Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Valeria Messalina,Messallina olarak da bilinir (17/20 civarı – 48), İmparator Claudius'un üçüncü karısı ve İmparatoriçe olan Antik Romalı kadın. Güçlü ve etkileyici bir kadın olarak pasaklı olmasıyla ünlüdür ve kocasına karşı yapılan bir komploya dahil olduğu anlaşılınca idam edilmiştir.
Biyografisi
Ailesi ve gençliği
Messalina, Domitia Lepida ve Konsül 'un tek kızıdır ve "Marcus Valerius Messala Corvinus" adında bir erkek kardeşi vardır.
Babası, Küçük ve Roma Senatörü ve iki defa Konsüllük yapmış olan 'un oğludur. Annesi, Lucius Domitius Ahenobarbus ve 'un en küçük çocuğudur. Messalina’nın büyük anneleri İmparator Augustus'un üvey kardeşi ve yeğenidir.
Messalina’nın babası 20 ya da 21 yılı başlarından bilinmeyen bir nedenden dolayı ölmüştür. Annesi daha sonra, ünlü Roma diktatörü Lucius Cornelius Sulla'nın akrabası Konsül 'le evlenmiştir. Faustus ve Lepida, 22 yılında bir Faustus Cornelius Sulla Felix adınını verdikleri ve Messalina'nın üvey kardeşi olan bir oğul sahibi olmuşlardır. Messalina, büyük bir ihtimalle Roma'da doğmuş ve büyümüştür. Hayatının erken evreleri hakkında çok az şey bilinir.
Claudius'la evliliği
37 ya da 38 yılında, o sıralar 48 yaşında olan ikinci dereceden kuzeni Claudius ile evlendi. Diğer bir ikinci dereceden kuzeni olan İmparator Caligula'nın 37-41 yılları arasındaki saltanatı sırasında, Messalina zengin ve etkili bir kadındı ve Caligula’nın sarayının müdavimlerindendi. Claudius, Caligula’nın amcasıydı ve zaman içerisinde etkili ve popüler bir kişilik haline geldi. Claudius onunla belki de imparatorluk ailesi ile olan bağlarını kuvvetlendirmek için evlenmişti.
Messalina'nın Claudius'tan, geleceğin imparatoriçesi ve Nero'nun ilk karısı Claudia Octavia adında (39 ya da 40'ta doğdu) bir kızı ve Britannicus (41'de doğdu) adında bir oğlu oldu. 24 Ocak 41 tarihinde Caligula ve ailesi öldürüldü ve Claudius Praetorian muhafızlar tarafından imparator ilan edilince Messalina imparatoriçe oldu.
Roma İmparatoriçesi
Messalina, Roma İmparatorluğu'nun en güçlü kadını haline geldi. Claudius tarafından kendisine çeşitli onursal unvanlar verildi: doğum günü resmi olarak kutlandı, heykelleri kamu alanlarına dikildi ve tiyatroda Vesta bakireleri'nin oturduğu ön sırada oturma imtiyazı verildi. Roma Senatosu, Messalina'ya "Augusta" unvanı vermek istediyse de bu Claudius tarafından reddedildi.
43 yılında Claudius, başarılı Britanya seferini kutlamak için zafer alayı düzenledi. Messalina, onun arabasını kapalı bir arabayla takip ederken generaller arkasından yürüyorlardı.
Konumu itibarıyla çok etkili bir duruma geldi ancak tehlikeli bir karaktere sahipti. Yaşlı bir adam olan Claudius her an ölebilirdi ve bu durumda Britannicus yeni imparator olacaktı. Messalina, kendi güvenliğini sağlamak ve çocuğunun geleceğini garanti altına alabilmek için kendisi ve çocuğu için tehlike potansiyeli taşıyan herkesi saf dışı bırakmak için çabalamaktan geri kalmıyordu.
Messalina'ya sadık olanlar arasında Konsül Lucius Vitellius'da vardı. Çok büyük bir ayrıcalık olarak düşündüğü için Messalina'ya onun ayakkabılarını çıkarmak için yalvarıyordu. Vitellius, onun ayakkabılarını toga ve tuniği arasında taşıyor ve zaman zaman çıkararak öpüyordu.
