Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Krtzanisi Muharebesi (Gürcüce: კრწანისის ბრძოლა, k'rts'anisis brdzola) Kartli-Kaheti ve İran orduları arasında 1795 yılında Tiflis yakınlarında Krtzanisi bozkırında gerçekleşen savaşdır. Ağa Muhammed Han İran'da kendi hükûmetini güçlendirdikten sonra kral II. Erekle'nin Rusya ile birliği bozmasını ve İran'a bağlanmasını istiyordu.Georgiyevsk Antlaşması'na bağlı kalan II. Erekle Rusya'dan yardım gelmesini bekliyordu. Eylül ayının başında Ağa Muhammed Han 35 bin kişilik bir orduyla Gürcistan'a doğru harekete geçti ve 8 Eylül'de Kura Nehri kıyısında kamp kurdu. Gürcistan Ağa Muhammed Han'ın bu saldırısını bekliyordu ancak II. Erekle Rusya'dan gelecek yardıma güvendiği için zamanında gerekli önlemlerin alınması başarılamadı ve hazırlıksız bir şekilde düşmanla karşılaştı. Gürcü komutanları araziyi kullanmaya ve düşmanı, fazla kuvvetleri konuşlandıramayacağı ve savaşa giremeyeceği koşullarda savaşmaya zorlamaya karar verdi.
| Krtzanisi Muharebesi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Krtzanisi Muharebesi, Valerian Sidamon Eristavi | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
| Kartli-Kaheti Krallığı İmereti Krallığı | |||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| II. Erekle II. Solomon | Ağa Muhammed Han | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 5.000 | 35.000 ya da 40.000 | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 4.000 ölü bilinmeyen sayıda kayıp veya esir, 15.000 sivil İran'a sürgün edildi | 13.000 ölü bilinmeyen sayıda kayıp veya esir | ||||||||
Gürcüler savaşın ilk iki günü sayıca kalabalık İran ordularını püskürterek zafer kazanmayı başardı. Ancak hainler tarafından salınan bir İran casusunun Gürcülerin daha fazla direniş gücü kalmadığını haber vermesi ile İran şahı geri dönmekten vazgeçti ve sonunda Kaçarlar zafer kazanmış oldu. Savaş sırasında kral II. Erekle binlerce İran askeri tarafından kuşatıldı ancak Üç Yüz Aragvilinin ünlü direnişi ile kral esir düşmekten kurtuldu. Savaş Tiflis ve doğu Gürcistan'a büyük zarar verdi ve başkent büyük ölçüde tahrip oldu.
Rusya'nın imzaladığı Georgiyevsk Antlaşması'na rağmen savaşa müdahil olmaması emperyalist hedeflerinden kaynaklanıyordu. Rusya muharebe sonrası Gürcistan'ı suçladı ve prestijini koruma bahanesiyle İran'a savaş ilan etti ancak Çariçe II. Katerina'nın ölmesinden kısa bir süre sonra sefer yarıda bırakıldı. Gürcistan'ın İran tarafından işgali Ağa Muhammed Han'ın ikinci bir saldırı için hazırlanırken 1797'de Şuşa'da suikast sonucu öldürülmesi ile uzun sürmedi. Bir sonraki yıl kral II. Erekle öldü. Gürcistan'da ve İran'daki karışıklıklar Kartli-Kaheti Krallığı'nın Çar I. Pavel yönetimindeki Rusya tarafından ilhak edilmesinin (1801) yolunu açtı. Rusya takip eden yıllarda Güney Kafkasya ve Dağıstan'da hak iddia etmeye devam eden İran üzerine Gülistan (1813) ve Türkmençay (1828) antlaşmaları ile sonuçlanacak bir dizi cezalandırıcı sefer düzenlendi.
Kaynakça
- ^ Yarshater, Ehsan (2010). Encyclopaedia Iranica. 8. Routledge & Kegan Paul. s. 72.
(..) Aga Mohammad Khan then proceeded to punish Erekle and capture Tbilisi, which resulted in the bloody conquest of eastern Georgia.
- ^ Fisher, William Bayne (1991). The Cambridge History of Iran. 7. Cambridge University Press. ss. 128-129.
Agha Muhammad Khan remained nine days in the vicinity of Tiflis. His victory proclaimed the restoration of Iranian military power in the region formerly under Safavid domination.
- ^ Axworthy, Michael (2010). Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant. I.B.Tauris. s. 283.
The Qajars eventually won the struggle, and under Agha Mohammad Khan set about re-establishing Persia's traditional boundaries. Agha Mohammad Khan reconquered Georgia in September 1795.
- ^ . Iran: Empire of the Mind: A History from Zoroaster to the Present Day 25 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Penguin UK, 6 nov. 2008
- ^ a b Donald Rayfield. Edge of Empires: A History of Georgia 25 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Reaktion Books, 15 feb. 2013 p 255
- ^ Kalistrat Salia. History of the Georgian nation 25 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . N. Salia, 1983. - Madison p 351
- ^ Fisher et al. 1991, s. 128.
- ^ Krtsanisi, Georgia 28 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Tiflis", in: (ed., 1952), The Encyclopædia Britannica - A new survey of universal knowledge. Volume 14, p. 209.
