Optik, ışık hareketlerini, özelliklerini, ışığın diğer maddelerle etkileşimini inceleyen; fiziğin ışığın ölçümünü ve sınıflandırması ile uğraşan bir alt dalı. Optik, genellikle gözle görülebilen ışık dalgalarının ve gözle görülemeyen morötesi ve kızılötesi ışık dalgalarının hareketini inceler. Çünkü ışık bir elektromanyetik dalgadır ve diğer elektromanyetik dalga türleri (X-ray, mikrodalga, radyo dalgaları gibi) ile benzer özellikler gösterir.
Optik | |
Işığın doğası | |
---|---|
Işık | |
Işık hızı | |
Huygens-Fresnel ilkesi | |
Fermat ilkesi | |
Optik aygıtlar | |
Ayna | |
Mercek | |
Prizma | |
Büyüteç | |
Kamera | |
Mikroskop | |
Teleskop | |
Lazer | |
Göz | |
Olaylar | |
Yansıma | |
Tam yansıma | |
Kırılma | |
Saçılma | |
Girişim | |
Kırınım | |
Polarizasyon |
Çoğu ışığın klasik elektromanyetizma tanımı ile açıklanabilmektedir. Işığın elektromanyetik tanımlarını tam anlamıyla pratikte kullanmak zordur. Pratik (uygulanabilir) optikte genelde basitleştirilmiş modeller kullanılır. Bu modellerin en yaygını olan geometrik optik; ışığı bir demet olarak ele alır ve ışığı yüzeylerden yansırken, geçerken bükülen bir çizgi varsayar. Fiziksel optik ise ışığın daha kapsamlı bir modelidir. Geometrik optikle açıklanamayan dalga, kırınım, girişim olaylarını barındırır. Tarihsel olarak ışığın demet temelli modeli dalga modelinden önce geliştirilmiştir. 19. yüzyılda elektromanyetik teorideki gelişim ışık dalgalarının aslında elektromanyetik dalga olduğunu göstermiştir.
Bazı optik fenomenleri dalga parçacık ikiliğini ortaya çıkarır. Bu etkiler kuantum mekaniği ile açıklanır. söz konusu olduğunda ışık foton adı verilen parçacıkların birleşimi olarak modellenir. Kuantum optiği, kuantum mekaniğini optik sistemlerine uyarlar.
Bir bilim ve fizik dalı olarak optik, astronomi, mühendislik, fotoğrafçılık ve tıp (ağırlıklı olarak oftalmoloji ve optometri) gibi bilim dallarıyla ilintilidir ve bu dallarla birlikte çalışır. Optiğin günlük hayatımızda ve teknolojide çok fazla kullanım alanı vardır. Örneğin; ayna, mercek, teleskop, mikroskop, lazer, fiberoptik gibi günlük eşyaların yapımında ve kullanımında optik bilimi yardımcı olur
Tarihçe
Optiğin tarihi Antik Mısır ve Mezopotamya uygarlıklarının merceği geliştirmesiyle başlar. Bilinen ilk mercekler, M.Ö. 700'lerde Asurlular tarafından cilalı kristalden ya da genellikle kuartz, yapılmıştır. Layard/ bunun bir örneğidir.Antik Romalılar, cam kürelere su doldurup mercek olarak kullanmışlardır. Optik alanında gelişmeler, ışık hakkındaki genel teoriler ile Yunan ve Hint filozofların geliştirdiği görme kuramlarını beraberinde getirdi. Bu ilerlemeler, Greko-Romen kültüründe geometrik optiğin gelişimini sağladı. "Optik" sözcüğü Yunanca görünüş, görünüm anlamına gelen "ὀπτική" sözcüğünden türemiştir.
Yunan felsefesi görme eyleminin nasıl gerçekleştiği konusunda iki teoriye ayrılmıştır; emisyon (yayılma) ve . İçe giriş teorisine göre nesnelerden nesnenin kopyaları (eidola) göze gelir ve kopya göz tarafından yakalanınca görme eylemi gerçekleşir. Demokritos, Epikür, Aristoteles ve öğrencilerinin de desteklediği bu teori modern görme teorileriyle ortak yanlara sahip olsa da ortaya atıldığı dönemde hiçbir deneysel çıkarıma dayanmamaktaydı.
Platon, ilk olarak yayılma teorisinde görme olayını; maddelerden yayılan ışınların göz tarafından soğurulması olarak açıklamıştır. Platon aynı zamanda Timaeus'da aynaların değinmiştir. Birkaç yüzyıl sonra Öklid Optik tezi yazdı. Bu tezinde görme olayını geometriyle birleştirdi ve "Geometrik Optiki geliştirdi. Her ne kadar gözden çıkan ışının her göz kırpmada gözde parlamalara sebep olması gerektiğini sorgulasa da Öklid bu çalışmasını Platon'un matematiksel kurallarını ve kırılımın etkilerini nitel olarak açıkladığı yayılım teorisini baz alarak yaptı.Batlamyus, (Optik) tezinde içe-dışa yayma teorisini düzenledi: gözden gelen ışınlar (ya da akı) koni şeklini alır, tepesi göze girer ve taban görüş alanını belirtir. Işınlar hassastı, gözlemcinin beynine mesafe ve yüzeyin yönü hakkında bilgi iletiyordu. Aslında Öklid'i özetlemiştir ve ışınla geliş açısı arasındaki ampirik ilişkiyi farkedememiş, kırılma açısını ölçmek için yöntem aramıştır.
Orta Çağ'da Yunanların optik hakkındaki görüşleri Müslüman dünyası bilim adamları tarafından yeniden gündeme getirilip, geliştirildi. Bu bilim adamlarının öncülerinden olan Kindi, Aristotesyen ve Öklidyen optiğin yararlarını yazmış, optik fenomeni daha iyi açıkladığını düşündüğü için yayılım teorisini benimsemiştir. 984 yılında İranlı matematikçi , "Yanan (Parlayan) aynalar ve mercekler" üzerine bir tez yazdı. Şimdiki adıyla Snell yasası'nı yani ışığın kırılımını açıklamıştır. Ve bu yasayı merceklerin ve küresel aynaların optimum eğriliğini hesaplamak için kullandı. 11. yüzyılın başlarında, İbn-i Heysem 'nı (Kitab al-manazir) yazdı. Bu kitapta yansıma ve kırılmayı açıkladı. Aynı kitapta görme olayını ve ışığı açıklamak için gözlem ve deneye dayalı yeni bir sistem önerdi. Batlamyus'un ışınların gözden emildiğini söyleyen optik yayılma teorisini reddetti. Bunun yerine ışığın tüm yönlerden, düz çizgiler halinde gözlenen nesnenin her noktasından yansıyıp göze girdiğini öne sürdü. Fakat gözün ışınları nasıl yakaladığını açıklayamadı. İbn-i Heysem'in çalışması Arap dünyasında görmezden gelinse de 1200 yılında anonim bir yazar tarafından Latinceye çevrildi. Daha sonra Polonyalı adlı bir keşiş tarafından özetlendi ve genişletildi. Bu metin 400 yıl boyunca Avrupa'da optik üzerine literatür kitap olarak kullanıldı.
13. yüzyıl Orta Çağ Avrupası'nda İngiliz piskopos Robert Grosseteste, ışıkla ilgili bilimsel konuları Aristo'nun ve Platon'un çalışmalarından yola çıkarak geniş bir şekilde, 4 farklı perspektifle ele aldı: epistemolojik, metafiziksel veya kozmogoniksel, etiyolojik veya fiziksel ve teolojik. Grosseteste'nin en tanınmış öğrencisi, Roger Bacon; İbn-i Heysem, Aristo, İbn-i Sina, İbn Rüşd, Öklid, Kindi, Batlamyus, Tideus, Constantinus Africanus gibi bilim insanlarının yakın zamanda çevrilmiş optik ve felsefe konulu eserlerinden alıntılar ile bir çalışma yaptı. Bacon cam küre parçalarını büyüteç gibi kullanarak ışığın nesnelerden kaynaklanmadığını, nesnelerden yansıdığını ortaya koydu.
