Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sosyalist hukuk, komünizmin hakim olduğu eski SSCB ve Doğu Avrupa ülkelerinde ve günümüzde Küba, Kuzey Kore ve yumuşatılmış şekilde Çin'de uygulanan Marksist-Leninist ideolojiye dayalı hukuk sistemi.
Sosyalizm (toplumsalcılık) bir hukuk sistemi olmanın ötesinde bir yönetim biçimi, siyasal ve ekonomik sistem ve ideolojidir. Ancak hukuktaki yansımaları nedeniyle bir hukuk sistemi olarak da ele alınabilir. Temel belirleyicisi devletin, üretim araçlarına (fabrikalara, tarım arazilerine, hayvan çiftliklerine, maden ocaklarına) ve temel tamamlayıcı kurumlarına (bankalar, kooperatifler) mutlak egemen ve sahip olmasıdır. (Kolhoz: Kolektif tarım çiftliği). Devletçi bir modeldir. Özel teşebbüs, üretim araçlarına sahip olamaz. Ancak daha sonra tercihen gayrımenkuller de devletleştirilebilir. Üretici gücün insan emeği ve dolayısıyla toplum olduğu düşüncesi benimsenir. Devlet üretime hakim güç olarak ön plana çıkar. Kişilerarası eşitlik vurgusu yapılır. Kolektif (topluluk olarak, kitle halinde) hareket etme ve buna uygun bir biçimde örgütlenme ve çalışma planlanır. Devlet toplum adına tüm piyasayı kontrolü altında tutar. Serbest piyasa ekonomisi geçerli değildir; Merkezi planlama esastır. Bir yıl içinde tüm ülkede ne üretilip ne kadar tüketileceği önce yerel ve bölgesel olarak hesaplanır, daha sonra tek merkezde (başkentte) eşgüdümlü olarak değerlendirilir ve düzeltmeler yapılır. İşçi sınıfına özel bir önem verilir. Bankacılık sistemi etkin değildir, çünkü ihtiyaç duyulmaz. Topluma ve dayanışmaya büyük önem verilir. Bu durumun doğal sonucu olarak özel hukukun önemi büyük ölçüde azalmıştır.Kamu yararı en önemli kavramlardan biri olarak öne çıkar.
Marksist ideoloji de toplumsal kurumlar arasında altyapı ve üstyapı ayrımı vardır. Altyapı kurumu olan ekonomi, üst yapı kurumları olan ahlak, din ve hukuku belirler. Bu nedenden dolayı burjuva toplumlarda üstyapı kurumu olan hukuk toplumu idare edenler için bir araçtır.
Sosyalist hukukta üretim araçlarının özel mülkiyetine izin verilmemiş ve bireyin menfaati yerine toplumun menfaati esas alınmıştır. Bu sistemde "sosyalist kanunîlik" ilkesine göre kanunlar idarecileri değil yönetilenleri bağlıyor ve idareciler toplum yararına gördükleri durumlarda kanunlardan ayrılabiliyorlardı. Sosyalist hukukta, hukukun amacı burjuva adaletini tesis etmek değil toplumu değiştirerek komünist topluma geçişi sağlamaktır. Marksist teoriye göre komünist topluma geçişle birlikte hukukta devlet gibi kendiliğinden ortadan kalkacaktır. Sosyalizmden komünizme geçiş dönemindeki bu sistemde hukuk, komünist topluma geçişte bir araçtır.