Claudius'un ona olan düşkünlüğü nedeniyle, Messalina onu dolduruşa getirip çeşitli insanları idam ettirip ya da sürgüne göndertebiliyordu: Roma tarihçisi Genç Seneca; Claudius'un yeğeni Julia Livilla ve ; Marcus Vinicius (Julia Livilla'nın kocası); Konsül Gaius Asinius Pollio II (Bkz. Vipsania Agrippina), yaşlı Poppaea Sabina (İmparatoriçe Poppea Sabina, Nero'nun ikinci karısı), Konsül Decimus Valerius Asiaticus ve . Claudius, karısı ve azatlı köleleri tarafından kolayca etki altına alınabilmesiyle ünlüydü.
Messalina'nın rakiplerini saf dışı etme denemesinin iyi biline bir örneği, 41 yılı Ocağında sürgünden dönen Genç Agrippina'dır. Agrippina, Germanicus'ın kızı olması nedeniyle Claudius'un yeğeniydi. Messalina, Agrippina’nın oğlu Lucius Domitius Ahenobarbus'un (gelecekte Nero) ileride kendi oğlu için bir tehlike olacağını anlayınca onu siesta yaptığı sırada hançerle öldürtmek üzere suikastçılar gönderdi. Yatağının yanına yaklaştıklarında, yastığın yanında bir yılan belirince dehşet içinde kaçtılar. Görülen yılan içi doldurulmuş bir yılan derisiydi.
Şöhreti
Messalina'nın pek de iyi bir namı yoktu. Antik Romalı kaynaklar (özellikle Tacitus ve Suetonius) onu küçük düşürücü bir şekilde, yüz kızartıcı, zalim, aç gözlü ve ahmak bir hiperseksüel olarak tasvir ederler. Onun yaşında ve konumunda pek çok kadın şenlikler ve partilerden hoşlanırken, iki tarihçi Messalina'nın akılsızca zevklerini cinsel arzuları için insanlarla buluşarak birleştirdiğini iddia ederler. Messalina hakkına en bilinen hikâye, ünlü bir Romalı fahişe olan Scylla'ya karşı bütün gece sürecek bir seks yarışması için meydan okuması hakkında olanıdır. Scylla, her ikisi de 25 erkekle yattıktan sonra vazgeçmiş ancak Messalina sabaha kadar ilişkiye girmekte herhangi bir sakınca görmemişti. Çok yorulduğu ancak tatmin olmadığı söylenir.
Roma kaynakları Messalina'nın cinselliği gücünü sürdürmek ve politikacıları kontrol etmek için kullandığını, takma isimle bir geneleve sahip olduğunu ve burada üst sınıftan kadınlar için seks partileri organize ettiğini ayrıca politikaya çokça karışarak Roma soylularına ve yabancı ileri gelenlere nüfuzunu sattığını iddia ederler.
Düşüşü, ölümü ve etkileri
47 yılındaki Secular oyunları sırasında, Truva gösterilerine oğlu Britannicus'la birlikte iştirak etti. Genç Agrippina ve oğlu Lucius Domitius Ahenobarbus'da (Nero) aynı gösteriye katılmışlardı. Agrippina ve Nero, dinleyicilerden Messalina ve Britannicus'a oranla daha fazla alkış aldılar. Birçok insan hayatı boyunca karşı karşıya kaldığı talihsiz koşullar nedeniyle ona karşı bir acıma ve sempati göstermeye başlamıştı. Bu belki de Messalina'nın popülaritesinin ilk kez düşmeye başladığı andı.
Aynı yılın sonlarında Messalina, aristokrat bir kadın olan Junia Silana'yla (Caligula’nın ilk karısının kız kardeşi) mutlu bir evliliği olan çekici Roma Senatörü ile ilgilenmeye başladı. Messalina ve Silius sevgili oldular ve ardından Silius Messalina tarafından karısını boşamaya zorlandı.
