Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Unix benzeri (UN*X veya *nix olarak da anılır) işletim sistemi, resmi bir UNIX markası olmamasına karşın Unix sistemine benzer şekilde çalışan işletim sistemleridir. Unix benzeri bir yazılım, Unix komut ve kabuğuna benzer işlevlere sahiptir. Bu terimin kullanımı için bir standart yoktur ve bir yazılımın veya işletim sisteminin Unix benzeri olarak adlandırılıp adlandırılamayacağı üzerine farklı görüşler vardır.
Terim Bell Labs'dan ilham alarak üretilmiş özgür ve açık kaynak işletim sistemlerini veya onun özelliklerine benzeyenleri, tescilli ve ticari ürünleri ve hatta lisanslı UNIX kodu tabanlı işletim sistemlerini de (yeterince "Unix benzeri" olmayı başarmış ve "UNIX" ticari markasını taşıyanlar) içerebilecek kadar geniş anlamda kullanılabilir.
Sınıflandırma
Unix'in ilk geliştiricilerinden olan Dennis Ritchie'ye göre "Unix benzeri" terimi "de facto" olarak Unix sistemi sayılan Linux benzeri sistemleri ifade eder.Eric Raymond ve Rob Langley ise 3 çeşit Unix tipi işletim sistemi olduğunu ileri sürmüştür. Bunlar:
- Genetik UNIX sistemleri
- Bu sistemler kod tabanı ile tarihsel bir ilişkisi vardır. Hepsi değilse de birçok ticari UNIX sistemi bu kategoriye girer. 1970'lerin sonunda ve 1980'lerin başında Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de geliştirilen ürünlerin yeni nesilleri olan BSD sistemler bu türdendir.
- Tescilli UNIX sistemleri
- Bu grup tarafından belirlenmiş olan 'u karşılayan ve UNIX adını taşımaya izin verilmiş olan işletim sistemlerini kapsar. Apple Mac OS X v10.5 ve sonraki sürümler BSD varyantı olarak sertifikalandırılmış olsa da, bunların çoğu UNIX System V kod tabanlı ticari sürümlerdir. Bir kısmı ise (örneğin IBM (z/OS) işletim sistemi) bu özelliği POSIX uyum tabakası sayesinde kazanmıştır ve gerçekte doğal olarak UNIX işletim sistemi değilllerdir.
- İşlevsel UNIX sistemleri
- Bu ürünler UNIX özelliklerine kabaca uyarlar, daha net bir şekilde Linux ve Minix gibi sistemlerdir ve AT&T'nin kod tabanı ile ne tarihsel bir ilişkileri vardır ne de binlerce dolar tutan ticari tescillerle tescillenmişlerdir. UNIX tasarımının birçok uygulaması bu üçüncü gruba girer.
Tarih
Unix benzeri işletim sistemleri 1970 sonlarıyla 1980 başları arasında türemiştir. Idris (1978), UNOS (1982), Coherent (1983) ve UniFlex (1985) gibi kapalı kaynak işletim sistemleri işyerlerine akademik UNIX kullanıcılarının erişebildiği fonksiyonları sağlamayı hedefliyordu.
, 1979'da UNIX'in ticari amaçlar için alt lisanslamasına dönem için ucuz bir fiyat karşılığı izin verdiği zaman AIX, HP-UX, IRIX, SunOS, (A/UX), , Ultrix ve Xenix gibi kapalı kaynak işletim sistemleri Unix taban alınarak yapıldı. Bu sistemler büyük oranda kapalı kaynak klonların yerini aldı. Unix tabanlı sistemler arasındaki büyük uyumsuzluk problemleri nedeniyle POSIX ve Single UNIX Specification gibi birlikte çalışabilirlik standartları geliştirildi.
1980 ve 1990'larda BSD, (GNU/Linux) ve Minix gibi Unix benzeri özgür ve açık kaynak işletim sistemleri türedi. (BSD/OS) ve macOS gibi sistemler Unix benzeri ticari işletim sistemlerinin tabanı oldu. Intel tabanlı Mac bilgisayarlarında çalışan bazı (Mac) OS X/macOS sürümleri Single UNIX Specification altında sertifikalandı. BSD varyantları, Berkeley Kaliforniya Üniversitesi'nde Bell Labs'den alınan UNIX kaynak kodu kullanılarak geliştirilen Unix ardıllarıdır. Ancak BSD'nin kaynak kodu o zamandan itibaren evrimleşerek tüm AT&T kodunu değiştirdi. BSD varyantları Single UNIX Specification tarafından sertifikalanmadıkları için "UNIX" yerine "Unix benzeri" olarak tanımlanmaktadırlar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Interview with Dennis M. Ritchie 4 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Manuel Benet, LinuxFocus, July 1999
- ^ The meaning of 'Unix' 27 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Eric Raymond and Rob Langley, OSI Position Paper on the SCO-vs.-IBM Complaint
- ^ . The Open Group. 11 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2014.
- ^ . The Open Group. 27 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2014.
- ^ . The Open Group. 1 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2014.
- ^ . The Open Group. 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2014.
- ^ . The Open Group. 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
- ^ . The Open Group. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
- ^ . The Open Group. 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Unix benzeri UN X veya nix olarak da anilir isletim sistemi resmi bir UNIX markasi olmamasina karsin Unix sistemine benzer sekilde calisan isletim sistemleridir Unix benzeri bir yazilim Unix komut ve kabuguna benzer islevlere sahiptir Bu terimin kullanimi icin bir standart yoktur ve bir yazilimin veya isletim sisteminin Unix benzeri olarak adlandirilip adlandirilamayacagi uzerine farkli gorusler vardir 1969 dan bugune Unix ve Unix benzeri sistemlerin evrimi Terim Bell Labs dan ilham alarak uretilmis ozgur ve acik kaynak isletim sistemlerini veya onun ozelliklerine benzeyenleri tescilli ve ticari urunleri ve hatta lisansli UNIX kodu tabanli isletim sistemlerini de yeterince Unix benzeri olmayi basarmis ve UNIX ticari markasini tasiyanlar icerebilecek kadar genis anlamda kullanilabilir SiniflandirmaUnix sistem gelisiminin zaman cizelgesini gosteren bir diyagram Unix in ilk gelistiricilerinden olan Dennis Ritchie ye gore Unix benzeri terimi de facto olarak Unix sistemi sayilan Linux benzeri sistemleri ifade eder Eric Raymond ve Rob Langley ise 3 cesit Unix tipi isletim sistemi oldugunu ileri surmustur Bunlar Genetik UNIX sistemleri Bu sistemler AT amp T kod tabani ile tarihsel bir iliskisi vardir Hepsi degilse de bircok ticari UNIX sistemi bu kategoriye girer 1970 lerin sonunda ve 1980 lerin basinda Kaliforniya Universitesi Berkeley de gelistirilen urunlerin yeni nesilleri olan BSD sistemler bu turdendir Tescilli UNIX sistemleri Bu grup tarafindan belirlenmis olan u karsilayan ve UNIX adini tasimaya izin verilmis olan isletim sistemlerini kapsar Apple Mac OS X v10 5 ve sonraki surumler BSD varyanti olarak sertifikalandirilmis olsa da bunlarin cogu UNIX System V kod tabanli ticari surumlerdir Bir kismi ise ornegin IBM z OS isletim sistemi bu ozelligi POSIX uyum tabakasi sayesinde kazanmistir ve gercekte dogal olarak UNIX isletim sistemi degilllerdir Islevsel UNIX sistemleri Bu urunler UNIX ozelliklerine kabaca uyarlar daha net bir sekilde Linux ve Minix gibi sistemlerdir ve AT amp T nin kod tabani ile ne tarihsel bir iliskileri vardir ne de binlerce dolar tutan ticari tescillerle tescillenmislerdir UNIX tasariminin bircok uygulamasi bu ucuncu gruba girer TarihUnix benzeri isletim sistemlerinin basitlestirilmis tarihi Unix benzeri isletim sistemleri 1970 sonlariyla 1980 baslari arasinda turemistir Idris 1978 UNOS 1982 Coherent 1983 ve UniFlex 1985 gibi kapali kaynak isletim sistemleri isyerlerine akademik UNIX kullanicilarinin erisebildigi fonksiyonlari saglamayi hedefliyordu AT amp T 1979 da UNIX in ticari amaclar icin alt lisanslamasina donem icin ucuz bir fiyat karsiligi izin verdigi zaman AIX HP UX IRIX SunOS A UX Ultrix ve Xenix gibi kapali kaynak isletim sistemleri Unix taban alinarak yapildi Bu sistemler buyuk oranda kapali kaynak klonlarin yerini aldi Unix tabanli sistemler arasindaki buyuk uyumsuzluk problemleri nedeniyle POSIX ve Single UNIX Specification gibi birlikte calisabilirlik standartlari gelistirildi 1980 ve 1990 larda BSD GNU Linux ve Minix gibi Unix benzeri ozgur ve acik kaynak isletim sistemleri turedi BSD OS ve macOS gibi sistemler Unix benzeri ticari isletim sistemlerinin tabani oldu Intel tabanli Mac bilgisayarlarinda calisan bazi Mac OS X macOS surumleri Single UNIX Specification altinda sertifikalandi BSD varyantlari Berkeley Kaliforniya Universitesi nde Bell Labs den alinan UNIX kaynak kodu kullanilarak gelistirilen Unix ardillaridir Ancak BSD nin kaynak kodu o zamandan itibaren evrimleserek tum AT amp T kodunu degistirdi BSD varyantlari Single UNIX Specification tarafindan sertifikalanmadiklari icin UNIX yerine Unix benzeri olarak tanimlanmaktadirlar Ayrica bakinizUnix sistemlerinin listesi Berkeley Software Distribution Linux dagitimlari listesi Unix programlarinin listesi Isletim sistemleri listesiKaynakca Interview with Dennis M Ritchie 4 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Manuel Benet LinuxFocus July 1999 The meaning of Unix 27 Subat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Eric Raymond and Rob Langley OSI Position Paper on the SCO vs IBM Complaint The Open Group 11 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2014 The Open Group 27 Kasim 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2014 The Open Group 1 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2014 The Open Group 4 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2014 The Open Group 22 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2015 The Open Group 15 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2015 The Open Group 2 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2016