Haydar Karataş, Zaza asıllı Türk roman yazarı ve aktivist. Dersim'i anlatan ile tanındı. Serinin ikinci kitabı olan "Gece Kelebeği/Perperık-a Söe" 2010 yılında, birinci kitabı "On İki Dağın Sırrı, Bir Göz Ağlarken" ise 2012'de yayınlandı.
Haydar Karataş | |
---|---|
Haydar Karataş, 2012 | |
Doğum | 1973 Hozat, Tunceli, Türkiye |
Meslek | Yazar |
Dönem | 2000-günümüz |
Etkilendikleri
| |
Resmî site | |
Hayatı
1973 yılında, Tunceli'nin Hozat ilçesine bağlı Haçeli köyünde Zazaca konuşan bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Türkçeyi ilkokulda öğrendi. Politik faaliyetlerinden dolayı henüz 19 yaşında iken tutuklandı ve 10 yıl hapis yattı. 2002 yılında 'nden tahliye edildikten sonra Türkiye'yi terk etti. 2003'ten bu yana İsviçre'de politik mülteci olarak yaşıyor.
Romancılığı
Yazarın birinci romanı Gece Kelebeği 1938 Dersim Harekatı sonrasını, kendi annesi olduğunu belirttiği küçük bir çocuğun gözünden anlatır. İkinci romanı On İki Dağın Sırrı, Bir Göz Ağlarken ise 1938 öncesini anlatır.
Murathan Mungan'a göre insan ve doğa ilişkisini öne çıkaran tarzı dolayısıyla Yaşar Kemal'den etkilendiği söylenebilir.Behçet Çelik ise daha çok yazarın masalsı anlatım dili üzerinde durmuştur.
Romanlarının politik olarak son derece kritik bir dönemi anlatması, romanların edebi niteliği kadar politik tartışmaların da öne çıkmasına neden olmuştur. Romancı ve Eleştirmen Bülent Usta ise adı, oyuncak bir bebeğe ya da bir şiire yakışacak çağırışımlara neden olsa da adını verdiği roman, bu yumuşak çağrışımların tam tersine, sert bir coğrafyada yaşanan insan dramlarına yoğunlaştığını belirtir. Karataş'ın yöre kültürüne özgü ayrıntıları ustalıkla romanın içinde anlattığını, bunun dipnotlarla desteklenmesine rağmen, bazı okurların zorlanabileceğini belirtmiştir, ancak bunun Amerikan romanın da, Rus romanında da karşımıza çıkacağını göz ardı edemeyiz, der. bir ikindi vakti 'ından aşağı, "Fecire Hatun!", "Fecire Hatun!" diye bağırarak koşan bir adamla başlıyor. ise gene bir haber taşıyıcı ile başlar, yazar önce bir yolu, yolun hikâyesini, ardından bir köyü, köyün virane Ermeni Mahallelerini, devrilmiş değirmenler, yıkılmış Kiliseleri anlatır ve hikâye gittikçe iç içe geçer, analtılır. Ufak tefek boylu, acımasız olduğu söylenen A bir atın sırtında, toz toprağın içinde bu yıkılmış hayatın içinden dağlara vurur.
Eserleri
- / Perperık-a Söe, 2010, İletişim Yayınları [1] 23 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., EAN 9789750507700
- On İki Dağın Sırrı, 2012, İletişim Yayınları [2] 19 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., EAN 9789750510663
- (Murathan Mungan'ın 23 yazarı bir araya getirdiği öykü derlemesine katkı), 2012, Metis Yayınları,
- Merhaba Asker (Murathan Mungan'ın çeşitli yazarları bir araya getirdi öykü derlemesinde, "İki Siyah Erkek Donu" hikâyesiyle yer aldı.
- Ejma'nın Rüyası, 2017 NoteBene yayınların,
Dış bağlantılar
- Yazarın kendi sitesi 17 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- , Almanca
Kaynakça
- ^ Zileli, Gün. "Kim demişti, roman çağının bittiğini, kim?". 30 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2012.
- ^ Yalazan, A. Esra. . 23 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2012.
- ^ a b c . 13 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012.
- ^ . İstanbul İndymedia. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2012.
- ^ Murathan Mungan: "Haydar Karataş canavarcasına yazar damarı olan birisi. Hayvani bir yazar, bunu olumlu anlamda söylüyorum. Yaşar Kemal’de de böyle doğadan kaynaklanan bir güç vardır." NTV'de yapılan bir söyleşi ve kitabın arka kapağı 19 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Çelik, Behçet. . 7 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2012.
- ^ Arslanoğlu, Kaan. . 13 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2012.
