Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Reichstag Yangın Kararnamesi (Almanca: Reichstagsbrandverordnung), Halkın ve Devletin Korunması için Reich Başkanının Kararnamesi'nin genel adıdır. Kararname, (Almanya Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg tarafından Şansölye Adolf Hitler'in tavsiyesi üzerine 28 Şubat 1933'te Reichstag yangınına hemen yanıt olarak yayınlandı. Kararname, Alman vatandaşlarının temel sivil özgürlüklerinin çoğunu geçersiz kıldı. Naziler Alman hükûmetinde güçlü konumlardayken, kararname, Nazilere muhalif olduğu düşünülen herkesin hapsedilmesi ve Nazi davasına "dost" olarak kabul edilmeyen yayınların bastırılması için yasal dayanak olarak kullanıldı. Kararname tarihçiler tarafından Almanya'da tek partili bir Nazi devletinin kurulmasındaki kilit adımlardan biri olarak görülüyor.
Arka plan
Hitler, sadece dört hafta önce, 30 Ocak 1933'te, Başkan von Hindenburg tarafından bir koalisyon hükûmetine liderlik etmesi için davet edildiğinde Almanya Şansölyesi olarak atanmıştı. Hitler hükûmeti, von Hindenburg'u Reichstag'ı feshetmeye ve 5 Mart'ta seçim çağrısı yapmaya çağırmıştı.
27 Şubat 1933 akşamı, parlamento seçimlerinden altı gün önce, Reichstag odalarında yangın çıktı. Yangının kesin koşulları bugüne kadar belirsizliğini koruyor olsa da, açık olan şu ki, Hitler ve destekçileri, güçlerini pekiştirmek için bir araç olarak hızla yangından faydalandılar. Hitler neredeyse anında Almanya Komünist Partisi'ni (KPD) yangına neden olmakla suçladı ve yangının daha fazla Alman'ın Nazileri desteklemesine yol açacağına inandı. Rudolf Diels'e göre, Hitler'in ateşin içinden bağırdığı duyuldu: "Bu alt-insanlar, insanların bizim tarafımızda nasıl durduğunu anlamıyorlar. Şimdi içinden çıkmak istedikleri fare deliklerinde, elbette kitlelerin tezahüratlarından hiçbir şey duymuyorlar."
Reichstag binasının yakılmasını bir komünist ayaklanmada sözde başlangıç olarak gören Naziler, milyonlarca Alman'ı komünist terör tehdidi karşısında bir korku sarsıntısına atmayı başardılar. Resmi kayıtlar şunları söyledi:
Reichstag'ın yakılmasının kanlı bir ayaklanma ve iç savaşın işareti olması amaçlandı. Berlin'de büyük çaplı yağma Salı günü sabahın dördü gibi erken bir tarihte planlandı. Almanya genelinde bugünden itibaren önde gelen şahıslara, özel mülkiyete , barışçıl nüfusun can ve güvenliğine karşı terör eylemlerinin başlayacağı ve genel bir iç savaşın başlatılacağı belirlendi… Yangından saatler sonra düzinelerce Komünist hapse atılmıştı. Ertesi gün, Hermann Göring liderliğindeki Prusya İçişleri Bakanlığı yetkilileri, tutuklamalar için yasal koruma sağlamanın yollarını tartıştı. Prusya eyalet polisi şefi Ludwig Grauert, Weimar Anayasası'nın 48. maddesi uyarınca, cumhurbaşkanına Reichstag'ın rızası olmadan kamu güvenliğini korumak için gerekli her türlü önlemi alma yetkisi veren acil bir başkanlık kararnamesi önerdi. Daha fazla Komünist şiddeti önleme bahanesiyle sivil özgürlüklerin çoğunu askıya alırdı. Bu tür tedbirlerin alınması konusunda Bakanlar Kurulu'nda zaten tartışmalar olmuştu. Nazilerin koalisyon ortağı Alman Ulusal Halk Partisi'nin (DNVP) bir üyesi olan Adalet Bakanı Franz Gürtner, 27 Şubat öğleden sonra aslında kabinenin önüne bir kararname taslağı getirmişti.
