Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kızıl kurt (Canis rufus, hatalı adlandırılması ile Canis niger), köpekgiller (Canidae) familyasından Kuzey Amerika'da yaygın olan bir Canis türü. Bayağı kurt ile çok yakın akrabadır.
| Kızıl kurt | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||||||
 Kritik tehlikede (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||||||
 Tehlikede () | |||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Üçlü adlandırma | |||||||||||||||||||||
| Canis lupus rufus Audubon & , 1851 | |||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||
| Dağılımı | |||||||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Özellikleri
Kuzey Amerika'da bayağı kurdu bu kurttan daha iyi ayırt edebilmek için bayağı kurda "Gray Wolf" (Boz kurt) denir. Kızıl kurt ondan daha küçüktür. Uzunluk 80 cm (+ 35 cm kuyruk), ayakta dururken 75 cm boy ve 25 kg ağırlık ortalama ölçüleridir. Erkekler dişilerden %10 civarında daha büyük olurlar.
Aynı gri kurtların hep gri renk olmadığı gibi kızıl kurtlar da hep kızıl renk olmazlar. Çoğunlukla tarçın kırmızısı renklileri görülür ama bej-gri ve siyahımsı renklilerine de rastlanılır. Bu demektir ki; sırf renge bakılarak kızıl ve gri kurdu birbirinden ayırt etmek güvenilir bir ipucu değildir. Bu yüzden kızıl kurdun çok daha zarif olan vücut yapısına dikkat etmek gerek. Ayrıca kızıl kurdun ağzı daha ince ve kulakları biraz daha büyük olur.
Yayılımı ve yaşam alanı
Kızıl kurt eskiden ABD'nin tüm Güneydoğusunda yaygındı. Aşırı avlama sonucu 1980 yılına kadar neredeyse tamamen ortadan kaybolmuş ve sadece Teksas ve Louisiana eyaletlerinde az miktarda kalmıştı. Günümüzde artık tekrar yayılması için çaba gösterilmektedir.
Aşırı avlanmanın diğer bir neticesi olarak kızıl kurtlar yaşam alanlarını değiştirip insanların ulaşamadığı bataklıklarda ve insanların uğramadığı dağlık bölgelerde yaşamaya başlamışlardır. Eskiden daha çok ormanlarda ve kırlarda rastlanırdı.
Yaşam şekli
Kızıl kurt, bayağı kurttan daha küçük olduğu için avladığı hayvanlarda daha küçüktür. En çok rakunlar, tavşanlar ve kemiriciler ile beslenir. Geyik gibi büyük hayvanlara ancak hasta ya da yaralı oldukları zaman saldırmaya cesaret eder. Ayrıca leş ile de beslenir.
Geceleri sürü halinde ava çıkarlar. Sürünün başı bir alfa çiftidir. Bu çiftin dışında sürünün hiçbir üyesi yavru yapmaz. Bir gebelikte 3-12 adet yavru dünyaya gelir. Kızıl kurdun ulumasıda bayağı kurtta olduğundan farklıdır. Uluması daha sessizdir.
Sınıflandırılması hakkında tartışmalar
Kızıl kurdun gerçekten ayrı bir tür olup olmadığı hakkında farklı fikirler vardır. Uzun süre kurdun bir alt türü olarak sınıflandırılmıştır. 1968 yılında ilk kez bir zoolojik kitapta (J.L. Paradiso, "Canids recently collected in east Texas, with comments on the taxonomy of the red wolf") ayrı bir tür olarak tarif edilmiş ve bu fikir birçok diğer bilimciler tarafından doğru bulunmuştur.
1991 yılında yapılan genetik araştırmalar ama kızıl kurdun hem bayağı kurttan hem de kır kurdundan gen özellikleri taşıdığı ortaya çıkarmıştır. Bu yüzden bazı bilimciler kızıl kurdun, kurt ile kır kurdu karışımından oluşmuş bir melez olduğunu savunmaya başlamışlardır.
Diğer bir teze göre kızıl kurtlar, sayıları çok azaldığı ve bu yüzden uygun bir eş bulamadıkları için, kurt ve kır kurtları ile çiftleşmek zorunda kalmışlar ve bu yüzden bu türlerin genlerini taşımaya başlamışlardır.
Kaynakça
- ^ Nowak, Ronald M. (2002). "The Original Status of Wolves in Eastern North America". Southeastern Naturalist. 1 (2): 95-130. doi:10.1656/1528-7092(2002)001[0095:TOSOWI]2.0.CO;2.
