Fausto de Elhuyar (d. 11 Ekim 1755 - ö. 6 Şubat 1833), İspanyol kimyagerdir. 1783'te kardeşi ile birlikte tungsteni ilk izole eden kişi olarak tanınır. İspanya Kralı'nın imtiyazı altında, México City'deki düzenlemekten sorumluydu ve dolayısıyla " " olarak bilinen Maden Sarayı adlı mimari bir yapının inşasından sorumluydu. Elhuyar, Meksika'daki İspanyol yerleşimcilerin çoğunun sınır dışı edildiği Meksika Bağımsızlık Savaşı'nın ardından Meksika'yı terk etmiştir.
Fausto Elhuyar | |
---|---|
![]() Fausto Elhuyar | |
Doğum | 11 Ekim 1755 Logroño, İspanya |
Ölüm | 6 Şubat 1833 (77 yaşında) Madrid, İspanya |
Milliyet | İspanyol |
Tanınma nedeni | Tungsten'i ilk izole eden kişi |
Kariyeri | |
Dalı | Kimya |
Hayatı
Fransa'nın kentinden gelen Bask asıllı Fransız bir ailenin oğlu olarak Logroño, La Rioja, İspanya'da doğdu.
Elhúyar, 1773 ile 1777 yılları arasında Paris'te kardeşi 'la birlikte tıp, cerrahi ve kimyanın yanı sıra matematik, fizik ve doğa tarihi okudu. Mezun olduktan sonra İspanya'ya döndü ve burada özellikle ikamet ettiği Bask Bölgesi ve Navarre'da mineraloji alanında çalıştı. 1781'de aydınlanmış bir kurum olan Real Sociedad Bascongada de Amigos del País'in (Kraliyet Bask Ülke Dostları Derneği ) bir üyesi olarak atandı ve bu kurum sayesinde her ikisinin de merkezi olan 'da mineraloji ve metalurji profesörü olarak ders vermeye başladı. Vascongada Topluluğu ve Vergara Üniversitesi (günümüzde ile birleşti). Bu yıllarda mineraller, bunları çıkarma ve saflaştırma yolları vb. hakkında çok sayıda makale ve dosya yayınladı ve bu da onu Avrupa çapında konunun en iyi uzmanlarından biri olarak üne kavuşturdu. 1780 yılında Vergara'daki Laboratorium Chemicum'da, platini ilk saflaştıran kişi olan ile birlikte çalışmaya başladı. Birkaç ay sonra, kardeşi Juan José ile birlikte tungsteni keşfeden ve izole eden ilk kişi oldu. Ayrıca Segovia'daki Ulusal Laboratuvarı yöneten İspanya Kralı IV. Charles'ın hizmetinde olan ünlü Fransız kimyager Joseph-Louis Proust ile de işbirliği yaptı.
1783'te metalurji ve maden makineleri üzerine dersler verdiği Freiberg Maden Okulu gibi birçok Avrupa üniversitesini ziyaret etti; 'la işbirliği yaptığı Uppsala Üniversitesi ve Elhúyar'ın tungsten keşfini duyuran Carl Wilhelm Scheele'yi ziyaret etti ve bir nedenden dolayı keşfi kendisinin yaptığına inanılıyor.
İspanya'ya döndükten sonra 1785'te profesörlükten vazgeçti ve Temmuz 1786'da Meksika'daki Madenlerin Genel Müdürü olarak atandı. Yeni ofisine gitmeden önce, Born'un gümüş rafine etme yöntemini incelemek için 1786'dan 1788'e kadar tekrar Avrupa'yı gezdi. Bu gezi sırasında 1787 yılında Viyana'da Joan Raab ile evlendi. Sonraki otuz üç yıl boyunca, Maden Okulu'nun (1 Ocak 1792) kurulduğu ve Elhuyar'ın ilk müdürü olduğu Mexico City'de yaşadı. Görev süresi boyunca, 1813'te tamamlanan ve İspanyol Amerikan neoklasizminin mücevherlerinden biri olarak kabul edilen bu kurumun merkezi olan Palacio de Minería'nın inşasını görevlendirdi ve yönetti. Ayrıca Meksika'nın mevcut Kraliyet Madenlerinden birkaçını ziyaret etti ve iyileştirdi; yeni işletme yöntemlerinin getirilmesi nedeniyle üretkenliklerini önemli ölçüde artırdı. Yeni İspanya'da bulunduğu süre boyunca Alexander von Humboldt'a ve o zamanlar Meksika'da bulunan diğer madencilik uzmanlarına yardım etti ve Humboldt'un Yeni İspanya Krallığı hakkındaki Siyasi makalesindeki madencilikle ilgili bölümünün istatistik ve içgörülerle dolu olmasına izin verdi.
