Pinus heldreichii, Pinus cinsine bağlı bir türdür.
Pinus heldreichii | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||
Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Pinus heldreichii Christ, Verh. Naturf. Ges. Basel, n.s., 3: 549 (1863).
| |||||||||||||||
Dağılımı |
Genel özellikleri
Yoğun dallanma ile 20 m yüksekliğe kadar büyüyen güzel şekilli büyük bir ağaçtır. Taç geniş ovaldir, ancak yaşlı ağaçlarda düzensiz yuvarlak olabilir. Kalın, olgun kabuk gri-kahverengidir ve derin oluklu açık kahverengi-sarı kabuğu ortaya çıkarır. Sert, parlak, koyu yeşil iğnelerin uçları genellikle dallara doğru kıvrılır. İkişerli, 6 ila 11 cm uzunluğundadırlar ve tabanda gri, kağıtsı bir zarla kaplanmıştır. Oval ila dar oval kozalaklar, kısa gövdelerde ikişer veya üçerlidir. İlk önce koyu yeşil ila mavimsi mor renktedirler, olgunlaştıklarında mat açık kahverengiden griye dönerler. Toprakla ilgili talepleri azdır, kireçli toprağı ve rüzgarı tolere eder.
Taksonomik notlar
Bazı literatürde, Pinus leucodermis hala P. heldreichii kapsamında bir tür veya tür altı takson olarak ele alınmaktadır, ancak ikisinin farklı olmadığı ve çeşitleri veya alt türleri olmayan tek bir tür olarak ele alınması gerektiği daha genel olarak kabul edilmektedir. En eski isim (1863'te açıklanan Pinus heldreichii) geçerlidir.
IUCN Kırmızı listesi
Dağınık ve muhtemelen sınırlı bir yaşam alanına sahip olmasına rağmen, Pinus heldreichii geniş bir oluşum alanına sahiptir ve birçok sağlıklı doğal meşcereden bilinmektedir. Dağılımının bazı kısımlarında belirtilen tehditler vardır ve hibritleşme bir tehdit olabilir, ancak oluşumu ve kapsamının doğrulanması gerekir ve o zamana kadar küresel olarak ve AB28 üye ülkeleri için En Az Endişe olarak değerlendirilir.
Dağılım bilgileri
Tür, Balkan Yarımadası'nda ve güney İtalya'da dağınık bir dağılımla ortaya çıktığı Avrupa'ya özgüdür. Balkan Yarımadası'nda kayıtlar Bosna-Hersek, Kosova ve Arnavutluk'tan güneyden kuzey Yunanistan'a ve doğudan batı Bulgaristan'daki Pirin ve Slovakya dağlarına kadardır. Hırvatistan'daki varlığı yetiştirme sonucu olarak kabul edilir. İtalyan Yarımadası'nda, tür, Basilicata'da dır. Bu alt popülasyonlara bazen Pinus leucodermis denir. Oluşum kapsamı büyüktür, ancak yaşam alanı muhtemelen sınırlıdır ve mevcut nokta yerellik verilerinin gerçek oluşumu temsil etme olasılığı düşük olmasına rağmen, muhtemelen 2.000 km2'den az olacaktır.
Nüfus bilgileri
Bu türün küresel popülasyonu parçalıdır ve genellikle sınırlı meşcerelerden (alt popülasyonlar) oluşur ve edafik olarak sınırlandırılır ve diğer meşcerelerden ayrılır. En geniş meşcereleri Arnavutluk'ta görülür., ancak burada ve orada yalnız yaşlı ağaçlar da vardır. Daha yüksek rakımlarda daha yaşlı ve yaşlanmış ağaçlar hakimdir ve rejenerasyon seyrek veya yok gibi görünürken, alt meşcerelerde yetiştirme daha etkili görünmektedir. Genel nüfus eğiliminin genel olarak istikrarlı olduğu çıkarımı yapılır; Güney İtalya'dakiler büyük ölçüde istikrarlıyken, Balkanlar'da ise yerel düşüşler olması muhtemeldir.
