Reichstag (Almanca telaffuz: ( dinle); resmi adı: Deutscher Bundestag – Reichstagsgebäude Almanca telaffuz: ( dinle); Türkçe: Parlamento), Berlin'de bulunan ve Alman Federal Meclisi'ne (Bundestag) ev sahipliği yapan tarihi bir devlet binasıdır.
Genel bilgiler | |
---|---|
Şehir | Berlin |
Ülke | Almanya |
Koordinatlar | 52°31′07″K 13°22′34″D / 52.51861°K 13.37611°D |
Başlama | 9 Haziran 1884 |
Tamamlanma | 1894 |
Tasarım ve inşaat | |
Mimar(lar) | Paul Wallot |
Bina, mimar Paul Wallot tarafından 1884 ile 1894 yılları arasında Spree nehrinin kenarında, Tiergarten semtinde neo-rönesans tarzında inşa edilmiştir. Hem Alman İmparatorluğu, hem de Weimar Cumhuriyeti meclisleri de bu binada toplandı.
1933 yılında meydana gelen Reichstag Yangınından ve İkinci Dünya Savaşı'nda oluşan ağır hasarın ardından, bina 1960'lı yıllara kadar atıl hâlde durdu. 1960'lı yıllarda Almanya Demokratik Cumhuriyeti döneminde bina tamir edilerek sergi ve özel etkinlikler için kullanıldı.
1991 yılında binanın parlamento binası olarak kullanılması kararı alındı. 1995'ten 1999'a kadar İngiliz mimar Norman Foster tarafından baştan aşağı yeniden tasarlandı.
Tarihçe
Alman İmparatorluğu
1870'li yıllara kadar çeşitli bölgelerde birçok bina Almanya Parlamentosu olarak hizmet verdiyse de doğan ihtiyaçtan dolayı 1882 yılında bir mimarlık yarışması düzenlendi. 189 aday arasından Frankfurt kökenli bir mimar olan Paul Wallot yarışmayı kazandı. 1884 yılında başlanan inşaat 1894 yılında tamamlandı.
Reichstag yangını ve Nasyonal Sosyalizm dönemi
30 Ocak 1933'te Alman İmparatorluğu Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi lideri Adolf Hitler'i "İmparatorluk şansölyesi" olarak atadı. Adolf Hitler, 1 Şubat'ta meclisi feshetti. 28 Şubat 1933 gecesi meclis binası Reichstag'ın kubbesi alev aldı. Büyük toplantı salonu ve çevresindeki bazı odalar yandı. Yangının bir kundaklama sonucu meydana geldiği açıktı. Olayın fâili ise hiçbir zaman aydınlatılamadı.
Nasyonal Sosyalistler, yangın olayını suistimal ederek siyasi amaçları doğrultusunda kullandılar. Aynı gece siyasi muhaliflere yönelik, büyük bir tutuklama faaliyeti başlatıldı. Cumhurbaşkanı von Hindenburg, yangının ertesi günü halkın ve devletin korunması gerekçesi ile Reichstag yangın yönetmeliğini imzalamak mecburiyetinde bırakıldı. Bu yönetmeliğin birinci maddesi, temel hakları geçici olarak askıya alıyordu. Beşinci madde ise siyasi suçlara vatana ihanet gerekçesi ile izin verdi.
21 Mart 1933'te yeni parlamentonun açılış oturumu, Potsdam Günü adıyla Reichstag Yangınından sonra gerçekleşti. Yaygın tekrar edilen yanlış bilginin aksine, Hitler Reichstag Binasında hiç konuşma yapmadı. Hitler, meclise hitab ettiği tüm konuşmalarını yangından sonra parlamento binası olarak kullanılmaya başlanan Kroll Opera Binasında yaptı.
