Paleolitik diyet (diğer adlarıyla Mağara adamı diyeti, Taş devri diyeti veya Avcı-toplayıcı diyeti), modern yiyecekler dahilinde olmak üzere Paleolitik çağında yaşayan insanların yediği yabani bitkiler ve hayvanlar ile beslenmekten oluşur. Diyetin en önemli unsurlardan bir tanesi Paleolitik zamanında bulunmayan yiyeceklerden uzak durmaktır. Örneğin, işlenmiş hayvansal gıdalar (tereyağ, süt, yoğurt, vb.), buğday ürünleri, baklagiller, rafine yağlar (sebze yağı, mısır yağı, kanola yağı, margarin, vb.) ve rafine şeker bunlardan bazılarıdır. Paleolitik diyeti 2010 yılından sonra, 21. yüzyılın moda diyeti haline gelmiştir. Ancak, her yeni çıkan diyet gibi Paleolitik diyeti de eleştiren diyetisyenler ve doktorlar var.
Tarihi
Kısaca Paleo diyeti olarak adlandırılan Paleolitik diyeti, ilk kez 1975 yılında Walter Voegtlin tarafından ortaya çıkmıştır. The Stone Age Diet adlı kitabında Voegtlin taş devri çağında insanların nasıl beslendiğini, daha az karbohidratlı gıdalar tükettiklerini ve genel olarak insanların doğal, doğada kendiliğinden var olan, gıdalarla beslenmelerinin yeterli olacağını savunuyor.
Daha sonra, 1985 yılında Boyd Eaton ve Melvin Konner meşhur tıbbı dergi New England Journal of Medicine'de "Paleolithic Nutrition — A Consideration of Its Nature and Current Implications" adlı makale yazıyorlar. Bu makalede Eaton ve Konner, insanancestoıroğlunun köklerinin 4 milyon yıl önce yaşayan, australopithecines adlı insan-öncesi atalardan gelmektedir. Bu atalardan gelen genetik yapı şu anki genetik bileşimimizi etkilemiştir. Şu ana kadar hayatta kalmamız doğal seçilim sayesinde olduğunu ve bunun ana sebebi beslenme şeklimizden kaynaklandığını savunmaktadırlar. Atalarımızın tükettiği gibi yemeklerden uzaklaştığımız için bazı insanlar da beslenme ile ilgili hastalıklarla karşılaşmaktadır.
1988 yılında, Boyd Eaton, Marjorie Shostak ve Melvin Konner'ın beraber yazdıkları The Paleolithic Prescription adlı kitap çıkmıştır. Bu kitapta Eaton, Shostak ve Konner, Paleolitik Paradigma hakkında bahsederler. Bu paradigmaya göre 2 milyon yıl önce yaşayan atalarımızın hayatlarını kendi hayatlarımıza benimseyip daha sağlıklı hayatlar yaşayabiliriz.
Bu eserler dışında 1990'lar da Paleolitik diyeti hakkında yazan birçok diyetisyen ve beslenme uzmanı vardı. Bunlardan bazıları: Staffan Lindeberg, Mark Sisson ve Arthur De Vany idi. Fakat bu zamana kadar Atkins diyeti, South Beach diyeti gibi diğer benzer diyetler Paleolitik diyeti olan ilgiyi azaltı. Paleolitik diyetin ilk popülerleşmesi Loren Cordain'in 2010 yılında yazdığı The Paleo Diet:Lose Weight and Get Healthy by Eating the Foods You Were Designed to Eat adlı kitabı ile oldu.
Diyetin kendisi
Arthur De Vany, 2011 yılında Türkçe olarak basılan İlk insan Diyeti: Taş Devrinden Sağlıklı Beslenme Sırları adlı kitabında Paleolitik diyeti hakkında besinsel bilgi vererek aynı zamanda diyet için gereken yiyecekleri ve bir aylık diyet formülü vermektedir. Bu förmülde, her gün, üç öğün için yenecek ve yenilmeyecek gıdalar olmak üzere aynı zamanda egzersiz çalışmaları ve bunların fiziksel açısından olan faydalarını açıklamaktadır.