Habitat ve Ekoloji bilgileri
Pinus heldreichii, Arnavutluk, Bosna, Kosova ve Sırbistan'da genellikle deniz seviyesinden 2.200 m'nin üzerinde büyüyen 2.640 m'ye kadar çıkabilen bir dağ türüdür. ancak başka yerlerde 800 m'ye kadar, örneğin Arnavutluk'taki Tomorri Ulusal Parkında görülür. En yaygın olarak kireçtaşı üzerinde çok ince toprak bulunan dik dağ yamaçlarında veya kayalık yüzeylerde bulunur, ancak silisli (Kosova) ve ultrabazik kayaçlarda veya substratta, çoğunlukla saf, dağınık meşcerelerde de oluşabilir. Bu habitatta çok yavaş büyür ve muhtemelen eski örnek ağaçlar bilinmektedir, örn. Calabria'da. Akdeniz bölgesinde meydana gelmesine rağmen, rakım aralığı onu bazen oldukça şiddetli kış donlarına maruz bırakır. Küçük ila orta boy bir ağaçtır (25–30 m).
Tehdit bilgileri
Belirtilen raporlar güvenilir ve genetik araştırmalarla doğrulanmışsa Pinus nigra ile hibridizasyon, bu tür plantasyonlar doğal meşcerelere yakınsa ve içe doğru “bataklığa” neden olacak kadar büyükse, rejenerasyonun bütünlüğü için potansiyel bir tehdit olabilir.
Güney İtalya'daki doğal dağılım beş küçük ve parçalı meşcere ile sınırlıdır. Bu parçalanmanın ve ardından azalan gen akışının ve düşük etkili popülasyon boyutuna yol açan artan genetik sürüklenmenin bir sonucu olarak, bu popülasyonlardan en az üçü genetik çeşitliliğin kaybına karşı savunmasızdır.
Geçmişte tür, Bulgaristan'da yoğun sömürü ve orman temizliği nedeniyle tehdit altındaydı. ancak kalan popülasyonlar korunan alanlar içindedir. Kosova'daki nüfus, yangınlardan, böceklerden (Blastophagus spp.), yol ve turizm gelişmelerinden etkilenmiştir. Yangın, küçük alt nüfus büyüklüğü ve sınırlı doğal istihdam Makedonya Cumhuriyeti'nde tehditler olarak gösterilmektedir (V. Matevski pers. comm. 2016). Arnavutluk'ta ana tehditler, habitat parçalanması ve yasadışı kesim ile sonuçlanan yangındır (L. Shuka pers. comm. 2016). Türler, yanmış alanları geçici olarak kolonileştirebilse de, yangınlar, en azından tür aralığının batı kısmında, yaşlı popülasyonlar ve yaşlı bireyler için ciddi bir tehdittir.
Kullanım ve Ticaret bilgileri
Pinus heldreichii, bazı Balkan ülkelerinde kereste üretimi hedeflenerek dikilmesine rağmen önemli bir kereste ağacı değildir. Odunu, yerel olarak ağır inşaat için veya yuvarlak kereste olarak kullanılır, örn. direkler için ve geleneksel çitler inşa etmek için. Arnavutluk'ta yapı malzemesi olarak (özellikle kapılar için) ve fermantasyon fıçısı (bira, sebze ve şarap) üretmek için kullanılmıştır (L. Shuka pers. comm. 2016). Uzun ömürlü olması nedeniyle, geçmiş iklimlerin yeniden yapılandırılması için dendroklimatolojide değerlidir. Esas değeri süs ağacı olmasıdır ve bu amaçla oldukça yaygın olarak yetiştirilmektedir. Genç bir ağaç olarak yoğun, konik bir taç oluşturur ve çekici sarımsı ila açık gri sürgünlere ve koyu yeşil iğnelere sahiptir. Yetiştirmede, doğal habitatından daha iyi koşullar verildiğinde nispeten hızlı büyür. Genellikle eş adı P. leucodermis altında birkaç kültivar bilinmektedir. Bunlardan bazıları yavaş büyüyen 'cüce' kozalaklı ağaçlardır. Balkanlar'da bir takım botanik çeşitler P. heldreichii adı altında isimlendirilmiştir ancak bunlardan herhangi birinin yetiştiricilikte olup olmadığı bilinmemektedir.
Koruma bilgileri
Bu türün yayılış alanının bazı kısımlarında koruma eylemleri gereklidir ve habitat ve nüfus eğilimlerine yönelik araştırmalara ihtiyaç vardır.
Bu tür birkaç korunan alanda mevcuttur. Örneğin, Makedonya Cumhuriyeti'nde Galičica Ulusal Parkı ve Mavrovo Ulusal Parkı'nda bulunur (V. Matevski pers. comm. 2016). Yunanistan'da Natura 2000 sahalarındaki varlık Oros Olympos (GR1250001), Ethnikos Drymos Pindou (Valia Kalnta) - Evryteri Periochi (GR1310003), Koryfes Orous Orvilos (GR1260005) ve Oros Vermio (GR1210001) içerir. Türün Hassas olarak değerlendirildiği Bulgaristan'da, tür habitatının önemli bir kısmı Bayuvi Dupki – Dzhindzhiritsa Katı Doğa Koruma Alanı (Pirin Ulusal Parkı) ve Slavyanka Dağlarındaki Alibotush Sıkı Doğa Koruma Alanı içindedir ve türler Natura 2000 sahalarında bulunur ve Biyoçeşitlilik Yasası kapsamında korunur (Valchev ve Roussakova 2015). İtalya'da, tür Parco Nazionale del Pollino (IT9310014) ve Pollino e Orsomarso (IT9310303), Serra delle Ciavole-Serra di Crispo (IT9310013), Pollinello-Dolcedorme (IT9310003) Natura 2000 siteleri içindedir. Kosova'da, türler Oshljaku, Pisha e madhe ve Maja e arnenit Bosna çamı rezervlerinde korunmaktadır ve Mali Sharr Ulusal Parkı içinde bulunmaktadır. 2008) Arnavutluk'ta ağaç, kuzey Arnavut Alpleri dahil olmak üzere Gjallica, Korabi, Koritnik, Munella, Pashtriku, Valamara ve Zeba dağlarında ve Llogara, Lura Shebenik-Jabllanica ve Tomorri Ulusal Parklarında korunur (L. Shuka pers. comm. 2016).
İtalya'da türler bir tohum bankacılığı programına dahil edildi ve Pollino Ulusal Parkı'ndaki tohum stokları şimdi Pavia Üniversitesi Bitki Germplazm Bankası'nda ve Kew'in Millennium Tohum Bankası'nda saklanmaktadır (D. Gargano pers. comm. 2016) .
Kaynakça
- ^ a b c d e f g Caković, D., Gargano, D., Matevski, V. & Shuka, L. 2017. Pinus heldreichii. The IUCN Red List of Threatened Species 2017: e.T42368A95725658. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2017-2.RLTS.T42368A95725658.en.
- ^ "GBIF". 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Aralık 2021.
- ^ "Mindat". 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Aralık 2021.
- ^ "PaleoBioDB". 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Aralık 2021.
- ^ . www.vdberk.com.tr. 18 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2021.
- ^ a b Valchev, V. and Roussakova, V. 2015. White-barked pine (Pinus heldreichii) forests. Red Data Book of the Republic of Bulgaria. Sofia
- ^ a b Vidacović, M. 1991. Conifers; Morphology and Variation. Grafićki Zavod Hrvatske, Zagreb.
- ^ a b Gargano, D. and Bernardo, L. 2006. Defining population structure and environmental suitability for the conservation of Pinus leucodermis Antoine in central Mediterranean areas. Plant Biosystems 140:(245-254).
- ^ Farjon, A. and Filer, D. 2013. An Atlas of the World's Conifers. Brill, Leiden/Boston.
- ^ Farjon, A. 2010a. A Handbook of the World's Conifers. Koninklijke Brill, Leiden.
- ^ a b Vendramin, G.G., Fineschi, S. and Fady, B. 2008. EUFORGEN Technical Guidelines for genetic conservation and use for Bosnian pine (Pinus heldreichii). Bioversity International, Rome.
