Enrique Kiki Camarena Salazar 26 Temmuz 1947 9 şubat 1985 Amerika Birleşik Devletleri Uyuşturucu ile Mücadele Daires

Enrique "Kiki" Camarena Salazar (26 Temmuz 1947 – 9 Şubat 1985), Amerika Birleşik Devletleri Uyuşturucu ile Mücadele Dairesi (DEA) için bir Amerikan istihbarat memuruydu. Şubat 1985'te Camarena, Meksika Guadalajara'da uyuşturucu kaçakçıları tarafından kaçırıldı. İşkence altında sorguya çekildi ve öldürüldü. Guadalajara uyuşturucu kartelinin üç lideri bu olayın sonucunda Camarena cinayetinden dolayı Meksika'da mahkûm edildi. ABD'nin Camarena cinayetiyle ilgili soruşturması, suça karışan diğer Meksika vatandaşları için Los Angeles'ta üç davaya daha sebep oldu. Dava, son olarak üç mahkûm kaçakçıdan biri olan Rafael Caro Quintero'nun 2013'te Meksika hapishanesinden serbest bırakıldığı zaman, ABD-Meksika ilişkilerini rahatsız etmeye devam etmektedir.

Enrique Camarena Salazar

Doğum	26 Temmuz 1947 Mexicali, Baja California, Meksika
Ölüm	9 Şubat 1985 (37 yaşında) Guadalajara, Jalisco, Meksika
Eğitim
Meslek	İstihbarat memuru
Etkin yıllar	1970-1985
Organizasyon	Calexico Emniyet Müdürlüğü Uyuşturucu ile Mücadele Dairesi

İlk yılları ve kariyeri

Enrique Camarena, 26 Temmuz 1947'de Meksika'nın Mexicali kentinde doğdu. Aile - üç erkek ve üç kız kardeş - Camarena çocukken California, Calexico'ya göç etti. Camarena'nın ailesi gençken boşandı ve aile taşındıktan sonra hatırı sayılır bir yoksulluğa katlandı. En büyük kardeşi Eduardo, Deniz Kuvvetlerine katıldı ve 1965'te Vietnam'da hizmet ederken öldürüldü. Diğer kardeşi Ernesto'nun uyuşturucu sorunları da dahil olmak üzere sorunlu bir polis kaydı vardı. Ailenin zorluklarına rağmen Camarena, 1966'da Calexico Lisesi'nden mezun oldu.

Liseden mezun olduktan sonra Camarena, Deniz Kuvvetlerine katıldı. 1970 yılında terhis olduktan sonra Calexico'ya döndü ve polis departmanına katıldı. Normal polis işinden, Imperial County Narkotik Görev Gücü'nde (ICNTF) Özel Ajan olarak gizli narkotik işine geçti.

Uyuşturucu ile Mücadele Dairesi (DEA) 1973'te kurulduktan sonra, İspanyolca konuşan ajanlar için hızlı bir şekilde bir işe alma programı başlattı. Hem Camarena hem de kız kardeşi Myrna, yeni ajansa 1974'te, Myrna sekreter olarak ve Enrique DEA'nın Calexico mukim ofisinde özel ajan olarak katıldı.

1977'de Camarena, San Joaquin Vadisi'ndeki kaçakçılık faaliyetlerinde gizli olarak çalıştığı ajansın Fresno saha ofisine transfer oldu. Yazar Elaine Shannon, Camarena'yı "sokak tiyatrosunda doğal bir yer" olarak tanımlıyor, "Porto Riko aksanıyla zahmetsizce kayabilen ya da Meksika çukurunun argosunu atabilen - rol ne olursa olsun." Meslektaşları, iş odaklı DEA ajanlarının standartlarına göre bile onu yönlendiren biri olarak tanımladılar.

1980 yılında, Fresno'dan Guadalajara'daki DEA mukim ofisine taşınan bir meslektaşı ve yakın bir arkadaş, Camarena'nın da bir pozisyonun açık olduğu ofiste görevlendirme için başvuruda bulunmasını önerdi. DEA'da işlerin ilerletilmesi için yabancı görevlendirmeler önemliydi ve Guadalajara ofisi, 1980'lerde uyuşturucu kaçakçılığındaki patlamanın habercisi olarak, işte bir artış görüyordu. Bu sırada Camarena evlendi ve üç oğlu oldu. Guadalajara'nın bahar havası ve şehrin Amerikan okulu ve uygun döviz kuru, Camarena ve ailesini taşınmanın aile için de iyi olacağına ikna etti.