Mesela, ilk hafta Pazartesi günü için böyle bir tablo vermektedir:
Pazartesi
SABAH
Biraz somon- füme, konserve ya da taze- yanında salata ya da kereviz ve kavun. Kereviz çok iyi bir lif kaynağıdır. Kavun da iyi bir mineral ve antioksidan kaynağıdır.
ÖĞLE
Brokoli, lahana, yeşil soğan, enginar ya da palmiye göbeği gibi sebzelerle dolu büyük bir salata yapın. Üzerine karides buğulama, fırında hindi ya da ızgara tavuk koyun ve yarım avokado doğrayın. Zeytinyağı ve balzamik sirke kullanabilirsiniz.
AKŞAM
Izgara dana ya da kuzu biftek. Yanına biraz kuşkonmaz ve marul. Akşam yediden sonra yemeyin. Daha erken yiyemiyorsanız yemek yerine bir şeyler atıştırın- birkaç dilim hindi göğüsü ve yarım avokado yeterli olabilir. Doymazsanız bir avuç kabuklu yemiş yiyebilirsiniz.
SPOR
Karnınızı güçlendirmeyi öğrenin. Dik durun ve belinizdeki kasları hissedene kadar öne doğru eğilin. Bu kasları biraz esnettikten sonra tekrar doğrulun. Ardından aynı pozisyonda karnınızı biraz gerin. Sonra göğüsünüzü şişirin, çenenizi kaldırın ve başınızı aşağı indirmeden yürüyün. Bu güçlü duruş omurganızı korur ve kuvvetlendirir, ayrıca dünyayı farklı bir şekilde görmenizi sağlar."
Genel olarak, Paleolitik diyeti için birçok tarif var. Bu tariflerin hepsinde yenilecek ve yenilmeyecek yiyecekler mevcuttur. Loren Cordain'in The Paleo Diet:Lose Weight and Get Healthy by Eating the Foods You Were Designed to Eat (sayfa 166- 167), Paleo diyetinde kullanılan tariflerin asla bu gıdaları içermemesi lazım:
- buğdaylı yiyecek ürünleri
- yer fıstığı dahil olmak üzere bütün baklagiller
- süt ürünleri
- mayalı gıdalar (hamur işleri, turşular, sirke, fermente edilmiş yiyecekler ve fermente içecekler maya içerdiği için otoimmün hastalıkları olan kişiler için zararlı olabilir)
- işlem görmüş şekerler
- patatesler ve
- eklenmiş yağlar (belirli ölçülerde belirten yağlar hariç).
Ultimate Paleo Guide'e göre yenebilen yiyecekler bunlarıdır: çim ile beslenmiş hayvanlar, balık/deniz mahsulleri, taze meyveler ve sebzeler, yumurta, kuruyemiş, çekirdekler ve sağlıklı yağlar (zeytinyağ, ceviz yağ, avustralya fındığı yağ, ketentohumu yağ, avokado yağ ve hindistancevizi yağ).
Mantığı
Paleolitik diyetin arkasındaki mantık evrimsel tıptan gelmektedir. Özellikle, diyetin altyapısı evrimsel uyumsuzluk hipotezi denilen savdan ortaya çıkmıştır. Bu hipoteze göre, "Batı toplumlarında ortaya çıkan kronik hastalıkların ve dejeneratif durumların sebepleri şu anki hayat tarzın Taş Devri'ndeki atalarımızın genlerine uyuşmamasından kaynaklanmaktadır." Paleolitik diyetin yandaşları, Loren Cordain'de dahil olmak üzere, besimsel önerilerini evrimsel uyumsuzluk hipotezi üzerine yapmaktadırlar. Modern insanların Paleolitik atalarının diyetlerine, mümkün olduğunca, benzer bir diyete uymalarını savunuyorlar.
Özellikle dikkat edilmesi gerekenler, yenilen yiyeceklerin Paleolitik çağında, taş devrinde, olup olmadığı, var idiyse o mevsimde bulunup bulunmadığıdır.
Eleştiri
Doktor McDougall Paleolitik diyetin birçok yönlerine karşı çıkmaktadır. Örneğin, 30,000 yıl önce İtalya, Rusya ve Çek Cumhuriyeti gibi ülkelerde yaşayan kişilerin sebze ve tahıl gıdaları un haline getirmek için kullandıkları aletlere dayanarak sebze ve tahıllı gıdalar ile beslendiklerini savunmaktadır.
Buna benzer şekilde farklı dönemlerde, farklı yerlerde bulunan insanların farklı gıdalar ile beslendiklerini açıklamaktadır. Bu durumda, Paleo diyetin ne tür bilgilere dayanarak beslenme tüyoları verdiği şüpheli olduğu düşünülmektedir.
McDougall'ın savunduğu diğer bir unsur da Paleo diyetin sağlığa gerçekten faydalı olmadığıdır. Paleo diyete göre devamlı et ve hayvansal gıdalar tüketmek insanlarda kalp hastalıkları ve (damar tıkanıklığı) gibi sorunlara yol açmaktadır.
Aynı zamanda, McDougall çoğu toplumların buğday ve nişastalı gıdalar ile beslenip uzun yıllar yaşadıklarını savunmaktadır. Böylece bu toplumlar sadece et ve sebze ile beslenmemiştir ve buğday ve nişastalı gıdalar tüketmelerine rağmen sağlıklı yaşamışlardır.
Son olarak, McDougall Paleo diyetin takibi doğal çevremize de zarar vereceğini açıklamaktadır. Ne kadar çok et tüketilirse o kadar çok hayvan yetiştirilmesi gerekir. Birleşmiş Milletlerin 2006'da çıkardığı rapora göre, hayvanların yetişmesi de dünyamızın suyuna, arsasına ve kaynaklarını etkilemektedir. Rapora göre, "bütün ulaşım araçların ürettiği %13,5 emisyona göre, hayvansal ziraat dünyadaki sera gaz (CO2 eşdeğerleri) emisyonların %18 oluşturmaktadır."
Arkeolog Christina Warinner Youtube'daki videosunda Paleo diyetin gerçekleri ile ilgili konuşmasında, 10,000-30,000 yıl önce yaşayan insanların gerçekten ne yediklerini ve ne yemediklerini açıklıyor. Warinner'e göre üç farklı mit var ve konuşmasında bu mitlerin doğruluğa kavuşmalarını sağlamaktadır.
Birinci mit: İnsanlar evrimsel olarak et yemek için uygundur ve Paleolitik insanlar büyük çapta et tüketmiştir.
Aslında, insanların et yemeleri için bilinen herhangi bir anatomik, fizyolojik ve genetik adaptasyon bilgisi mevcut değildir. Doğrusu, bitki adaptasyonuna yatkın birçok özelliğimiz var ve etcil hayvanlara kıyasla daha çok bitki yemeye yatkınız.
İkinci mit: Paleolitik insanlar buğday veya baklagiller yememiştir.
Taş devri çağından kalmış bazı aletler bulunmuştur ve bu aletlerin buğday ve arpa üretiminde kullanıldığı anlaşılmıştır.
Üçüncü mit: Paleo diyeti yiyecekler Paleolitik atalarımızın yedikleri şeylerdir.
Paleolitik diyet için satılan veya reklamlarda gösterilen yiyecekler gerçekten Neolitik Çağ'ında ortaya çıkmıştır ve Paleolitik çağında mevcut değildi. Örneğin, muzlar tamamen çiftçiler tarafından yetiştirilen bir meyvedir ve yaban muz çok çekirdeklidir. Yaban marul da, latex maddesi mevcuttur ve insanların sindirmesi mümkün değildir. Böylece şu anki yediğimiz bütün sebze ve meyveler yaban değildir, çiftçi tarafından üretilmiştir ve birçok yapısal değişikliklere tabi olmuştur. Şu anda yediğimiz hiçbir meyve ve sebze doğal olarak doğada yetişmemektedir.
Birden fazla Paleo diyeti mevcuttur. Ancak, paleolitik diyetlerinde bulunan yiyecekler ve şartlar hakkında yapılabilecek yorumlar bunlardır: bölgesel olarak değişken; mevsimsel olarak değişken; çok hareketli; küçük yemek paketleri; sert, odunsal ve ipliksi; ilikler ve organlar; ve toksinler ve bitkisel ilaçlar içermektedir. Sonuç olarak, Warinner'e göre gerçek Paleolitik diyetlerinden ortaya çıkarabileceğimiz üç önemli unsur var: farklı yiyecekler tüketmek; taze ve sezonunda yetişmiş mevye ve sebzeler tüketmek ve tam gıdalar tüketmek.