- ^ a b KEPA. 2008. State of Nature Report 2006 – 2007. Kosovo Environmental Protection Agency & Kosovo Institute for Nature Protection, Prishtinë.
- ^ Todaro, L., Andreu, L., D’Alessandro, C.M., Gutiérrez, E., Cherubini, P., and Saracino, A. 2007. Response of Pinus leucodermis to climate and anthropogenic activity in the National Park of Pollino (Basilicata, Southern Italy). Biological Conservation 137( 507-519).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pinus heldreichii Pinus cinsine bagli bir turdur Pinus heldreichiiKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif PinopsidaTakim PinalesFamilya PinaceaeCins PinusTur P heldreichiiIkili adlandirmaPinus heldreichiiChrist Verh Naturf Ges Basel n s 3 549 1863 Vikitur de Pinus heldreichii ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Pinus heldreichii ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurDagilimiGenel ozellikleriYogun dallanma ile 20 m yukseklige kadar buyuyen guzel sekilli buyuk bir agactir Tac genis ovaldir ancak yasli agaclarda duzensiz yuvarlak olabilir Kalin olgun kabuk gri kahverengidir ve derin oluklu acik kahverengi sari kabugu ortaya cikarir Sert parlak koyu yesil ignelerin uclari genellikle dallara dogru kivrilir Ikiserli 6 ila 11 cm uzunlugundadirlar ve tabanda gri kagitsi bir zarla kaplanmistir Oval ila dar oval kozalaklar kisa govdelerde ikiser veya ucerlidir Ilk once koyu yesil ila mavimsi mor renktedirler olgunlastiklarinda mat acik kahverengiden griye donerler Toprakla ilgili talepleri azdir kirecli topragi ve ruzgari tolere eder Taksonomik notlarBazi literaturde Pinus leucodermis hala P heldreichii kapsaminda bir tur veya tur alti takson olarak ele alinmaktadir ancak ikisinin farkli olmadigi ve cesitleri veya alt turleri olmayan tek bir tur olarak ele alinmasi gerektigi daha genel olarak kabul edilmektedir En eski isim 1863 te aciklanan Pinus heldreichii gecerlidir IUCN Kirmizi listesiDaginik ve muhtemelen sinirli bir yasam alanina sahip olmasina ragmen Pinus heldreichii genis bir olusum alanina sahiptir ve bircok saglikli dogal mescereden bilinmektedir Dagiliminin bazi kisimlarinda belirtilen tehditler vardir ve hibritlesme bir tehdit olabilir ancak olusumu ve kapsaminin dogrulanmasi gerekir ve o zamana kadar kuresel olarak ve AB28 uye ulkeleri icin En Az Endise olarak degerlendirilir Dagilim bilgileriTur Balkan Yarimadasi nda ve guney Italya da daginik bir dagilimla ortaya ciktigi Avrupa ya ozgudur Balkan Yarimadasi nda kayitlar Bosna Hersek Kosova ve Arnavutluk tan guneyden kuzey Yunanistan a ve dogudan bati Bulgaristan daki Pirin ve Slovakya daglarina kadardir Hirvatistan daki varligi yetistirme sonucu olarak kabul edilir Italyan Yarimadasi nda tur Basilicata da dir Bu alt populasyonlara bazen Pinus leucodermis denir Olusum kapsami buyuktur ancak yasam alani muhtemelen sinirlidir ve mevcut nokta yerellik verilerinin gercek olusumu temsil etme olasiligi dusuk olmasina ragmen muhtemelen 2 000 km2 den az olacaktir Nufus bilgileriBu turun kuresel populasyonu parcalidir ve genellikle sinirli mescerelerden alt populasyonlar olusur ve edafik olarak sinirlandirilir ve diger mescerelerden ayrilir En genis mescereleri Arnavutluk ta gorulur ancak burada ve orada yalniz yasli agaclar da vardir Daha yuksek rakimlarda daha yasli ve yaslanmis agaclar hakimdir ve rejenerasyon seyrek veya