İlk takılabilir gözlük 1286 yılı civarında İtalya'da icat edildi. Bu icat mercekleri bileyerek ve cilalayarak gözlük yapılmasını sağlayan optik endüstrisinin başlangıcıydı. İlk olarak Venedik ve Floransa'da 13. yüzyılda başlamış daha sonra Hollanda ve Almanya'da da gözlük merceği yapım atölyeleri açılmıştır. Gözlük yapımcıları görüşü düzeltmek için zamanın optik teorisinden (merceklerin nasıl çalıştığını açıklayamıyordu) edindikleri bilgilerle değil merceklerin etkilerini inceleyerek öğrendikleri bilgilerle farklı mercek tipleri geliştirdiler. Mercek alanındaki gelişmeler, ustalaşma ve deneyler; 1595'te bileşik , 1608'de Hollanda'daki mercek atölyelerinde icat edilmesini sağladı.
17. yüzyılın başlarında Johannes Kepler geometrik optikte ilerleme kaydetmiştir. Kepler mercekleri, düz ve küresel aynalarda yansımayı, iğne deliği kameranın çalışma prensibini, ışığın yoğunluğunun ters kare yasası ile ilişkisini, Ay ve Güneş tutulmasını, ıraklık açısını açıklamıştır. Aynı zamanda retinanın görüntüleri kaydetme rolü olduğunu anlamış ve mercek yapımcılarının 300 yıllık gözlemlerinin ardından değişik mercek çeşitlerinin etkileri bilimsel olarak ölçülmüştür. Teleskobun icadından sonra Kepler; teleskobun çalışma prensibinin teorik temellerini oluşturmuş; teleskoplar için olarak bilinen ve büyütmeyi arttırmak için iki mercek kullanan daha iyi bir yöntem geliştirmiştir.
Optik teori 17. yüzyılın ortalarında René Descartes'ın adlı eserinde bulunan tezlerle ilerleme kaydetti. Bu tezlerde yansıma ve kırılma,ışığın onu üreten nesneler tarafından emildiği varsayılarak, açıklandı. Bu antik Yunan yayılma teorisinden çok farklıydı. 1660'ların sonlarına doğru, Newton Descartes'in fikrini Işığın Tanecik Kuramı'na dönüştürdü. Bu kurama göre beyaz ışık bir prizma aracılığıyla içeriğindeki renklere ayrılabilen birçok rengin karışımıydı. 1690'da Christiaan Huygens, 1664'te Robert Hooke tarafından yapılan çıkarımlara dayanarak dalga teorisini önerdi. Hooke, Newton'ın ışık teorilerini halka açık bir şekilde eleştirdi. İkisi arasındaki anlaşmazlık Hooke'un ölümüne kadar sürdü. 1704 yılında Newton, Opticks'i yayınladı. Fiziğin diğer alanlarındaki başarısı sebebiyle yaşadığı dönemde ışığın doğası tartışmasının galibi olarak düşünülüyordu.
Newtonyen optik 19. yüzyılın başlarına kadar kabul gördü ta ki Thomas Young ve Augustin-Jean Fresnel'in girişim deneyleri ile ışığın dalga modelini yayınlamasına kadar. Young'ın meşhur çift yarık deneyi ışığın süperpozisyon ilkesine uyduğunu gösterdi. Bu durum Newton'ın parçacık teorisinde öngörülmemişti. Bu çalışma ışığın kırınım teorisine yönlendirdi ve fiziksel optikte yeni bir çalışma alanı yarattı. 1860'larda dalga optiği James Clerk Maxwell tarafından elektromanyetik teori ile başarıyla birleştirildi.
Optik teorideki bir sonraki gelişme 1899 Max Planck'ın siyah cisim ışımasını doğru olarak modellemesi oldu. Bu modelde Planck madde ile ışık arasındaki enerji değişimlerinin sadece kuanta adını verdiği belirli enerji düzeylerinde gerçekleşebildiği varsaydı. 1905'te Albert Einstein kuantizasyonun ışığın kendisinden kaynaklandığını açıklayan fotoelektrik etki teorisini yayınladı. 1913'te Niels Bohr atomların sadece belirli ve kesikli enerji düzeylerinde enerji yayıldığını gösterdi. Bu keşif ve absorpsiyon spektroskopisindeki kesikli çizgileri açıkladı. Işık ve madde arasındaki etkileşimin anlaşılması kuantum optiğinin temelini atmasının yanı sıra kuantum mekaniğinin bir bütün olarak geliştirilmesinde önemli bir rol oynadı. Sonuç olarak; kuantum elektrodinamiği tüm optik ve elektromanyetik süreci sanal ve gerçek fotonların değişimi olarak açıkladı.
Kuantum optiği 1953'te maserin, 1960'ta lazerin icadıyla günlük hayatta kullanım bakımından önem kazandı.Paul Dirac'ın kuantum alan kuramı üzerine çalışması ve , Roy J. Glauber, 'in katkıları 1950 ve 1960'larda fotodedektör, istatistiksel mekanik alanlarında daha fazla bilgi edinmek için kuantum teorisinin elektromanyetik alana uygulanmasını sağladı.
Klasik optik
Klasik optik iki ana dala ayrılır: geometrik optik ve fiziksel optik. Geometrik optikte ya da ışın optiği, ışığın düz çizgiler üzerinde yol aldığı varsayılır. Fiziksel optikte ya da dalga optiği, ışık elektromanyetik bir dalga olarak düşünülür.
Geometrik optik, dalga boyu optik elemanlar ve modellenen sistem için çok küçükse fiziksel optiğin indirgenmiş hali olarak düşünülebilir.
Geometrik optik
Geometrik optik ya da ışın optiği, ışığın dalga olarak yayılmasını farklı ortamlara geçerken yansıma veya kırılma yasalarıyla düz yolda ilerleyen ışınlar şeklinde gösterir. Bu yasaların ampirik keşfi 984 yıllarına kadar uzanır. Bu süreç içinde optik cihaz ve araç tasarımında bu yasalar kullanılmıştır. Yasalar şu şekilde özetlenebilir:
Işık ışını iki geçirgen yüzey arasından geçerken yansıyan ve kırılan ışınlar olmak üzere ikiye ayrılır.
- Yansıma yasasına göre yansıyan ışın aynı düzlemde kalır ve ışığın yansıma açısı gelme açısına eşittir.
- Kırılma yasasına göre kırılan ışın aynı düzlemde kalır ve kırılma açısının sinüsünün gelme açısının sinüsüne oranı sabit bir sayıdır.
n herhangi iki sayı için değişkendir ve ışığın rengini verir. Kırılma indisi olarak bilinir.
Yansıma ve kırılım yasaları Fermat ilkesinden çıkarılabilir. Bu ilkeye göre: bir ışık ışını herhangi iki nokta arasında ilerlerken, izlediği yol en az zamanı gerektiren yoldur.
Yaklaşımlar
Geometrik optik genellikle ya da "küçük açı yaklaşımı" ile basitleştirilir. Bunun sonucunda matematiksel işlemler doğrusal olur. Böylece optik bileşenler ve sistemler basit matrislerle açıklanabilir. Bu temelidir ve paraksiyal ışın izleme ile birlikte bir optik sistemin resim ve nesnenin yaklaşık konumu, büyütme gibi temel özelliklerini bulmada kullanılır.
Yansıma
Yansımalar ikiye ayrılır: ve dağınık yansıma. Düzgün yansıma, ışığın ayna gibi parlak yüzeylerden basitçe ve öngörülebilir bir şekilde yansımasıdır. Düzgün yansımada yansıyan görüntünün konumu olabileceği gibi da olup uzayda tahmin edilebilir bir konumda olabilir. Dağınık yansıma; opak, berrak olmayan, kâğıt ve kaya gibi nesnelerin yüzeyinde gerçekleşen yansımadır. Bu yüzeylerdeki yansımalar, yansıyan ışığın,kaynak yüzeydeki materyalin mikroskobik yapısına bağlı olarak, tam dağlımı ile sadece istatistiksel olarak belirlenebilir. Birçok dağınık yansıtıcının özelliği Lambert Kosinüs Yasası ile açıklanır ya da tahmin edilir. Bu yasa herhangi bir açıdan bakıldığında aynı parlaklığı veren yüzeylerde kullanılır. Parlak yüzeylerde hem dağınık hem de düzgün yansıma görülebilir.