Silius kendini içine attığı tehlikeli durumu anlamıştı. Messalina ve Silius, yetersiz imparatoru öldürmeyi ve ardından Silius'u yeni imparator yapmayı içeren bir plan yaptılar. Silius'un çocuğu yoktu ve Britannicus'u evlatlık edinmeyi istiyordu. Messalina ve Silius, Messalina yasal olarak hâlâ Claudius'la evli olduğu ve bu durum yasak olan iki eşlilik (bigami) anlamına geldiği halde şahitler huzurunda imzalanan bir evlilik anlaşmaıyla tam bir düğün seramoniyle evlendiler.
Claudius, limanda yapılan çalışmaları incelemek için Ostia'da bulunduğu sırada azatlı kölesi tarafından Messalina ve Silius'ın planladığı suikast hakkında bilgi verildi. Messalina, Claudius'la konuşabilmek umuduyla çocuğuyla birlikte Ostia'ya gitti ancak imparator o gelmeden önce ayrılmıştı. Narcissus, Messalina'yı geciktirerek Claudius'u görmesini engellemişti.
Claudius 48 yılında Messalina ve Silius'un öldürülmesini emretti. Messalina son saatlerini Lucullus bahçelerinde geçirmişti. Messalina ve annesi Claudius'a verilmek üzere bir dilekçe hazırladılar. Messalina'nın etkisi ve başarısı nedeniyle Lepida ve Messalina tartışmışlar ve birbirlerine yabancılaşmışlardı. Görünüşe göre merhameti baskın gelmiş ve kızının yanında kalmıştı. Lepida'nın ona karşı son sözü ‘Hayatın sona erdi. Geriye kalan edepli bir son yapmak olmalı’ idi. Messalina söylenenlere göre hıçkırarak ağlamıştı. Durumunu kavradığında kendini ölüme bıraktı.
Messalina’nın ölümünün şahidi olmak üzere bir subay ve eski köle gelmişti, köle sözlü olarak hakaret ederken subay sessizce durmuştu. Messalina'ya kendisini öldürme seçeneği sunulmuş ancak çok korktuğu için yapamamış bunu üzerine subay Messalina'yı bir hançerle öldürmüştü. Ölü bedeni annesinin yanına bırakıldı. Messalina'nın ölümü sırasında Claudius bir akşam yemeğindeydi. Kendine Messalina'nın ölüm haberi verildiğinde herhangi bir tepki vermedi ancak biraz daha şarap istedi.
Ölümün ardından gelen günlerde, Claudius nefret, öfke, endişe, memnuniyet ve benzeri herhangi bir insani duygusal tepki göstermedi. Messalina için yas tutanlar sadece çocuklarıydı. Roma Senatosu, Messalina’nın adının tüm kamu ve özel alanlardan çıkartılmasını ve heykellerinin kaldırılmasını emretti.
49 yılının ilk günlerinde, Claudius dördüncü karısı ve Messalina'nın hatırasına saygı gösterdiğini düşündüğü herkesi saraydan kovduran Genç Agrippina ile evlendi. Agrippina’nın oğlu Lucius Domitius Ahenobarbus, Claudius tarafından oğlu ve vârisi olarak evlat edinildi; Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus adını aldı ve Claudius'un ölümünün ardından Messalina'nın oğlu Britannicus'un yerine Roma İmparatoru oldu. Nero, Messalina’nın kızıyla evlendi. Messalina’nın adı günümüzde sıklıkla, cinsel açıdan önüne gelenle yatıp kalkan kadın, hile yapma ve ihanet ile eş anlamlı olarak kullanılmaktadır.