Kaynakça
- ^ Voegtlin, Walter L. (PDF). The Stone Age Diet. 6 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014.
- ^ Eaton, Konner, Boyd, Melvin. . The New England Journal of Medicine. 28 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014.
- ^ Shostak, Marjorie. (PDF). The Paleolithic Prescription. Harper and Row. 25 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014.
- ^ a b De Vany, Arthur. İlk İnsan Diyeti: Taş Devrinden Sağlıklı Beslenme Sırları, NTV Yayınları, 2011. Çev: Bülent Doğan.
- ^ Cordain, Loren. The Paleo Diet: Lose Weight and Get Healthy by Eating the Foods You Were Designed to Eat, John Wiley & Sons, 2010.
- ^ Ultimate Paleo Guide, "Paleo Diet Food List." http://ultimatepaleoguide.com/paleo-diet-food-list/ 4 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 29 Kasım 2014.
- ^ Elton, S (2008). "Environments, Adaptation, and Evolutionary Medicine: Should We be Eating a Stone Age Diet?". In S. Elton, P. O'Higgins (ed.), Medicine and Evolution: Current Applications, Future Prospects. Boca Raton, FL: CRC Press. P. 9..
- ^ a b c d "The Paleo Diet is Uncivilized." https://www.drmcdougall.com/misc/2012nl/jun/paleo2.htm 10 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. 8 Aralık 2014.
- ^ "Thirty thousand-year-old evidence of plant food processing." Proc Natl Acad Sci U S A. 2010 Nov 2;107(44). http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20956317 9 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. 8 Aralık 2014.
- ^ Carbohydrates and the diet-atherosclerosis connection--more between earth and heaven. Comment on the article "The atherogenic potential of dietary carbohydrate". Prev Med. 2007 Jan;44(1):82-4; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16997359 30 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. 8 Aralık 2014.
- ^ a b "Livestock's long shadow: environmental issues and options." UN, 2006. ftp://ftp.fao.org/docrep/fao/010/a0701e/a0701e00.pdf[]. 8 Aralık 2014.
- ^ "Debunking the Paleo Diet, Christina Warinner," Tedx. https://www.youtube.com/watch?v=BMOjVYgYaG8 9 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. 8 Aralık 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Paleolitik diyet diger adlariyla Magara adami diyeti Tas devri diyeti veya Avci toplayici diyeti modern yiyecekler dahilinde olmak uzere Paleolitik caginda yasayan insanlarin yedigi yabani bitkiler ve hayvanlar ile beslenmekten olusur Diyetin en onemli unsurlardan bir tanesi Paleolitik zamaninda bulunmayan yiyeceklerden uzak durmaktir Ornegin islenmis hayvansal gidalar tereyag sut yogurt vb bugday urunleri baklagiller rafine yaglar sebze yagi misir yagi kanola yagi margarin vb ve rafine seker bunlardan bazilaridir Paleolitik diyeti 2010 yilindan sonra 21 yuzyilin moda diyeti haline gelmistir Ancak her yeni cikan diyet gibi Paleolitik diyeti de elestiren diyetisyenler ve doktorlar var Paleolitik diyet diger adlariyla Magara adami diyeti Tas devri diyeti veya Avci toplayici diyeti modern yiyecekler dahilinde olmak uzere Paleolitik caginda yasayan insanlarin yedigi yabani bitkiler ve hayvanlar ile beslenmekten olusur TarihiKisaca Paleo diyeti olarak adlandirilan Paleolitik diyeti ilk kez 1975 yilinda Walter Voegtlin tarafindan ortaya cikmistir The Stone Age Diet adli kitabinda Voegtlin tas devri caginda insanlarin nasil beslendigini daha az karbohidratli gidalar tukettiklerini ve genel olarak insanlarin dogal dogada kendiliginden