Düzgün yansımada yansıyan ışının yönü, gelen ışının yüzey normali (ışının yüzeye değdiği noktadan çizilen dikme) ile yaptığı açıya göre belirlenir. Gelen ışın, yansıyan ışın ve normal aynı düzlemdedir. Gelen ışının normalle yaptığı açı yansıyan ışının normalle yaptığı açıya eşittir. Bu aynı zamanda olarak da bilinir.
Düzlem aynalarda yansıma yasasına göre nesnenin görüntüsü, nesnenin aynaya uzaklığına eşit mesafede düz ve aynanın arkasında oluşur. Nesne ile görüntünün boyu eşittir. Yasa aynı zamanda dönüşümçarpanı ile sağ-sol farkına sebep olduğunu da ifade eder. İki (ya da herhangi bir çift sayı) defa yansımaya uğramış bir nesnenin görüntüsünde dönüşüm (sağ-sol farkı) yoktur. Köşe yansıtıcılar ışının izlediği yoldan sağlar.
Yüzeyleri kavisli olan aynalar ışın izleme ile ve yüzeyinin her noktasında yansıma yasası kullanılarak modellenebilir. ise birbirine paralel ışınlar aynadan yansır ve ortak bir odakta birleşirler. Diğer kavisli yüzeyler de ışığı odaklayabilir fakat ışınlar ıraksak şekle sahip aynalarda saparak sonsuzda odaklanır. Özellikle küresel aynalar, neden olur. Kavisli aynalar görüntüyü büyütebilir ve küçültebilir ya da büyütme negatif olur. Büyütmenin negatif olması görüntünün ters döndüğünü işaret eder. Düzgün görüntüler sanal, ters görüntüler ise gerçek görüntülerdir. Bu sayede ters görüntüler bir ekrana aktarılabilir.
Kırınım
Kırınım ışık kırılma indisi farklı bir ortama geçerken gerçekleşir. Bu prensip sayesinde mercekler ışığı odaklayabilmektedir. En basit şekilde kırılma; ışık kırılma indisi olan bir ortamdan kırılma indisi olan bir ortama geçerken gözlenir. Bunun gibi durumlarda Snell yasası ışık ışının sapma miktarını hesaplar:
burada ve sırasıyla gelen ve kırılan ışının (dalganın) normalle yaptığı açıdır. Bu durum aynı zamanda ortam değişirken ışık hızının da değişimini hesaplamak için de kullanılabilir.
burada ve ilgili ortamdaki dalga hızlarıdır.
Snell Yasası'nın birçok sonucundan biri de ışık ışınlarının yüksek kırıcılık indisi olan maddeden düşük kırıcılık indisi olan maddeye doğru gitmesidir. Arayüzle temas sonucu tüm ışının yansıyıp hiçbir kısmının emilmemesi de olasıdır. Bu olaya tam yansıma denir ve Fiber optik teknoloji bu mantıkla çalışır. Işık sinyalleri fiber optik kabloda ilerlerken tam yansımaya uğrar bu sayede kablo boyunca ışık kaybı olmaz. Aynı zamanda yansıma ve kırılma kullanarak elde etmek mümkündür. Kırılan ve yansıyan ışın dik açıyla gelirse yansıyan ışın "düzlemsel (lineer) polarizasyon" özelliği kazanır. Bunun gibi durumların gerçekleşmesi için gereken gelme açısına Brewster açısı denir.
Snell Yasası, ortam doğru ışık ışınlarının kırılma indisi ve geometrisi bilinen "lineer ortamda sapma miktarlarını ölçmek için kullanılabilir. Örneğin ışığın bir prizmadan geçmesi sonucu ışınların sapması ve yayılması prizmanın şekline ve konumuna bağlıdır. Ek olarak çoğu maddede farklı frekanstaki ışıkların farklı kırılma indisi olduğu için kırılma gök kuşağındaki gibi ışık tayfı üretebilir. Bu olayın keşfi Isaac Newton'a mal edilir.
Işığı kırabilen maddelerde kırınım indisi pozisyonla aşamalı olarak değişir ve böylece ışık ışınları düz çizgiler halinde değil bükülmüş olarak yol alır. Bu etki; sıcak havalarda havanın kırılma indisinin değişerek ışık ışınlarının bükülmesine ve uzaktaki nesnelerin çeşitli şekillerde (havuz yüzeyinde olduğu gibi) algılanmasına sebep olur. Serap olayı buradan kaynaklanır. Birden fazla kırılma indisine sahip maddelere değişken-indisli (GRIN) maddeler denir. Bu maddeler modern optikte fotokopi makinesi ve tarayıcı gibi cihazların yapımında olduğu gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Bu olay Değişken indis optiği alanında incelenir.
Kırılma ile ışınları birleştiren ya da ayıran cihazlara mercek (lens) adı verilir. İnce mercekler, merceğin iki tarafında da odak noktası oluşturabilirler. Bu noktalar ile modellenebilir. Genel olarak iki tip mercek vardır: paralel ışınları birleştiren (konveks (dışbükey, ince kenarlı ya da yakınsak) mercek) ve paralel ışınları ayıran (konkav (içbükey, kalın kenarlı ya da ıraksak) mercek). Merceklerin oluşturduğu görüntünün ayrıntılı tahmini için küresel aynalarda kullanılan ışın izleme yöntemi kullanılabilir. Küresel aynalarda olduğu gibi ince merceklerde de verilen odak noktasının uzunluğu () ve nesne uzaklığı () kullanılarak basit bir denklem ile cismin görüntüsünün nerede olduğu belirlenebilir:
Bu denklemde görüntünün mesafesini ifade eder ve görüntü ile nesne aynı tarafta ise negatif; farklı tarafta ise pozitif kabul edilir. Odak uzaklığı konkav merceklerde negatif alınır.
Paralel gelen ışınlar ince kenarlı (konveks) mercek tarafından, merceğin uzak tarafında odaklandırılarak bir odak uzaklığı mesafede ters bir şekilde gerçek görüntüye dönüştürülürler. Sonlu bir mesafedeki nesneden gelen ışınlar odak noktasından daha öte bir noktada odaklanırlar; nesne merceğe yaklaştıkça görüntü mercekten uzaklaşır. Kalın kenarlı (konkav merceklerde), paralel gelen ışınlar mercekten geçtikten sonra mercekten bir odak uzunluğu mesafede, paralel ışınların geldiği mercek tarafındaki düz bir sanal görüntüden kaynaklanmışçasına dağılırlar. Sonlu mesafedeki bir nesneden gelen ışınlar, merceğe odak noktasından daha yakın, nesne ile aynı tarafta olan bir sanal görüntü ile ilişkilendirilirler. Nesne merceğe yaklaştıkça, sanal görüntü de merceğe yaklaşır.
Aynı şekilde, bir merceğin büyütmesi ise aşağıda gösterildiği şekildedir:
Bu formüldeki eksi (-), bir kongrede alınan karara göre, pozitif ise düz, negatif ise ters nesneleri belirtir. Aynalara benzer olarak, tek mercek ile oluşmuş görüntüler düz ise sanal, ters ise gerçek görüntülerdir.
Merceklerde odağı ve görüntüyü bozan optik aberasyonlar gözlemlenebilmektedir. Bu aberasyonlar (sapınçlar) geometrik kusurlardan ya da ışığın değişik dalga boyları nedeniyle ortaya çıkan kırınım indeksi değişiminden (kromatik aberasyon) kaynaklanabilmektedir.
