Tardiv diskinezi, tardif diskinezi veya geç diskinezi, antipsikotiklerin (nöroleptik) kullanımından en az 6 ay sonra ortaya çıkan değişik kas gruplarındaki (istemsiz kompleks hareketler). En sık ağız çevresindeki kaslarda görülmekle beraber; el ve ayak parmaklarında, el ve ayak kaslarında, boyun, gövde ve kalça kaslarında da görülebilir. Kullanım süresi uzadıkça görülme sıklığı artar. Streste artabilir ve uykuda kaybolabilir. Kadınlar, yaşlılar, çocuklar, beyin hasarı olanlar ve affektif bozukluğu olanlar yüksek risk grubundadır. Atipik antipsikotiklerin kullanımıyla oluşum riski daha azdır.
Tardiv diskinezi | |
---|---|
Uzmanlık | Nöroloji |
Tardiv diskinezi 50 yılı aşkın bir süredir bilinen bir durum olmasına karşın, etiyolojisi hakkındaki bilgiler halen çok kısıtlıdır. Dopamin adlı nörotransmitteri ile ilgili sistemde bir hasar sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. dopamin reseptörlerindeki kronik blokaja bağlı dopaminerjik reseptör süpersentivitesinin (hipersentivitesi) neden olduğu, en çok D2 dopamin reseptörlerinin etkilendiği düşünülmektedir. Nöroleptikler esas olarak bu dopamin sisteminde rol oynar, ki D2 reseptörlerine bağlanma afinitesi ne kadar çoksa bununla ilişkili olarak tardiv diskinezi riski o denli yüksektir. Hayvan çalışmaları, D2 agonist ve antagonistleri hakkındaki çalışmalar, doz-yanıt ilişkisi, ilaç kesilme etkileri ve genetik polimorfizm araştırmaları D2 hipersentivitesi hipotezini desteklemektedir. Benzer dozlarda aynı nöroleptiklerin verildiği kişilerde dahi tardiv diskinezi gelişme olasılığı farklıdır. Böyle kişisel farklılıkların belki de genetik polimorfizm nedeniyle ortaya çıkmış olması olasıdır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- http://emedicine.medscape.com/article/1151826-overview3 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://emedicine.medscape.com/article/1151826-treatment 11 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.infodoctor.org/rss/rssdina.php?id=1862[]
Dış bağlantılar
- Jenelle's story 21 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . report on a patient at antipsychiatry.org.
- Tardive Dyskinesia 1 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at Psyweb.com at psyweb.com
- Photographs and Video of TD (biased view of psychiatry) 14 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at yoism.org
- Practical Gastroenterology article with Plain English description of all symptoms of EPS-TD and links to testing guidelines. 13 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at reflux.org
- http://emedicine.medscape.com/article/1151826-overview3 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://emedicine.medscape.com/article/1151826-treatment 11 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.wemove.org/td/ 12 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Tıp ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tardiv diskinezi tardif diskinezi veya gec diskinezi antipsikotiklerin noroleptik kullanimindan en az 6 ay sonra ortaya cikan degisik kas gruplarindaki istemsiz kompleks hareketler En sik agiz cevresindeki kaslarda gorulmekle beraber el ve ayak parmaklarinda el ve ayak kaslarinda boyun govde ve kalca kaslarinda da gorulebilir Kullanim suresi uzadikca gorulme sikligi artar Streste artabilir ve uykuda kaybolabilir Kadinlar yaslilar cocuklar beyin hasari olanlar ve affektif bozuklugu olanlar yuksek risk grubundadir Atipik antipsikotiklerin kullanimiyla olusum riski daha azdir Tardiv diskineziUzmanlikNoroloji Tardiv diskinezi 50 yili askin bir suredir bilinen bir durum olmasina karsin etiyolojisi hakkindaki bilgiler halen cok kisitlidir Dopamin adli norotransmitteri ile ilgili sistemde bir hasar sonucunda ortaya ciktigi dusunulmektedir dopamin reseptorlerindeki kronik blokaja bagli dopaminerjik reseptor supersentivitesinin hipersentivitesi neden oldugu en cok D2 dopamin reseptorlerinin etkilendigi dusunulmektedir Noroleptikler esas olarak bu dopamin sisteminde rol oynar ki D2 reseptorlerine baglanma afinitesi ne kadar coksa bununla iliskili olarak tardiv diskinezi riski o denli yuksektir Hayvan calismalari D2 agonist ve antagonistleri hakkindaki calismalar doz yanit iliskisi ilac kesilme etkileri ve genetik polimorfizm arastirmalari D2 hipersentivitesi hipotezini desteklemektedir Benzer dozlarda ayni noroleptiklerin verildigi kisilerde dahi tardiv diskinezi gelisme olasiligi farklidir Boyle kisisel farkliliklarin belki de genetik polimorfizm nedeniyle ortaya cikmis olmasi olasidir Ayrica bakinizAntipsikotikler DistoniKaynakca a b c 18 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Temmuz 2009 http emedicine medscape com article 1151826 overview3 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde http emedicine medscape com article 1151826 treatment 11 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www infodoctor org rss rssdina php id 1862 olu kirik baglanti Dis baglantilarJenelle s story 21 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde report on a patient at antipsychiatry org Tardive Dyskinesia 1 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde at Psyweb com at psyweb com Photographs and Video of TD biased view of psychiatry 14 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde at yoism org Practical Gastroenterology article with Plain English description of all symptoms of EPS TD and links to testing guidelines 13 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde at reflux org http emedicine medscape com article 1151826 overview3 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde http emedicine medscape com article 1151826 treatment 11 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www wemove org td 12 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tip ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz SiniflandirmaDICD 10 G 1 ICD 9 CM 333 85OMIM 272620MeSH D000071057DiseasesDB 12909Dis kaynaklareMedicine neuro 362