var olan gidalarla beslenmelerinin yeterli olacagini savunuyor Daha sonra 1985 yilinda Boyd Eaton ve Melvin Konner meshur tibbi dergi New England Journal of Medicine de Paleolithic Nutrition A Consideration of Its Nature and Current Implications adli makale yaziyorlar Bu makalede Eaton ve Konner insanancestoiroglunun koklerinin 4 milyon yil once yasayan australopithecines adli insan oncesi atalardan gelmektedir Bu atalardan gelen genetik yapi su anki genetik bilesimimizi etkilemistir Su ana kadar hayatta kalmamiz dogal secilim sayesinde oldugunu ve bunun ana sebebi beslenme seklimizden kaynaklandigini savunmaktadirlar Atalarimizin tukettigi gibi yemeklerden uzaklastigimiz icin bazi insanlar da beslenme ile ilgili hastaliklarla karsilasmaktadir 1988 yilinda Boyd Eaton Marjorie Shostak ve Melvin Konner in beraber yazdiklari The Paleolithic Prescription adli kitap cikmistir Bu kitapta Eaton Shostak ve Konner Paleolitik Paradigma hakkinda bahsederler Bu paradigmaya gore 2 milyon yil once yasayan atalarimizin hayatlarini kendi hayatlarimiza benimseyip daha saglikli hayatlar yasayabiliriz Bu eserler disinda 1990 lar da Paleolitik diyeti hakkinda yazan bircok diyetisyen ve beslenme uzmani vardi Bunlardan bazilari Staffan Lindeberg Mark Sisson ve Arthur De Vany idi Fakat bu zamana kadar Atkins diyeti South Beach diyeti gibi diger benzer diyetler Paleolitik diyeti olan ilgiyi azalti Paleolitik diyetin ilk populerlesmesi Loren Cordain in 2010 yilinda yazdigi The Paleo Diet Lose Weight and Get Healthy by Eating the Foods You Were Designed to Eat adli kitabi ile oldu Diyetin kendisiArthur De Vany 2011 yilinda Turkce olarak basilanIlk insan Diyeti Tas Devrinden Saglikli Beslenme Sirlariadli kitabinda Paleolitik diyeti hakkinda besinsel bilgi vererek ayni zamanda diyet icin gereken yiyecekleri ve bir aylik diyet formulu vermektedir Bu formulde her gun uc ogun icin yenecek ve yenilmeyecek gidalar olmak uzere ayni zamanda egzersiz calismalari ve bunlarin fiziksel acisindan olan faydalarini aciklamaktadir Mesela ilk hafta Pazartesi gunu icin boyle bir tablo vermektedir Pazartesi SABAH Biraz somon fume konserve ya da taze yaninda salata ya da kereviz ve kavun Kereviz cok iyi bir lif kaynagidir Kavun da iyi bir mineral ve antioksidan kaynagidir OGLE Brokoli lahana yesil sogan enginar ya da palmiye gobegi gibi sebzelerle dolu buyuk bir salata yapin Uzerine karides bugulama firinda hindi ya da izgara tavuk koyun ve yarim avokado dograyin Zeytinyagi ve balzamik sirke kullanabilirsiniz AKSAM Izgara dana ya da kuzu biftek Yanina biraz kuskonmaz ve marul Aksam yediden sonra yemeyin Daha erken yiyemiyorsaniz yemek yerine bir seyler atistirin birkac dilim hindi gogusu ve yarim avokado yeterli olabilir Doymazsaniz bir avuc kabuklu yemis yiyebilirsiniz SPOR Karninizi guclendirmeyi ogrenin Dik durun ve belinizdeki kaslari hissedene kadar one dogru egilin Bu kaslari biraz esnettikten sonra tekrar dogrulun Ardindan ayni pozisyonda karninizi biraz gerin Sonra gogusunuzu sisirin cenenizi kaldirin ve basinizi asagi indirmeden yuruyun Bu guclu durus omurganizi korur ve kuvvetlendirir ayrica dunyayi farkli bir sekilde gormenizi saglar Genel olarak Paleolitik diyeti icin bircok tarif var Bu tariflerin hepsinde yenilecek ve yenilmeyecek yiyecekler mevcuttur Loren Cordain in The Paleo Diet Lose Weight and Get Healthy by Eating the Foods You Were Designed to Eat sayfa 166 167 Paleo diyetinde kullanilan tariflerin