- ^ Audubon, J.; Bachman J. (1851). The Vivaparous Quadrupeds of North America. 2. New York, NY: New York, V.G. Audubon. s. 240.
- ^ Phillips, M. (2018). "Canis rufus". : e.T3747A119741683. doi:10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T3747A119741683.en. 9 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
- ^ a b c Goldman, E. A. (1937). "The wolves of North America". Journal of Mammalogy. 18 (1): 37-45. doi:10.2307/1374306. JSTOR 1374306.
Dış bağlantılar
- ARKive kızıl kurt (Canis rufus) fotoğrafları[]
Bu şablon nesli tükenmiş türleri içermemektedir.
| İri kulaklı tilki | İri kulaklı tilki (O. megalotis) |
|---|---|
| Urocyon | Boz tilki (U. cinereoargenteus) • Ada boz tilkisi (U. littoralis) |
| Vulpes | Kızıl tilki (V. vulpes) • Bengal tilkisi (V. bengalensis) • Afgan tilkisi (V. cana) • Güney Afrika tilkisi (V. chama) • Karsak (V. corsac) • Tibet tilkisi (V. ferrilata) • Kutup tilkisi (V. lagopus) • Cüce tilki (V. macrotis) • Soluk tilki (V. pallida) • Kum tilkisi (V. rueppelli) • Ova tilkisi (V. velox) • Çöl tilkisi (V. zerda) |
| Kısa kulaklı tilki | Kısa kulaklı tilki (A. microtis) |
|---|---|
| Canis | Kurt (C. lupus) • Kızıl kurt (C. rufus) • Kır kurdu (C. latrans) • Altın çakal (C. aureus) • Kara sırtlı çakal (C. mesomelas) • Çizgili çakal (C. adustus) • Habeş kurdu (C. simensis) |
| Yengeç yiyen tilki | Yengeç yiyen tilki (C. thous) |
| Yeleli kurt | Yeleli kurt (C. brachyurus) |
| Asya yaban köpeği | Asya yaban köpeği (C. alpinus) |
| Falkland tilkisi | Falkland tilkisi (D. australis) |
| Afrika yaban köpeği | Afrika yaban köpeği (L. pictus) |
| Rakun köpeği | Rakun köpeği (N. procyonoides) |
| Pseudalopex | And tilkisi (P. culpaeus) • Arjantin gri tilkisi (P. griseus) • Darwin tilkisi (P. fulvipes) • Pampa tilkisi (P. gymnocercus) • Peru çöl tilkisi (P. sechurae) • Brezilya dövüş tilkisi (P. vetulus) |
| Çalı köpeği | Çalı köpeği (S. venaticus) |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kizil kurt Canis rufus hatali adlandirilmasi ile Canis niger kopekgiller Canidae familyasindan Kuzey Amerika da yaygin olan bir Canis turu Bayagi kurt ile cok yakin akrabadir Kizil kurt Yasadigi donem araligi 0 0117 0 myo Holosen Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgN Korunma durumuKritik tehlikede IUCN 3 1 Tehlikede Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim CarnivoraFamilya CanidaeOymak CaniniAlt oymak CaninaCins CanisTur C lupusAlt tur C l rufusUclu adlandirmaCanis lupus rufusAudubon amp 1851DagilimiSinonimler C r floridanis C r gregoryi C r rufusKosan Kizil kurtOzellikleriKuzey Amerika da bayagi kurdu bu kurttan daha iyi ayirt edebilmek icin bayagi kurda Gray Wolf Boz kurt denir Kizil kurt ondan daha kucuktur Uzunluk 80 cm 35 cm kuyruk ayakta dururken 75 cm boy ve 25 kg agirlik ortalama olculeridir Erkekler disilerden 10 civarinda daha buyuk olurlar Ayni gri kurtlarin hep gri renk olmadigi gibi kizil kurtlar da hep kizil renk olmazlar Cogunlukla tarcin kirmizisi renklileri gorulur ama bej gri ve siyahimsi renklilerine de rastlanilir Bu demektir ki sirf renge bakilarak kizil ve gri kurdu birbirinden ayirt etmek guvenilir bir ipucu degildir Bu yuzden kizil kurdun cok daha zarif olan vucut yapisina dikkat etmek gerek Ayrica kizil kurdun agzi daha ince ve kulaklari biraz daha buyuk olur Yayilimi ve yasam alaniKizil kurt eskiden ABD nin tum Guneydogusunda yaygindi Asiri avlama sonucu 1980 yilina kadar neredeyse tamamen ortadan kaybolmus ve sadece Teksas ve Louisiana eyaletlerinde az miktarda kalmisti Gunumuzde artik tekrar yayilmasi icin caba gosterilmektedir