Meksika arka planı

Meksika'daki Amerikan anti-narkotik çabaları, Camarena davasından çok önce. Meksika eroin ve marihuana üretimi, 1960'larda ABD'deki narkotik birimi DEA'in endişesi haline geldi, ancak Meksika hükûmeti ile ilk büyük Amerikan ortak eylemleri 1970'lere kadar başlamadı.

Meksika'daki erken anti-narkotik çabalar

Fransız eroin bağlantısı 1970'lerin başında kesildiğinde, Meksika önemli bir Amerikan eroin kaynağı olarak yerini aldı. Meksika marihuana üretimi 1970'lerin başında da patlama yaptı ve daha sonra Guadalajara kartelinin üretim ve ticaretinin önemli bir parçası oldu. Bu noktada Meksika, bu sıralar Peru ve Bolivya'daki And ülkelerinde üretilen kokain için önemli bir aktarma noktası haline gelmemişti.

Güçlü Amerikan baskısına ve yerel kanun yaptırımlarının endişelerine cevaben Meksika, büyük miktarda ABD yardımı ile afyon ve marihuana plantasyonlarını ortadan kaldırma programlarına başladı. İlk programlar daha küçük ölçekliydi ve 1970'teki "Operasyon İşbirliği" gibi çoğunlukla elle yok etme yöntemini kullandı. Ekili alan boyutları büyüdükçe, yok etme çabaları da büyüdü. 1975'te Meksika başkanı Luis Echeverría, düzinelerce uçak ve helikopterden oluşan bir filodan bitki öldürücülerin ve yaprak dökücülerin havadan gözetlenmesini ve püskürtülmesini kullanan "Trizo Operasyonu" nu onayladı.

İlaçlama programları, hem finansman hem de operasyonlar için kapsamlı Amerikan katılımını zorunlu kılıyordu. DEA pilotları operasyonlar önemli roller üstlendi; Meksikalı pilotları eğitmenin yanı sıra, püskürtme için tarlaların belirlenmesine yardıme ettiler ve püskürtme çalışmalarının hedeflenen tarlaları yok ettiğinden emin oldular. Programın bir parçası olarak, Meksika, DEA uçaklarının serbestçe uçmasına izin verdi.

Bu uçuşlar, ekilen arazi miktarını azaltarak ve sonunda Meksika eroin kalitesinde ve miktarında bir azalma sağlayarak olumlu sonuçlar verdi. Sahadaki Meksika kanun uygulayıcılarının da olumlu sonuçları oldu. Meksika üzerinden kokain nakli yapan ilk insan kaçakçılarından biri olan Alberto Sicilia Falcon, 1975'te tutuklandı. Önemli bir Sinaloa kaçakçısı olan Pedro Aviles, 1978'de Meksika Federal Polisi ile bir çatışmada öldürüldü.

Yurtdışındaki DEA personeli

Bu çabaların bir parçası olarak, ilk Amerikan narkotik kanun uygulama ofisi, 1960'ların ortasında, Hazine Bakanlığı'nın bir şubesi olan Federal Narkotik Bürosu tarafından Mexico City'de açıldı. 1969'da bir Guadalajara ofisi açıldı. Çeşitli kurumlar tarafından açılan bu ve diğer ofisler, Amerikan uyuşturucu uygulama kurumlarının önce çoğalması ve ardından DEA ile birleşmesiyle yerinde kaldı. Ofisler Meksika hükûmetinin izniyle açılırken, daha sonra özellikle Camarena davası sırasında tartışmalı hale geldi.

