Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kutluk Bilge Kağan veya Gök Kağan, Ur Çor Kağan'ın ölümünden sonra Uygur Kağanlığı tahtına geçen Uygur hükümdarıdır. Liyakatli yönetimi nedeniyle kendisinden Karabalsagun Yazıtı'nda Kök Kağan (Gök Kağan) olarak bahsedilmektedir. Genç yaşta ölen Ur Çor, kendisinden sonra bir taht varisi bırakmadığı için, ülke içerisinde yaşanan karışıklık sonucunda Ediz uruğundan bir tudun olan olan Kutluk Bilge, Uygur tahtına oturmayı başarmıştır. Ancak Çin kaynaklarındaki bu bilgi, Karabalsagun Yazıtı'nda doğrulanmamakta ve Kutluk'un bir tigin olduğu söylenmektedir. Aynı zamanda bu yazıtta, Kutluk'un tahta geçiş nedeni; o dönemdeki devlet adamlarının içerisindeki en yaşlı ve liyakatli tudun olmasına bağlanmaktadır. Buna göre, Türk Toyu'nun kararıyla tahta çıkan Kutluk, Uygurların toy seçimiyle iş başına gelen ilk kağanıdır.
| Kutluk Bilge Kağan | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Uygur Kağanı | |||||
| Hüküm süresi | Uygur Kağanlığı: 795-805 | ||||
| Önce gelen | Ur Çor Kağan | ||||
| Sonra gelen | Alp Külüg Bilge Kağan | ||||
| Ölüm | 805 | ||||
| |||||
Kağanlığı
Karabalsagun Yazıtı'ndaki bilgilere göre, Kutluk Bilge döneminde Uygur Kağanlığı liyakatli yönetim sayesinde güçlenmiş, Uygurlara karşı büyük bir tehlike arz eden Kırgız kağanı ortadan kaldırılmıştır. Yazıta göre, Kutluk bilge ve cesur bir kişidir. Daha önceki dönemlerde Tibetlilere ve Karluklara kaybedilen, Beş-Balık bölgesinin önemli bir bölümü geri alınmıştır. Bu fetihler Karabalsagun Yazıtı'nda şu şekilde ifade edilmektedir:
Daha sonra Karluk ve Tibetliler peş peşe devlete karşı bölükler kurdular ve Urgu'da Türk ordusu düşman ordusuyla karşılaştı. Türk ordusu Beş-Balık'ın yarısını aldı ve yarısını da kuşattı. Bunun üzerine Gök Kağan büyük bir ordu ile düşman kumandanlarını mahvedip şehirleri geri aldı.
Kağan yaptığı bu seferin ardından ölmüş ve 805'te Uygur tahtına Alp Külüg Bilge Kağan geçmiştir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kutluk Bilge Kagan veya Gok Kagan Ur Cor Kagan in olumunden sonra Uygur Kaganligi tahtina gecen Uygur hukumdaridir Liyakatli yonetimi nedeniyle kendisinden Karabalsagun Yaziti nda Kok Kagan Gok Kagan olarak bahsedilmektedir Genc yasta olen Ur Cor kendisinden sonra bir taht varisi birakmadigi icin ulke icerisinde yasanan karisiklik sonucunda Ediz urugundan bir tudun olan olan Kutluk Bilge Uygur tahtina oturmayi basarmistir Ancak Cin kaynaklarindaki bu bilgi Karabalsagun Yaziti nda dogrulanmamakta ve Kutluk un bir tigin oldugu soylenmektedir Ayni zamanda bu yazitta Kutluk un tahta gecis nedeni o donemdeki devlet adamlarinin icerisindeki en yasli ve liyakatli tudun olmasina baglanmaktadir Buna gore Turk Toyu nun karariyla tahta cikan Kutluk Uygurlarin toy secimiyle is basina gelen ilk kaganidir Kutluk Bilge KaganUygur KaganiHukum suresiUygur Kaganligi 795 805Once gelenUr Cor KaganSonra gelenAlp Kulug Bilge KaganOlum805Tam adiTaŋrida Ulug Bolmis Alp Kutlug Kulug Bilga KaganKaganligiKarabalsagun Yaziti ndaki bilgilere gore Kutluk Bilge doneminde Uygur Kaganligi liyakatli yonetim sayesinde guclenmis Uygurlara karsi buyuk bir tehlike arz eden Kirgiz kagani ortadan kaldirilmistir Yazita gore Kutluk bilge ve cesur bir kisidir Daha onceki donemlerde Tibetlilere ve Karluklara kaybedilen Bes Balik bolgesinin onemli bir bolumu geri alinmistir Bu fetihler Karabalsagun Yaziti nda su sekilde ifade edilmektedir Daha sonra Karluk ve Tibetliler pes pese devlete karsi bolukler kurdular ve Urgu da Turk ordusu dusman ordusuyla karsilasti Turk ordusu Bes Balik in yarisini aldi ve yarisini da kusatti Bunun uzerine Gok Kagan buyuk bir ordu ile dusman kumandanlarini mahvedip sehirleri geri aldi Kagan yaptigi bu seferin ardindan olmus ve 805 te Uygur tahtina Alp Kulug Bilge Kagan gecmistir Kaynakca a b c Gomec Saadetttin Uygur Turkleri Tarihi ve Kulturu Akcag Yayinlari II baski s 52 Karabalsagun Yaziti 12 satir Karabalsagun Yaziti 13 14 Karabalsagun yaziti 15