Seretse Khama Ian Khama ya da Ian a Sêrêtsê (d. 27 Şubat 1953), Botsvanalı asker ve siyasetçi. Khama, Afrika kıtası ülkesi Botsvana'da 2008 ile 2018 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Korgeneral unvanına sahip olan Khama aynı zamanda etnik grubunun kabile şefi konumundadır.
Ian Khama | |
---|---|
2014'te Khama | |
Botsvana Devlet Başkanı | |
Görev süresi 1 Nisan 2008 - 1 Nisan 2018 | |
Yerine geldiği | Festus Mogae |
Yerine gelen | Mokgweetsi Masisi |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 27 Şubat 1953 Chertsey, İngiltere |
Khama, babası ve aynı zamanda bağımsız Botsvana'nın ilk devlet başkanı olan Seretse Khama'nın koloni yönetimine karşı muhalefetinin yanı sıra beyaz bir kadın ile evlendiği için Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Apartheid politikalarına uygun davranış göstermediği için sürgüne Büyük Britanya'ya gönderildiği bir dönemde 1953 yılında Chertsey'de dünyaya gelmiştir.
Ailesinin 1956 yılında sürgünden ülkesine dönmelerine izin verilmesi ile 1960 yılında ilkokul eğitimine ülkesinde Serowe'de başlamıştır. Khama ilerleyen eğitim süreçlerinde ilk önce günümüzde Zimbabve sınırları içerisinde bulunan Bulawayo'da White Stone School ardında da Esvatini'nin başkenti Mbabane'de bulunan Waterford School'da eğitimine devam etmiştir. Bu eğitimlerinin ardından Avrupa'ya geçen Khama, burada da İsviçre ve İngiltere'de eğitimlerini sürdürmüştür. Bu eğitimlerinden sonra askeri bir kariyer hedefi doğrultusunda İngiltere Sandhurst'ta bulunan prestijli Kraliyet Askeri Akademisi'ne katılmıştır. Burada eğitimini tamamladıktan sonra diğer eğitimlerini almak üzere Nijerya'ya geçerek 'daki Nijerya Polis Akademisi'ne katılmıştır. 1973'te Botsvana Savunma Kuvvetleri'nin (Botswana Defence Force) önceli olan paramiliter Police Mobile Unit'e üye olmuştur. Bunların haricinde 1974-1975 yıllarında Gaborone'de ve Anvers'te uçuş eğitimlerini alan Khama, bu tarihten itibaren nitelikli bir pilot statüsünü elde etmiştir. Nisan 1977'de komutan yardımcılığı konumuna gelen Khama, 1989 yılında Botsvana Savunma Kuvvetleri komutanlığına yükselerek bu görevini 1998 yılına kadar sürdürmüştür.
16 Aralık 1997 yılında yaptığı açıklama ile 31 Mart 1998 tarihi itibarıyla Botsvana Savunma Kuvvetleri komutanlığı görevinden ayrılacağını açıklamıştır. Khama'nın belirttiği tarihin o dönemki devlet başkanı Quett Masire'nin görev süresinin bitiş tarihine denk geldiği için ülkede siyasi kariyerine dair söylentiler artmış, bu söylentiler Khama'nın 1 Nisan 1998 tarihinde devlet başkanlığına seçilen Festus Mogae'nin yardımcılığına getirilmesi ile gerçeğe dönüşmüştür. Ancak o dönem ulusal meclis üyesi olmadığı için resmi olarak görevi üstlenemeyen Khama, Temmuz 1998'de Serowe'nin kuzeyinde tekrarlanan ve üyesi olduğu 'nin büyük başarı elde ettiği seçimler sayesinde vekil olarak meclis üyesi olmuştur. 13 Temmuz'da resmiyet kazandırdığı vekilliğinin ardından devlet başkanı yardımcısı olarak yemin etmiştir. 1999 yılında gerçekleştirilen yeni meclis seçimlerinden de büyük bir üstünlük elde ederek çıkan BDP'nin sayesinde Khama devlet başkanlığı yardımcısı görevinin yanı sıra Genel Başkan ve genel yönetim işleri'nden sorumlu yardımcı görevlerine devam etmiştir. Devlet başkanı Mogae, 1999 yılında yaptığı açıklamada talep doğrultusunda Khama'ya bir yıllık geçici izin verileceğini açıklamış, bu açıklama muhalefette yer alan partiler tarafından sert bir şekilde eleştirilmiştir. 1 Ocak 2000 tarihinde başlayan izin 1 Eylül 2000 tarihinde sonlanmış, söz konusu tarihte Khama eski görevlerine kaldığı yerden devam etmiştir.
22 Temmuz 2003 tarihinde gerçekleştirilen BDP kongresinde yönetiminde olduğu partisinin genel başkanlığına seçilen Khama, seçimlerde devlet başkanı Mogae'nin de desteğini almış bir şekilde bir önceki genel başkan 'ye karşı oylarda 512'ye 219 üstünlük sağlamıştır. Bu seçimlerde Mogae'nin kendisini desteklemesi Khama'nın bir sonraki devlet başkanlığı seçimlerinde Mogae tarafından yerine aday gösterilebileceği şekilde yorumlanmıştır.
Mogae beklenildiği üzere istifa edeceğini açıklayarak, 1 Nisan 2008 tarihinden itibaren devlet başkanlığı görevini geçici olarak Khama'ya devretmiştir. Khama, başkent Gaborone'de gerçekleştirilen yemin töreninde Botsvana siyasetinde devamlılığı sağlayacağını açıklamış, radikal değişimlerdan sakınacağını ve demokrasiye bağlı kalacağını ifade etmiştir.
Bu devir teslim olayından sonra Ekim 2009'da gerçekleştirilen ilk seçimlerde BDP birinci parti olarak çıkmış, BDP vekilleri de çoğunluğu sağlayarak Khama'nın resmen devlet başkanı olarak seçilmesini sağlamışlardır. En yüksek Botsvana mahkemesi kesin sonuçlar açıklanmadan Khama'yı yeni devlet başkanı olarak açıklamıştır.
Ekim 2014'te gerçekleştirilen yeni seçimlerden de partisi BDP her ne kadar oy kaybına uğrasa da çoğunluğu sağlayarak birinci parti olarak çıkmış ve Khama tekrar devlet başkanlığı makamına seçilmiştir.
Khama'ya karşı her ne kadar otoriter bir yönetim gösterdiği şeklinde suçlamalar yapılsa da, ülkesindeki demokrasinin kararlı bir şekilde uygulanmasının yanı sıra kendisinin komşu ülke Zimbabve lideri Robert Mugabe'ye karşı yaptığı diktatör eleştirisi nedeniyle uluslararası alanda saygınlık kazandırmaktadır.
Khama görev süresinin dolması neticesinde görevi 1 Nisan 2018 tarihinde o ana kadar devlet başkanı yardımcılığı görevini üstlenen Mokgweetsi Masisi'ye devrederek makamdan ayrılmıştır.
Kaynakça
- ^ "Ian Khama hakkında resmi sitede açıklamalar". 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2015.
- ^ Botswana: Army commander announces he will retire at end of March 1998. SAPA news agency (nl.newsbank.com), 18 Aralık 1997
- ^ Botswana: Ian Khama wins by-election and can therefore be vice-president. SAPA news agency (nl.newsbank.com), 6 Temmuz 1998
- ^ Botswana: Ian Khama takes parliamentary seat, sworn in as vice-president. SAPA news agency (nl.newsbank.com), 13 Temmuz 1998
- ^ Botswana: President Mogae faces court action. PANA news agency (nl.newsbank.com), 23 Aralık 1999
- ^ Botswana: Vice-president's year-long sabbatical leave criticized", PANA news agency (nl.newsbank.com), 3 Ocak 2000
- ^ Botswana: Vice-president "resumes duty"; cabinet reshuffle reported", Radio Botswana (nl.newsbank.com), 30 Ağustos 2000
- ^ "Khama BDP genel başkanı seçilmiştir". 28 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2015.