O zamanlar ve şimdi Meksika'da ve diğer ülkelerde konuşlanmış DEA ajanları da ev sahibi ülke tarafından bir dizi kısıtlamaya tabidir. Kolluk kuvvetlerine sahip değiller, bunun yerine istihbarat, irtibat ve danışmanlık işlevlerini yerine getiriyorlar, uyuşturucu kaçakçılığı hakkında bilgi toplayıp aktarıyorlar ve yerel uyuşturucu karşıtı programlar hakkında tavsiyelerde bulunuyorlar. Meksika'da, Meksika merkezi hükûmeti ile ajanların kişisel silahları taşıyabileceğine dair gayri resmi bir anlaşma olmasına rağmen, yabancıların bunu yapması yasa dışıydı ve yerel yetkililer bu nedenle onları tutuklamakta özgürdü. Mexico City'deki ABD Büyükelçiliği tarafından akredite edilmiş DEA ajanları tam diplomatik statüye sahipti, ancak ikamet ofislerindeki ajanlar herhangi bir resmi koruma olmaksızın tutuklanıp hapse atılabiliyordu.

Amerikan hukuku ayrıca yurtdışındaki DEA faaliyetlerini de kısıtlamaktadır. Ev sahibi ülke kısıtlamalarının pratik bir sonucu olarak, DEA politikası, ajanların yurtdışında gizli çalışma yapmasını yasaklar. Senatör Mike Mansfield tarafından getirilen ve 1975'te Kongre tarafından kabul edilen Mansfield değişikliği olarak bilinen bir yasa, DEA personelinin yurtdışındaki bir tutuklama mahallinde bile bulunmasını yasakladı. Ayrıca, denizaşırı ajanların, canların tehdit edildiği yerler dışında güç kullanmasını da yasakladı. Bu daha sonra Camarena'nın ölümünün soruşturulmasında DEA çabalarını karmaşıklaştırdı.

Camarena, 1980 yazında Guadalajara'daki göreve başladığında, Meksika'da uyuşturucu kaçakçılığı artmaya başlamıştı. birkaç nedeni vardı.

Meksika Devlet Başkanı José López Portillo yönetiminde, Başkan Echeverría'nın onayladığı havadan tespit ve yok etme süreci kısıtlandı ve bu faaliyetlere Amerikan katılımı 1978'de sona erdi. Bu, üreticilerin 1980'lerin sonlarında keşfedilen büyük tarlaları inşa etmelerini kolaylaştırdı ve tespit edilen alanların gerçekten püskürtüldüğünü doğrulamak daha zor.

Buna ek olarak, 1970'lerin sonlarında ve 1980'lerin başlarında, çoğunlukla Kolombiyalı kaçakçıların yönlendirdiği kokain kaçakçılığı, Amerika Birleşik Devletleri'nde hızla büyüdü ve DEA'nın birincil hedefi haline geldi ve Meksika'nın uygulanmasını ikincil bir sorun haline getirdi.

Son olarak, Camarena'nın Guadalajara'daki dört buçuk yılı boyunca, 1970'lerde tutuklanan ve öldürülen figürlerin yerini büyük kaçakçılar aldı. Bunların en ünlüleri Miguel Ángel Félix Gallardo, Ernesto Fonseca Carrillo ve Rafael Caro Quintero idi . Bu üçü genellikle üretim ve operasyonlarını koordine ettiler ve Guadalajara Karteli olarak adlandırılan şeyin çekirdeğini oluşturdular. Üçü de sonunda Camarena'nın kaçırılmasına ve cinayetine katılmaktan suçlu bulundu.

Yerleşik ajan

Camarena'nın araştırmalarının çoğu, 1980'lerin başında başlayan büyük marihuana tarlalarını içeriyordu. Daha önceki tarlalar genellikle fark edilmelerinin zor olduğu ve sulamanın sondaj kuyusu gerektirmediği uzak dağlık alanlarda bulunuyordu. Verimler nispeten düşüktü, kalite farklıydı ve nakliye pahalıydı.

Yeni tarlalara, Amerikalı yetiştiriciler tarafından geliştirilen ve "sinsemilla" (çekirdeksiz) adı verilen geliştirilmiş bir marihuana çeşidi ekildi. Bu daha güçlü, daha kaliteli çeşit, Kuzey Amerika pazarlarında çok daha yüksek fiyatlar getirdi. Tarlalar, ulaşımın çok daha ucuz olduğu uzak çöl bölgelerinde bulunuyordu.