- ^ Lang, David Marshall (1962), A Modern History of Georgia, p. 38. Londra: Weidenfeld and Nicolson.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Krtzanisi Muharebesi Gurcuce კრწანისის ბრძოლა k rts anisis brdzola Kartli Kaheti ve Iran ordulari arasinda 1795 yilinda Tiflis yakinlarinda Krtzanisi bozkirinda gerceklesen savasdir Aga Muhammed Han Iran da kendi hukumetini guclendirdikten sonra kral II Erekle nin Rusya ile birligi bozmasini ve Iran a baglanmasini istiyordu Georgiyevsk Antlasmasi na bagli kalan II Erekle Rusya dan yardim gelmesini bekliyordu Eylul ayinin basinda Aga Muhammed Han 35 bin kisilik bir orduyla Gurcistan a dogru harekete gecti ve 8 Eylul de Kura Nehri kiyisinda kamp kurdu Gurcistan Aga Muhammed Han in bu saldirisini bekliyordu ancak II Erekle Rusya dan gelecek yardima guvendigi icin zamaninda gerekli onlemlerin alinmasi basarilamadi ve hazirliksiz bir sekilde dusmanla karsilasti Gurcu komutanlari araziyi kullanmaya ve dusmani fazla kuvvetleri konuslandiramayacagi ve savasa giremeyecegi kosullarda savasmaya zorlamaya karar verdi Krtzanisi MuharebesiKrtzanisi Muharebesi Valerian Sidamon EristaviTarih8 11 Eylul 1795BolgeTiflis KrtzanisiSonucKacar zaferiCografi DegisikliklerTiflis isgal edildi ve yagmalandi dogu Gurcistan Iran tarafindan kisa sureli isgal edildi TaraflarKartli Kaheti Kralligi Imereti KralligiKacar Hanedani Erivan Hanligi Gence HanligiKomutanlar ve liderlerII Erekle II SolomonAga Muhammed HanGucler5 00035 000 ya da 40 000Kayiplar4 000 olu bilinmeyen sayida kayip veya esir 15 000 sivil Iran a surgun edildi13 000 olu bilinmeyen sayida kayip veya esir Gurculer savasin ilk iki gunu sayica kalabalik Iran ordularini puskurterek zafer kazanmayi basardi Ancak hainler tarafindan salinan bir Iran casusunun Gurculerin daha fazla direnis gucu kalmadigini haber vermesi ile Iran sahi geri donmekten vazgecti ve sonunda Kacarlar zafer kazanmis oldu Savas sirasinda kral II Erekle binlerce Iran askeri tarafindan kusatildi ancak Uc Yuz Aragvilinin unlu direnisi ile kral esir dusmekten kurtuldu Savas Tiflis ve dogu Gurcistan a buyuk zarar verdi ve baskent buyuk olcude tahrip oldu Rusya nin imzaladigi Georgiyevsk Antlasmasi na ragmen savasa mudahil olmamasi emperyalist hedeflerinden kaynaklaniyordu Rusya muharebe sonrasi Gurcistan i sucladi ve prestijini koruma bahanesiyle Iran a savas ilan etti ancak Carice II Katerina nin olmesinden kisa bir sure sonra sefer yarida birakildi Gurcistan in Iran tarafindan isgali Aga Muhammed Han in ikinci bir saldiri icin hazirlanirken 1797 de Susa da suikast sonucu oldurulmesi ile uzun surmedi Bir sonraki yil kral II Erekle oldu Gurcistan da ve Iran daki karisikliklar Kartli Kaheti Kralligi nin Car I Pavel yonetimindeki Rusya tarafindan ilhak edilmesinin 1801 yolunu acti Rusya takip eden yillarda Guney Kafkasya ve Dagistan da hak iddia etmeye devam eden Iran uzerine Gulistan 1813 ve Turkmencay 1828 antlasmalari ile sonuclanacak bir dizi cezalandirici sefer duzenlendi Kaynakca Yarshater Ehsan 2010 Encyclopaedia Iranica 8 Routledge amp Kegan Paul s 72 Aga Mohammad Khan then proceeded to punish Erekle and capture Tbilisi which resulted in the bloody conquest of eastern Georgia Fisher William Bayne 1991 The Cambridge History of Iran 7 Cambridge University Press ss 128 129 Agha Muhammad Khan remained nine days in the vicinity of Tiflis His victory proclaimed the restoration of Iranian military power in the region formerly under Safavid domination Axworthy Michael 2010 Sword of Persia Nader Shah from Tribal Warrior to Conquering Tyrant I B Tauris s 283 The Qajars eventually won the struggle and under Agha Mohammad Khan set about re establishing Persia s traditional boundaries Agha Mohammad Khan reconquered Georgia in September 1795 Iran Empire of the Mind A History from Zoroaster to the Present Day 25 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Penguin UK 6 nov 2008 0141903414 a b Donald Rayfield Edge of Empires A History of Georgia 25 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Reaktion Books 15 feb 2013 1780230702 p 255 Kalistrat Salia History of the Georgian nation 25 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde N Salia 1983 Madison p 351 Fisher et al 1991 s 128 Krtsanisi Georgia 28 Kasim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tiflis in ed 1952 The Encyclopaedia Britannica A new survey of universal knowledge Volume 14 p 209 Lang David Marshall 1962 A Modern History of Georgia p 38 Londra Weidenfeld and Nicolson