Tarihçe
Doğu toplumlarını inceleyen ve bazılarında devlet mülkiyeti ve ortak çalışma kavramına rastlayan Karl Marx, bu uygulamaları teorik olarak geliştirmiş ve ilk defa Das Kapital (The Capital) adlı eserinde sosyalizmin esaslarını ortaya koymuştur. Karl Marx’dan etkilenen pek çok düşünürün katkılarıyla sosyalizm kavramı daha da çok rağbet görmüş ve 1917 yılında Vladimir Lenin önderliğinde Rusya'da bir devrim yapılarak dünya tarihinde ilk kez bir kapitalist rejim yıkılarak yerine sosyalist bir sistem (Sovyetler Birliği) kurulmuştur. Orta Asya’da pek çok devlet Sovyetler Birliği’ne katılmıştır. Ayrıca daha sonra Çin’de gerçekleşen bir devrim ile de Çin Halk Cumhuriyeti sosyalizme geçmiştir. Doğu Avrupa ülkeleri de sosyalist rejimler kurarak Doğu Bloku'nu oluşturmuşlardır. Bazı Uzak Asya ülkeleri ve Arap ülkeleri de yine sosyalizme geçmişlerdir. Ancak yaşanan olumsuzluklar sebebiyle 1980’li yıllardan başlayarak ilk önce Sovyetler Birliği dağılmış, ardından da Doğu Bloku çökmüştür.
Kaynakça
- ^ E.V. Serova, Agricultural Cooperation in the USSR, Agropromizdat, Moscow (1991) (Russian).
- ^ Glenn, H. Patrick (2010). Legal Traditions of the World: Sustainable Diversity in Law (4th ed.). New York: Oxford University Press. . OCLC 650838256.
- ^ M. Kemal Oğuzman, Nami Barlas - Medeni Hukuk, 20. bası, s. 14
- ^ a b Kemal Gözler, Hukuka Giriş, 11. Baskı, s. 145-146
- ^ Markovits, I. (Aralık 2007). "The Death of Socialist Law?". Annual Review of Law and Social Science. 3: 233–253
Kaynakça
- Stuchka, P.I. (1988). Selected Writings on Soviet Law and Marxism. Robert Sharlet, Peter B. Maggs, and Piers Beirne (eds.). Armonk, N.Y.: M.E. Sharpe. . OCLC 17353762.
- Evenson, Debra (2003). Law and Society in Contemporary Cuba (2nd bas.). The Hague: Kluwer Law International. . OCLC 52976800.
- Partlett, W & E. Ip, Is Socialist Law Really Dead? 48 NYU Journal of International Law and Politics 463 (2016). Available at: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2660098 8 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sosyalist hukuk komunizmin hakim oldugu eski SSCB ve Dogu Avrupa ulkelerinde ve gunumuzde Kuba Kuzey Kore ve yumusatilmis sekilde Cin de uygulanan Marksist Leninist ideolojiye dayali hukuk sistemi Sosyalizm toplumsalcilik bir hukuk sistemi olmanin otesinde bir yonetim bicimi siyasal ve ekonomik sistem ve ideolojidir Ancak hukuktaki yansimalari nedeniyle bir hukuk sistemi olarak da ele alinabilir Temel belirleyicisi devletin uretim araclarina fabrikalara tarim arazilerine hayvan ciftliklerine maden ocaklarina ve temel tamamlayici kurumlarina bankalar kooperatifler mutlak egemen ve sahip olmasidir Kolhoz Kolektif tarim ciftligi Devletci bir modeldir Ozel tesebbus uretim araclarina sahip olamaz Ancak daha sonra tercihen gayrimenkuller de devletlestirilebilir Uretici gucun insan emegi ve dolayisiyla toplum oldugu dusuncesi benimsenir Devlet uretime hakim guc olarak on plana cikar Kisilerarasi esitlik vurgusu yapilir Kolektif topluluk olarak kitle halinde hareket etme ve buna uygun bir bicimde orgutlenme ve calisma planlanir Devlet toplum adina tum piyasayi kontrolu altinda tutar Serbest piyasa ekonomisi gecerli degildir Merkezi planlama esastir Bir yil icinde tum ulkede ne uretilip ne kadar tuketilecegi once yerel