Yeni plantasyonlar birkaç sorunla karşılaştı. Çöl üretimi, sulama için kuyu sondajını gerektiriyordu ve Meksika'da kuyu kazmayı yöneten katı yasalar vardı, bu da sonunda büyük rüşvetle çözülen bir sorundu. Çorak çöllerdeki tarlaları görmek de daha kolaydı; çiftlik ne kadar büyükse tespit edilmesi o kadar kolay olur. Ancak, yok etme programının bir parçası olarak tek başına Amerikan kaçışlarının sona ermesiyle birlikte, para ve sindirme, çiftliklerin resmi olarak bildirilmeden çarpıcı bir şekilde büyümesine izin verdi.

Meksika'daki DEA ajanları, tek başına uçuşları ve gizli çalışmalardan yasaklanan muhbir yetiştirmeye odaklandı, özellikle de bilgilendirme gittikçe daha tehlikeli hale geldikçe, genellikle zor bir görevdi. Bununla birlikte Camarena muhbirlerle çalışma konusunda çok başarılıydı; Shannon, "Guadalajara bürosundaki hiç kimse Kiki'nin karizmasını muhbirlerle kıyaslayamaz. Bir adamı cesaretini alt üst etmeye ve asla gideceğini hayal etmediği bir maceraya atmaya ikna etmenin bir yolu vardı" diye yazıyor.

Camarena'nın "Miguel Sanchez" adını verdikleri bir muhbirle çalışması, 1982'de yeni stil plantasyonlarından birinin ilk keşfine yol açtı. "Sanchez", plantasyonu yöneten adamla arkadaş oldu ve "Miguel" e buranın dışarıda olduğunu söyledi. Zacatecas eyaletinin hemen karşısında, San Luis Potosi eyaletinde Vanegas adında küçük, izole bir kasaba. "Miguel" in verdiği bilgiye göre, plantasyonun ana finansmanı kartel üyesi Juan José Esparragoza Moreno'ydu . Camarena ve "Miguel" nihayet Ağustos 1982'de plantasyonu konumlandırdılar. Camarena, büyük bir plantasyon olduğunu doğrulamak için iki gizli uçuş düzenledi. Ardından, Eylül ayında plantasyona baskın düzenleyen Meksikalı yetkililere bilgi verdi. Herkesin şaşkınlığına göre, plantasyon 200 dönümden büyüktü ve yüzlerce yetiştirici istihdam ediyordu. Guadalajara DEA, baskında dört bin tondan fazla sinsemilla marihuanasının imha edildiğini tahmin ederek, onu o zamana kadar keşfedilen en büyük plantasyon haline getirdi.

Kaçırma ve cinayet

1984 yılında, DEA'dan alınan bilgilere göre hareket ederek, helikopterlerle desteklenen 450 Meksikalı asker, Allende'de (Chihuahua) 1.000 hektar (2.500 akre) kenevir plantasyonunu imha etti, tahmini yıllık üretimi 8 milyar dolar olarak bilinen " Rancho Búfalo ". Bilginin kaynağı olduğundan şüphelenilen Camarena, 7 Şubat 1985'te Meksika'daki büyük uyuşturucu kaçakçıları için çalışan yozlaşmış Meksikalı yetkililer tarafından güpegündüz kaçırıldı.

Camarena, Rafael Caro Quintero'nun sahibi olduğu Guadalajara şehrinin batı kesiminde, Jardines del Bosque kolonisinde 881 Lope de Vega adresinde bulunan ve 30 saatlik bir süre boyunca işkence gördüğü bir konuta götürüldü ve sonra öldürüldü. Kafatası metal bir cisimle delindi ve kaburgaları kırıldı. Camarena'nın cesedi 5 Mart 1985'te Michoacán eyaletindeki küçük La Angostura kasabasının dışındaki kırsal bir bölgede plastiğe sarılmış olarak bulundu.

Camarena'nın işkence ve cinayeti, ABD Uyuşturucuyla Mücadele İdaresi'nden (DEA) hızlı bir tepki uyandırdı ve şimdiye kadar yapılmış en büyük DEA cinayet soruşturması olan Leyenda Operasyonu'nu (efsane) başlattı. Meksika'daki soruşturmayı koordine etmek için özel bir birim gönderildi ve aralarında hükûmet yetkilileri de vardı - Meksika Federal Adli Polisi'nin eski müdürü Manuel Ibarra Herrera ve Interpol'ün Meksika'daki eski müdürü Miguel Aldana Ibarra da dahil.