asla bu gidalari icermemesi lazim bugdayli yiyecek urunleri yer fistigi dahil olmak uzere butun baklagiller sut urunleri mayali gidalar hamur isleri tursular sirke fermente edilmis yiyecekler ve fermente icecekler maya icerdigi icin otoimmun hastaliklari olan kisiler icin zararli olabilir islem gormus sekerler patatesler ve eklenmis yaglar belirli olculerde belirten yaglar haric Ultimate Paleo Guide e gore yenebilen yiyecekler bunlaridir cim ile beslenmis hayvanlar balik deniz mahsulleri taze meyveler ve sebzeler yumurta kuruyemis cekirdekler ve saglikli yaglar zeytinyag ceviz yag avustralya findigi yag ketentohumu yag avokado yag ve hindistancevizi yag MantigiPaleolitik diyetin arkasindaki mantik evrimsel tiptan gelmektedir Ozellikle diyetin altyapisi evrimsel uyumsuzluk hipotezi denilen savdan ortaya cikmistir Bu hipoteze gore Bati toplumlarinda ortaya cikan kronik hastaliklarin ve dejeneratif durumlarin sebepleri su anki hayat tarzin Tas Devri ndeki atalarimizin genlerine uyusmamasindan kaynaklanmaktadir Paleolitik diyetin yandaslari Loren Cordain de dahil olmak uzere besimsel onerilerini evrimsel uyumsuzluk hipotezi uzerine yapmaktadirlar Modern insanlarin Paleolitik atalarinin diyetlerine mumkun oldugunca benzer bir diyete uymalarini savunuyorlar Ozellikle dikkat edilmesi gerekenler yenilen yiyeceklerin Paleolitik caginda tas devrinde olup olmadigi var idiyse o mevsimde bulunup bulunmadigidir ElestiriDoktor McDougall Paleolitik diyetin bircok yonlerine karsi cikmaktadir Ornegin 30 000 yil once Italya Rusya ve Cek Cumhuriyeti gibi ulkelerde yasayan kisilerin sebze ve tahil gidalari un haline getirmek icin kullandiklari aletlere dayanarak sebze ve tahilli gidalar ile beslendiklerini savunmaktadir Buna benzer sekilde farkli donemlerde farkli yerlerde bulunan insanlarin farkli gidalar ile beslendiklerini aciklamaktadir Bu durumda Paleo diyetin ne tur bilgilere dayanarak beslenme tuyolari verdigi supheli oldugu dusunulmektedir McDougall in savundugu diger bir unsur da Paleo diyetin sagliga gercekten faydali olmadigidir Paleo diyete gore devamli et ve hayvansal gidalar tuketmek insanlarda kalp hastaliklari ve damar tikanikligi gibi sorunlara yol acmaktadir Ayni zamanda McDougall cogu toplumlarin bugday ve nisastali gidalar ile beslenip uzun yillar yasadiklarini savunmaktadir Boylece bu toplumlar sadece et ve sebze ile beslenmemistir ve bugday ve nisastali gidalar tuketmelerine ragmen saglikli yasamislardir Son olarak McDougall Paleo diyetin takibi dogal cevremize de zarar verecegini aciklamaktadir Ne kadar cok et tuketilirse o kadar cok hayvan yetistirilmesi gerekir Birlesmis Milletlerin 2006 da cikardigi rapora gore hayvanlarin yetismesi de dunyamizin suyuna arsasina ve kaynaklarini etkilemektedir Rapora gore butun ulasim araclarin urettigi 13 5 emisyona gore hayvansal ziraat dunyadaki sera gaz CO2 esdegerleri emisyonlarin 18 olusturmaktadir Arkeolog Christina Warinner Youtube daki videosunda Paleo diyetin gercekleri ile ilgili konusmasinda 10 000 30 000 yil once yasayan insanlarin gercekten ne yediklerini ve ne yemediklerini acikliyor Warinner e gore uc farkli mit var ve konusmasinda bu mitlerin dogruluga kavusmalarini saglamaktadir Birinci mit Insanlar evrimsel olarak et yemek icin uygundur ve Paleolitik insanlar buyuk capta et tuketmistir Aslinda insanlarin et yemeleri icin bilinen herhangi bir anatomik fizyolojik ve genetik adaptasyon bilgisi mevcut degildir Dogrusu