El-Kereci veya Ebu Bekir bin Muhammed bin el Hüseyin el-Kereci (Arapça: الكرخي; , d. 953 - ö.1029) Cebir'i geometrik işlemlerin sınırlarından kurtararak, günümüz matematiğinde kullanılan cebirin çekirdek yapısını oluşturan 10. yüzyıl İranlı Müslüman matematikçi ve mühendisdir. Üç büyük çalışması Al-Badi' fi'l-hisab (Hesaptaki Hariküladelik), Al-Fakhri fi'l-jabr wa'l-muqabala (Cebir'deki Olağanüstülük) ve Al-Kafi fi'l-hisab (Hesaptaki Yeterlilik)'tır.
El-Kereci / Karhî | |
---|---|
El Kerecinin bir diyagramı | |
Doğum | Ebu Bekir bin Muhammed bin el Hüseyin el-Kereci 953 Bağdat, Irak |
Ölüm | 1029 |
Din | İslam |
Kariyeri | |
Dalı | Geometri |
Bağdat'ın bir banliyösü olan Karkh doğumlu olduğu rivayet edilir. Kesin olan ise hayatınının büyük bölümünü Bağdat'ta geçirmiştir. Arapça orijinal metinlerinin kaybolmuş olması nedeniyle, El-Karaji'nin adının El-Karkhī olabileceği düşünülmektedir.
Bilime Katkıları
Üstün yetenekli bir mühendis ve matematikçi olan El-Karaji'nin en büyük katkısı, bir n tam sayısı için,
şeklinde verilen bir polinomun,
şeklinde formülize edilebilen Binom Katsayıları'nın tablosu olmuştur.
El-Karaji, Binom açılımı ve Pascal Üçgeni'ni matematiksel tümevarım metodu kullanarak ispatlamıştır. Bu ispat, Milattan sonra 1000'li yıllarda El-Fakhri tarafından ortaya konacak olan ardışık bir dizilim için yapılan en eski ispatlardan biridir. Cebire yaptığı büyük katkıları dışında El-Karaji'nin, geometrinin de çeşitli alanlarında çalışmaları olmuştur. "Bina ve Yapıların Ölçümü ve Dengesi" kitabında nokta, doğru, düzlem, uzay ve açıyı tanımlamıştır.
Bağdat Yönetimi altında yaptığı resmi çalışması "Hesaptaki Yeterlilik" Bağdat'ta memurlar için bir ders kitabı niteliğindeydi. Kitapta; tam sayılar ve kesirli sayıların kareköklerinin alınması ve alan ve hacim hesaplamaları yer alıyordu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2015.
- Encyclopedia Britannica Online. History of the Arabs (Tenth Edition), Phillip K. Hitti
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
El Kereci veya Ebu Bekir bin Muhammed bin el Huseyin el Kereci Arapca الكرخي d 953 o 1029 Cebir i geometrik islemlerin sinirlarindan kurtararak gunumuz matematiginde kullanilan cebirin cekirdek yapisini olusturan 10 yuzyil Iranli Musluman matematikci ve muhendisdir Uc buyuk calismasi Al Badi fi l hisab Hesaptaki Harikuladelik Al Fakhri fi l jabr wa l muqabala Cebir deki Olaganustuluk ve Al Kafi fi l hisab Hesaptaki Yeterlilik tir El Kereci KarhiEl Kerecinin bir diyagramiDogumEbu Bekir bin Muhammed bin el Huseyin el Kereci 953 Bagdat IrakOlum1029DinIslamKariyeriDaliGeometri Bagdat in bir banliyosu olan Karkh dogumlu oldugu rivayet edilir Kesin olan ise hayatininin buyuk bolumunu Bagdat ta gecirmistir Arapca orijinal metinlerinin kaybolmus olmasi nedeniyle El Karaji nin adinin El Karkhi olabilecegi dusunulmektedir Bilime KatkilariUstun yetenekli bir muhendis ve matematikci olan El Karaji nin en buyuk katkisi bir n tam sayisi icin a b n k 0n nk akbn k displaystyle a b n sum k 0 n n choose k a k b n k seklinde verilen bir polinomun nm n 1m 1 n 1m displaystyle n choose m n 1 choose m 1 n 1 choose m seklinde formulize edilebilen Binom Katsayilari nin tablosu olmustur El Karaji Binom acilimi ve Pascal Ucgeni ni matematiksel tumevarim metodu kullanarak ispatlamistir Bu ispat Milattan sonra 1000 li yillarda El Fakhri tarafindan ortaya konacak olan ardisik bir dizilim icin yapilan en eski ispatlardan biridir Cebire yaptigi buyuk katkilari disinda El Karaji nin geometrinin de cesitli alanlarinda calismalari olmustur Bina ve Yapilarin Olcumu ve Dengesi kitabinda nokta dogru duzlem uzay ve aciyi tanimlamistir Bagdat Yonetimi altinda yaptigi resmi calismasi Hesaptaki Yeterlilik Bagdat ta memurlar icin bir ders kitabi niteligindeydi Kitapta tam sayilar ve kesirli sayilarin karekoklerinin alinmasi ve alan ve hacim hesaplamalari yer aliyordu Ayrica bakinizBinom acilimi Pascal ucgeni Omer HayyamKaynakca Arsivlenmis kopya 24 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2015 Encyclopedia Britannica Online History of the Arabs Tenth Edition Phillip K Hitti