Müfettişler kısa süre sonra Miguel Ángel Félix Gallardo ve iki yakın arkadaşı Ernesto Fonseca Carrillo ve Rafael Caro Quintero'nun kaçırılma olayındaki başlıca şüpheliler olduğunu ve ABD hükûmetinin baskısı altında olduğunu tespit etti, Meksika Başkanı Miguel de la Madrid hızla Carillo ve Quintero'yu tutukladı, ancak Félix Gallardo hâlâ siyasi korumadan yararlanıyordu.

Amerika Birleşik Devletleri hükûmeti, Camarena cinayetiyle ilgili uzun bir soruşturma yürüttü. Meksika vatandaşlarını iade etmenin zorluğu nedeniyle DEA, iki şüpheliyi, işkencenin devam edebilmesi için Camarena'nın ömrünü uzattığını iddia eden doktor Humberto Álvarez Machaín ve Javier Vásquez Velasco'yu tutuklayacak kadar ileri gitti; her ikisi de ödül avcıları tarafından Amerika Birleşik Devletleri'ne götürüldü.

Meksika hükûmetinin şiddetli protestolarına rağmen Álvarez 1992'de Los Angeles'ta yargılandı. Hükûmet davasını sunduktan sonra yargıç, suçlu kararını desteklemek için yeterli kanıt olmadığına karar verdi ve Álvarez'in serbest bırakılmasına karar verdi. Álvarez daha sonra ABD hükûmetine karşı, tutuklanmasının ABD-Meksika iade anlaşmasını ihlal ettiği gerekçesiyle dava açtı. Dava nihayetinde Álvarez'in yardım alma hakkına sahip olmadığına karar veren ABD Yüksek Mahkemesine ulaştı. Diğer dört sanık, Vásquez Velasco, Juan Ramón Matta-Ballesteros, Juan José Bernabé Ramírez ve Rubén Zuno Arce (eski Cumhurbaşkanı Luis Echeverría'nın kayınbiraderi) yargılandı ve Camarena'nın kaçırılmasından suçlu bulundu.

Zuno'nun Meksikalı yetkilileri yozlaştırmakla bağları vardı ve Meksikalı yetkililer cinayeti örtbas etmekle suçlandı. Meksika polisi, Camarena'nın vücudundaki kanıtı yok etmişti.

Kasım 1988'de, TIME dergisinin kapağında Camarena yer aldı. Camarena, DEA ile birlikte çok sayıda ödül aldı ve ölümünden sonra kuruluş tarafından verilen en yüksek ödül olan Yönetici Onur Ödülü'nü aldı. Fresno'da, California Narkotik Memurları Derneği (CNOA), onun adını taşıyan yıllık bir anma golf turnuvasına ev sahipliği yapıyor ve lise son sınıf mezunlarına yıllık burs veriyor. California, Calexico'daki bir okul, bir kütüphane ve bir sokağa onun adı verilmiştir. Enrique Camarena Calexico Birleşik Okul Bölgesi Ortaokul 2006 yılında açıldı. Ek olarak, La Joya Bağımsız Okul Bölgesi , Texas, Mission'da bulunan Enrique Camarena İlköğretim Okulu, onun adını almıştır ve 2006 yılında adama töreni yapılmıştır. Anısına okul çocuklarına ve gençlerine uyuşturucu kullanımından kaçınmayı öğreten ulusal çapta yıllık Kırmızı Kurdele Haftası kuruldu.

2004 yılında, Camarena'nın anısına Enrique S. Camarena Vakfı kuruldu. Camarena'nın karısı Mika ve oğlu Enrique Jr., eski DEA ajanları, kolluk kuvvetleri personeli, Camarena'nın ailesi ve arkadaşları ve alkol, tütün ve diğer uyuşturucu ve şiddetin önlenmesine olan bağlılıklarını paylaşan diğerleriyle birlikte tamamen gönüllü Yönetim Kurulu'nda görev yapıyor. Devam eden Uyuşturucu Farkındalık programının bir parçası olarak, Yardımsever ve Koruyucu Elks Düzeni, uyuşturucu karşıtı çalışmaları yürüten bir kolluk kuvveti üyesine yerel, eyalet ve ulusal düzeylerde yıllık Enrique Camarena Ödülü vermektedir.