Asiri avlanmanin diger bir neticesi olarak kizil kurtlar yasam alanlarini degistirip insanlarin ulasamadigi batakliklarda ve insanlarin ugramadigi daglik bolgelerde yasamaya baslamislardir Eskiden daha cok ormanlarda ve kirlarda rastlanirdi Yasam sekliKizil kurt bayagi kurttan daha kucuk oldugu icin avladigi hayvanlarda daha kucuktur En cok rakunlar tavsanlar ve kemiriciler ile beslenir Geyik gibi buyuk hayvanlara ancak hasta ya da yarali olduklari zaman saldirmaya cesaret eder Ayrica les ile de beslenir Geceleri suru halinde ava cikarlar Surunun basi bir alfa ciftidir Bu ciftin disinda surunun hicbir uyesi yavru yapmaz Bir gebelikte 3 12 adet yavru dunyaya gelir Kizil kurdun ulumasida bayagi kurtta oldugundan farklidir Ulumasi daha sessizdir Siniflandirilmasi hakkinda tartismalarKizil kurdun gercekten ayri bir tur olup olmadigi hakkinda farkli fikirler vardir Uzun sure kurdun bir alt turu olarak siniflandirilmistir 1968 yilinda ilk kez bir zoolojik kitapta J L Paradiso Canids recently collected in east Texas with comments on the taxonomy of the red wolf ayri bir tur olarak tarif edilmis ve bu fikir bircok diger bilimciler tarafindan dogru bulunmustur 1991 yilinda yapilan genetik arastirmalar ama kizil kurdun hem bayagi kurttan hem de kir kurdundan gen ozellikleri tasidigi ortaya cikarmistir Bu yuzden bazi bilimciler kizil kurdun kurt ile kir kurdu karisimindan olusmus bir melez oldugunu savunmaya baslamislardir Diger bir teze gore kizil kurtlar sayilari cok azaldigi ve bu yuzden uygun bir es bulamadiklari icin kurt ve kir kurtlari ile ciftlesmek zorunda kalmislar ve bu yuzden bu turlerin genlerini tasimaya baslamislardir Kaynakca Nowak Ronald M 2002 The Original Status of Wolves in Eastern North America Southeastern Naturalist 1 2 95 130 doi 10 1656 1528 7092 2002 001 0095 TOSOWI 2 0 CO 2 Audubon J Bachman J 1851 The Vivaparous Quadrupeds of North America 2 New York NY New York V G Audubon s 240 Phillips M 2018 Canis rufus e T3747A119741683 doi 10 2305 IUCN UK 2018 2 RLTS T3747A119741683 en 9 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2019 Arsivlenmis kopya 6 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2021 a b c Goldman E A 1937 The wolves of North America Journal of Mammalogy 18 1 37 45 doi 10 2307 1374306 JSTOR 1374306 Dis baglantilarARKive kizil kurt Canis rufus fotograflari olu kirik baglanti Familya Kopekgiller Canidae Bu sablon nesli tukenmis turleri icermemektedir Oymak Asil tilkiler Vulpini Iri kulakli tilki Iri kulakli tilki O megalotis Urocyon Boz tilki U cinereoargenteus Ada boz tilkisi U littoralis Vulpes Kizil tilki V vulpes Bengal tilkisi V bengalensis Afgan tilkisi V cana Guney Afrika tilkisi V chama Karsak V corsac Tibet tilkisi V ferrilata Kutup tilkisi V lagopus Cuce tilki V macrotis Soluk tilki V pallida Kum tilkisi V rueppelli Ova tilkisi V velox Col tilkisi V zerda Oymak Asil kopekler Canini Kisa kulakli tilki Kisa kulakli tilki A microtis Canis Kurt C lupus Kizil kurt C rufus Kir kurdu C latrans Altin cakal C aureus Kara sirtli cakal C mesomelas Cizgili cakal C adustus Habes kurdu C simensis Yengec yiyen tilki Yengec yiyen tilki C thous Yeleli kurt Yeleli kurt C brachyurus Asya yaban kopegi Asya yaban kopegi C alpinus Falkland tilkisi Falkland tilkisi D australis Afrika yaban kopegi Afrika yaban kopegi L pictus Rakun kopegi Rakun kopegi N procyonoides Pseudalopex And tilkisi P culpaeus Arjantin gri tilkisi P griseus Darwin tilkisi P fulvipes Pampa tilkisi P gymnocercus Peru col tilkisi P sechurae Brezilya dovus tilkisi P vetulus Cali kopegi Cali kopegi S venaticus