yok gibi gorunurken alt mescerelerde yetistirme daha etkili gorunmektedir Genel nufus egiliminin genel olarak istikrarli oldugu cikarimi yapilir Guney Italya dakiler buyuk olcude istikrarliyken Balkanlar da ise yerel dususler olmasi muhtemeldir Habitat ve Ekoloji bilgileriPinus heldreichii Arnavutluk Bosna Kosova ve Sirbistan da genellikle deniz seviyesinden 2 200 m nin uzerinde buyuyen 2 640 m ye kadar cikabilen bir dag turudur ancak baska yerlerde 800 m ye kadar ornegin Arnavutluk taki Tomorri Ulusal Parkinda gorulur En yaygin olarak kirectasi uzerinde cok ince toprak bulunan dik dag yamaclarinda veya kayalik yuzeylerde bulunur ancak silisli Kosova ve ultrabazik kayaclarda veya substratta cogunlukla saf daginik mescerelerde de olusabilir Bu habitatta cok yavas buyur ve muhtemelen eski ornek agaclar bilinmektedir orn Calabria da Akdeniz bolgesinde meydana gelmesine ragmen rakim araligi onu bazen oldukca siddetli kis donlarina maruz birakir Kucuk ila orta boy bir agactir 25 30 m Tehdit bilgileriBelirtilen raporlar guvenilir ve genetik arastirmalarla dogrulanmissa Pinus nigra ile hibridizasyon bu tur plantasyonlar dogal mescerelere yakinsa ve ice dogru batakliga neden olacak kadar buyukse rejenerasyonun butunlugu icin potansiyel bir tehdit olabilir Guney Italya daki dogal dagilim bes kucuk ve parcali mescere ile sinirlidir Bu parcalanmanin ve ardindan azalan gen akisinin ve dusuk etkili populasyon boyutuna yol acan artan genetik suruklenmenin bir sonucu olarak bu populasyonlardan en az ucu genetik cesitliligin kaybina karsi savunmasizdir Gecmiste tur Bulgaristan da yogun somuru ve orman temizligi nedeniyle tehdit altindaydi ancak kalan populasyonlar korunan alanlar icindedir Kosova daki nufus yanginlardan boceklerden Blastophagus spp yol ve turizm gelismelerinden etkilenmistir Yangin kucuk alt nufus buyuklugu ve sinirli dogal istihdam Makedonya Cumhuriyeti nde tehditler olarak gosterilmektedir V Matevski pers comm 2016 Arnavutluk ta ana tehditler habitat parcalanmasi ve yasadisi kesim ile sonuclanan yangindir L Shuka pers comm 2016 Turler yanmis alanlari gecici olarak kolonilestirebilse de yanginlar en azindan tur araliginin bati kisminda yasli populasyonlar ve yasli bireyler icin ciddi bir tehdittir Kullanim ve Ticaret bilgileriPinus heldreichii bazi Balkan ulkelerinde kereste uretimi hedeflenerek dikilmesine ragmen onemli bir kereste agaci degildir Odunu yerel olarak agir insaat icin veya yuvarlak kereste olarak kullanilir orn direkler icin ve geleneksel citler insa etmek icin Arnavutluk ta yapi malzemesi olarak ozellikle kapilar icin ve fermantasyon ficisi bira sebze ve sarap uretmek icin kullanilmistir L Shuka pers comm 2016 Uzun omurlu olmasi nedeniyle gecmis iklimlerin yeniden yapilandirilmasi icin dendroklimatolojide degerlidir Esas degeri sus agaci olmasidir ve bu amacla oldukca yaygin olarak yetistirilmektedir Genc bir agac olarak yogun konik bir tac olusturur ve cekici sarimsi ila acik gri surgunlere ve koyu yesil ignelere sahiptir Yetistirmede dogal habitatindan daha iyi kosullar verildiginde nispeten hizli buyur Genellikle es adi P leucodermis altinda birkac kultivar bilinmektedir Bunlardan bazilari yavas buyuyen cuce kozalakli agaclardir Balkanlar da bir takim botanik cesitler P heldreichii adi altinda isimlendirilmistir ancak bunlardan herhangi birinin yetistiricilikte