1933 yılının mayıs ayında, Hollandalı ve bir komünist olan Marinus van der Lubbe, Bulgar Georgi Dimitroff ve Komünist Partinin önde gelen diğer üyeleriyle birlikte yangının fâilleri olarak tutuklandılar. Savcılık, yangını silahlı bir darbenin habercisi olarak göstermeye çalıştı. Siyasi bir gösteriye dönüştürülen dava duruşmalarında Marinus van der Lubbe, şüpheli bir itiraf ile ölüm cezasına çarptırıldı. Bu esnada idam cezasını düzenleyen kanun, alelacele değiştirildi ve van der Lubbe 1934 yılı Ocak ayında idam edildi. Diğer davalılar, delil yetersizliği gerekçesi ile beraat etti.
İkinci Dünya Savaşı sırasında, pencereleri duvar örülerek kapatılmış olan bina, hava saldırılarına karşı bir sığınak olarak kullanıldı. AEG orada elektron tüpleri üretti. Binada bir hastane kuruldu ve 1943'ten 1945'e kadar yakındaki Charité Tıp Fakültesinin kadın hastalıkları ve doğum bölümü burada barındırıldı. Yaklaşık 60 ile 100 kadar çocuğun Reichstag binasında doğduğu tahmin ediliyor.
II. Dünya Savaşı sonrası
II. Dünya Savaşı'nda harap olan binaya savaşın sonlarına doğru SSCB tarafından Zafer Sancağı çekildi. Soğuk Savaş döneminde Batı Berlin sınırları içinde kaldı.
Paul Baumgarten adlı bir mimarın öncülüğünde 1960’lı yıllarda restorasyon çalışmalarının yapıldığı yapı Almanya 3 Ekim 1990’da birleşmesinin hemen ardından ilk sembolik meclis toplantısına sahiplik yaptı.
1995 yılında ünlü Enstalasyon (Yerleştirme) sanatçıları Christo ve Jeanne-Claude tarafından paketlendi.
20 Haziran 1991 tarihinde Berlin’in yeniden Almanya Cumhuriyeti’nin başkenti olmasıyla Reichstag da yeniden Almanya Federal Meclis binası oldu. Açılan mimarlık yarışmasını kazanan ünlü mimar Norman Foster’in öncülüğünde yeniden restore edilen bina Nisan 1999’da meclis binası olarak kullanıma açıldı.
Cam kubbe
Norman Foster'ın restorasyonu sırasında eklenen cam kubbe, binanın üzerinde yer alan geniş bir cam bölümdür. 360 derecelik bir bakış açısına sahiptir. Hemen aşağısında parlamento ana salonu yer alır. Gün ışığını doğrudan doğruya parlamento içerisine yansıtır. Ziyarete açık olan kubbe pek çok turistin ilgisini çekmektedir.
Resim Galerisi
- 1894 yılında Reichstag’ın açılışından bir resim
- 1900’lü yıllarda Reichstag
- Reichstag önünde Versay Anlaşması’nı protesto gösterileri
- Anayasayı Kutlama Gösterileri
- Naziler Tarafından Öldürülen 96 Reichstag Milletvekili Adına Dikilen 1933 Anıtı
- Reichstag Kalıntıları ve Graffiti
- İkinci Dünya Savaşı Bombardımanlarından Sonra Reichstag, 1945
- Reichstag'a dikilen Sovyet bayrağı, 1945
- Reichstag Şantiyesi
- Reichstag Kubbesi, 2002
- Reichstag, 2002
- Reichstag, 2003
- Reichstag
- Almanya Parlamentosu (Bundestag)
- Reichstag, 1995 yılı
- Reichstag binasının batıdan görünümü, güneşbatımı sırasında.
Kaynakça
- ^ "Parlamento Binaları, Arkitera, Serzan Gok, 13 Kasım 2009". 23 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2009.
- ^ . web.archive.org. 6 Haziran 2007. 24 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2020.
- ^ SPIEGEL, Sophie Madeleine Garbe, DER. . www.spiegel.de (Almanca). 9 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2020.
- ^ "Almanya Federal Parlamentosu'ndan Tarihçe". 21 Kasım 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2009.