Önerilen kararname Reich Kabinesine sunulduğunda, kabinede bir portföyü olan tek Nazi olan İçişleri Bakanı Wilhelm Frick, kabinenin düzeni sağlayamazsa eyalet hükûmetlerini devralmasına izin verecek bir madde ekledi. Özellikle, kabinenin bunu kendi yetkisiyle yapmasına izin verilecekti. Frick, İçişleri portföyünün neredeyse güçsüz olduğu için Nazilere verildiğinin çok iyi farkındaydı; Avrupa'nın geri kalanındaki meslektaşlarının aksine, polis üzerinde hiçbir yetkisi yoktu. Devletler üzerindeki gücünü genişletme ve böylece ülkeyi Nazileştirme sürecini başlatma şansı gördü.
Acil bir kabine toplantısında Hitler, yangının artık onu "KPD'nin acımasız bir yüzleşmesi" meselesi haline getirdiğini açıkladı - bu, "adli mülahazalara bağlı kılınamayacak bir yüzleşme"ydi. Şansölye Yardımcısı Franz von Papen, Reich kabinesine gerekirse eyalet hükûmetlerini devralma yetkisi veren maddeye itiraz etse de, kararname onaylandı. Kısa bir süre sonra, Başkan von Hindenburg kararnameyi kanun haline getirdi.
Kararname altı maddeden oluşuyordu. Madde 1, habeas corpus, ikamet dokunulmazlığı, posta ve telefon gizliliği, ifade ve basın özgürlüğü, kamu toplanma hakkı, mülkiyet ve konut dokunulmazlığı özgür örgütlenme hakkı dahil olmak üzere Weimar Anayasası'nda belirtilen sivil özgürlüklerin çoğunu süresiz olarak askıya almıştır. Madde 2 ve 3, Reich hükûmetinin normalde federal Devletler için ayrılmış yetkileri üstlenmesine izin verdi . Madde 4 ve 5 kamu binalarının kundaklanması için ölüm cezası da dahil olmak üzere bazı suçlar için acımasız cezalar oluşturdu. Madde 6, Kararnamenin ilan edildiği gün yürürlüğe girdiğini belirtmiştir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Reichstag Yangin Kararnamesi Almanca Reichstagsbrandverordnung Halkin ve Devletin Korunmasi icin Reich Baskaninin Kararnamesi nin genel adidir Kararname Almanya Cumhurbaskani Paul von Hindenburg tarafindan Sansolye Adolf Hitler in tavsiyesi uzerine 28 Subat 1933 te Reichstag yanginina hemen yanit olarak yayinlandi Kararname Alman vatandaslarinin temel sivil ozgurluklerinin cogunu gecersiz kildi Naziler Alman hukumetinde guclu konumlardayken kararname Nazilere muhalif oldugu dusunulen herkesin hapsedilmesi ve Nazi davasina dost olarak kabul edilmeyen yayinlarin bastirilmasi icin yasal dayanak olarak kullanildi Kararname tarihciler tarafindan Almanya da tek partili bir Nazi devletinin kurulmasindaki kilit adimlardan biri olarak goruluyor Das Andere Deutschland in Reichstag yangin kararnamesi temelinde polis yetkilileri tarafindan kendi yasagini Verbot ilan eden son sayisiArka planHitler sadece dort hafta once 30 Ocak 1933 te Baskan von Hindenburg tarafindan bir koalisyon hukumetine liderlik etmesi icin davet edildiginde Almanya Sansolyesi olarak atanmisti Hitler hukumeti von Hindenburg u Reichstag i feshetmeye ve 5 Mart ta secim cagrisi yapmaya cagirmisti 27 Subat 1933 aksami parlamento secimlerinden alti gun once Reichstag odalarinda yangin cikti Yanginin kesin kosullari bugune kadar belirsizligini koruyor olsa da acik olan su ki Hitler ve destekcileri guclerini pekistirmek icin bir arac olarak hizla yangindan faydalandilar Hitler neredeyse aninda Almanya Komunist Partisi ni KPD yangina neden olmakla sucladi ve yanginin daha fazla Alman in Nazileri desteklemesine yol acacagina inandi Rudolf Diels e gore Hitler in atesin icinden bagirdigi duyuldu Bu alt insanlar insanlarin bizim tarafimizda