ve bolgesel olarak hesaplanir daha sonra tek merkezde baskentte esgudumlu olarak degerlendirilir ve duzeltmeler yapilir Isci sinifina ozel bir onem verilir Bankacilik sistemi etkin degildir cunku ihtiyac duyulmaz Topluma ve dayanismaya buyuk onem verilir Bu durumun dogal sonucu olarak ozel hukukun onemi buyuk olcude azalmistir Kamu yarari en onemli kavramlardan biri olarak one cikar Marksist ideoloji de toplumsal kurumlar arasinda altyapi ve ustyapi ayrimi vardir Altyapi kurumu olan ekonomi ust yapi kurumlari olan ahlak din ve hukuku belirler Bu nedenden dolayi burjuva toplumlarda ustyapi kurumu olan hukuk toplumu idare edenler icin bir aractir Sosyalist hukukta uretim araclarinin ozel mulkiyetine izin verilmemis ve bireyin menfaati yerine toplumun menfaati esas alinmistir Bu sistemde sosyalist kanunilik ilkesine gore kanunlar idarecileri degil yonetilenleri bagliyor ve idareciler toplum yararina gordukleri durumlarda kanunlardan ayrilabiliyorlardi Sosyalist hukukta hukukun amaci burjuva adaletini tesis etmek degil toplumu degistirerek komunist topluma gecisi saglamaktir Marksist teoriye gore komunist topluma gecisle birlikte hukukta devlet gibi kendiliginden ortadan kalkacaktir Sosyalizmden komunizme gecis donemindeki bu sistemde hukuk komunist topluma geciste bir aractir TarihceDogu toplumlarini inceleyen ve bazilarinda devlet mulkiyeti ve ortak calisma kavramina rastlayan Karl Marx bu uygulamalari teorik olarak gelistirmis ve ilk defa Das Kapital The Capital adli eserinde sosyalizmin esaslarini ortaya koymustur Karl Marx dan etkilenen pek cok dusunurun katkilariyla sosyalizm kavrami daha da cok ragbet gormus ve 1917 yilinda Vladimir Lenin onderliginde Rusya da bir devrim yapilarak dunya tarihinde ilk kez bir kapitalist rejim yikilarak yerine sosyalist bir sistem Sovyetler Birligi kurulmustur Orta Asya da pek cok devlet Sovyetler Birligi ne katilmistir Ayrica daha sonra Cin de gerceklesen bir devrim ile de Cin Halk Cumhuriyeti sosyalizme gecmistir Dogu Avrupa ulkeleri de sosyalist rejimler kurarak Dogu Bloku nu olusturmuslardir Bazi Uzak Asya ulkeleri ve Arap ulkeleri de yine sosyalizme gecmislerdir Ancak yasanan olumsuzluklar sebebiyle 1980 li yillardan baslayarak ilk once Sovyetler Birligi dagilmis ardindan da Dogu Bloku cokmustur Kaynakca E V Serova Agricultural Cooperation in the USSR Agropromizdat Moscow 1991 Russian Glenn H Patrick 2010 Legal Traditions of the World Sustainable Diversity in Law 4th ed New York Oxford University Press ISBN 978 0 19 958080 4 OCLC 650838256 M Kemal Oguzman Nami Barlas Medeni Hukuk 20 basi s 14 a b Kemal Gozler Hukuka Giris 11 Baski s 145 146 Markovits I Aralik 2007 The Death of Socialist Law Annual Review of Law and Social Science 3 233 253KaynakcaStuchka P I 1988 Selected Writings on Soviet Law and Marxism Robert Sharlet Peter B Maggs and Piers Beirne eds Armonk N Y M E Sharpe ISBN 978 0 87332 473 1 OCLC 17353762 Evenson Debra 2003 Law and Society in Contemporary Cuba 2nd bas The Hague Kluwer Law International ISBN 978 90 411 2165 3 OCLC 52976800 Partlett W amp E Ip Is Socialist Law Really Dead 48 NYU Journal of International Law and Politics 463 2016 Available at https papers ssrn com sol3 papers cfm abstract id 2660098 8 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde