Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde veya bölüm Geleneksel Türk sanatları adlı maddeye çok benzemektedir ve bu iki maddenin önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{}} şablonunu ekleyiniz. |
Türk sanatı, Orta Çağ'da Türklerin Türk coğrafyası olan Anadolu topraklarına gelişlerinden itibaren, günümüze kadar geçen süre içerisinde bu coğrafi bölgede oluşturdukları tüm görsel sanat eserlerini tanımlamak amacıyla kullanılan bir terimdir. Türkiye yani Anadolu toprakları, Türklerden önce de Hititliler, Eski Yunanlar ve Bizanslılar da dahil olmak üzere, pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış, bu kültürlerinde ürettiği pek çok sanat eserini barındırmış ve barındırmaktadır.
Türk sanatlarında, özellikle Anadolu coğrafyasında 16 ve 17'nci yüzyıllarda hakim olan, Osmanlı İmparatorluğu eserleri de Türk sanatları olarak kabul görmektedir. Özellikle bu dönemde ve bu coğrafyadaki sanat eserlerinin pek çoğu Osmanlı İmparatorluğu sarayı ile ilişkilendirilmektedir. Osmanlı mimarisinin zengin sarayları, camilerdeki ve türbelerdeki mozolelerin iç mekanları genellikle renkli fayanslar ile son derece sofistike bir şekilde Avrupa, Asya ve geleneksel islami tarzlar birleştirilerek oluşturulmuştur.
Günümüzde Türk sanatlarına örnek olarak Türk mimarisi, çinicilik, hat sanatı, kilim ve halı dokuma verilebilir.
Tarihi
Başlangıç Dönemi - 12. yy
Başlangıç döneminde çok fazla eser verilmese de, verilen eserler arasında mimari alanında Sivas Ulu Camii yer almaktadır. Bu cami düz bir dama sahip olması ve çok ayaklı olması sebebiyle Erken İslam Sanatından etkiler göstermektedir. Erken Dönem Türk Sanatı henüz 12. yüzyılda orijinal eserler vermezken, daha çok oluşma aşamasındadır. Sanat tarihi açısından en üretken bölgelerden birisi Artukoğullarının hüküm sürdüğü Güneydoğu Anadolu bölgesidir. Burada inşa edilen Silvan Ulu Camii, mihrabın önünde bulunan kubbesinin genişliğinden ötürü Metin Sözen ve Uğur Tanyeli tarafından yenilikçi ve cesur bir yapıt olarak atfedilmektedir.
Arayış Dönemi - 13 yy.
13. yüzyıl Selçuklu Sanatı'nın kendini gösterdiği bir dönemdir. Bu dönemin önemli eserleri arasında Divriği Ulu Camisi sayılmaktadır. Caminin mimarisinde İran'dan esinlenme örtü sistemleri ve Anadolu dışından geldiği belli olan bezeme örgeleri bulunur. Metin Sözen ve Uğur Tanyeli bu mimari etkiler gözönünde bulundurulduğunda Erken Dönem Türk Sanatı'nın eşsiz bir sinkretizm gösterdiğini vurgulamaktadırlar. Ancak aynı tarihlerde bina olunan Malatya Ulu Camiinde ise karışık mimari esinler yerine, doğrudan bir İran sanatı etkisi gözlemlenebilmektedir. Mimari'de kendini gösteren bu arayış dönemi, keza çini, hat işleme, ahşap ve metal işleme sanatlarında da aynı ölçüde yer almıştır.
Osmanlı dönemi
14. yüzyıl yeni kurulan bağımsız beyliklerin dönemidir. Bu dönemin belki de en önemli özelliği kubbeli mekanın gitgide önem kazanmaya başlamasıdır. Batı Anadolu'da artık yerleşmeye başlayan bir sanat dili kendini göstermekteyken, Orta, Doğu ve Güneydoğu Anadolu 15. yüzyıla değin aynı çizgide gelişmesini sürdürmeye devam eder. 14. yüzyıldan itibaren Osmanlı Sanatı Batı Anadolu Türk Sanatı'nın bir kolu olarak ortaya çıkar ve 15. yüzyıl ile birlikte yerleşir.
İslam sanatı diğer tür sanatlarda da temsil edilmiştir. Osmanlı sarayı Çin porselenlerini toplamıştır. Osmanlı minyatürü ve Osmanlı tezhipleri, genellikle aynı el yazması ve sayfada birleşmiş olsalar da, farklı tür olarak ele alınan el yazmalarının süslemeleri figürlü ve figüratif olmayan unsurlarını içerir.