olup olmadigi bilinmemektedir Koruma bilgileriBu turun yayilis alaninin bazi kisimlarinda koruma eylemleri gereklidir ve habitat ve nufus egilimlerine yonelik arastirmalara ihtiyac vardir Bu tur birkac korunan alanda mevcuttur Ornegin Makedonya Cumhuriyeti nde Galicica Ulusal Parki ve Mavrovo Ulusal Parki nda bulunur V Matevski pers comm 2016 Yunanistan da Natura 2000 sahalarindaki varlik Oros Olympos GR1250001 Ethnikos Drymos Pindou Valia Kalnta Evryteri Periochi GR1310003 Koryfes Orous Orvilos GR1260005 ve Oros Vermio GR1210001 icerir Turun Hassas olarak degerlendirildigi Bulgaristan da tur habitatinin onemli bir kismi Bayuvi Dupki Dzhindzhiritsa Kati Doga Koruma Alani Pirin Ulusal Parki ve Slavyanka Daglarindaki Alibotush Siki Doga Koruma Alani icindedir ve turler Natura 2000 sahalarinda bulunur ve Biyocesitlilik Yasasi kapsaminda korunur Valchev ve Roussakova 2015 Italya da tur Parco Nazionale del Pollino IT9310014 ve Pollino e Orsomarso IT9310303 Serra delle Ciavole Serra di Crispo IT9310013 Pollinello Dolcedorme IT9310003 Natura 2000 siteleri icindedir Kosova da turler Oshljaku Pisha e madhe ve Maja e arnenit Bosna cami rezervlerinde korunmaktadir ve Mali Sharr Ulusal Parki icinde bulunmaktadir 2008 Arnavutluk ta agac kuzey Arnavut Alpleri dahil olmak uzere Gjallica Korabi Koritnik Munella Pashtriku Valamara ve Zeba daglarinda ve Llogara Lura Shebenik Jabllanica ve Tomorri Ulusal Parklarinda korunur L Shuka pers comm 2016 Italya da turler bir tohum bankaciligi programina dahil edildi ve Pollino Ulusal Parki ndaki tohum stoklari simdi Pavia Universitesi Bitki Germplazm Bankasi nda ve Kew in Millennium Tohum Bankasi nda saklanmaktadir D Gargano pers comm 2016 Kaynakca a b c d e f g Cakovic D Gargano D Matevski V amp Shuka L 2017 Pinus heldreichii The IUCN Red List of Threatened Species 2017 e T42368A95725658 https dx doi org 10 2305 IUCN UK 2017 2 RLTS T42368A95725658 en GBIF 14 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Aralik 2021 Mindat 14 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Aralik 2021 PaleoBioDB 14 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Aralik 2021 www vdberk com tr 18 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Aralik 2021 a b Valchev V and Roussakova V 2015 White barked pine Pinus heldreichii forests Red Data Book of the Republic of Bulgaria Sofia a b Vidacovic M 1991 Conifers Morphology and Variation Graficki Zavod Hrvatske Zagreb a b Gargano D and Bernardo L 2006 Defining population structure and environmental suitability for the conservation of Pinus leucodermis Antoine in central Mediterranean areas Plant Biosystems 140 245 254 Farjon A and Filer D 2013 An Atlas of the World s Conifers Brill Leiden Boston Farjon A 2010a A Handbook of the World s Conifers Koninklijke Brill Leiden a b Vendramin G G Fineschi S and Fady B 2008 EUFORGEN Technical Guidelines for genetic conservation and use for Bosnian pine Pinus heldreichii Bioversity International Rome a b KEPA 2008 State of Nature Report 2006 2007 Kosovo Environmental Protection Agency amp Kosovo Institute for Nature Protection Prishtine Todaro L Andreu L D Alessandro C M Gutierrez E Cherubini P and Saracino A 2007 Response of Pinus leucodermis to climate and anthropogenic activity in the National Park of Pollino Basilicata Southern Italy Biological Conservation 137 507 519