Modern optik
20. yüzyılda popüler oldu. Optik bilimi ve mühendislik alanlarında kullanılmakta. Bu alanda optik biliminin elektromanyetik ya da ışık kuantumu ile ilgilidir ama diğer konularda dahil edilebilir. Modern optiğin önemli bir alt dalı olan kuantum optiği özellikle ışık kuantumunun mekanik özellikleri ile ilgilenir. Kuantum optiği sadece teorik değildir; lazer gibi bazı modern cihazların kuantum mekaniğine bağlı çalışma prensipleri vardır. Photomultipliers ve channeltron gibi ışık dedektörleri bireysel fotonlara yanıt verir. CCDs gibi elektronik görüntü sensörleri bireysel foton çekim olaylarının görüntü istatisliklerini sergiler. Çok Işık yayan diyotlar ve fotovoltaik hücreler, kuantum mekaniği olmadan anlaşılamaz. Bu cihazların çalışması kuantum optiğinden genellikle kuantum elektroniği ile örtüşmektedir.
Özel optik araştırma alanları ışığın kristal optik ve metamaterials gibi özel malzemeler ile nasıl etkileşimde bulunduğu hakkında çalışmalar içerir. Diğer araştırmalar, tekil optik, görüntüleme olmayan optik, doğrusal olmayan optik, istatistiksel optik ve radyometri gibi elektromanyetik dalgaların fenomenolojine odaklanır. Bu gün saf bilim optiğine optik bilimi veya optik fiziğini optik mühendisliğinden ayırt etmek gerekir bunlara optik bilimleri denir. Tanınmış alt başlıklarla optik mühendisliği; lens tasarımı, imalat ve test optik bileşenleri ve görüntü işleme gibi pratik uygulamalar ile aydınlatma mühendisliği, fotonik ve optoelektronik içerir.
Kaynakça
- ^ a b McGraw-Hill Encyclopedia of Science and Technology (5. bas.). McGraw-Hill. 1993.
- ^ "World's oldest telescope?". BBC News. 1 Temmuz 1999. 1 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2014. (İngilizce)
- ^ a b T. F. Hoad (1996). The Concise Oxford Dictionary of English Etymology. ISBN .
- ^ "A History of The Eye". stanford.edu. 1 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2014.(İngilizce)
- ^ T. L. Heath (2003). A manual of greek mathematics. Courier Dover Publications. ss. 181-182. ISBN .
- ^ William R. Uttal (1983). Visual Form Detection in 3-Dimensional Space. Psychology Press. ss. 25-. ISBN . 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2014.(İngilizce)
- ^ Öklid (1999). Elaheh Kheirandish (Ed.). Öklid'in "Optik" kitabının Arapça kopyası= Kitāb Uqlīdis fī ikhtilāf al-manāẓir. New York: Springer. ISBN .
- ^ Batlamyus (1996). A. Mark Smith (Ed.). Ptolemy's theory of visual perception: Batlamyus'un Optik kitabının eklemelerle İngilizce çevirisi. DIANE Publishing. ISBN .
- ^ Adamson, Peter (2006). "Al-Kindi¯ and the reception of Greek philosophy". In Adamson, Peter; Taylor, R.. The Cambridge companion to Arabic philosophy. Cambridge University Press. p. 45. .
- ^ a b Rashed, Roshdi (1990). "A pioneer in anaclastics: Ibn Sahl on burning mirrors and lenses". Isis. 81 (3). ss. 464-491. doi:10.1086/355456. JSTOR 233423.
- ^ A. I. Sabra and J. P. Hogendijk (2003). The Enterprise of Science in Islam: New Perspectives. MIT Press. ss. 85-118. ISBN . OCLC 237875424.
- ^ G. Hatfield (1996). "Was the Scientific Revolution Really a Revolution in Science?". F. J. Ragep, P. Sally, S. J. Livesey (Ed.). Tradition, Transmission, Transformation: Proceedings of Two Conferences on Pre-modern Science held at the University of Oklahoma. Brill Publishers. s. 500. ISBN . 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014.
- ^ Nader El-Bizri (2005). "A Philosophical Perspective on Alhazen's Optics". Arabic Sciences and Philosophy. Cilt 15. ss. 189-218. doi:10.1017/S0957423905000172.
- ^ Nader El-Bizri (2007). "In Defence of the Sovereignty of Philosophy: al-Baghdadi's Critique of Ibn al-Haytham's Geometrisation of Place". Arabic Sciences and Philosophy. Cilt 17. ss. 57-80. doi:10.1017/S0957423907000367.
- ^ G. Simon (2006). "The Gaze in Ibn al-Haytham". The Medieval History Journal. Cilt 9. s. 89. doi:10.1177/097194580500900105.
- ^ Ian P. Howard; Brian J. Rogers (1995). Binocular Vision and Stereopsis. Oxford University Press. s. 7. ISBN . 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014.
- ^ Elena Agazzi; Enrico Giannetto; Franco Giudice (2010). Representing Light Across Arts and Sciences: Theories and Practices. V&R unipress GmbH. s. 42. ISBN . 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014.
- ^ Lindberg, D. C. (1976). Theories of Vision from al-Kindi to Kepler. Chicago: Univ. of Chicago Pr. ss. 94-99.
- ^ Vincent, Ilardi (2007). Renaissance Vision from Spectacles to Telescopes. Philadelphia, PA: American Philosophical Society. ss. 4-5. ISBN .
- ^ Helden, Al Van. . The Galileo Project. Galileo.rice.edu. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014.
- ^ Henry C. King (2003). The History of the Telescope. Courier Dover Publications. s. 27. ISBN . 9 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014.
- ^ Paul S. Agutter; Denys N. Wheatley (2008). Thinking about Life: The History and Philosophy of Biology and Other Sciences. Springer. s. 17. ISBN . 9 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014.
- ^ Vincent Ilardi (2007). Renaissance Vision from Spectacles to Telescopes. American Philosophical Society. s. 210. ISBN . 9 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014.
- ^ "Time Line". Nobel Foundation. 9 Ocak 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014.
- ^ Fred Watson (2007). Stargazer: The Life and Times of the Telescope. Allen & Unwin. s. 55. ISBN . 9 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014.
- ^ Vincent Ilardi (2007). Renaissance Vision from Spectacles to Telescopes. American Philosophical Society. s. 244. ISBN . 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014.
- ^ Casper, Max (1993). Kepler. Courier Dover Publications. ss. 198-202. ISBN . 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014.
- ^ a b A. I. Sabra (1981). Theories of light, from Descartes to Newton. CUP Archive. ISBN .
- ^ W. F. Magie (1935). A Source Book in Physics. Harvard University Press. s. 309.
- ^ J. C. Maxwell (1865). "". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Cilt 155. s. 459. Bibcode:1865RSPT..155..459C. doi:10.1098/rstl.1865.0008.
- ^ Planck'ın kuantumun karmaşıklığına entelektüel yaklaşımı katıdır çünkü Planck kuantum etkilerini tam anlamıyla kabul etmemiştir.
- ^ Kragh, H. (1 Aralık 2000). "Max Planck: the reluctant revolutionary". Physics World. 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2014.
- ^ Einstein, A. (1967). "On a heuristic viewpoint concerning the production and transformation of light". Ter Haar, D. (Ed.). The Old Quantum Theory (PDF). Pergamon. ss. 91-107. Erişim tarihi: 18 Mart 2010.[]
- ^ Einstein, A. (1905). "Über einen die Erzeugung und Verwandlung des Lichtes betreffenden heuristischen Gesichtspunkt" [On a heuristic viewpoint concerning the production and transformation of light]. Annalen der Physik (Almanca). 322 (6). ss. 132-148. Bibcode:1905AnP...322..132E. doi:10.1002/andp.19053220607.
- ^ . Philosophical Magazine. Cilt 26, Series 6. 1913. ss. 1-25. 4 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2014. Bohr atom modeli ve Kovalent bağın açıklandığı makale
- ^ R. Feynman (1985). "Chapter 1". QED: The Strange Theory of Light and Matter. Princeton University Press. s. 6. ISBN .
- ^ N. Taylor (2000). LASER: The inventor, the Nobel laureate, and the thirty-year patent war. New York: Simon & Schuster. ISBN .
- ^ Ariel Lipson; Stephen G. Lipson; Henry Lipson (28 Ekim 2010). Optical Physics. Cambridge University Press. s. 48. ISBN . 28 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.