- ^ Christo ve Paketlenen Parlamento Binası, Doğan Hasol, Yapı Dergisi 168, Kasım 1995[]
- ^ "Independent Gazetesi, Haber Yazısı, 19 Nisan 1999". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2009.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Reichstag Almanca telaffuz ˈʁaɪcsˌtaːk dinle resmi adi Deutscher Bundestag Reichstagsgebaude Almanca telaffuz ˈʁaɪcstaːksɡeˌbɔʏde dinle Turkce Parlamento Berlin de bulunan ve Alman Federal Meclisi ne Bundestag ev sahipligi yapan tarihi bir devlet binasidir ReichstagGenel bilgilerSehirBerlinUlkeAlmanyaKoordinatlar52 31 07 K 13 22 34 D 52 51861 K 13 37611 D 52 51861 13 37611Baslama9 Haziran 1884Tamamlanma1894Tasarim ve insaatMimar lar Paul Wallot Bina mimar Paul Wallot tarafindan 1884 ile 1894 yillari arasinda Spree nehrinin kenarinda Tiergarten semtinde neo ronesans tarzinda insa edilmistir Hem Alman Imparatorlugu hem de Weimar Cumhuriyeti meclisleri de bu binada toplandi 1933 yilinda meydana gelen Reichstag Yanginindan ve Ikinci Dunya Savasi nda olusan agir hasarin ardindan bina 1960 li yillara kadar atil halde durdu 1960 li yillarda Almanya Demokratik Cumhuriyeti doneminde bina tamir edilerek sergi ve ozel etkinlikler icin kullanildi 1991 yilinda binanin parlamento binasi olarak kullanilmasi karari alindi 1995 ten 1999 a kadar Ingiliz mimar Norman Foster tarafindan bastan asagi yeniden tasarlandi TarihceAlman Imparatorlugu 1870 li yillara kadar cesitli bolgelerde bircok bina Almanya Parlamentosu olarak hizmet verdiyse de dogan ihtiyactan dolayi 1882 yilinda bir mimarlik yarismasi duzenlendi 189 aday arasindan Frankfurt kokenli bir mimar olan Paul Wallot yarismayi kazandi 1884 yilinda baslanan insaat 1894 yilinda tamamlandi Reichstag yangini ve Nasyonal Sosyalizm donemi 30 Ocak 1933 te Alman Imparatorlugu Cumhurbaskani Paul von Hindenburg Nasyonal Sosyalist Alman Isci Partisi lideri Adolf Hitler i Imparatorluk sansolyesi olarak atadi Adolf Hitler 1 Subat ta meclisi feshetti 28 Subat 1933 gecesi meclis binasi Reichstag in kubbesi alev aldi Buyuk toplanti salonu ve cevresindeki bazi odalar yandi Yanginin bir kundaklama sonucu meydana geldigi acikti Olayin faili ise hicbir zaman aydinlatilamadi Nasyonal Sosyalistler yangin olayini suistimal ederek siyasi amaclari dogrultusunda kullandilar Ayni gece siyasi muhaliflere yonelik buyuk bir tutuklama faaliyeti baslatildi Cumhurbaskani von Hindenburg yanginin ertesi gunu halkin ve devletin korunmasi gerekcesi ile Reichstag yangin yonetmeligini imzalamak mecburiyetinde birakildi Bu yonetmeligin birinci maddesi temel haklari gecici olarak askiya aliyordu Besinci madde ise siyasi suclara vatana ihanet gerekcesi ile izin verdi 21 Mart 1933 te yeni parlamentonun acilis oturumu Potsdam Gunu adiyla Reichstag Yanginindan sonra gerceklesti Yaygin tekrar edilen yanlis bilginin aksine Hitler Reichstag Binasinda hic konusma yapmadi Hitler meclise hitab ettigi tum konusmalarini yangindan sonra parlamento binasi olarak kullanilmaya baslanan Kroll Opera Binasinda yapti 1933 yilinin mayis ayinda Hollandali ve bir komunist olan Marinus van der Lubbe Bulgar Georgi Dimitroff ve Komunist Partinin onde gelen diger uyeleriyle birlikte yanginin failleri olarak