Aşağıda Kuzey Kore'nin nükleer silah gelişimi ile alakalı bir kronoloji verilmiştir. Beş ülke - Amerika Birleşik Devletleri, Güney Kore, Rusya, Çin ve Japonya, Piyongyang yönetimine nükleer silah gelişimi yönündeki hırsından vazgeçmesi için baskılarını artırmaktadır.
1993
Kuzey Kore yetkilileri yaptıkları açıklamada Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşmasından çekildiklerini açıkladılar; ancak daha sonra bu karardan geri adım attılar.
1994
Kuzey Kore ve ABD, Piyongyang'ın nükleer silah programını dondurması karşılığında uluslararası yardımla iki adet elektrik gücü sağlayan nükleer santralin inşa edilmesini öngören bir anlaşma imzaladılar.
1998
- Ağustos
Kuzey Kore, Japonya'nın istediği herhangi bir şehrini ve bölgesini vurabilme kapasitesine sahip olduğunu kanıtlamak için Japonya üzerinden Pasifik Okyanusuna iki adet füzeyi ateşledi.
- Kasım
ABD ve Kuzey Kore, Kuzey Kore'nin geliştirmekte olduğu şüpheli yeraltı nükleer faaliyetlerle ilgili ilk üst düzey yuvarlak masa görüşmelerini Pyongyang'da gerçekleştirdiler. ABD konuyla ilgili Kuzey Kore'de müfettişlerin konuşlandırılması talebinde bulundu.
1999
- Mayıs
Eski Savunma Bakanı William Perry, Kuzey Kore resmi gezisi sırasında silahsızlanma önerisinde bulundu.
- Eylül
- 13 Eylül: Kuzey Kore uzun menzilli füze denemelerini donduracağının güvencesini verdi.
- 17 Eylül: Başkan Clinton Kuzey Kore'ye karşı gerçekleştirilen ekonomik yaptırımları gevşettiğini açıkladı.
- Aralık
ABD denetimindeki bir konsorsiyum, daha güvenli batı tipi iki hafif su nükleer santralinin Kuzey Kore'de inşa edilmesi için 4,6 miyar dolarlık bir antlaşma imzaladı.
2000
- Temmuz
Kuzey Kore, nükleer tesislerin inşasının ertelenmesinden kaynaklanan elektrik kaybının ABD tarafından karşılanmaması durumunda yeniden nükleer programını başlatacağını açıkladı.
2001
- Haziran
Kuzey Kore yönetimi, Bush yönetimi ikili ilişkileri normale dönüştürmezse moratoryum kararını gözden geçireceğini ve füze denemelerine devam edeceğini açıkladı.
- Temmuz
ABD Dışişleri Bakanlığının raporunda Kuzey Kore'nin uzun-menzilli füze sistemini geliştirmeye devam ettiği açıklandı. Bush yönetiminden bir resmi yetkilinin söylediğine göre Kuzey Kore yönetimi Taepodong-1 adında bir füzenin geliştirilmesine devam etmektedir.
- Aralık
Bush, Irak ve Kuzey Kore'nin "ulusları terörize etmede kullanılabilecek" kitle imha silahları üretmekten sorumlu tutulabileceğini belirtti.
2002
- Ocak
- 29 Ocak: Bush ulusa seslenişinde yaptığı konuşmasında Kuzey Kore, İran ve Irak'ı "şer ekseni" olarak tanımladı ve bu ülkelerin dünya için ciddi anlamda bir tehlike ve mezar oluşturduklarını beyan etti.
- Ekim
Bush yönetimi, 1994 yılında Kuzey Kore ile yapılan antlaşmanın bozulduğunu, buna sebep olarak da Kuzey Kore'nin nükleer silah programını açıklamasını söylediler. Diğer taraftan Amerikalı yetkililerin olayı kanıtlamalarından sonra Kuzey Koreli yetkililer haberi doğruladılar.
- Kasım
1994 yılında yapılan anlaşmaya göre Kuzey Kore'ye sağlanan petrol yardımı, ABD, Japonya ve Güney Kore tarafından durduruldu.
- Aralık
Kuzey Kore, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) müfettişlerini ülkeden çıkarıp nükleer tesislerde yerleştirmiş oldukları kamera ve diğer denetleyici araçları yerlerinden söktü.