- ^ Schuster, Arthur (1904). An Introduction to the Theory of Optics. E. Arnold. s. 41. 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Temmuz 2014.
- ^ J. E. Greivenkamp (2004). Field Guide to Geometrical Optics. SPIE Field Guides vol. FG01. SPIE. ss. 19-20. ISBN .
- ^ a b c d e f g h H. D. Young (1992). "35". University Physics 8e. Addison-Wesley. ISBN .
- ^ Marchand, E.W. (1978). Gradient Index Optics. New York: Academic Press.
- ^ a b E. Hecht (1987). Optics (2. bas.). Addison Wesley. ISBN . Bölüm 5 & 6.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Optik isik hareketlerini ozelliklerini isigin diger maddelerle etkilesimini inceleyen fizigin isigin olcumunu ve siniflandirmasi ile ugrasan bir alt dali Optik genellikle gozle gorulebilen isik dalgalarinin ve gozle gorulemeyen morotesi ve kizilotesi isik dalgalarinin hareketini inceler Cunku isik bir elektromanyetik dalgadir ve diger elektromanyetik dalga turleri X ray mikrodalga radyo dalgalari gibi ile benzer ozellikler gosterir Optik da incelerOptikIsigin dogasiIsikIsik hiziHuygens Fresnel ilkesiFermat ilkesiOptik aygitlarAynaMercekPrizmaBuyutecKameraMikroskopTeleskopLazerGozOlaylarYansimaTam yansimaKirilmaSacilmaGirisimKirinimPolarizasyon Cogu isigin klasik elektromanyetizma tanimi ile aciklanabilmektedir Isigin elektromanyetik tanimlarini tam anlamiyla pratikte kullanmak zordur Pratik uygulanabilir optikte genelde basitlestirilmis modeller kullanilir Bu modellerin en yaygini olan geometrik optik isigi bir demet olarak ele alir ve isigi yuzeylerden yansirken gecerken bukulen bir cizgi varsayar Fiziksel optik ise isigin daha kapsamli bir modelidir Geometrik optikle aciklanamayan dalga kirinim girisim olaylarini barindirir Tarihsel olarak isigin demet temelli modeli dalga modelinden once gelistirilmistir 19 yuzyilda elektromanyetik teorideki gelisim isik dalgalarinin aslinda elektromanyetik dalga oldugunu gostermistir Bazi optik fenomenleri dalga parcacik ikiligini ortaya cikarir Bu etkiler kuantum mekanigi ile aciklanir soz konusu oldugunda isik foton adi verilen parcaciklarin birlesimi olarak modellenir Kuantum optigi kuantum mekanigini optik sistemlerine uyarlar Bir bilim ve fizik dali olarak optik astronomi muhendislik fotografcilik ve tip agirlikli olarak oftalmoloji ve optometri gibi bilim dallariyla ilintilidir ve bu dallarla birlikte calisir Optigin gunluk hayatimizda ve teknolojide cok fazla kullanim alani vardir Ornegin ayna mercek teleskop mikroskop lazer fiberoptik gibi gunluk esyalarin yapiminda ve kullaniminda optik bilimi yardimci olurTarihceBritish Museum da bulunan Nimrud Mercegi Nemrut Mercegi Optigin tarihi Antik Misir ve Mezopotamya uygarliklarinin mercegi gelistirmesiyle baslar Bilinen ilk mercekler M O 700 lerde Asurlular tarafindan cilali kristalden ya da genellikle kuartz yapilmistir Layard bunun bir ornegidir Antik Romalilar cam kurelere su doldurup mercek olarak kullanmislardir Optik alaninda gelismeler isik hakkindaki genel teoriler ile Yunan ve Hint filozoflarin gelistirdigi gorme kuramlarini beraberinde getirdi Bu ilerlemeler Greko Romen kulturunde geometrik optigin gelisimini sagladi Optik sozcugu Yunanca gorunus gorunum anlamina gelen ὀptikh sozcugunden turemistir Yunan felsefesi gorme eyleminin nasil gerceklestigi konusunda iki teoriye ayrilmistir emisyon yayilma ve Ice giris teorisine gore nesnelerden nesnenin kopyalari eidola goze gelir ve kopya goz tarafindan yakalaninca gorme eylemi gerceklesir Demokritos Epikur Aristoteles ve ogrencilerinin de destekledigi bu teori modern gorme teorileriyle ortak yanlara sahip olsa da ortaya atildigi donemde hicbir deneysel cikarima dayanmamaktaydi Platon ilk olarak yayilma teorisinde gorme olayini maddelerden yayilan isinlarin goz tarafindan sogurulmasi olarak aciklamistir Platon ayni zamanda Timaeus da aynalarin deginmistir Birkac yuzyil sonra Oklid Optik tezi yazdi Bu tezinde gorme olayini geometriyle birlestirdi ve Geometrik Optiki gelistirdi Her ne kadar gozden cikan isinin her goz kirpmada gozde parlamalara sebep olmasi gerektigini sorgulasa da Oklid bu calismasini Platon un matematiksel kurallarini ve kirilimin etkilerini nitel olarak acikladigi yayilim teorisini baz alarak yapti Batlamyus Optik tezinde ice disa yayma teorisini duzenledi gozden gelen isinlar ya da aki koni seklini alir tepesi goze girer ve taban gorus alanini belirtir Isinlar hassasti gozlemcinin beynine mesafe ve yuzeyin yonu hakkinda bilgi iletiyordu Aslinda Oklid i ozetlemistir ve isinla gelis acisi arasindaki ampirik iliskiyi farkedememis kirilma acisini olcmek icin yontem aramistir in el yazisi ile kirilmayi Simdiki adiyla Snell yasasi anlatan sayfa Orta Cag da Yunanlarin optik hakkindaki gorusleri Musluman dunyasi bilim adamlari tarafindan yeniden gundeme getirilip gelistirildi Bu bilim adamlarinin onculerinden olan Kindi Aristotesyen ve Oklidyen optigin yararlarini yazmis optik fenomeni daha iyi acikladigini dusundugu icin yayilim teorisini benimsemistir 984 yilinda Iranli matematikci Yanan Parlayan aynalar ve mercekler uzerine bir tez yazdi Simdiki adiyla Snell yasasi ni yani isigin kirilimini aciklamistir Ve bu yasayi merceklerin ve kuresel aynalarin optimum egriligini hesaplamak icin kullandi 11 yuzyilin baslarinda Ibn i Heysem ni Kitab al manazir yazdi Bu kitapta yansima ve kirilmayi acikladi Ayni kitapta gorme olayini ve isigi aciklamak icin gozlem ve deneye dayali yeni bir sistem onerdi Batlamyus un isinlarin gozden emildigini soyleyen optik yayilma teorisini reddetti Bunun yerine isigin tum yonlerden duz cizgiler halinde gozlenen nesnenin her noktasindan yansiyip goze girdigini one surdu Fakat gozun isinlari nasil yakaladigini aciklayamadi Ibn i Heysem in calismasi Arap dunyasinda gormezden gelinse de 1200 yilinda anonim bir yazar tarafindan Latinceye cevrildi Daha sonra Polonyali adli bir kesis tarafindan ozetlendi ve genisletildi Bu metin 400 yil boyunca Avrupa da optik uzerine literatur kitap olarak kullanildi 13 yuzyil Orta Cag Avrupasi nda Ingiliz piskopos Robert Grosseteste isikla ilgili bilimsel konulari Aristo nun ve Platon un calismalarindan yola cikarak genis bir sekilde 4 farkli perspektifle ele aldi epistemolojik metafiziksel veya kozmogoniksel etiyolojik veya fiziksel ve teolojik Grosseteste nin en taninmis ogrencisi Roger Bacon Ibn i Heysem Aristo Ibn i Sina Ibn Rusd Oklid Kindi Batlamyus Tideus Constantinus Africanus gibi bilim insanlarinin yakin zamanda cevrilmis optik ve felsefe konulu eserlerinden alintilar ile bir calisma yapti Bacon cam kure parcalarini buyutec gibi kullanarak isigin nesnelerden kaynaklanmadigini nesnelerden yansidigini ortaya koydu Ilk takilabilir gozluk 1286 yili civarinda Italya da icat edildi Bu icat mercekleri bileyerek ve cilalayarak gozluk yapilmasini saglayan optik endustrisinin baslangiciydi Ilk olarak Venedik ve Floransa da 13 