20. Yüzyıl ve Devamı
Türkiye'de Osmanlı İmparatorluğu altındaki İslami sanat geleneklerinden daha laik, Batılı bir sanat anlayışına geçiş yaşandı. Modern Türk ressamları Batı etkisinden uzak, kendi sanat formlarını bulmaya çalışmaktadırlar. Heykel diğer sanat türlerine göre daha az gelişmiştir ve kamusal anıtlar genellikle Atatürk'ün kahramanca temsilleri ve bağımsızlık savaşından olayları temsil eder. Edebiyat, çağdaş Türk sanatlarının en gelişmişi olarak kabul edilir.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Art of Turkey ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Konuyla ilgili yayınlar
- Binney, Edwin. Turkish Miniature Paintings and Manuscripts, from the Collection of Edwin Binney, 3rd. New York City: Metropolitan Museum of Art; Los Angeles, Calif.: Los Angeles County Museum of Art, 1973. 139 sy., amply ill. (in b&w). N.B.: Catalogue of an exhibition held at the named museums.
- Can, Turhan. Istanbul, porta dell'Oriente, testo italiano [örn.., della traduzione] di Nicola Lasarov Chapkarov. Istanbul: Orient Publishing Service, cop. 1987. 128 p., amply ill. in col. N.B.: Text about, and images of, masterpieces of the visual arts, especially of architecture, in the Republic of Turkey. Without ISBN
- Miller, Lenore D. Echoes of Anatolia: Works of Contemporary Turkish-American Artists ... [catalogue of an] Exhibition [which] Has Been Realized through the Generosity of the Contributing Artists and [of] the Turkish Embassy in Washington, D.C. [Washington, D.C., ca. 1987]. 24 p., amply ill. (in b&w). Without ISBN
- "Of Marbles and Men, Turkey's Cultural Ambitions: Turkey Gets Tough with Foreign Museums and Launches a New Culture War" (unsigned article), The Economist, no. 8785 (19 May 2012), sy. 89-91.
Kaynakça
- ^ a b M. Sözen - U. Tanyeli, Sanat kavram ve terimleri sözlüğü, Anadolu Türk Sanatı Maddesi, S. 25-26 (İstanbul 2012)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde veya bolum Geleneksel Turk sanatlari adli maddeye cok benzemektedir ve bu iki maddenin tek baslik altinda birlestirilmesi onerilmektedir Birlestirme islemi yapildiktan sonra sayfaya Gecmis birlestir sablonunu ekleyiniz Turk sanati Orta Cag da Turklerin Turk cografyasi olan Anadolu topraklarina gelislerinden itibaren gunumuze kadar gecen sure icerisinde bu cografi bolgede olusturduklari tum gorsel sanat eserlerini tanimlamak amaciyla kullanilan bir terimdir Turkiye yani Anadolu topraklari Turklerden once de Hititliler Eski Yunanlar ve Bizanslilar da dahil olmak uzere pek cok medeniyete ev sahipligi yapmis bu kulturlerinde urettigi pek cok sanat eserini barindirmis ve barindirmaktadir Cini Turk sanatlarinda ozellikle Anadolu cografyasinda 16 ve 17 nci yuzyillarda hakim olan Osmanli Imparatorlugu eserleri de Turk sanatlari olarak kabul gormektedir Ozellikle bu donemde ve bu cografyadaki sanat eserlerinin pek cogu Osmanli Imparatorlugu sarayi ile iliskilendirilmektedir Osmanli mimarisinin zengin saraylari camilerdeki ve turbelerdeki mozolelerin ic mekanlari genellikle renkli fayanslar ile son derece sofistike bir sekilde Avrupa Asya ve geleneksel islami tarzlar birlestirilerek olusturulmustur Gunumuzde Turk sanatlarina ornek olarak Turk mimarisi cinicilik hat sanati kilim ve hali dokuma verilebilir TarihiBaslangic Donemi 12 yy Baslangic doneminde cok fazla eser verilmese de verilen eserler arasinda mimari alaninda Sivas Ulu Camii yer almaktadir Bu cami duz bir dama sahip olmasi ve cok ayakli olmasi sebebiyle Erken Islam Sanatindan etkiler gostermektedir Erken Donem Turk Sanati henuz 12 yuzyilda orijinal eserler vermezken daha cok olusma