nasil durdugunu anlamiyorlar Simdi icinden cikmak istedikleri fare deliklerinde elbette kitlelerin tezahuratlarindan hicbir sey duymuyorlar Reichstag binasinin yakilmasini bir komunist ayaklanmada sozde baslangic olarak goren Naziler milyonlarca Alman i komunist teror tehdidi karsisinda bir korku sarsintisina atmayi basardilar Resmi kayitlar sunlari soyledi Reichstag in yakilmasinin kanli bir ayaklanma ve ic savasin isareti olmasi amaclandi Berlin de buyuk capli yagma Sali gunu sabahin dordu gibi erken bir tarihte planlandi Almanya genelinde bugunden itibaren onde gelen sahislara ozel mulkiyete bariscil nufusun can ve guvenligine karsi teror eylemlerinin baslayacagi ve genel bir ic savasin baslatilacagi belirlendi Yangindan saatler sonra duzinelerce Komunist hapse atilmisti Ertesi gun Hermann Goring liderligindeki Prusya Icisleri Bakanligi yetkilileri tutuklamalar icin yasal koruma saglamanin yollarini tartisti Prusya eyalet polisi sefi Ludwig Grauert Weimar Anayasasi nin 48 maddesi uyarinca cumhurbaskanina Reichstag in rizasi olmadan kamu guvenligini korumak icin gerekli her turlu onlemi alma yetkisi veren acil bir baskanlik kararnamesi onerdi Daha fazla Komunist siddeti onleme bahanesiyle sivil ozgurluklerin cogunu askiya alirdi Bu tur tedbirlerin alinmasi konusunda Bakanlar Kurulu nda zaten tartismalar olmustu Nazilerin koalisyon ortagi Alman Ulusal Halk Partisi nin DNVP bir uyesi olan Adalet Bakani Franz Gurtner 27 Subat ogleden sonra aslinda kabinenin onune bir kararname taslagi getirmisti Onerilen kararname Reich Kabinesine sunuldugunda kabinede bir portfoyu olan tek Nazi olan Icisleri Bakani Wilhelm Frick kabinenin duzeni saglayamazsa eyalet hukumetlerini devralmasina izin verecek bir madde ekledi Ozellikle kabinenin bunu kendi yetkisiyle yapmasina izin verilecekti Frick Icisleri portfoyunun neredeyse gucsuz oldugu icin Nazilere verildiginin cok iyi farkindaydi Avrupa nin geri kalanindaki meslektaslarinin aksine polis uzerinde hicbir yetkisi yoktu Devletler uzerindeki gucunu genisletme ve boylece ulkeyi Nazilestirme surecini baslatma sansi gordu Acil bir kabine toplantisinda Hitler yanginin artik onu KPD nin acimasiz bir yuzlesmesi meselesi haline getirdigini acikladi bu adli mulahazalara bagli kilinamayacak bir yuzlesme ydi Sansolye Yardimcisi Franz von Papen Reich kabinesine gerekirse eyalet hukumetlerini devralma yetkisi veren maddeye itiraz etse de kararname onaylandi Kisa bir sure sonra Baskan von Hindenburg kararnameyi kanun haline getirdi Kararname alti maddeden olusuyordu Madde 1 habeas corpus ikamet dokunulmazligi posta ve telefon gizliligi ifade ve basin ozgurlugu kamu toplanma hakki mulkiyet ve konut dokunulmazligi ozgur orgutlenme hakki dahil olmak uzere Weimar Anayasasi nda belirtilen sivil ozgurluklerin cogunu suresiz olarak askiya almistir Madde 2 ve 3 Reich hukumetinin normalde federal Devletler icin ayrilmis yetkileri ustlenmesine izin verdi Madde 4 ve 5 kamu binalarinin kundaklanmasi icin olum cezasi da dahil olmak uzere bazi suclar icin acimasiz cezalar olusturdu Madde 6 Kararnamenin ilan edildigi gun yururluge girdigini belirtmistir Kaynakca Backing Hitler Consent and Coercion in Nazi Germany Oxford University Press 8 Mart 2001 s 18 ISBN 978 0 19 160452 2 Hitler New York NY Harcourt Brace Jovanovich 1974 ss 397 ISBN 978 0 15 141650 9 a b 2003 The Coming of the Third Reich New York City ISBN 978 0 14 100975 9