tutuklandilar Savcilik yangini silahli bir darbenin habercisi olarak gostermeye calisti Siyasi bir gosteriye donusturulen dava durusmalarinda Marinus van der Lubbe supheli bir itiraf ile olum cezasina carptirildi Bu esnada idam cezasini duzenleyen kanun alelacele degistirildi ve van der Lubbe 1934 yili Ocak ayinda idam edildi Diger davalilar delil yetersizligi gerekcesi ile beraat etti Ikinci Dunya Savasi sirasinda pencereleri duvar orulerek kapatilmis olan bina hava saldirilarina karsi bir siginak olarak kullanildi AEG orada elektron tupleri uretti Binada bir hastane kuruldu ve 1943 ten 1945 e kadar yakindaki Charite Tip Fakultesinin kadin hastaliklari ve dogum bolumu burada barindirildi Yaklasik 60 ile 100 kadar cocugun Reichstag binasinda dogdugu tahmin ediliyor II Dunya Savasi sonrasi II Dunya Savasi nda harap olan binaya savasin sonlarina dogru SSCB tarafindan Zafer Sancagi cekildi Soguk Savas doneminde Bati Berlin sinirlari icinde kaldi Paul Baumgarten adli bir mimarin onculugunde 1960 li yillarda restorasyon calismalarinin yapildigi yapi Almanya 3 Ekim 1990 da birlesmesinin hemen ardindan ilk sembolik meclis toplantisina sahiplik yapti 1995 yilinda unlu Enstalasyon Yerlestirme sanatcilari Christo ve Jeanne Claude tarafindan paketlendi 20 Haziran 1991 tarihinde Berlin in yeniden Almanya Cumhuriyeti nin baskenti olmasiyla Reichstag da yeniden Almanya Federal Meclis binasi oldu Acilan mimarlik yarismasini kazanan unlu mimar Norman Foster in onculugunde yeniden restore edilen bina Nisan 1999 da meclis binasi olarak kullanima acildi Reichstag in bati cephesinden panoramik gorunumuCam kubbeNorman Foster in restorasyonu sirasinda eklenen cam kubbe binanin uzerinde yer alan genis bir cam bolumdur 360 derecelik bir bakis acisina sahiptir Hemen asagisinda parlamento ana salonu yer alir Gun isigini dogrudan dogruya parlamento icerisine yansitir Ziyarete acik olan kubbe pek cok turistin ilgisini cekmektedir Resim Galerisi1894 yilinda Reichstag in acilisindan bir resim 1900 lu yillarda Reichstag Reichstag onunde Versay Anlasmasi ni protesto gosterileri Anayasayi Kutlama Gosterileri Naziler Tarafindan Oldurulen 96 Reichstag Milletvekili Adina Dikilen 1933 Aniti Reichstag Kalintilari ve Graffiti Ikinci Dunya Savasi Bombardimanlarindan Sonra Reichstag 1945 Reichstag a dikilen Sovyet bayragi 1945 Reichstag Santiyesi Reichstag Kubbesi 2002 Reichstag 2002 Reichstag 2003 Reichstag Almanya Parlamentosu Bundestag Reichstag 1995 yili Reichstag binasinin batidan gorunumu gunesbatimi sirasinda Kaynakca Parlamento Binalari Arkitera Serzan Gok 13 Kasim 2009 23 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2009 web archive org 6 Haziran 2007 24 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2020 SPIEGEL Sophie Madeleine Garbe DER www spiegel de Almanca 9 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2020 Almanya Federal Parlamentosu ndan Tarihce 21 Kasim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2009 Christo ve Paketlenen Parlamento Binasi Dogan Hasol Yapi Dergisi 168 Kasim 1995 olu kirik baglanti Independent Gazetesi Haber Yazisi 19 Nisan 1999 8 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2009 Dis baglantilar