim Yukarida gosterilen dairesel polarize isik bu isik olsun Bu isik lineer polarizore ulasmadan once ceyrek dalga levhasindan ikinci kez gececektir yatay bileseni ikinci kez ceyrek dalgaboyu kadar geride kalacaktir Yatay bilesen iki defa ceyrek dalgaboyu kadar gecikse de bir defa yarim dalgaboyu kadar gecikse de ortaya cikan lineer polarize isigin oryantasyonu onun lineer polarizorden gecmesine izin verecek sekilde olur Eger sag rotasyonlu saat yonunde dairesel polarize isik soldan dairesel polarizore yaklassaydi onun da yatay bileseni gecikmeye ugrardi fakat ortaya cikan lineer polarize isik lineer polarizorun sogurma ekseninde polarize olacagi icin gecemezdi Sag rotasyonlu dairesel polarize isigi gecirip sol rotasyonlu isigi soguran bir dairesel polarizor yapmak icin dalga levhasini ve lineer polarizoru tekrar birbirlerine 90 derece yapacak sekilde dondurmek gerekir Lineer polarizorun gecis ve sogurma eksenlerinin yerlerini dalga levhasina gore ters cevirerek gecirilen ve sogurulan polarize isigin hangi rotasyonda olacagi degistirilebilir Homojen dairesel polarizor Sola devirli saat yonunun tersine dairesel polarize isik homojen dairesel polarizoru gecerken Homojen dairesel polarizor belli rotasyondaki dairesel polarizasyonu degistirmeden gecirir ve digerini bloke eder Bu lineer polarizorun belli acidaki lineer polarize isigi degismeden tamamen gecirip ona dik olan tum polarizasyonlari engellemesine benzer Homojen bir dairesel polarizor iki ceyrek dalga levhasi arasina bir lineer polarizor sikistirmakla elde edilebilir Ozel olarak onceki tanimlanan dairesel polarize isigi lineer polarize isiga ceviren dairesel polarizoru alip 90 derece dondurulmus ikinci bir ceyrek dalga levhasina ekleyebiliriz Genel olarak iki dairesel polarizasyondan herhangi biri dairesel polarizore girdigi zaman birbirine dik olan bilesenlerden biri digerine gore ceyrek dalgaboyu kadar gecikir Bu da iki rotasyondan birinde dairesel polarizasyon yaratir Ceyrek dalga levhalarinin arasina konan lineer polarizor oyle konumlanir ki bir lineer polarizasyonu gecirip digerini gecirmez Ikinci ceyrek dalga levhasi bu kez lineer polarize isigi alir ve onceki levhanin gecikmeye ugratmadigi diger ortogonla bileseni gecikmeye ugratir Bu da iki bileseni baslangictaki faz iliskilerine geri getirir secilen dairesel polarizasyonu tekrar kurar Dairesel polarize isigin hangi yonde gectigi onemli degildir Kaynakca Ahn S W 2005 Fabrication of a 50 nm half pitch wire grid polarizer using nanoimprint lithography Nanotechnology 16 9 ss 1874 1877 Bibcode 2005Nanot 16 1874A doi 10 1088 0957 4484 16 9 076 Polarcor glass polarizers Product information pdf Corning com Aralik 2006 14 Subat 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Agustos 2008 Collett Edward Field Guide to Polarization SPIE Field Guides vol FG05 SPIE 2005 ISBN 0 8194 5868 6 a b c d e f Refer to well referenced section in Circular Polarization article for a discussion of handedness Handbook of Optics Second edition vol2 Ch22 19 Bass M Hecht Eugene Optics 2nd ed Addison Wesley 1990 ISBN 0 201 11609 X Chapter 8 Kliger David S Polarized Light in Optics and Spectroscopy Academic Press 1990 ISBN 0 12 414975 8