Birincil kaynaklar
- Cassius Dio, Roma Tarihi, LX. 14-18, 27-31
- Josephus, Yahudilerin Eski Eserleri XX. 8; II. 12
- Decimus Iunius Iuvenalis, Yergiler
- , Doğal Tarih 10
- Plutarch, Lives
- Genç Seneca, Apocolocyntosis divi Claudii; Octavia, 257-261
- Suetonius, Oniki Sezar'ın hayatları: Claudius 17, 26, 27, 29, 36, 37, 39; Nero 6; Vitellius 2
- Tacitus, , XI. 1, 2, 12, 26-38
- Sextus , Sezar kitabı nın özeti, 4
İkincil kaynaklar
| Wikimedia Commons'ta Valeria Messalina ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Anthony A. Barrett, Agrippina: Sex, Power and Politics in the Early Roman Empire (Agrippina:Roma İmparatorluğunun başlangıcında seks, güç ve politika), Yale University Press, New Haven, 1996
- E. Klebs, H. Dessau ve P. Von Rohden, Prosopographia Imperii Romani, Berlin, 1897-1898
- Barbara Levick, Claudius, Yale University Press, New Haven, 1990
- http://www.geocities.com/Athens/Parthenon/7094/claudius.html19 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Prosopographia Imperii Romani V 88
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Valeria Messalina Messallina olarak da bilinir 17 20 civari 48 Imparator Claudius un ucuncu karisi ve Imparatorice olan Antik Romali kadin Guclu ve etkileyici bir kadin olarak pasakli olmasiyla unludur ve kocasina karsi yapilan bir komploya dahil oldugu anlasilinca idam edilmistir BiyografisiAilesi ve gencligi Messalina Domitia Lepida ve Konsul un tek kizidir ve Marcus Valerius Messala Corvinus adinda bir erkek kardesi vardir Babasi Kucuk ve Roma Senatoru ve iki defa Konsulluk yapmis olan un ogludur Annesi Lucius Domitius Ahenobarbus ve un en kucuk cocugudur Messalina nin buyuk anneleri Imparator Augustus un uvey kardesi ve yegenidir Messalina nin babasi 20 ya da 21 yili baslarindan bilinmeyen bir nedenden dolayi olmustur Annesi daha sonra unlu Roma diktatoru Lucius Cornelius Sulla nin akrabasi Konsul le evlenmistir Faustus ve Lepida 22 yilinda bir Faustus Cornelius Sulla Felix adinini verdikleri ve Messalina nin uvey kardesi olan bir ogul sahibi olmuslardir Messalina buyuk bir ihtimalle Roma da dogmus ve buyumustur Hayatinin erken evreleri hakkinda cok az sey bilinir Claudius la evliligi 37 ya da 38 yilinda o siralar 48 yasinda olan ikinci dereceden kuzeni Claudius ile evlendi Diger bir ikinci dereceden kuzeni olan Imparator Caligula nin 37 41 yillari arasindaki saltanati sirasinda Messalina zengin ve etkili bir kadindi ve Caligula nin sarayinin mudavimlerindendi Claudius Caligula nin amcasiydi ve zaman icerisinde etkili ve populer bir kisilik haline geldi Claudius onunla belki de imparatorluk ailesi ile olan baglarini kuvvetlendirmek icin evlenmisti Messalina nin Claudius tan gelecegin imparatoricesi ve Nero nun ilk karisi Claudia Octavia adinda 39 ya da 40 ta dogdu bir kizi ve Britannicus 41 de dogdu adinda bir oglu oldu 24 Ocak 41 tarihinde Caligula ve ailesi olduruldu ve Claudius Praetorian muhafizlar tarafindan imparator ilan edilince Messalina imparatorice oldu Roma Imparatoricesi Kucaginda oglu Britannicus u tutan Messalina Louvre Messalina Roma Imparatorlugu nun en guclu kadini haline geldi Claudius tarafindan kendisine cesitli onursal unvanlar verildi dogum gunu resmi olarak kutlandi heykelleri kamu alanlarina dikildi ve tiyatroda Vesta bakireleri nin oturdugu on sirada oturma imtiyazi verildi Roma Senatosu Messalina ya Augusta unvani vermek istediyse de bu Claudius tarafindan reddedildi 43 yilinda Claudius basarili Britanya seferini kutlamak icin zafer alayi duzenledi Messalina onun arabasini kapali bir arabayla takip ederken generaller arkasindan yuruyorlardi Konumu itibariyla cok etkili bir duruma geldi ancak tehlikeli bir karaktere