Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ermeni harfli Türkçe, Latin tabanlı Modern Türk alfabesinin tanıtıldığı 1928 yılına kadar Osmanlı Türkçesini yazmak için kullanılan Ermeni alfabesinin bir versiyonudur. Ermeni alfabesi sadece Ermeni asıllı Osmanlılar tarafından Türkçeyi yazmak için değil, aynı zamanda Ermeni olmayan Osmanlı ve Türk seçkinleri tarafından da kullanılmıştır.
1864'te Maraş'ta Amerikalı bir muhabir, alfabeyi Armeno-Turkish ("Ermeni-Türk") olarak adlandırır ve 31 Ermeni harfinden oluştuğunu ve Türkçeye çevrilmesi açısından Arap veya Rum alfabelerinden "sonsuz derecede üstün" olduğunu belirtir.
Bu Ermeni alfabesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun Osmanlı Türkçesi ile yazılmış resmi belgelerinde Arap yazısının yanında kullanılmıştır. Örneğin Hovsep Kurban'ın eserleri ve Osmanlı İmparatorluğu'nda Türkçe yazılan ilk roman, Vartan Paşa'nın Ermeni alfabesiyle yazdığı 1851 tarihli Akabi Hikâyesi'dir.
Alfabe
| Harf | Ad | Ek bilgi | Osmanlı (Arap) alfabesi | Modern Latin alfabesi | IPA |
|---|---|---|---|---|---|
| Ա ա | այբ ayp | — | ا | a | |
| (Բ բ) | բեն pen | Türkçe kelimelerde kullanılmaz | — | (p) | — |
| Գ գ | գիմ kım | kalın ünlülerden önce kullanılır | ق | k (a, ı, o, u öncesi) | |
| (Դ դ) | դա ta | Türkçe kelimelerde kullanılmaz | — | (t) | — |
| Ե ե | եչ yeç | ünlülerden sonra kullanılmaz | ی | y | |
| Զ զ | զա za | — | ز, ذ, ظ, ض | z | |
| Է է | է e | — | ا | e | |
| Ը ը | ըթ ıt | — | ی | ı | |
| Թ թ | թօ to | — | ط, ت | t | |
| Ժ ժ | ժէ je | — | ژ | j | |
| Ի ի | ինի ini | — | ی | i | |
| Լ լ | լիւն liyun | — | ل | l | |
| Խ խ | խէ ha | sadece hı harfi için kullanılır | خ | h | |
| (Ծ ծ) | — | Türkçe kelimelerde kullanılmaz | — | (dz) | — |
| Կ կ | կեն gen | — | گ | g veya ğ (e, i, ö, ü öncesi) | |
| Հ հ | հօ ho | — | ه, ح | h | |
| (Ձ ձ) | — | Türkçe kelimelerde kullanılmaz | — | (ts) | — |
| Ղ ղ | ղատ gat | — | غ | g veya ğ (a, ı, o, u öncesi) | |
| Ճ ճ | ճէ ce | — | ج | c | |
| Մ մ | մեն men | — | م | m | |
| Յ յ | յի hi | sadece ünlülerden sonra kullanılır | ی | y | |
| Ն ն | նու nu | — | ن | n | |
| Շ շ | շա şa | — | ش | ş | |
| Ո ո | ո vo | sadece digraflarda kullanılır | — | — | — |
| Չ չ | չա ça | — | چ | ç | |
| Պ պ | պէ be | — | ب | b | |
| (Ջ ջ) | ջէ çe | Türkçe kelimelerde kullanılmaz | — | (ç) | — |
| (Ռ ռ) | ռա ra | Türkçe kelimelerde kullanılmaz | — | (r) | — |
| Ս ս | սէ se | — | س, ث, ص | s | |
| Վ վ | վեւ vev | — | و | v | |
| Տ տ | տիւն diyun | — | د, ط | d | |
| Ր ր | րէ re | — | ر | r | |
| (Ց ց) | — | Türkçe kelimelerde kullanılmaz | — | (ts) | — |
| Ւ ւ | հիւն hiyun | sadece digraflarda kullanılır | — | — | — |
| Փ փ | փիւր püyur | — | پ | p | |
| Ք ք | քէ ke | — | ك | k (e, i, ö, ü öncesi) | |
| Օ օ | օ o | — | و | o | |
| Ֆ ֆ | ֆէ fe | — | ف | f |
Digraflar
Ermeni alfabesi Türk fonolojisine çok iyi uysa da, başta vokallar (ünlüler) olmak üzere tüm Türkçe sesleri yazmak için birkaç digrafa ihtiyaç vardır. Bazıları Ermeni imlasında da mevcuttur.
