Şirin Ebâdî (Farsça: شیرین عبادی) (21 Haziran 1947, Hemedan), İranlı avukat, yazar, insan hakları savunucusu.
Şirin Ebadi | |
---|---|
Shirin Ebadi, 2005 | |
Doğum | 21 Temmuz 1947 İran, Hemedan |
İkamet | İngiltere, Londra |
İmza | |
Özellikle kadın ve çocuk hakları alanındaki çalışmalarıyla, 10 Aralık 2003'te Nobel Barış ödülünü aldı. Ebâdî bu ödülle Nobel alan ilk İranlı ve ilk Müslüman kadın oldu.
Hemedan'da ticaret hukuku profesörü bir babanın kızı olarak 1947'de doğan Ebadi, 1965'te Tahran Üniversitesi hukuk bölümüne girdi, 1969'da okulu bitirdikten sonra hakimlik sınavını kazanarak 1970'te stajyer hakim olarak göreve başladı. Bu arada Tahran Üniversitesi'nde yüksek lisans eğitimine devam etti ve 1971'de diplomasını aldı. 1975'te İran'da yasama organının başına geçen ilk kadın olduysa da 1979 İran Devrimi'nden sonra rütbe-i tenzil edildi.
Kasım 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABD'den Foreign Policy ve İngiltere'den Prospect dergilerinin internet üzerinden okuyucu anketleri ile oluşturduğu listelerinde, 2005 yılında 12., 2008 yılında 10. sırada yer almıştır.
Biyografisi
İran'ın Hamadan kentinde doğdu, babası şehrin baş noteri ve ticaret hukuku profesörüydü. Ailesi 1948'de Tahran 19 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.’a göç etti. 1965'te Ebadi Tahran Üniversitesi Hukuk fakültesine kabul edildi ve 1969’da mezun oldu. Hemen ardından yargıç olmak için gereken sınavları başarıyla tamamladı ve 6 ay stajyerlikten sonra yargıç oldu. Bu arada eğitimine devam edip Master yaptı ve 1971’de mezun oldu. 1975'te İran'ın ilk kadın mahkeme başkanı oldu.
İran İslam Devriminden sonra Ebadi erken emekliliğini istedi.
Mükerrer müracaatlarına gelen ret cevaplarına karşılık 1993'e kadar hukuk adına yapabileceği işler için izin alamadı ve o bu boş zamanını İran'ın dergilerinde yazılar yazmakla geçirdi ve bu yazılar onun bilgilerinin genişlemesini sağladı.
Artık Ebadi üniversitede hukuk dersi veriyordu ve kadın ve çocuk hakları adına kampanyalar düzenliyordu.
Bir Avukat Olarak Ebadi
Bir avukat olarak Ebadi her zaman kirli yargı sistemine karşı görüşleri ve liberal bakış açısıyla bilinir. O 'in ailesinin avukatlığını yaptı. Daryuş Furuher İran'ın entelektüel politikacılarındandı ki evinde bıçaklanmış ve öldürülmüştü. Karısı de aynı olayda öldürülmüştü. 1999'daki üniversite öğrencilerinin gösterilerinde resmi olarak kabul edilen tek ölümdü o.
Nobel Barış Ödülü
’te Ebadi Nobel barış ödülünü özellikle kadın ve çocuk hakları olmak üzere demokrasi ve insan hakları adına cesur girişimleri adına kazandı. Jüri onun cesareti ve tehditlere asla kulak asmamasını övdü.
Nobel Ödülünden Sonraki Hayatı
Nobel ödülünden sonra Ebadi dünyanın çeşitli üniversitelerinde hukuk dersi vermek için yolculuk etmeye başladı. 2008’de Ebadi haber ajansına son iki senede (yani Ahmedinejad'ın cumhurbaşkanı olduğu dönemde) İran'daki insan haklarının gerilediğini ifade etti. Ve daha sonraki konuşmalarında kendisi ve ailesine gelen ve yurt dışında yaptığı konuşmaları hedef alan tehditlerin arttığını söyledi. Ancak 'de Ebadi yine de İslam rejimi makamlarınca tutuklanan 7 liderinin savunmasını üstleneceğini açıkladı. İslam rejimi Bahaî mezhebini sapkın bir mezhep olarak değerlendiriyor ve bu mezhebe mensup olanları idam istemiyle yargılıyor.