Meksika'nın bağımsızlığından sonra İspanya'ya döndü ve burada modern madencilik yöntemlerindeki geniş deneyimi nedeniyle 1822'de Maden Bakanı olarak atandı ve Almadén, Guadalcanal ve Río Tinto'daki madenlerin modern madenciliğini denetledi. Bakanlığından ayrıldıktan sonra yeniden Maden Genel Müdürü olarak atandı ve 6 Ocak 1833'te Madrid'deki ölümüne kadar kimya alanındaki araştırma faaliyetlerine bu görevden devam etti.
Daha fazla okuma
- Eyles, Joan M. "Fausto de Elhuyar (1755–1833), İspanyol maden jeologu". Jeoloji Dergisi 93(2)1956, s. 175–80. http://geolmag.geoscienceworld.org/cgi/content/abstract/93/2/175 . doi =10.1017/S0016756800066486
- Merhaba, Walter. Yeni İspanya Madencilik Birliği ve Genel Mahkemesi, 1770–1821 . 1949.
- Whitaker, Arthur P. "Elhuyar Madencilik Görevleri ve Aydınlanma", Hispanic American Historical Review 31, no. 4(1951):557–585.
Kaynakça
- ^ , The First America: The Spanish Monarchy, Creole Patriots, and the Liberal State, 1492–1867. Cambridge: Cambridge University Press 1991, p. 527.
- ^ Kendall W. Brown, "Fausto de Elhuyar y Zúbice" in Encyclopedia of Latin American History and Culture, vol. 2, p. 486. New York: Charles Scribner's Sons 1996.
Dış bağlantılar
- Fausto de Elhuyar Katolik Ansiklopedisi'nde
- Schufle, Joseph A. (1975). "Juan Jose D'Elhuyar, Discoverer of Tungsten". Journal of Chemical Education. 52 (5): 325. Bibcode:1975JChEd..52..325S. doi:10.1021/ed052p325.1.
- Freg, A. A. Y. (1939). "D. Fausto de Elhuyar y de Zubice". Revista de Historia de América (6): 75-96. JSTOR 20135982.
- Whitaker, A. P. (1940). "More about Fausto de Elhuyar". Revista de Historia de América (10): 125-130. JSTOR 20136271.
- (PDF). 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- Fausto Delhuyar. Polymath Sanal Kütüphanesi, Fundación Ignacio Larramendi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fausto de Elhuyar d 11 Ekim 1755 o 6 Subat 1833 Ispanyol kimyagerdir 1783 te kardesi ile birlikte tungsteni ilk izole eden kisi olarak taninir Ispanya Krali nin imtiyazi altinda Mexico City deki duzenlemekten sorumluydu ve dolayisiyla olarak bilinen Maden Sarayi adli mimari bir yapinin insasindan sorumluydu Elhuyar Meksika daki Ispanyol yerlesimcilerin cogunun sinir disi edildigi Meksika Bagimsizlik Savasi nin ardindan Meksika yi terk etmistir Fausto ElhuyarFausto ElhuyarDogum11 Ekim 1755 1755 10 11 Logrono IspanyaOlum6 Subat 1833 77 yasinda Madrid IspanyaMilliyetIspanyolTaninma nedeniTungsten i ilk izole eden kisiKariyeriDaliKimyaHayatiFransa nin kentinden gelen Bask asilli Fransiz bir ailenin oglu olarak Logrono La Rioja Ispanya da dogdu Elhuyar 1773 ile 1777 yillari arasinda Paris te kardesi la birlikte tip cerrahi ve kimyanin yani sira matematik fizik ve doga tarihi okudu Mezun olduktan sonra Ispanya ya dondu ve burada ozellikle ikamet ettigi Bask Bolgesi ve Navarre da mineraloji alaninda calisti 1781 de aydinlanmis bir kurum olan Real Sociedad Bascongada de Amigos del Pais in Kraliyet Bask Ulke Dostlari Dernegi bir uyesi olarak atandi ve bu kurum sayesinde her ikisinin de merkezi olan da mineraloji ve metalurji profesoru olarak ders vermeye basladi Vascongada Toplulugu ve Vergara Universitesi gunumuzde ile birlesti Bu yillarda mineraller bunlari cikarma ve saflastirma yollari vb hakkinda cok sayida makale ve dosya yayinladi ve bu da onu Avrupa capinda konunun en iyi uzmanlarindan biri olarak une kavusturdu 1780 yilinda Vergara