2003
- Ocak
- 10 Ocak: Kuzey Kore, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Atlaşması'ndan (NPT) geri çekildi.
- Şubat
- 5 Şubat: Kore Merkezi Haber Ajansı'nın bir haberine göre nükleer güç imkânları yeniden harekete geçirildi.
- 12 Şubat: 35 üyeli Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) idare heyeti Kuzey Kore'nin atom şemsiyesinde olduğunu açıklayarak durumu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne rapor etti.
- 24 Şubat: Kore yarımadası ve Japon Denizi arasında bulunan bölgede Kuzey Kore karadan - denize füze sisteminin deneme atışını gerçekleştirdi.
- 26 Şubat: ABD Kuzey Kore'nin Yongbyon'da bulunan beş megavatlık nükleer reaktörünü yeniden aktif hale getirdiğini açıkladı.
- Mart
Kuzey Kore karadan-denize füze sistemini Japon denizinde denedi.
- Temmuz
Kıdemli ABD yetkilisinin haberine göre komünist ülkenin nükleer silah geliştirme yönündeki çabalarının, zayıflatılmış nükleer çubukların yeniden geliştirmeye başlayarak devam etmekte olduğunu açıklandı.
- Ağustos
Kuzey Kore krizine yönelik görüşmelerde, ABD, Güney Kore, Kuzey Kore, Çin, Japonya ve Rusya devletleri yer almaktadırlar .
2004
- Şubat
Altı-ulus görüşmeleri devam etmekte ancak bir sonraki görüşmenin dışında mutabakata ulaşılamadı.
- Haziran
Kuzey Kore krizine yönelik görüşmelerde, ABD, Güney Kore, Kuzey Kore, Çin, Japonya ve Rusya devletleri yer almaktadırlar .
- Ağustos
Kuzey Kore, Eylül ayında gerçekleştirilmesi öngörülen altı-ulus görüşmeleri çalışma toplantılarına katılmayacağını bildirdi. Yardımın devam etmesi, yaptırımların kaldırılması ve ABD'nin terör örgütlerine destek veren ülkeler listesinden çıkartılmasından sonra nükleer programını donduracağını belirtti. ABD ise Kuzey Kore'den tüm nükleer aktivitelerini bildirmesini ve denetleyicilerin çalışmalarına izin vermesini istedi.
- Eylül
Eylül ayında gerçekleştirilmesi öngörülen alt-ulus görüşmeleri, ABD ve Kuzey Kore'nin birbirini suçlamasından dolayı ileri bir tarihe ertelendi.
2005
- Şubat
Piyongyang ilk defa nükleer silah varlığı hakkındaki kamuya yönelik yaptığı açıklamada, Nükleer Silah Geliştirme programının olduğunu itiraf etti ve bunu da geliştireceğini söyledi. Bu tutumu ABD'nin Kuzey Kore yönetimini devirme çabasından dolayı olduğunu da açıkladılar.
- Mart
- ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'ın demecine göre Kuzey Kore'nin nükleer programını sona erdirme yönündeki çabalarının sona erdiğini bu yüzden de uluslararası toplumun ve ABD'nin bu konuya dair "başka yollar" izleyeceğini söyledi.
- Bu arada Birleşmiş Milletlere bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) başkanı Muhammed El Baradey bir demecinde, Kuzey Kore'nin bulundurduğu nükleer silah programından dolayı İran'dan da tehlikeli olduğunu açıkladı. Çünkü bulundurduğu nükleer maddelerle şimdiden savaşa girebilme yeteneğinin olduğunu söyledi.
- Mayıs
- Kuzey Kore iki yıl önceki bir demecine benzer demeçte, bir ay önce kapatılan Yongbyon reaktöründen 8.000 yakıt çubuğu çıkarmasını sona erdirdiğini bildirdiler.
- Haziran
Görüşmelere katılacağını söylemesinin ardından da Kuzey Kore Yetkilileri yaptıkları açıklamalarda nükleer silah varlığına sahip olduklarını ve bunları da daha fazla geliştireceklerini açıkladılar.
- Temmuz
- Kore yarım adasının nükleersizleşme doğrultusundaki isteğini belirterek, Kuzey Kore heyeti dördüncüsü düzenlenen altı-grup görüşmelerine katıldılar.