Konuyla ilgili birkaç kitap yazılmıştır. Camarena, " O Plata o Plomo?" Kitabının konusudur. DEA Ajanı Enrique Camarena'nın (2005), Emekli DEA Temsilcisi Sorumlu James H. Kuykendall tarafından kaçırılması ve öldürülmesi . Roberto Saviano'nun kurgusal olmayan kitabı Sıfır Sıfır Sıfır (2015), kısmen Camarena'nın gizli çalışması ve nihai kaderi ile ilgilidir.

2020 yılında Amazon Prime 5 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . da yayınlanan "The Last Narc" belgeselinde, DEA tarafından Enrique "Kiki" Camarena Salazar cinayetini araştırması için görevlendirilen Hector Berrellez 12 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . in ulaştığı sonuçlar neticesinde olayın DEA, CIA, Uyuşturucu Karteli, Meksika Hükûmeti ve Amerikan Hükûmeti'nin de karıştığı ve örtbas edildiği şahitler tarafından açıklanmaktadır.

Kişisel hayat

Camarena ve eşi Mika'nın üç oğlu vardı.

Medya tasvirleri

Uyuşturucu Savaşları: Camarena Hikayesi (1990), Treat Williams ve Steven Bauer'in başrollerini paylaştığı, Camarena hakkında bir ABD televizyon mini dizisidir .

Heroes Under Fire: Righteous Vendetta (2005), aile üyeleri, DEA ajanları ve soruşturmada yer alan diğer kişilerle ilgili olayları anlatan ve röportajları içeren bir History Channel belgeselidir.

Netflix draması Narcos'ta, Camarena'nın ölümü ve sonraları, ilk sezon bölümü "The Men of Always" in haber görüntülerinde tekrar ediliyor. Yan dizi Narcos: Mexico'nun ilk sezonu, Meksika'ya gelişinden oradaki kariyeri ve nihai cinayete kadar tamamen Camarena hikâyesine adanmıştır. Amerikalı aktör Michael Peña tarafından canlandırılmıştır.

Bayan Bala (2011), "Kike Cámara" cinayetinin kurgusal bir versiyonunu canlandıran bir Meksika filmidir.

2020'de Amazon Prime Video'da yayınlanan The Last Narc, Camarena'nın kaçırılmasını ve ona giden olayları anlatan bir mini dizidir. 21 Aralık'ta emekli DEA Ajanı James Kuykendall, Camarena cinayetine karıştığı iddiasıyla ilgili bir dava açtı.

Ayrıca bakınız

Jaime Zapata
Javier Barba-Hernández
Meksika Uyuşturucu Savaşı
Amerika Birleşik Devletleri v. Alvarez-Machain
Amerika Birleşik Devletleri Deniz Piyadeleri'nde İspanyollar
İşkence cinayet
Michele Leonhart