daki Laboratorium Chemicum da platini ilk saflastiran kisi olan ile birlikte calismaya basladi Birkac ay sonra kardesi Juan Jose ile birlikte tungsteni kesfeden ve izole eden ilk kisi oldu Ayrica Segovia daki Ulusal Laboratuvari yoneten Ispanya Krali IV Charles in hizmetinde olan unlu Fransiz kimyager Joseph Louis Proust ile de isbirligi yapti 1783 te metalurji ve maden makineleri uzerine dersler verdigi Freiberg Maden Okulu gibi bircok Avrupa universitesini ziyaret etti la isbirligi yaptigi Uppsala Universitesi ve Elhuyar in tungsten kesfini duyuran Carl Wilhelm Scheele yi ziyaret etti ve bir nedenden dolayi kesfi kendisinin yaptigina inaniliyor Ispanya ya dondukten sonra 1785 te profesorlukten vazgecti ve Temmuz 1786 da Meksika daki Madenlerin Genel Muduru olarak atandi Yeni ofisine gitmeden once Born un gumus rafine etme yontemini incelemek icin 1786 dan 1788 e kadar tekrar Avrupa yi gezdi Bu gezi sirasinda 1787 yilinda Viyana da Joan Raab ile evlendi Sonraki otuz uc yil boyunca Maden Okulu nun 1 Ocak 1792 kuruldugu ve Elhuyar in ilk muduru oldugu Mexico City de yasadi Gorev suresi boyunca 1813 te tamamlanan ve Ispanyol Amerikan neoklasizminin mucevherlerinden biri olarak kabul edilen bu kurumun merkezi olan Palacio de Mineria nin insasini gorevlendirdi ve yonetti Ayrica Meksika nin mevcut Kraliyet Madenlerinden birkacini ziyaret etti ve iyilestirdi yeni isletme yontemlerinin getirilmesi nedeniyle uretkenliklerini onemli olcude artirdi Yeni Ispanya da bulundugu sure boyunca Alexander von Humboldt a ve o zamanlar Meksika da bulunan diger madencilik uzmanlarina yardim etti ve Humboldt un Yeni Ispanya Kralligi hakkindaki Siyasi makalesindeki madencilikle ilgili bolumunun istatistik ve icgorulerle dolu olmasina izin verdi Meksika nin bagimsizligindan sonra Ispanya ya dondu ve burada modern madencilik yontemlerindeki genis deneyimi nedeniyle 1822 de Maden Bakani olarak atandi ve Almaden Guadalcanal ve Rio Tinto daki madenlerin modern madenciligini denetledi Bakanligindan ayrildiktan sonra yeniden Maden Genel Muduru olarak atandi ve 6 Ocak 1833 te Madrid deki olumune kadar kimya alanindaki arastirma faaliyetlerine bu gorevden devam etti Daha fazla okumaEyles Joan M Fausto de Elhuyar 1755 1833 Ispanyol maden jeologu Jeoloji Dergisi 93 2 1956 s 175 80 http geolmag geoscienceworld org cgi content abstract 93 2 175 doi 10 1017 S0016756800066486 Merhaba Walter Yeni Ispanya Madencilik Birligi ve Genel Mahkemesi 1770 1821 1949 Whitaker Arthur P Elhuyar Madencilik Gorevleri ve Aydinlanma Hispanic American Historical Review 31 no 4 1951 557 585 Kaynakca The First America The Spanish Monarchy Creole Patriots and the Liberal State 1492 1867 Cambridge Cambridge University Press 1991 p 527 Kendall W Brown Fausto de Elhuyar y Zubice in Encyclopedia of Latin American History and Culture vol 2 p 486 New York Charles Scribner s Sons 1996 Dis baglantilarFausto de Elhuyar Katolik Ansiklopedisi nde Schufle Joseph A 1975 Juan Jose D Elhuyar Discoverer of Tungsten Journal of Chemical Education 52 5 325 Bibcode 1975JChEd 52 325S doi 10 1021 ed052p325 1 Freg A A Y 1939 D Fausto de Elhuyar y de Zubice Revista de Historia de America 6 75 96 JSTOR 20135982 Whitaker A P 1940 More about Fausto de Elhuyar Revista de Historia de America 10 125 130 JSTOR 20136271 PDF 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Fausto Delhuyar Polymath Sanal Kutuphanesi Fundacion Ignacio Larramendi