yuzyilda baslamis daha sonra Hollanda ve Almanya da da gozluk mercegi yapim atolyeleri acilmistir Gozluk yapimcilari gorusu duzeltmek icin zamanin optik teorisinden merceklerin nasil calistigini aciklayamiyordu edindikleri bilgilerle degil merceklerin etkilerini inceleyerek ogrendikleri bilgilerle farkli mercek tipleri gelistirdiler Mercek alanindaki gelismeler ustalasma ve deneyler 1595 te bilesik 1608 de Hollanda daki mercek atolyelerinde icat edilmesini sagladi 17 yuzyilin baslarinda Johannes Kepler geometrik optikte ilerleme kaydetmistir Kepler mercekleri duz ve kuresel aynalarda yansimayi igne deligi kameranin calisma prensibini isigin yogunlugunun ters kare yasasi ile iliskisini Ay ve Gunes tutulmasini iraklik acisini aciklamistir Ayni zamanda retinanin goruntuleri kaydetme rolu oldugunu anlamis ve mercek yapimcilarinin 300 yillik gozlemlerinin ardindan degisik mercek cesitlerinin etkileri bilimsel olarak olculmustur Teleskobun icadindan sonra Kepler teleskobun calisma prensibinin teorik temellerini olusturmus teleskoplar icin olarak bilinen ve buyutmeyi arttirmak icin iki mercek kullanan daha iyi bir yontem gelistirmistir Newton un kitabi Opticks in ilk baskisinin 1704 kapagi Optik teori 17 yuzyilin ortalarinda Rene Descartes in adli eserinde bulunan tezlerle ilerleme kaydetti Bu tezlerde yansima ve kirilma isigin onu ureten nesneler tarafindan emildigi varsayilarak aciklandi Bu antik Yunan yayilma teorisinden cok farkliydi 1660 larin sonlarina dogru Newton Descartes in fikrini Isigin Tanecik Kurami na donusturdu Bu kurama gore beyaz isik bir prizma araciligiyla icerigindeki renklere ayrilabilen bircok rengin karisimiydi 1690 da Christiaan Huygens 1664 te Robert Hooke tarafindan yapilan cikarimlara dayanarak dalga teorisini onerdi Hooke Newton in isik teorilerini halka acik bir sekilde elestirdi Ikisi arasindaki anlasmazlik Hooke un olumune kadar surdu 1704 yilinda Newton Opticks i yayinladi Fizigin diger alanlarindaki basarisi sebebiyle yasadigi donemde isigin dogasi tartismasinin galibi olarak dusunuluyordu Newtonyen optik 19 yuzyilin baslarina kadar kabul gordu ta ki Thomas Young ve Augustin Jean Fresnel in girisim deneyleri ile isigin dalga modelini yayinlamasina kadar Young in meshur cift yarik deneyi isigin superpozisyon ilkesine uydugunu gosterdi Bu durum Newton in parcacik teorisinde ongorulmemisti Bu calisma isigin kirinim teorisine yonlendirdi ve fiziksel optikte yeni bir calisma alani yaratti 1860 larda dalga optigi James Clerk Maxwell tarafindan elektromanyetik teori ile basariyla birlestirildi Optik teorideki bir sonraki gelisme 1899 Max Planck in siyah cisim isimasini dogru olarak modellemesi oldu Bu modelde Planck madde ile isik arasindaki enerji degisimlerinin sadece kuanta adini verdigi belirli enerji duzeylerinde gerceklesebildigi varsaydi 1905 te Albert Einstein kuantizasyonun isigin kendisinden kaynaklandigini aciklayan fotoelektrik etki teorisini yayinladi 1913 te Niels Bohr atomlarin sadece belirli ve kesikli enerji duzeylerinde enerji yayildigini gosterdi Bu kesif ve absorpsiyon spektroskopisindeki kesikli cizgileri acikladi Isik ve madde arasindaki etkilesimin anlasilmasi kuantum optiginin temelini atmasinin yani sira kuantum mekaniginin bir butun olarak gelistirilmesinde onemli bir rol oynadi Sonuc olarak kuantum elektrodinamigi tum optik ve elektromanyetik sureci sanal ve gercek fotonlarin degisimi olarak acikladi Kuantum optigi 1953 te maserin 1960 ta lazerin icadiyla gunluk hayatta kullanim bakimindan onem kazandi Paul Dirac in kuantum alan kurami uzerine calismasi ve Roy J Glauber in katkilari 1950 ve 1960 larda fotodedektor istatistiksel mekanik alanlarinda daha fazla bilgi edinmek icin kuantum teorisinin elektromanyetik alana uygulanmasini sagladi Klasik optikKlasik optik iki ana dala ayrilir geometrik optik ve fiziksel optik Geometrik optikte ya da isin optigi isigin duz cizgiler uzerinde yol aldigi varsayilir Fiziksel optikte ya da dalga optigi isik elektromanyetik bir dalga olarak dusunulur Geometrik optik dalga boyu optik elemanlar ve modellenen sistem icin cok kucukse fiziksel optigin indirgenmis hali olarak dusunulebilir Geometrik optik Isik isinlarinin yansimasi ve kirilmasi Geometrik optik ya da isin optigi isigin dalga olarak yayilmasini farkli ortamlara gecerken yansima veya kirilma yasalariyla duz yolda ilerleyen isinlar seklinde gosterir Bu yasalarin ampirik kesfi 984 yillarina kadar uzanir Bu surec icinde optik cihaz ve arac tasariminda bu yasalar kullanilmistir Yasalar su sekilde ozetlenebilir Isik isini iki gecirgen yuzey arasindan gecerken yansiyan ve kirilan isinlar olmak uzere ikiye ayrilir Yansima yasasina gore yansiyan isin ayni duzlemde kalir ve isigin yansima acisi gelme acisina esittir Kirilma yasasina gore kirilan isin ayni duzlemde kalir ve kirilma acisinin sinusunun gelme acisinin sinusune orani sabit bir sayidir sin 81sin 82 n displaystyle frac sin theta 1 sin theta 2 n dd n herhangi iki sayi icin degiskendir ve isigin rengini verir Kirilma indisi olarak bilinir Yansima ve kirilim yasalari Fermat ilkesinden cikarilabilir Bu ilkeye gore bir isik isini herhangi iki nokta arasinda ilerlerken izledigi yol en az zamani gerektiren yoldur Yaklasimlar Geometrik optik genellikle ya da kucuk aci yaklasimi ile basitlestirilir Bunun sonucunda matematiksel islemler dogrusal olur Boylece optik bilesenler ve sistemler basit matrislerle aciklanabilir Bu temelidir ve paraksiyal isin izleme ile birlikte bir optik sistemin resim ve nesnenin yaklasik konumu buyutme gibi temel ozelliklerini bulmada kullanilir Yansima Duzgun dogrusal yansima diyagrami Yansimalar ikiye ayrilir ve daginik yansima Duzgun yansima isigin ayna gibi parlak yuzeylerden basitce ve ongorulebilir bir sekilde yansimasidir Duzgun yansimada yansiyan goruntunun konumu olabilecegi gibi da olup uzayda tahmin edilebilir bir konumda olabilir Daginik yansima opak berrak olmayan kagit ve kaya gibi nesnelerin yuzeyinde gerceklesen yansimadir Bu yuzeylerdeki yansimalar yansiyan isigin kaynak yuzeydeki materyalin mikroskobik yapisina bagli olarak tam daglimi ile sadece istatistiksel olarak belirlenebilir Bircok daginik yansiticinin ozelligi Lambert Kosinus Yasasi ile aciklanir ya da tahmin edilir Bu yasa herhangi bir acidan bakildiginda ayni parlakligi veren yuzeylerde kullanilir Parlak yuzeylerde hem daginik hem de duzgun yansima gorulebilir Duzgun yansimada yansiyan isinin yonu gelen isinin yuzey normali isinin yuzeye degdigi noktadan cizilen dikme ile yaptigi aciya gore belirlenir Gelen isin yansiyan isin ve normal ayni duzlemdedir Gelen isinin normalle yaptigi aci yansiyan isinin normalle yaptigi aciya esittir Bu ayni zamanda olarak da bilinir Duzlem aynalarda yansima yasasina gore nesnenin goruntusu nesnenin aynaya uzakligina esit mesafede duz ve aynanin arkasinda olusur Nesne ile goruntunun