Kaynakça

^ Reza (10 Mart 1985). "Slain Agent 'Narc's Narc,' Friend Recalls". Los Angeles Times. 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2016.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v Shannon 1988.
^ . www.dea.gov. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
^ . AP NEWS. 7 Ocak 1990. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2020.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Kuykendall 2005.
^ Williams (22 Aralık 1992). "Mexicans Assail U.S. Drug Agents' Presence as Foreign Meddling". Los Angeles Times. 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.
^ . elmonitorparral.com. 29 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ . El Diario de Juárez. 18 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ ^a ^b The Last Narco. New York, New York: Grove Press. 2010. s. 41. ISBN .
^ "The death house on Lope de Vega" 8 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., MGR - the Mexico Gulf Reporter, 2013
^ Seper, J. (May 5, 2010). Brutal DEA agent murder reminder of agency priority. Washington Times archive 5 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved October 16, 2014.
^ . The Washington Post. 7 Mart 1985. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2018.
^ (PDF). A Tradition of Excellence, History:1985–1990. DEA. 15 Ocak 2009. s. 64. 24 Ocak 2013 tarihinde kaynağından (PDF 1.73MB) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
^ Weinstein (1 Şubat 1990). . Los Angeles Times. 15 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2018.
^ Sosa v. Alvarez-Machain, 542 U.S. 692 (2004)
^ "Bodyguard Is Convicted in Case with Links to Drug Agent's Death". The New York Times. 7 Ağustos 1990. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.
^ "Central Figure Is Convicted in '85 Killing of Drug Agent". The New York Times. 1 Ağustos 1990. 28 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.
^ . . Public Broadcasting Service (PBS). 6 Aralık 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
^ . Frontline. PBS. 18 Kasım 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
^ (İngilizce). 28 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2018.
^ "About Us". Enrique Camarena Junior High School. 6 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Nisan 2020. - see PDF about Kiki Camarena 16 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
^ . Drug Enforcement Administration. 18 Aralık 2006. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
^ . Camarenafoundation.org. 7 Şubat 2010. 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.
^ ¿O Plata o Plomo? The abduction and murder of DEA Agent Enrique Camarena 28 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. silverorlead.com.
^ . www.amazon.com. 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021.
^ Bell (14 Mart 2010). "Diane Bell talks to Geneva Camarena". The San Diego Union-Tribune (İngilizce). 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2017.
^ . A&E TV. 11 Mart 2003. 11 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ . Yahoo.com. 7 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ The Last Narc, 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 20 Ağustos 2020
^ ^[]

Find a Grave'de Enrique Camarena Salazar
Zaid, Mark S. . Houston Uluslararası Hukuk Dergisi . 1997 Kuzey Yarımküre Baharı.

[reza-1] Reza (10 Mart 1985). "Slain Agent 'Narc's Narc,' Friend Recalls". Los Angeles Times. 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2016.

[FOOTNOTEShannon1988-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v Shannon 1988.

[3] . www.dea.gov. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.

[4] . AP NEWS. 7 Ocak 1990. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2020.

[FOOTNOTEKuykendall2005-5] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Kuykendall 2005.

[6] Williams (22 Aralık 1992). "Mexicans Assail U.S. Drug Agents' Presence as Foreign Meddling". Los Angeles Times. 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.

[7] . elmonitorparral.com. 29 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[8] . El Diario de Juárez. 18 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[Last_Narco-9] The Last Narco. New York, New York: Grove Press. 2010. s. 41. ISBN .

[10] "The death house on Lope de Vega" 8 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., MGR - the Mexico Gulf Reporter, 2013

[11] Seper, J. (May 5, 2010). Brutal DEA agent murder reminder of agency priority. Washington Times archive 5 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved October 16, 2014.

[12] . The Washington Post. 7 Mart 1985. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2018.

[leyenda-13] (PDF). A Tradition of Excellence, History:1985–1990. DEA. 15 Ocak 2009. s. 64. 24 Ocak 2013 tarihinde kaynağından (PDF 1.73MB) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.

[14] Weinstein (1 Şubat 1990). . Los Angeles Times. 15 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2018.

[15] Sosa v. Alvarez-Machain, 542 U.S. 692 (2004)

[16] "Bodyguard Is Convicted in Case with Links to Drug Agent's Death". The New York Times. 7 Ağustos 1990. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.

[17] "Central Figure Is Convicted in '85 Killing of Drug Agent". The New York Times. 1 Ağustos 1990. 28 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.

[18] . . Public Broadcasting Service (PBS). 6 Aralık 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.

[19] . Frontline. PBS. 18 Kasım 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.

[20] (İngilizce). 28 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2018.

[21] "About Us". Enrique Camarena Junior High School. 6 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Nisan 2020. - see PDF about Kiki Camarena 16 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

[22] . Drug Enforcement Administration. 18 Aralık 2006. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.

[23] . Camarenafoundation.org. 7 Şubat 2010. 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.

[24] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.

[25] ¿O Plata o Plomo? The abduction and murder of DEA Agent Enrique Camarena 28 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. silverorlead.com.

[26] . www.amazon.com. 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021.

[27] Bell (14 Mart 2010). "Diane Bell talks to Geneva Camarena". The San Diego Union-Tribune (İngilizce). 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2017.

[28] . A&E TV. 11 Mart 2003. 11 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[29] . Yahoo.com. 7 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[30] The Last Narc, 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 20 Ağustos 2020

[31] []