Kitapları
- İran İnsan Haklarının Tarih ve Belgelemesi (New York, 2000, )
- Çocuk Hakları, İran'daki Çocuk Haklarının Yasal Görüşleri Üzerine Bir Araştırma (Tehran, 1994)
- İran'ın Dirilişi, Bir Devrimin ve Bir Umudun Biyografisi (New York, 2006, )
- Modern İran'da Demokrasi, İnsan Hakları ve İslam. Psikolojik, Sosyal ve Kültürel Bakış Açıları (Bergen, 2003, )
Dış bağlantılar
- Shirin Ebadi Nobel ödülü websitesinde21 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Shirin Ebadinin otobiografisi Nobel ödülü websitesinde 30 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- David Batty in conversation with Shirin Ebadi, "If you want to help Iran, don't attack", The Guardian, Friday, June 13, 2008
- İran'da kadın hakları (Qantara.de)
Vikisöz'de Şirin Ebadi ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sirin Ebadi Farsca شیرین عبادی 21 Haziran 1947 Hemedan Iranli avukat yazar insan haklari savunucusu Sirin EbadiShirin Ebadi 2005Dogum21 Temmuz 1947 76 yasinda Iran HemedanIkamet Ingiltere LondraImza Ozellikle kadin ve cocuk haklari alanindaki calismalariyla 10 Aralik 2003 te Nobel Baris odulunu aldi Ebadi bu odulle Nobel alan ilk Iranli ve ilk Musluman kadin oldu Hemedan da ticaret hukuku profesoru bir babanin kizi olarak 1947 de dogan Ebadi 1965 te Tahran Universitesi hukuk bolumune girdi 1969 da okulu bitirdikten sonra hakimlik sinavini kazanarak 1970 te stajyer hakim olarak goreve basladi Bu arada Tahran Universitesi nde yuksek lisans egitimine devam etti ve 1971 de diplomasini aldi 1975 te Iran da yasama organinin basina gecen ilk kadin olduysa da 1979 Iran Devrimi nden sonra rutbe i tenzil edildi Kasim 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABD den Foreign Policy ve Ingiltere den Prospect dergilerinin internet uzerinden okuyucu anketleri ile olusturdugu listelerinde 2005 yilinda 12 2008 yilinda 10 sirada yer almistir BiyografisiIran in Hamadan kentinde dogdu babasi sehrin bas noteri ve ticaret hukuku profesoruydu Ailesi 1948 de Tahran 19 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi a goc etti 1965 te Ebadi Tahran Universitesi Hukuk fakultesine kabul edildi ve 1969 da mezun oldu Hemen ardindan yargic olmak icin gereken sinavlari basariyla tamamladi ve 6 ay stajyerlikten sonra yargic oldu Bu arada egitimine devam edip Master yapti ve 1971 de mezun oldu 1975 te Iran in ilk kadin mahkeme baskani oldu Iran Islam Devriminden sonra Ebadi erken emekliligini istedi Mukerrer muracaatlarina gelen ret cevaplarina karsilik 1993 e kadar hukuk adina yapabilecegi isler icin izin alamadi ve o bu bos zamanini Iran in dergilerinde yazilar yazmakla gecirdi ve bu yazilar onun bilgilerinin genislemesini sagladi Artik Ebadi universitede hukuk dersi veriyordu ve kadin ve cocuk haklari adina kampanyalar duzenliyordu Bir Avukat Olarak EbadiBir avukat olarak Ebadi her zaman kirli yargi sistemine karsi gorusleri ve liberal bakis acisiyla bilinir O in ailesinin avukatligini yapti Daryus Furuher Iran in entelektuel politikacilarindandi ki evinde bicaklanmis ve oldurulmustu Karisi de ayni olayda oldurulmustu 1999 daki universite ogrencilerinin gosterilerinde resmi olarak kabul edilen tek olumdu o Nobel Baris Odulu te Ebadi Nobel baris odulunu ozellikle kadin ve cocuk haklari olmak uzere demokrasi ve insan haklari adina cesur girisimleri adina kazandi Juri onun cesareti ve tehditlere asla kulak asmamasini ovdu Nobel Odulunden Sonraki HayatiNobel odulunden sonra Ebadi dunyanin cesitli universitelerinde hukuk dersi vermek icin yolculuk etmeye basladi 2008 de Ebadi haber ajansina son iki senede yani Ahmedinejad in cumhurbaskani oldugu donemde Iran daki insan haklarinin geriledigini ifade etti Ve daha sonraki konusmalarinda kendisi ve ailesine gelen ve yurt disinda yaptigi konusmalari hedef alan tehditlerin arttigini soyledi Ancak de Ebadi yine de Islam rejimi makamlarinca tutuklanan 7 liderinin savunmasini ustlenecegini acikladi Islam rejimi Bahai mezhebini sapkin bir mezhep olarak degerlendiriyor ve bu mezhebe mensup olanlari idam istemiyle yargiliyor KitaplariIran Insan Haklarinin Tarih ve Belgelemesi New York 2000 ISBN 0 933273 40 1 Cocuk Haklari Iran daki Cocuk Haklarinin Yasal Gorusleri Uzerine Bir Arastirma Tehran 1994 Iran in Dirilisi Bir Devrimin ve Bir Umudun Biyografisi New York 2006 ISBN 1 4000 6470 8 Modern Iran da Demokrasi Insan Haklari ve Islam Psikolojik Sosyal ve Kulturel Bakis Acilari Bergen 2003 ISBN 82 7674 922 4 Dis baglantilarShirin Ebadi Nobel odulu websitesinde21 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Shirin Ebadinin otobiografisi Nobel odulu websitesinde 30 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde David Batty in conversation with Shirin Ebadi If you want to help Iran don t attack The Guardian Friday June 13 2008 Iran da kadin haklari Qantara de Vikisoz de Sirin Ebadi ile ilgili sozleri bulabilirsiniz