asamasindadir Sanat tarihi acisindan en uretken bolgelerden birisi Artukogullarinin hukum surdugu Guneydogu Anadolu bolgesidir Burada insa edilen Silvan Ulu Camii mihrabin onunde bulunan kubbesinin genisliginden oturu Metin Sozen ve Ugur Tanyeli tarafindan yenilikci ve cesur bir yapit olarak atfedilmektedir Arayis Donemi 13 yy Malatya Ulu Camii 13 yuzyil Selcuklu Sanati nin kendini gosterdigi bir donemdir Bu donemin onemli eserleri arasinda Divrigi Ulu Camisi sayilmaktadir Caminin mimarisinde Iran dan esinlenme ortu sistemleri ve Anadolu disindan geldigi belli olan bezeme orgeleri bulunur Metin Sozen ve Ugur Tanyeli bu mimari etkiler gozonunde bulunduruldugunda Erken Donem Turk Sanati nin essiz bir sinkretizm gosterdigini vurgulamaktadirlar Ancak ayni tarihlerde bina olunan Malatya Ulu Camiinde ise karisik mimari esinler yerine dogrudan bir Iran sanati etkisi gozlemlenebilmektedir Mimari de kendini gosteren bu arayis donemi keza cini hat isleme ahsap ve metal isleme sanatlarinda da ayni olcude yer almistir Osmanli donemi 14 yuzyil yeni kurulan bagimsiz beyliklerin donemidir Bu donemin belki de en onemli ozelligi kubbeli mekanin gitgide onem kazanmaya baslamasidir Bati Anadolu da artik yerlesmeye baslayan bir sanat dili kendini gostermekteyken Orta Dogu ve Guneydogu Anadolu 15 yuzyila degin ayni cizgide gelismesini surdurmeye devam eder 14 yuzyildan itibaren Osmanli Sanati Bati Anadolu Turk Sanati nin bir kolu olarak ortaya cikar ve 15 yuzyil ile birlikte yerlesir Islam sanati diger tur sanatlarda da temsil edilmistir Osmanli sarayi Cin porselenlerini toplamistir Osmanli minyaturu ve Osmanli tezhipleri genellikle ayni el yazmasi ve sayfada birlesmis olsalar da farkli tur olarak ele alinan el yazmalarinin suslemeleri figurlu ve figuratif olmayan unsurlarini icerir 20 Yuzyil ve Devami Turkiye de Osmanli Imparatorlugu altindaki Islami sanat geleneklerinden daha laik Batili bir sanat anlayisina gecis yasandi Modern Turk ressamlari Bati etkisinden uzak kendi sanat formlarini bulmaya calismaktadirlar Heykel diger sanat turlerine gore daha az gelismistir ve kamusal anitlar genellikle Ataturk un kahramanca temsilleri ve bagimsizlik savasindan olaylari temsil eder Edebiyat cagdas Turk sanatlarinin en gelismisi olarak kabul edilir Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Art of Turkey ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Osmanli kulturuKonuyla ilgili yayinlarBinney Edwin Turkish Miniature Paintings and Manuscripts from the Collection of Edwin Binney 3rd New York City Metropolitan Museum of Art Los Angeles Calif Los Angeles County Museum of Art 1973 139 sy amply ill in b amp w N B Catalogue of an exhibition held at the named museums ISBN 0 87099 077 2 Can Turhan Istanbul porta dell Oriente testo italiano orn della traduzione di Nicola Lasarov Chapkarov Istanbul Orient Publishing Service cop 1987 128 p amply ill in col N B Text about and images of masterpieces of the visual arts especially of architecture in the Republic of Turkey Without ISBN Miller Lenore D Echoes of Anatolia Works of Contemporary Turkish American Artists catalogue of an Exhibition which Has Been Realized through the Generosity of the Contributing Artists and of the Turkish Embassy in Washington D C Washington D C ca 1987 24 p amply ill in b amp w Without ISBN Of Marbles and Men Turkey s Cultural Ambitions Turkey Gets Tough with Foreign Museums and Launches a New Culture War unsigned article The Economist no 8785 19 May 2012 sy 89 91 Kaynakca a b M Sozen U Tanyeli Sanat kavram ve terimleri sozlugu Anadolu Turk Sanati Maddesi S 25 26 Istanbul 2012