- 25 Temmuz'da görüşülmesi beklenen altı-grup toplantılarının zamanında başlaması için Kuzey Kore nükleer programı hakkındaki toplantılara katılacağını belirtti.
- Ağustos
ABD'nin görüşmelerdeki diplomatik temsilcisi Christopher Hill'in demecine göre, ABD, Kuzey ve Güney Kore, Çin Japonya ve Rus diplomatlarının birbiri ardına 13 günlük süren görüşmelerinden sonra görüşmelere ara verme kararı aldıkları ve Kuzey Kore'nin nükleer programı hakkındaki görüşmelerinde ve pazarlıklarda da belirsizliğin devam ettiğini belirttiği söylendi.
- Eylül
- ABD'nin görüşmelerdeki temsilcisi Christopher Hill Kuzey Kore'ye ziyaretinin olduğunu belirtti. Yeni görüşmelerin Kasım ayında başlaması beklenmekteydi.
- Kuzey Koreli yetkililerin açıklamalarına göre, Kuzey Kore tam olarak nükleer silah geliştirme programına son vermesini kabul ediyor, fakat bunun için de ABD'den nükleer reaktörünü sivil enerji kullanımını sağlamasını talep etmekte. ABD ve Rusya bu talebi reddetmekteler.
- ABD Kuzey Kore'ye karşı eğer Kuzey Kore görüşmelerde nükleer programını sürdürme konusunu devam ettirmek isterse, varlığını ve her türlü ilişkilerini sona erdirme tehdidiyle gözdağı vermekte.
- Piyongyang yönetiminin sivil nükleer program yönündeki taleplerinden sonra, Kuzey Kore ve ABD arasında görüş ayrılığı devam etmekte.
Küresel Ölçekte Kilit Oyuncular
2003 yılından bu yana, Kuzey Kore'yi nükleer silah geliştirmekten vazgeçirmek ve karşılığında ekonomik ve diplomatik yardım sağlamak yönündeki ikna çabalarını görüşmek için ABD, Kuzey Kore, Güney Kore, Çin, Japonya ve Rusya arasında üç adet yuvarlak masa toplantısı gerçekleştirildi.
Bundan sonra yapılması gereken şey, altı-ulus görüşmelerinin (six-nation talks) Kuzey Kore'nin geleceğine yönelik nükleer hakkındaki tutumu ve her ülke için bunun ne anlama geldiğidir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asagida Kuzey Kore nin nukleer silah gelisimi ile alakali bir kronoloji verilmistir Bes ulke Amerika Birlesik Devletleri Guney Kore Rusya Cin ve Japonya Piyongyang yonetimine nukleer silah gelisimi yonundeki hirsindan vazgecmesi icin baskilarini artirmaktadir 5 MWe deneme reaktoru 1993 Kuzey Kore yetkilileri yaptiklari aciklamada Nukleer Silahlarin Yayilmasini Onleme Antlasmasindan cekildiklerini acikladilar ancak daha sonra bu karardan geri adim attilar 1994 Kuzey Kore ve ABD Piyongyang in nukleer silah programini dondurmasi karsiliginda uluslararasi yardimla iki adet elektrik gucu saglayan nukleer santralin insa edilmesini ongoren bir anlasma imzaladilar 1998 Agustos Kuzey Kore Japonya nin istedigi herhangi bir sehrini ve bolgesini vurabilme kapasitesine sahip oldugunu kanitlamak icin Japonya uzerinden Pasifik Okyanusuna iki adet fuzeyi atesledi Kasim ABD ve Kuzey Kore Kuzey Kore nin gelistirmekte oldugu supheli yeralti nukleer faaliyetlerle ilgili ilk ust duzey yuvarlak masa gorusmelerini Pyongyang da gerceklestirdiler ABD konuyla ilgili Kuzey Kore de mufettislerin konuslandirilmasi talebinde bulundu 1999 Mayis Eski Savunma Bakani William Perry Kuzey Kore resmi gezisi sirasinda silahsizlanma onerisinde bulundu Eylul13 Eylul Kuzey Kore uzun menzilli fuze denemelerini donduracaginin guvencesini verdi 17 Eylul Baskan Clinton Kuzey Kore ye karsi gerceklestirilen ekonomik yaptirimlari gevsettigini acikladi Aralik ABD denetimindeki bir konsorsiyum daha guvenli