bitki adaptasyonuna yatkin bircok ozelligimiz var ve etcil hayvanlara kiyasla daha cok bitki yemeye yatkiniz Ikinci mit Paleolitik insanlar bugday veya baklagiller yememistir Tas devri cagindan kalmis bazi aletler bulunmustur ve bu aletlerin bugday ve arpa uretiminde kullanildigi anlasilmistir Ucuncu mit Paleo diyeti yiyecekler Paleolitik atalarimizin yedikleri seylerdir Paleolitik diyet icin satilan veya reklamlarda gosterilen yiyecekler gercekten Neolitik Cag inda ortaya cikmistir ve Paleolitik caginda mevcut degildi Ornegin muzlar tamamen ciftciler tarafindan yetistirilen bir meyvedir ve yaban muz cok cekirdeklidir Yaban marul da latex maddesi mevcuttur ve insanlarin sindirmesi mumkun degildir Boylece su anki yedigimiz butun sebze ve meyveler yaban degildir ciftci tarafindan uretilmistir ve bircok yapisal degisikliklere tabi olmustur Su anda yedigimiz hicbir meyve ve sebze dogal olarak dogada yetismemektedir Birden fazla Paleo diyeti mevcuttur Ancak paleolitik diyetlerinde bulunan yiyecekler ve sartlar hakkinda yapilabilecek yorumlar bunlardir bolgesel olarak degisken mevsimsel olarak degisken cok hareketli kucuk yemek paketleri sert odunsal ve ipliksi ilikler ve organlar ve toksinler ve bitkisel ilaclar icermektedir Sonuc olarak Warinner e gore gercek Paleolitik diyetlerinden ortaya cikarabilecegimiz uc onemli unsur var farkli yiyecekler tuketmek taze ve sezonunda yetismis mevye ve sebzeler tuketmek ve tam gidalar tuketmek Kaynakca Voegtlin Walter L PDF The Stone Age Diet 6 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2014 Eaton Konner Boyd Melvin The New England Journal of Medicine 28 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2014 Shostak Marjorie PDF The Paleolithic Prescription Harper and Row 25 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2014 a b De Vany Arthur Ilk Insan Diyeti Tas Devrinden Saglikli Beslenme Sirlari NTV Yayinlari 2011 Cev Bulent Dogan Cordain Loren The Paleo Diet Lose Weight and Get Healthy by Eating the Foods You Were Designed to Eat John Wiley amp Sons 2010 Ultimate Paleo Guide Paleo Diet Food List http ultimatepaleoguide com paleo diet food list 4 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 Kasim 2014 Elton S 2008 Environments Adaptation and Evolutionary Medicine Should We be Eating a Stone Age Diet In S Elton P O Higgins ed Medicine and Evolution Current Applications Future Prospects Boca Raton FL CRC Press P 9 ISBN 978 1 4200 5134 6 a b c d The Paleo Diet is Uncivilized https www drmcdougall com misc 2012nl jun paleo2 htm 10 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde 8 Aralik 2014 Thirty thousand year old evidence of plant food processing Proc Natl Acad Sci U S A 2010 Nov 2 107 44 http www ncbi nlm nih gov pubmed 20956317 9 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde 8 Aralik 2014 Carbohydrates and the diet atherosclerosis connection more between earth and heaven Comment on the article The atherogenic potential of dietary carbohydrate Prev Med 2007 Jan 44 1 82 4 http www ncbi nlm nih gov pubmed 16997359 30 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 8 Aralik 2014 a b Livestock s long shadow environmental issues and options UN 2006 ftp ftp fao org docrep fao 010 a0701e a0701e00 pdf olu kirik baglanti 8 Aralik 2014 Debunking the Paleo Diet Christina Warinner Tedx https www youtube com watch v BMOjVYgYaG8 9 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 8 Aralik 2014