boyu esittir Yasa ayni zamanda donusumcarpani ile sag sol farkina sebep oldugunu da ifade eder Iki ya da herhangi bir cift sayi defa yansimaya ugramis bir nesnenin goruntusunde donusum sag sol farki yoktur Kose yansiticilar isinin izledigi yoldan saglar Yuzeyleri kavisli olan aynalar isin izleme ile ve yuzeyinin her noktasinda yansima yasasi kullanilarak modellenebilir ise birbirine paralel isinlar aynadan yansir ve ortak bir odakta birlesirler Diger kavisli yuzeyler de isigi odaklayabilir fakat isinlar iraksak sekle sahip aynalarda saparak sonsuzda odaklanir Ozellikle kuresel aynalar neden olur Kavisli aynalar goruntuyu buyutebilir ve kucultebilir ya da buyutme negatif olur Buyutmenin negatif olmasi goruntunun ters dondugunu isaret eder Duzgun goruntuler sanal ters goruntuler ise gercek goruntulerdir Bu sayede ters goruntuler bir ekrana aktarilabilir Kirinim Snell Yasasi ni gosteren diyagram n1 lt n2 hava su gibi Kirinim isik kirilma indisi farkli bir ortama gecerken gerceklesir Bu prensip sayesinde mercekler isigi odaklayabilmektedir En basit sekilde kirilma isik kirilma indisi n1 displaystyle n 1 olan bir ortamdan kirilma indisi n2 displaystyle n 2 olan bir ortama gecerken gozlenir Bunun gibi durumlarda Snell yasasi isik isinin sapma miktarini hesaplar n1sin 81 n2sin 82 displaystyle n 1 sin theta 1 n 2 sin theta 2 burada 81 displaystyle theta 1 ve 82 displaystyle theta 2 sirasiyla gelen ve kirilan isinin dalganin normalle yaptigi acidir Bu durum ayni zamanda ortam degisirken isik hizinin da degisimini hesaplamak icin de kullanilabilir v1sin 82 v2sin 81 displaystyle v 1 sin theta 2 v 2 sin theta 1 burada v1 displaystyle v 1 ve v2 displaystyle v 2 ilgili ortamdaki dalga hizlaridir Snell Yasasi nin bircok sonucundan biri de isik isinlarinin yuksek kiricilik indisi olan maddeden dusuk kiricilik indisi olan maddeye dogru gitmesidir Arayuzle temas sonucu tum isinin yansiyip hicbir kisminin emilmemesi de olasidir Bu olaya tam yansima denir ve Fiber optik teknoloji bu mantikla calisir Isik sinyalleri fiber optik kabloda ilerlerken tam yansimaya ugrar bu sayede kablo boyunca isik kaybi olmaz Ayni zamanda yansima ve kirilma kullanarak elde etmek mumkundur Kirilan ve yansiyan isin dik aciyla gelirse yansiyan isin duzlemsel lineer polarizasyon ozelligi kazanir Bunun gibi durumlarin gerceklesmesi icin gereken gelme acisina Brewster acisi denir Snell Yasasi ortam dogru isik isinlarinin kirilma indisi ve geometrisi bilinen lineer ortamda sapma miktarlarini olcmek icin kullanilabilir Ornegin isigin bir prizmadan gecmesi sonucu isinlarin sapmasi ve yayilmasi prizmanin sekline ve konumuna baglidir Ek olarak cogu maddede farkli frekanstaki isiklarin farkli kirilma indisi oldugu icin kirilma gok kusagindaki gibi isik tayfi uretebilir Bu olayin kesfi Isaac Newton a mal edilir Isigi kirabilen maddelerde kirinim indisi pozisyonla asamali olarak degisir ve boylece isik isinlari duz cizgiler halinde degil bukulmus olarak yol alir Bu etki sicak havalarda havanin kirilma indisinin degiserek isik isinlarinin bukulmesine ve uzaktaki nesnelerin cesitli sekillerde havuz yuzeyinde oldugu gibi algilanmasina sebep olur Serap olayi buradan kaynaklanir Birden fazla kirilma indisine sahip maddelere degisken indisli GRIN maddeler denir Bu maddeler modern optikte fotokopi makinesi ve tarayici gibi cihazlarin yapiminda oldugu gibi bircok alanda kullanilmaktadir Bu olay Degisken indis optigi alaninda incelenir Ince kenarli mercekte goruntu ve nesne Kirilma ile isinlari birlestiren ya da ayiran cihazlara mercek lens adi verilir Ince mercekler mercegin iki tarafinda da odak noktasi olusturabilirler Bu noktalar ile modellenebilir Genel olarak iki tip mercek vardir paralel isinlari birlestiren konveks disbukey ince kenarli ya da yakinsak mercek ve paralel isinlari ayiran konkav icbukey kalin kenarli ya da iraksak mercek Merceklerin olusturdugu goruntunun ayrintili tahmini icin kuresel aynalarda kullanilan isin izleme yontemi kullanilabilir Kuresel aynalarda oldugu gibi ince merceklerde de verilen odak noktasinin uzunlugu f displaystyle f ve nesne uzakligi S1 displaystyle S 1 kullanilarak basit bir denklem ile cismin goruntusunun nerede oldugu belirlenebilir 1S1 1S2 1f displaystyle frac 1 S 1 frac 1 S 2 frac 1 f Bu denklemde S2 displaystyle S 2 goruntunun mesafesini ifade eder ve goruntu ile nesne ayni tarafta ise negatif farkli tarafta ise pozitif kabul edilir Odak uzakligi f displaystyle f konkav merceklerde negatif alinir Ince kenarli mercek semasal gosterimi Paralel gelen isinlar ince kenarli konveks mercek tarafindan mercegin uzak tarafinda odaklandirilarak bir odak uzakligi mesafede ters bir sekilde gercek goruntuye donusturulurler Sonlu bir mesafedeki nesneden gelen isinlar odak noktasindan daha ote bir noktada odaklanirlar nesne mercege yaklastikca goruntu mercekten uzaklasir Kalin kenarli konkav merceklerde paralel gelen isinlar mercekten gectikten sonra mercekten bir odak uzunlugu mesafede paralel isinlarin geldigi mercek tarafindaki duz bir sanal goruntuden kaynaklanmiscasina dagilirlar Sonlu mesafedeki bir nesneden gelen isinlar mercege odak noktasindan daha yakin nesne ile ayni tarafta olan bir sanal goruntu ile iliskilendirilirler Nesne mercege yaklastikca sanal goruntu de mercege yaklasir Ayni sekilde bir mercegin buyutmesi ise asagida gosterildigi sekildedir M S2S1 ff S1 displaystyle M frac S 2 S 1 frac f f S 1 Bu formuldeki eksi bir kongrede alinan karara gore pozitif ise duz negatif ise ters nesneleri belirtir Aynalara benzer olarak tek mercek ile olusmus goruntuler duz ise sanal ters ise gercek goruntulerdir Merceklerde odagi ve goruntuyu bozan optik aberasyonlar gozlemlenebilmektedir Bu aberasyonlar sapinclar geometrik kusurlardan ya da isigin degisik dalga boylari nedeniyle ortaya cikan kirinim indeksi degisiminden kromatik aberasyon kaynaklanabilmektedir Modern optik20 yuzyilda populer oldu Optik bilimi ve muhendislik alanlarinda kullanilmakta Bu alanda optik biliminin elektromanyetik ya da isik kuantumu ile ilgilidir ama diger konularda dahil edilebilir Modern optigin onemli bir alt dali olan kuantum optigi ozellikle isik kuantumunun mekanik ozellikleri ile ilgilenir Kuantum optigi sadece teorik degildir lazer gibi bazi modern cihazlarin kuantum mekanigine bagli calisma prensipleri vardir Photomultipliers ve channeltron gibi isik dedektorleri bireysel fotonlara yanit verir CCDs gibi elektronik goruntu sensorleri bireysel foton cekim olaylarinin goruntu istatisliklerini sergiler Cok Isik yayan diyotlar ve fotovoltaik hucreler kuantum mekanigi olmadan anlasilamaz Bu cihazlarin calismasi kuantum optiginden genellikle kuantum elektronigi ile ortusmektedir Ozel optik arastirma alanlari isigin kristal optik ve metamaterials gibi ozel malzemeler ile nasil etkilesimde bulundugu hakkinda calismalar icerir Diger arastirmalar