bati tipi iki hafif su nukleer santralinin Kuzey Kore de insa edilmesi icin 4 6 miyar dolarlik bir antlasma imzaladi 2000 Temmuz Kuzey Kore nukleer tesislerin insasinin ertelenmesinden kaynaklanan elektrik kaybinin ABD tarafindan karsilanmamasi durumunda yeniden nukleer programini baslatacagini acikladi 2001 Haziran Kuzey Kore yonetimi Bush yonetimi ikili iliskileri normale donusturmezse moratoryum kararini gozden gecirecegini ve fuze denemelerine devam edecegini acikladi Temmuz ABD Disisleri Bakanliginin raporunda Kuzey Kore nin uzun menzilli fuze sistemini gelistirmeye devam ettigi aciklandi Bush yonetiminden bir resmi yetkilinin soyledigine gore Kuzey Kore yonetimi Taepodong 1 adinda bir fuzenin gelistirilmesine devam etmektedir Aralik Bush Irak ve Kuzey Kore nin uluslari terorize etmede kullanilabilecek kitle imha silahlari uretmekten sorumlu tutulabilecegini belirtti 2002 Ocak29 Ocak Bush ulusa seslenisinde yaptigi konusmasinda Kuzey Kore Iran ve Irak i ser ekseni olarak tanimladi ve bu ulkelerin dunya icin ciddi anlamda bir tehlike ve mezar olusturduklarini beyan etti Ekim Bush yonetimi 1994 yilinda Kuzey Kore ile yapilan antlasmanin bozuldugunu buna sebep olarak da Kuzey Kore nin nukleer silah programini aciklamasini soylediler Diger taraftan Amerikali yetkililerin olayi kanitlamalarindan sonra Kuzey Koreli yetkililer haberi dogruladilar Kasim 1994 yilinda yapilan anlasmaya gore Kuzey Kore ye saglanan petrol yardimi ABD Japonya ve Guney Kore tarafindan durduruldu Aralik Kuzey Kore Uluslararasi Atom Enerjisi Ajansi IAEA mufettislerini ulkeden cikarip nukleer tesislerde yerlestirmis olduklari kamera ve diger denetleyici araclari yerlerinden soktu 2003 Ocak10 Ocak Kuzey Kore Nukleer Silahlarin Yayilmasini Onleme Atlasmasi ndan NPT geri cekildi Subat5 Subat Kore Merkezi Haber Ajansi nin bir haberine gore nukleer guc imkanlari yeniden harekete gecirildi 12 Subat 35 uyeli Uluslararasi Atom Enerjisi Ajansi IAEA idare heyeti Kuzey Kore nin atom semsiyesinde oldugunu aciklayarak durumu Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi ne rapor etti 24 Subat Kore yarimadasi ve Japon Denizi arasinda bulunan bolgede Kuzey Kore karadan denize fuze sisteminin deneme atisini gerceklestirdi 26 Subat ABD Kuzey Kore nin Yongbyon da bulunan bes megavatlik nukleer reaktorunu yeniden aktif hale getirdigini acikladi Mart Kuzey Kore karadan denize fuze sistemini Japon denizinde denedi Temmuz Kidemli ABD yetkilisinin haberine gore komunist ulkenin nukleer silah gelistirme yonundeki cabalarinin zayiflatilmis nukleer cubuklarin yeniden gelistirmeye baslayarak devam etmekte oldugunu aciklandi Agustos Kuzey Kore krizine yonelik gorusmelerde ABD Guney Kore Kuzey Kore Cin Japonya ve Rusya devletleri yer almaktadirlar 2004 Subat Alti ulus gorusmeleri devam etmekte ancak bir sonraki gorusmenin disinda mutabakata ulasilamadi Haziran Kuzey Kore krizine yonelik gorusmelerde ABD Guney Kore Kuzey Kore Cin Japonya ve Rusya devletleri yer almaktadirlar Agustos Kuzey Kore Eylul ayinda gerceklestirilmesi ongorulen alti ulus gorusmeleri calisma toplantilarina katilmayacagini bildirdi Yardimin devam etmesi yaptirimlarin kaldirilmasi ve ABD nin teror orgutlerine destek veren ulkeler listesinden cikartilmasindan sonra nukleer programini donduracagini belirtti ABD ise Kuzey Kore den tum nukleer aktivitelerini