İkinci Dünya Savaşı sırasında Polonya'nın işgaliyle başlayan Nazi rejimi, Yahudileri ve bazen de Romanları, sömürülerini daha da artırmak için kasaba ve şehirlerin küçük bölümlerine ayırmak ve hapsetmek amacıyla Alman işgali altındaki Doğu Avrupa'da gettolar kurdu. Alman belgelerinde ve getto girişlerindeki tabelalarda, Naziler onlardan genellikle Jüdischer Wohnbezirk veya Wohngebiet der Juden olarak bahsediyordu ve her ikisi de Yahudi Mahallesi olarak tercüme ediliyordu. Holokost tarihçilerinin tanımladığı şekliyle açık gettolar, kapalı gettolar, çalışma, geçiş ve yıkım gettoları dahil olmak üzere birçok farklı tür vardı. Bazı durumlarda, topluca getto ayaklanmaları olarak bilinen, Alman işgaline karşı Yahudi yeraltı direnişinin mekanıydılar.
Nazi gettoları | |
---|---|
Polonya'daki Radom Gettosu'nun kapısı olan ana meydanı | |
Tarih | 1939–1945 |
Konum | Orta, Doğu ve Güneydoğu Avrupa |
Konu | Çoğunlukla Orta ve Doğu Avrupa'da oluşturulmuş toplam 1.000'den fazla getto |
Düzenleyen | Schutzstaffel, Ordnungspolizei taburları |
Sonuç | Belirli bölgelerde açık gettolar (1939) Kapalı veya mühürlenmiş gettolar (1940–1941) Yıkım veya imha gettoları (1942) |
Yahudi karşıtı ilk tedbirler Almanya'da Nazizmin başlamasıyla birlikte yürürlüğe girdi, bu önlemler Alman Yahudilerinin gettolaştırılmasını içermiyordu, bu tür planlar Kristallnacht sonrası dönemde reddedildi. Ancak, 1939'da Almanya'nın Polonya'yı işgalinden kısa bir süre sonra Naziler, Polonya'nın daha büyük şehir ve kasabalarının bölgelerini yalnızca Yahudi olarak tanımlamaya başladı ve birkaç hafta içinde, Polonyalı Yahudileri zorla sınır dışı etme yoluyla evlerinden ve işyerlerinden sökmeye yönelik büyük bir programa girişti. Tüm Yahudi toplulukları, Düzen Polisi taburları kullanılarak, önce Reichsgaue'de ve daha sonra Generalgouvernement bölgesinin tamamında, sistematik bir şekilde, yerlerinden trenle bu kapalı bölgelere sürüldü.
Nazilerin Polonyalılara ve diğer doğulu Yahudilere karşı özel bir nefreti vardı. Nazi ideolojisi, Yahudileri, Slavları ve Romanları, Almanya'nın Aryan Herrenrasse'sinin saflığını tehdit eden aşağı ırk Untermenschen olarak tasvir etti ve bu insanları ve ayrıca Nazi partisinin siyasi muhaliflerini, parazit haşarat veya hastalıklar olarak gördü. Alman ırk topluluğu (Volksgemeinschaft'ın) genel sağlığını tehlikeye attığı belirtildi. Alman doktorlar ve kamu sağlığı görevlileri bu ırkçı korku çığırtkanı fikirlerin geliştirilmesine yardımcı oldu. Almanya'nın Polonya'yı işgal etmesi ve Yahudi gettolarının oluşması açlığa, yoksulluğa, kalabalıklığa ve sağlıksız koşullara neden oldu ve bu da işgal altındaki Polonya'da tifüs salgınlarının oluşmasına neden oldu. Nazi rejimindeki Alman doktorlar ve kamu sağlığı yetkilileri bunu kabul etmedi, bunun yerine Alman tıp uzmanları, tifo salgınlarının nedeni olarak Yahudi halkının sözde "düşük kültürel düzeyini" ve "kirliliğini" suçlayan makaleler yayınladılar. Yahudileri, tifüs salgınına neden olan bakterileri kişiden kişiye bulaştıran bitler olarak tasvir eden posterler kamuoyuna duyuruldu ve Alman doktorların saygın konumu, tifüsün yayılmasından Yahudilerin sorumlu olduğu inancının yayılmasına yardımcı oldu. İşgal altındaki Polonya'daki Alman halk sağlığı yetkilileri yalnızca Alman personelin sağlığıyla ilgileniyordu, bu nedenle işgal yetkililerini Yahudileri nüfusun geri kalanından daha fazla izole etmeye defalarca çağırdılar.