tekil optik goruntuleme olmayan optik dogrusal olmayan optik istatistiksel optik ve radyometri gibi elektromanyetik dalgalarin fenomenolojine odaklanir Bu gun saf bilim optigine optik bilimi veya optik fizigini optik muhendisliginden ayirt etmek gerekir bunlara optik bilimleri denir Taninmis alt basliklarla optik muhendisligi lens tasarimi imalat ve test optik bilesenleri ve goruntu isleme gibi pratik uygulamalar ile aydinlatma muhendisligi fotonik ve optoelektronik icerir Kaynakca a b McGraw Hill Encyclopedia of Science and Technology 5 bas McGraw Hill 1993 World s oldest telescope BBC News 1 Temmuz 1999 1 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2014 Ingilizce a b T F Hoad 1996 The Concise Oxford Dictionary of English Etymology ISBN 0 19 283098 8 A History of The Eye stanford edu 1 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2014 Ingilizce T L Heath 2003 A manual of greek mathematics Courier Dover Publications ss 181 182 ISBN 0 486 43231 9 William R Uttal 1983 Visual Form Detection in 3 Dimensional Space Psychology Press ss 25 ISBN 978 0 89859 289 4 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2014 Ingilizce Oklid 1999 Elaheh Kheirandish Ed Oklid in Optik kitabinin Arapca kopyasi Kitab Uqlidis fi ikhtilaf al manaẓir New York Springer ISBN 0 387 98523 9 Batlamyus 1996 A Mark Smith Ed Ptolemy s theory of visual perception Batlamyus unOptikkitabinin eklemelerle Ingilizce cevirisi DIANE Publishing ISBN 0 87169 862 5 Adamson Peter 2006 Al Kindi and the reception of Greek philosophy In Adamson Peter Taylor R The Cambridge companion to Arabic philosophy Cambridge University Press p 45 ISBN 978 0 521 52069 0 a b Rashed Roshdi 1990 A pioneer in anaclastics Ibn Sahl on burning mirrors and lenses Isis 81 3 ss 464 491 doi 10 1086 355456 JSTOR 233423 A I Sabra and J P Hogendijk 2003 The Enterprise of Science in Islam New Perspectives MIT Press ss 85 118 ISBN 0 262 19482 1 OCLC 237875424 G Hatfield 1996 Was the Scientific Revolution Really a Revolution in Science F J Ragep P Sally S J Livesey Ed Tradition Transmission Transformation Proceedings of Two Conferences on Pre modern Science held at the University of Oklahoma Brill Publishers s 500 ISBN 9004101195 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2014 KB1 bakim Birden fazla ad editor listesi link Nader El Bizri 2005 A Philosophical Perspective on Alhazen s Optics Arabic Sciences and Philosophy Cilt 15 ss 189 218 doi 10 1017 S0957423905000172 Nader El Bizri 2007 In Defence of the Sovereignty of Philosophy al Baghdadi s Critique of Ibn al Haytham s Geometrisation of Place Arabic Sciences and Philosophy Cilt 17 ss 57 80 doi 10 1017 S0957423907000367 G Simon 2006 The Gaze in Ibn al Haytham The Medieval History Journal Cilt 9 s 89 doi 10 1177 097194580500900105 Ian P Howard Brian J Rogers 1995 Binocular Vision and Stereopsis Oxford University Press s 7 ISBN 978 0 19 508476 4 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2014 Elena Agazzi Enrico Giannetto Franco Giudice 2010 Representing Light Across Arts and Sciences Theories and Practices V amp R unipress GmbH s 42 ISBN 978 3 89971 735 8 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2014 Lindberg D C 1976 Theories of Vision from al Kindi to Kepler Chicago Univ of Chicago Pr ss 94 99 Vincent Ilardi 2007 Renaissance Vision from Spectacles to Telescopes Philadelphia PA American Philosophical Society ss 4 5 ISBN 9780871692597 Helden Al Van The Galileo Project Galileo rice edu 2 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2014 Henry C King 2003 The History of the Telescope Courier Dover Publications s 27 ISBN 978 0 486 43265 6 9 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2014 Paul S Agutter Denys N Wheatley 2008 Thinking about Life The History and Philosophy of Biology and Other Sciences Springer s 17 ISBN 978 1 4020 8865 0 9 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2014 Vincent Ilardi 2007 Renaissance Vision from Spectacles to Telescopes American Philosophical Society s 210 ISBN 978 0 87169 259 7 9 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2014 Time Line Nobel Foundation 9 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2014 Fred Watson 2007 Stargazer The Life and Times of the Telescope Allen amp Unwin s 55 ISBN 978 1 74175 383 7 9 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2014 Vincent Ilardi 2007 Renaissance Vision from Spectacles to Telescopes American Philosophical Society s 244 ISBN 978 0 87169 259 7 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2014 Casper Max 1993 Kepler Courier Dover Publications ss 198 202 ISBN 0486676056 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2014 a b A I Sabra 1981 Theories of light from Descartes to Newton CUP Archive ISBN 0 521 28436 8 W F Magie 1935 A Source Book in Physics Harvard University Press s 309 J C Maxwell 1865 Philosophical Transactions of the Royal Society of London Cilt 155 s 459 Bibcode 1865RSPT 155 459C doi 10 1098 rstl 1865 0008 Planck in kuantumun karmasikligina entelektuel yaklasimi katidir cunku Planck kuantum etkilerini tam anlamiyla kabul etmemistir Kragh H 1 Aralik 2000 Max Planck the reluctant revolutionary Physics World 30 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2014 Einstein A 1967 On a heuristic viewpoint concerning the production and transformation of light Ter Haar D Ed The Old Quantum Theory PDF Pergamon ss 91 107 Erisim tarihi 18 Mart 2010 olu kirik baglanti Einstein A 1905 Uber einen die Erzeugung und Verwandlung des Lichtes betreffenden heuristischen Gesichtspunkt On a heuristic viewpoint concerning the production and transformation of light Annalen der Physik Almanca 322 6 ss 132 148 Bibcode 1905AnP 322 132E doi 10 1002 andp 19053220607 Philosophical Magazine Cilt 26 Series 6 1913 ss 1 25 4 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Temmuz 2014 Bohr atom modeli ve Kovalent bagin aciklandigi makale R Feynman 1985 Chapter 1 QED The Strange Theory of Light and Matter Princeton University Press s 6 ISBN 0 691 08388 6 N Taylor 2000 LASER The inventor the Nobel laureate and the thirty year patent war New York Simon amp Schuster ISBN 0 684 83515 0 Ariel Lipson Stephen G Lipson Henry Lipson 28 Ekim 2010 Optical Physics Cambridge University Press s 48 ISBN 978 0 521 49345 1 28 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2012 Schuster Arthur 1904 An Introduction to the Theory of Optics E Arnold s 41 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Temmuz 2014 J E Greivenkamp 2004 Field Guide to Geometrical Optics SPIE Field Guides vol FG01 SPIE ss 19 20 ISBN 0 8194 5294 7 a b c d e f g h H D Young 1992 35 University Physics 8e Addison Wesley ISBN 0 201 52981 5 Marchand E W 1978 Gradient Index Optics New York Academic Press a b E Hecht 1987 Optics 2 bas Addison Wesley ISBN 0 201 11609 X Bolum 5 amp 6