- ^ "Khama resmen devlet başkanı seçilmiştir". 1 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2022.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Ian Khama ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- www.gov.bw22 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen Festus Mogae | 1998 - 2008 | Sonra gelen Mompati Merafhe |
Önce gelen Festus Mogae | Botsvana Devlet Başkanı 2008 - 2018 | Sonra gelen Mokgweetsi Masisi |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Seretse Khama Ian Khama ya da Ian a Seretse d 27 Subat 1953 Botsvanali asker ve siyasetci Khama Afrika kitasi ulkesi Botsvana da 2008 ile 2018 yillari arasinda devlet baskanligi makaminda bulunmustur Korgeneral unvanina sahip olan Khama ayni zamanda etnik grubunun kabile sefi konumundadir Ian Khama2014 te KhamaBotsvana Devlet BaskaniGorev suresi 1 Nisan 2008 1 Nisan 2018Yerine geldigi Festus MogaeYerine gelen Mokgweetsi MasisiKisisel bilgilerDogum 27 Subat 1953 Chertsey Ingiltere Khama babasi ve ayni zamanda bagimsiz Botsvana nin ilk devlet baskani olan Seretse Khama nin koloni yonetimine karsi muhalefetinin yani sira beyaz bir kadin ile evlendigi icin Guney Afrika Cumhuriyeti nin Apartheid politikalarina uygun davranis gostermedigi icin surgune Buyuk Britanya ya gonderildigi bir donemde 1953 yilinda Chertsey de dunyaya gelmistir Ailesinin 1956 yilinda surgunden ulkesine donmelerine izin verilmesi ile 1960 yilinda ilkokul egitimine ulkesinde Serowe de baslamistir Khama ilerleyen egitim sureclerinde ilk once gunumuzde Zimbabve sinirlari icerisinde bulunan Bulawayo da White Stone School ardinda da Esvatini nin baskenti Mbabane de bulunan Waterford School da egitimine devam etmistir Bu egitimlerinin ardindan Avrupa ya gecen Khama burada da Isvicre ve Ingiltere de egitimlerini surdurmustur Bu egitimlerinden sonra askeri bir kariyer hedefi dogrultusunda Ingiltere Sandhurst ta bulunan prestijli Kraliyet Askeri Akademisi ne katilmistir Burada egitimini tamamladiktan sonra diger egitimlerini almak uzere Nijerya ya gecerek daki Nijerya Polis Akademisi ne katilmistir 1973 te Botsvana Savunma Kuvvetleri nin Botswana Defence Force onceli olan paramiliter Police Mobile Unit e uye olmustur Bunlarin haricinde 1974 1975 yillarinda Gaborone de ve Anvers te ucus egitimlerini alan Khama bu tarihten itibaren nitelikli bir pilot statusunu elde etmistir Nisan 1977 de komutan yardimciligi konumuna gelen Khama 1989 yilinda Botsvana Savunma Kuvvetleri komutanligina yukselerek bu gorevini 1998 yilina kadar surdurmustur 16 Aralik 1997 yilinda yaptigi aciklama ile 31 Mart 1998 tarihi itibariyla Botsvana Savunma Kuvvetleri komutanligi gorevinden ayrilacagini aciklamistir Khama nin belirttigi tarihin o donemki devlet baskani Quett Masire nin gorev suresinin bitis tarihine denk geldigi icin ulkede siyasi kariyerine dair soylentiler artmis bu soylentiler Khama nin 1 Nisan 1998 tarihinde devlet baskanligina secilen Festus Mogae nin yardimciligina getirilmesi ile gercege donusmustur Ancak o donem ulusal meclis uyesi olmadigi icin resmi olarak gorevi ustlenemeyen Khama Temmuz 1998 de Serowe nin kuzeyinde tekrarlanan ve uyesi oldugu nin buyuk basari elde ettigi secimler sayesinde vekil olarak meclis uyesi olmustur 13 Temmuz da resmiyet kazandirdigi vekilliginin ardindan devlet baskani yardimcisi olarak yemin etmistir 1999 yilinda gerceklestirilen yeni meclis secimlerinden de buyuk bir ustunluk elde ederek cikan BDP nin sayesinde Khama devlet baskanligi yardimcisi gorevinin yani sira Genel Baskan ve genel yonetim isleri nden sorumlu