bildirmesini ve denetleyicilerin calismalarina izin vermesini istedi Eylul Eylul ayinda gerceklestirilmesi ongorulen alt ulus gorusmeleri ABD ve Kuzey Kore nin birbirini suclamasindan dolayi ileri bir tarihe ertelendi 2005 Subat Piyongyang ilk defa nukleer silah varligi hakkindaki kamuya yonelik yaptigi aciklamada Nukleer Silah Gelistirme programinin oldugunu itiraf etti ve bunu da gelistirecegini soyledi Bu tutumu ABD nin Kuzey Kore yonetimini devirme cabasindan dolayi oldugunu da acikladilar MartABD Disisleri Bakani Condoleezza Rice in demecine gore Kuzey Kore nin nukleer programini sona erdirme yonundeki cabalarinin sona erdigini bu yuzden de uluslararasi toplumun ve ABD nin bu konuya dair baska yollar izleyecegini soyledi Bu arada Birlesmis Milletlere bagli Uluslararasi Atom Enerjisi Ajansi IAEA baskani Muhammed El Baradey bir demecinde Kuzey Kore nin bulundurdugu nukleer silah programindan dolayi Iran dan da tehlikeli oldugunu acikladi Cunku bulundurdugu nukleer maddelerle simdiden savasa girebilme yeteneginin oldugunu soyledi MayisKuzey Kore iki yil onceki bir demecine benzer demecte bir ay once kapatilan Yongbyon reaktorunden 8 000 yakit cubugu cikarmasini sona erdirdigini bildirdiler Haziran Gorusmelere katilacagini soylemesinin ardindan da Kuzey Kore Yetkilileri yaptiklari aciklamalarda nukleer silah varligina sahip olduklarini ve bunlari da daha fazla gelistireceklerini acikladilar TemmuzKore yarim adasinin nukleersizlesme dogrultusundaki istegini belirterek Kuzey Kore heyeti dorduncusu duzenlenen alti grup gorusmelerine katildilar 25 Temmuz da gorusulmesi beklenen alti grup toplantilarinin zamaninda baslamasi icin Kuzey Kore nukleer programi hakkindaki toplantilara katilacagini belirtti Agustos ABD nin gorusmelerdeki diplomatik temsilcisi Christopher Hill in demecine gore ABD Kuzey ve Guney Kore Cin Japonya ve Rus diplomatlarinin birbiri ardina 13 gunluk suren gorusmelerinden sonra gorusmelere ara verme karari aldiklari ve Kuzey Kore nin nukleer programi hakkindaki gorusmelerinde ve pazarliklarda da belirsizligin devam ettigini belirttigi soylendi EylulABD nin gorusmelerdeki temsilcisi Christopher Hill Kuzey Kore ye ziyaretinin oldugunu belirtti Yeni gorusmelerin Kasim ayinda baslamasi beklenmekteydi Kuzey Koreli yetkililerin aciklamalarina gore Kuzey Kore tam olarak nukleer silah gelistirme programina son vermesini kabul ediyor fakat bunun icin de ABD den nukleer reaktorunu sivil enerji kullanimini saglamasini talep etmekte ABD ve Rusya bu talebi reddetmekteler ABD Kuzey Kore ye karsi eger Kuzey Kore gorusmelerde nukleer programini surdurme konusunu devam ettirmek isterse varligini ve her turlu iliskilerini sona erdirme tehdidiyle gozdagi vermekte Piyongyang yonetiminin sivil nukleer program yonundeki taleplerinden sonra Kuzey Kore ve ABD arasinda gorus ayriligi devam etmekte Kuresel Olcekte Kilit Oyuncular2003 yilindan bu yana Kuzey Kore yi nukleer silah gelistirmekten vazgecirmek ve karsiliginda ekonomik ve diplomatik yardim saglamak yonundeki ikna cabalarini gorusmek icin ABD Kuzey Kore Guney Kore Cin Japonya ve Rusya arasinda uc adet yuvarlak masa toplantisi gerceklestirildi Bundan sonra yapilmasi gereken sey alti ulus gorusmelerinin six nation talks Kuzey Kore nin gelecegine yonelik nukleer hakkindaki tutumu ve her ulke icin bunun ne anlama geldigidir