sahipti Yasli bir adam olan Claudius her an olebilirdi ve bu durumda Britannicus yeni imparator olacakti Messalina kendi guvenligini saglamak ve cocugunun gelecegini garanti altina alabilmek icin kendisi ve cocugu icin tehlike potansiyeli tasiyan herkesi saf disi birakmak icin cabalamaktan geri kalmiyordu Messalina ya sadik olanlar arasinda Konsul Lucius Vitellius da vardi Cok buyuk bir ayricalik olarak dusundugu icin Messalina ya onun ayakkabilarini cikarmak icin yalvariyordu Vitellius onun ayakkabilarini toga ve tunigi arasinda tasiyor ve zaman zaman cikararak opuyordu Claudius un ona olan duskunlugu nedeniyle Messalina onu doldurusa getirip cesitli insanlari idam ettirip ya da surgune gondertebiliyordu Roma tarihcisi Genc Seneca Claudius un yegeni Julia Livilla ve Marcus Vinicius Julia Livilla nin kocasi Konsul Gaius Asinius Pollio II Bkz Vipsania Agrippina yasli Poppaea Sabina Imparatorice Poppea Sabina Nero nun ikinci karisi Konsul Decimus Valerius Asiaticus ve Claudius karisi ve azatli koleleri tarafindan kolayca etki altina alinabilmesiyle unluydu Messalina nin rakiplerini saf disi etme denemesinin iyi biline bir ornegi 41 yili Ocaginda surgunden donen Genc Agrippina dir Agrippina Germanicus in kizi olmasi nedeniyle Claudius un yegeniydi Messalina Agrippina nin oglu Lucius Domitius Ahenobarbus un gelecekte Nero ileride kendi oglu icin bir tehlike olacagini anlayinca onu siesta yaptigi sirada hancerle oldurtmek uzere suikastcilar gonderdi Yataginin yanina yaklastiklarinda yastigin yaninda bir yilan belirince dehset icinde kactilar Gorulen yilan ici doldurulmus bir yilan derisiydi Sohreti ya gore Messalina Lycisca yani Kurt kiz adiyla bir genelevde calismisti ye ait gec 16 yuzyil gravuru Messalina nin pek de iyi bir nami yoktu Antik Romali kaynaklar ozellikle Tacitus ve Suetonius onu kucuk dusurucu bir sekilde yuz kizartici zalim ac gozlu ve ahmak bir hiperseksuel olarak tasvir ederler Onun yasinda ve konumunda pek cok kadin senlikler ve partilerden hoslanirken iki tarihci Messalina nin akilsizca zevklerini cinsel arzulari icin insanlarla bulusarak birlestirdigini iddia ederler Messalina hakkina en bilinen hikaye unlu bir Romali fahise olan Scylla ya karsi butun gece surecek bir seks yarismasi icin meydan okumasi hakkinda olanidir Scylla her ikisi de 25 erkekle yattiktan sonra vazgecmis ancak Messalina sabaha kadar iliskiye girmekte herhangi bir sakinca gormemisti Cok yoruldugu ancak tatmin olmadigi soylenir Roma kaynaklari Messalina nin cinselligi gucunu surdurmek ve politikacilari kontrol etmek icin kullandigini takma isimle bir geneleve sahip oldugunu ve burada ust siniftan kadinlar icin seks partileri organize ettigini ayrica politikaya cokca karisarak Roma soylularina ve yabanci ileri gelenlere nufuzunu sattigini iddia ederler Dususu olumu ve etkileri Valeria Messalina ve cocuklari Britannicus ve Claudia Octavia 47 yilindaki Secular oyunlari sirasinda Truva gosterilerine oglu Britannicus la birlikte istirak etti Genc Agrippina ve oglu Lucius Domitius Ahenobarbus da Nero ayni gosteriye katilmislardi Agrippina ve Nero dinleyicilerden Messalina ve Britannicus a oranla daha fazla alkis aldilar Bircok insan hayati boyunca karsi karsiya kaldigi talihsiz kosullar nedeniyle ona karsi bir acima ve sempati gostermeye baslamisti Bu belki de Messalina nin popularitesinin ilk kez dusmeye basladigi andi Ayni yilin sonlarinda Messalina aristokrat bir kadin olan Junia Silana yla Caligula nin ilk karisinin kiz kardesi mutlu bir evliligi olan cekici Roma Senatoru ile ilgilenmeye basladi Messalina ve Silius sevgili oldular ve ardindan Silius Messalina tarafindan karisini bosamaya zorlandi Silius kendini icine attigi tehlikeli