yardimci gorevlerine devam etmistir Devlet baskani Mogae 1999 yilinda yaptigi aciklamada talep dogrultusunda Khama ya bir yillik gecici izin verilecegini aciklamis bu aciklama muhalefette yer alan partiler tarafindan sert bir sekilde elestirilmistir 1 Ocak 2000 tarihinde baslayan izin 1 Eylul 2000 tarihinde sonlanmis soz konusu tarihte Khama eski gorevlerine kaldigi yerden devam etmistir 22 Temmuz 2003 tarihinde gerceklestirilen BDP kongresinde yonetiminde oldugu partisinin genel baskanligina secilen Khama secimlerde devlet baskani Mogae nin de destegini almis bir sekilde bir onceki genel baskan ye karsi oylarda 512 ye 219 ustunluk saglamistir Bu secimlerde Mogae nin kendisini desteklemesi Khama nin bir sonraki devlet baskanligi secimlerinde Mogae tarafindan yerine aday gosterilebilecegi sekilde yorumlanmistir Mogae beklenildigi uzere istifa edecegini aciklayarak 1 Nisan 2008 tarihinden itibaren devlet baskanligi gorevini gecici olarak Khama ya devretmistir Khama baskent Gaborone de gerceklestirilen yemin toreninde Botsvana siyasetinde devamliligi saglayacagini aciklamis radikal degisimlerdan sakinacagini ve demokrasiye bagli kalacagini ifade etmistir Bu devir teslim olayindan sonra Ekim 2009 da gerceklestirilen ilk secimlerde BDP birinci parti olarak cikmis BDP vekilleri de cogunlugu saglayarak Khama nin resmen devlet baskani olarak secilmesini saglamislardir En yuksek Botsvana mahkemesi kesin sonuclar aciklanmadan Khama yi yeni devlet baskani olarak aciklamistir Ekim 2014 te gerceklestirilen yeni secimlerden de partisi BDP her ne kadar oy kaybina ugrasa da cogunlugu saglayarak birinci parti olarak cikmis ve Khama tekrar devlet baskanligi makamina secilmistir Khama ya karsi her ne kadar otoriter bir yonetim gosterdigi seklinde suclamalar yapilsa da ulkesindeki demokrasinin kararli bir sekilde uygulanmasinin yani sira kendisinin komsu ulke Zimbabve lideri Robert Mugabe ye karsi yaptigi diktator elestirisi nedeniyle uluslararasi alanda sayginlik kazandirmaktadir Khama gorev suresinin dolmasi neticesinde gorevi 1 Nisan 2018 tarihinde o ana kadar devlet baskani yardimciligi gorevini ustlenen Mokgweetsi Masisi ye devrederek makamdan ayrilmistir Kaynakca Ian Khama hakkinda resmi sitede aciklamalar 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2015 Botswana Army commander announces he will retire at end of March 1998 SAPA news agency nl newsbank com 18 Aralik 1997 Botswana Ian Khama wins by election and can therefore be vice president SAPA news agency nl newsbank com 6 Temmuz 1998 Botswana Ian Khama takes parliamentary seat sworn in as vice president SAPA news agency nl newsbank com 13 Temmuz 1998 Botswana President Mogae faces court action PANA news agency nl newsbank com 23 Aralik 1999 Botswana Vice president s year long sabbatical leave criticized PANA news agency nl newsbank com 3 Ocak 2000 Botswana Vice president resumes duty cabinet reshuffle reported Radio Botswana nl newsbank com 30 Agustos 2000 Khama BDP genel baskani secilmistir 28 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2015 Arsivlenmis kopya 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2015 Khama resmen devlet baskani secilmistir 1 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2022 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Ian Khama ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir www gov bw22 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Festus Mogae 1998 2008 Sonra gelen Mompati MerafheOnce gelen Festus Mogae Botsvana Devlet Baskani 2008 2018 Sonra gelen Mokgweetsi Masisi