- ^ Kaya, Özen. "Değerlerini Yitiren, Vicdanını Kaybeden Dersimliler". Erişim tarihi: 20 Temmuz 2012.[]
- ^ Aydın, Mehmet Said. "Gözleri Gülüzar'ın". 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2012.
- ^ "Herkesin bir Dersim hikayesi vardır". 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Haydar Karatas Zaza asilli Turk roman yazari ve aktivist Dersim i anlatan ile tanindi Serinin ikinci kitabi olan Gece Kelebegi Perperik a Soe 2010 yilinda birinci kitabi On Iki Dagin Sirri Bir Goz Aglarken ise 2012 de yayinlandi Haydar KaratasHaydar Karatas 2012Dogum1973 Hozat Tunceli TurkiyeMeslekYazarDonem2000 gunumuzEtkilendikleri Yasar KemalResmi sitehttp www haydarkaratas com Hayati1973 yilinda Tunceli nin Hozat ilcesine bagli Haceli koyunde Zazaca konusan bir ailenin cocugu olarak dogdu Turkceyi ilkokulda ogrendi Politik faaliyetlerinden dolayi henuz 19 yasinda iken tutuklandi ve 10 yil hapis yatti 2002 yilinda nden tahliye edildikten sonra Turkiye yi terk etti 2003 ten bu yana Isvicre de politik multeci olarak yasiyor RomanciligiYazarin birinci romani Gece Kelebegi 1938 Dersim Harekati sonrasini kendi annesi oldugunu belirttigi kucuk bir cocugun gozunden anlatir Ikinci romani On Iki Dagin Sirri Bir Goz Aglarken ise 1938 oncesini anlatir Murathan Mungan a gore insan ve doga iliskisini one cikaran tarzi dolayisiyla Yasar Kemal den etkilendigi soylenebilir Behcet Celik ise daha cok yazarin masalsi anlatim dili uzerinde durmustur Romanlarinin politik olarak son derece kritik bir donemi anlatmasi romanlarin edebi niteligi kadar politik tartismalarin da one cikmasina neden olmustur Romanci ve Elestirmen Bulent Usta ise adi oyuncak bir bebege ya da bir siire yakisacak cagirisimlara neden olsa da adini verdigi roman bu yumusak cagrisimlarin tam tersine sert bir cografyada yasanan insan dramlarina yogunlastigini belirtir Karatas in yore kulturune ozgu ayrintilari ustalikla romanin icinde anlattigini bunun dipnotlarla desteklenmesine ragmen bazi okurlarin zorlanabilecegini belirtmistir ancak bunun Amerikan romanin da Rus romaninda da karsimiza cikacagini goz ardi edemeyiz der bir ikindi vakti indan asagi Fecire Hatun Fecire Hatun diye bagirarak kosan bir adamla basliyor ise gene bir haber tasiyici ile baslar yazar once bir yolu yolun hikayesini ardindan bir koyu koyun virane Ermeni Mahallelerini devrilmis degirmenler yikilmis Kiliseleri anlatir ve hikaye gittikce ic ice gecer analtilir Ufak tefek boylu acimasiz oldugu soylenen A bir atin sirtinda toz topragin icinde bu yikilmis hayatin icinden daglara vurur Eserleri Perperik a Soe 2010 Iletisim Yayinlari 1 23 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde EAN 9789750507700 On Iki Dagin Sirri 2012 Iletisim Yayinlari 2 19 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde EAN 9789750510663 Murathan Mungan in 23 yazari bir araya getirdigi oyku derlemesine katki 2012 Metis Yayinlari ISBN 9789753428729 Merhaba Asker Murathan Mungan in cesitli yazarlari bir araya getirdi oyku derlemesinde Iki Siyah Erkek Donu hikayesiyle yer aldi Ejma nin Ruyasi 2017 NoteBene yayinlarin ISBN 9786052036020Dis baglantilarYazarin kendi sitesi 17 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde AlmancaKaynakca Zileli Gun Kim demisti roman caginin bittigini kim 30 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2012 Yalazan A Esra 23 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2012 a b c 13 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Temmuz 2012 Istanbul Indymedia 27 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2012 Murathan Mungan Haydar Karatas canavarcasina yazar damari olan birisi Hayvani bir yazar bunu olumlu anlamda soyluyorum Yasar Kemal de de boyle dogadan kaynaklanan bir guc vardir NTV de yapilan bir soylesi ve kitabin arka kapagi 19 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Celik Behcet 7 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2012 Arslanoglu Kaan 13 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2012 Kaya Ozen Degerlerini Yitiren Vicdanini Kaybeden Dersimliler Erisim tarihi 20 Temmuz 2012 olu kirik baglanti Aydin Mehmet Said Gozleri Guluzar in 10 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2012 Herkesin bir Dersim hikayesi vardir 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2012