| Digraf | Ek bilgi | Osmanlı (Arap) alfabesi | Modern Latin alfabesi | IPA |
|---|---|---|---|---|
| Ու ու | — | و | u | |
| Իւ իւ | — | و | ü | |
| Էօ էօ | — | و | ö | |
| Նկ նկ | günümüzde Modern Türkçesinde yok | ڭ | (n) | , () |
Kaynaklar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ermeni harfli Turkce Latin tabanli Modern Turk alfabesinin tanitildigi 1928 yilina kadar Osmanli Turkcesini yazmak icin kullanilan Ermeni alfabesinin bir versiyonudur Ermeni alfabesi sadece Ermeni asilli Osmanlilar tarafindan Turkceyi yazmak icin degil ayni zamanda Ermeni olmayan Osmanli ve Turk seckinleri tarafindan da kullanilmistir Ermeni Turk alfabesiyle yazilmis Eski Ahit in on sayfasi 1864 te Maras ta Amerikali bir muhabir alfabeyi Armeno Turkish Ermeni Turk olarak adlandirir ve 31 Ermeni harfinden olustugunu ve Turkceye cevrilmesi acisindan Arap veya Rum alfabelerinden sonsuz derecede ustun oldugunu belirtir Bu Ermeni alfabesi Osmanli Imparatorlugu nun Osmanli Turkcesi ile yazilmis resmi belgelerinde Arap yazisinin yaninda kullanilmistir Ornegin Hovsep Kurban in eserleri ve Osmanli Imparatorlugu nda Turkce yazilan ilk roman Vartan Pasa nin Ermeni alfabesiyle yazdigi 1851 tarihli Akabi Hikayesi dir AlfabeHarf Ad Ek bilgi Osmanli Arap alfabesi Modern Latin alfabesi IPAԱ ա այբ ayp ا a a Բ բ բեն pen Turkce kelimelerde kullanilmaz p Գ գ գիմ kim kalin unlulerden once kullanilir ق k a i o u oncesi k Դ դ դա ta Turkce kelimelerde kullanilmaz t Ե ե եչ yec unlulerden sonra kullanilmaz ی y j Զ զ զա za ز ذ ظ ض z z Է է է e ا e e Ը ը ըթ it ی i ɯ Թ թ թօ to ط ت t t Ժ ժ ժէ je ژ j ʒ Ի ի ինի ini ی i i Լ լ լիւն liyun ل l ɫ l Խ խ խէ ha sadece hi harfi icin kullanilir خ h h Ծ ծ Turkce kelimelerde kullanilmaz dz Կ կ կեն gen گ g veya g e i o u oncesi ɟ ː Հ հ հօ ho ه ح h h Ձ ձ Turkce kelimelerde kullanilmaz ts Ղ ղ ղատ gat غ g veya g a i o u oncesi ɡ ː Ճ ճ ճէ ce ج c d ʒ Մ մ մեն men م m m Յ յ յի hi sadece unlulerden sonra kullanilir ی y j Ն ն նու nu ن n n Շ շ շա sa ش s ʃ Ո ո ո vo sadece digraflarda kullanilir Չ չ չա ca چ c t ʃ Պ պ պէ be ب b b Ջ ջ ջէ ce Turkce kelimelerde kullanilmaz c Ռ ռ ռա ra Turkce kelimelerde kullanilmaz r Ս ս սէ se س ث ص s s Վ վ վեւ vev و v v Տ տ տիւն diyun د ط d d Ր ր րէ re ر r ɾ Ց ց Turkce kelimelerde kullanilmaz ts Ւ ւ հիւն hiyun sadece digraflarda kullanilir Փ փ փիւր puyur پ p p Ք ք քէ ke ك k e i o u oncesi c Օ օ օ o و o o Ֆ ֆ ֆէ fe ف f f Digraflar Ermeni alfabesi Turk fonolojisine cok iyi uysa da basta vokallar unluler olmak uzere tum Turkce sesleri yazmak icin birkac digrafa ihtiyac vardir Bazilari Ermeni imlasinda da mevcuttur Digraf Ek bilgi Osmanli Arap alfabesi Modern Latin alfabesi IPAՈւ ու و u u Իւ իւ و u y Էօ էօ و o o Նկ նկ gunumuzde Modern Turkcesinde yok ڭ n n ŋ Kaynaklar a b c Andrew T Pratt On the Armeno Turkish Alphabet in Journal of the American Oriental Society Vol 8 1866 s 374 376 Demir Muhammet A Osmanlica Bilenlere Dort Gunde Ermenice Okumanin Usulu Ingilizce 17 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2022