durumu anlamisti Messalina ve Silius yetersiz imparatoru oldurmeyi ve ardindan Silius u yeni imparator yapmayi iceren bir plan yaptilar Silius un cocugu yoktu ve Britannicus u evlatlik edinmeyi istiyordu Messalina ve Silius Messalina yasal olarak hala Claudius la evli oldugu ve bu durum yasak olan iki eslilik bigami anlamina geldigi halde sahitler huzurunda imzalanan bir evlilik anlasmaiyla tam bir dugun seramoniyle evlendiler Claudius limanda yapilan calismalari incelemek icin Ostia da bulundugu sirada azatli kolesi tarafindan Messalina ve Silius in planladigi suikast hakkinda bilgi verildi Messalina Claudius la konusabilmek umuduyla cocuguyla birlikte Ostia ya gitti ancak imparator o gelmeden once ayrilmisti Narcissus Messalina yi geciktirerek Claudius u gormesini engellemisti Claudius 48 yilinda Messalina ve Silius un oldurulmesini emretti Messalina son saatlerini Lucullus bahcelerinde gecirmisti Messalina ve annesi Claudius a verilmek uzere bir dilekce hazirladilar Messalina nin etkisi ve basarisi nedeniyle Lepida ve Messalina tartismislar ve birbirlerine yabancilasmislardi Gorunuse gore merhameti baskin gelmis ve kizinin yaninda kalmisti Lepida nin ona karsi son sozu Hayatin sona erdi Geriye kalan edepli bir son yapmak olmali idi Messalina soylenenlere gore hickirarak aglamisti Durumunu kavradiginda kendini olume birakti Messalina nin olumunun sahidi olmak uzere bir subay ve eski kole gelmisti kole sozlu olarak hakaret ederken subay sessizce durmustu Messalina ya kendisini oldurme secenegi sunulmus ancak cok korktugu icin yapamamis bunu uzerine subay Messalina yi bir hancerle oldurmustu Olu bedeni annesinin yanina birakildi Messalina nin olumu sirasinda Claudius bir aksam yemegindeydi Kendine Messalina nin olum haberi verildiginde herhangi bir tepki vermedi ancak biraz daha sarap istedi Olumun ardindan gelen gunlerde Claudius nefret ofke endise memnuniyet ve benzeri herhangi bir insani duygusal tepki gostermedi Messalina icin yas tutanlar sadece cocuklariydi Roma Senatosu Messalina nin adinin tum kamu ve ozel alanlardan cikartilmasini ve heykellerinin kaldirilmasini emretti 49 yilinin ilk gunlerinde Claudius dorduncu karisi ve Messalina nin hatirasina saygi gosterdigini dusundugu herkesi saraydan kovduran Genc Agrippina ile evlendi Agrippina nin oglu Lucius Domitius Ahenobarbus Claudius tarafindan oglu ve varisi olarak evlat edinildi Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus adini aldi ve Claudius un olumunun ardindan Messalina nin oglu Britannicus un yerine Roma Imparatoru oldu Nero Messalina nin kiziyla evlendi Messalina nin adi gunumuzde siklikla cinsel acidan onune gelenle yatip kalkan kadin hile yapma ve ihanet ile es anlamli olarak kullanilmaktadir Birincil kaynaklarCassius Dio Roma Tarihi LX 14 18 27 31 Josephus Yahudilerin Eski Eserleri XX 8 II 12 Decimus Iunius Iuvenalis Yergiler Dogal Tarih 10 Plutarch Lives Genc Seneca Apocolocyntosis divi Claudii Octavia 257 261 Suetonius Oniki Sezar in hayatlari Claudius 17 26 27 29 36 37 39 Nero 6 Vitellius 2 Tacitus XI 1 2 12 26 38 Sextus Sezar kitabi nin ozeti 4Ikincil kaynaklarWikimedia Commons ta Valeria Messalina ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Anthony A Barrett Agrippina Sex Power and Politics in the Early Roman Empire Agrippina Roma Imparatorlugunun baslangicinda seks guc ve politika Yale University Press New Haven 1996 E Klebs H Dessau ve P Von Rohden Prosopographia Imperii Romani Berlin 1897 1898 Barbara Levick Claudius Yale University Press New Haven 1990 http www geocities com Athens Parthenon 7094 claudius html19 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Prosopographia Imperii Romani V 88 ol section