Yaşam koşulları
Doğu Avrupa'daki gettoların büyüklükleri, kapsamları ve yaşam koşulları farklılık gösteriyordu. Gettolardaki koşullar genellikle acımasızdı. Varşova'da şehrin toplam nüfusunun %30'unu oluşturan Yahudiler, şehir yüzölçümünün %2,4'ünde, yani oda başına 7,2 kişi yoğunluğunda yaşamak zorunda kaldılar. Odrzywół gettosunda, daha önce beş ailenin yaşadığı bir bölgede, her odada 12 ila 30 kişi olmak üzere 700 kişi yaşıyordu. Yahudilerin gettodan çıkmasına izin verilmedi, bu yüzden kaçakçılığa ve Nazilerin sağladığı açlık tayınlarına bel bağlamak zorunda kaldılar. Kalabalık yaşam koşulları, açlığa dayalı beslenme, yetersiz temizlik ve tıbbi malzeme eksikliğiyle birleştiğinde nedeniyle bulaşıcı hastalık salgınları getto yaşamının önemli bir özelliği haline geldi. Łódź Gettosu'nda yaklaşık 43.800 kişi doğal nedenlerden öldü ve Temmuz 1942'den önce Varşova Gettosu'nda 76.000 kişi öldü.
1942'de Naziler, Yahudilerin sistematik olarak imha kamplarına gönderilmesini ifade eden Reinhard Operasyonunu başlattı. Avrupa çapındaki Nazi yetkilileri, Yahudileri Doğu Avrupa'daki gettolara ya da çoğunlukla doğrudan Nazi Almanyası tarafından işgal altındaki Polonya'da inşa edilen imha kamplarına sürdü. 52 gün boyunca neredeyse 300.000 kişi yalnızca Varşova Gettosu'ndan Treblinka'ya sınır dışı edildi. Bazı gettolarda yerel direniş örgütleri getto ayaklanmaları düzenledi. Hiçbiri başarılı olamadı ve gettolardaki Yahudi nüfusu neredeyse tamamen öldürüldü. 21 Haziran 1943'te Heinrich Himmler, tüm gettoların tasfiye edilmesi ve geri kalan Yahudi sakinlerin toplama kamplarına nakledilmesi yönünde bir emir yayınladı. Birkaç getto toplama kampı olarak yeniden belirlendi ve 1944'e kadar varlığını sürdürdü.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Holocaust Encyclopedia (2014). . . 15 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ a b c Browning 2007.
- ^ Volker R. Berghahn (1999). "Germans and Poles 1871–1945". Germany and Eastern Europe: Cultural Identities and Cultural Differences. Rodopi. s. 32. ISBN .
- ^ "Public Health under the Third Reich". Experiencing History - Holocaust Sources in Context. United States Holocaust Memorial Museum, Washington, DC. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2021.
- ^ "Final Solutions: Murderous Racial Hygiene, 1939–1945". United States Holocaust Memorial Museum, Washington, DC - Holocaust Encyclopedia. United States Holocaust Memorial Museum, Washington, DC. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2021.
- ^ "Types of Ghettos. United States Holocaust Memorial Museum, Washington, D.C." 9 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mart 2024.
- ^ Warsaw 19 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- ^ Isaiah Trunk; Robert Moses Shapiro (2006). Łódź Ghetto: A History. Indiana University Press. s. 223. ISBN . Erişim tarihi: 29 Eylül 2015.
- ^ "Warsaw" 28 Mart 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yad Vashem
- ^ "Order by Himmler for the Liquidation of the Ghettos of Ostland, June 21, 1943" 6 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yad Vashem
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ikinci Dunya Savasi sirasinda Polonya nin isgaliyle baslayan Nazi rejimi Yahudileri ve bazen de Romanlari somurulerini daha da artirmak icin kasaba ve sehirlerin kucuk bolumlerine ayirmak ve hapsetmek amaciyla Alman isgali altindaki Dogu Avrupa da gettolar kurdu Alman belgelerinde ve getto girislerindeki tabelalarda Naziler onlardan genellikle Judischer Wohnbezirk veya Wohngebiet der Juden olarak bahsediyordu ve her ikisi de Yahudi Mahallesi olarak tercume ediliyordu Holokost tarihcilerinin tanimladigi sekliyle acik gettolar kapali gettolar calisma gecis ve yikim gettolari dahil olmak uzere bircok farkli tur vardi Bazi durumlarda topluca getto ayaklanmalari olarak bilinen Alman isgaline karsi Yahudi yeralti direnisinin mekaniydilar Nazi gettolariPolonya daki Radom Gettosu nun kapisi olan ana meydaniTarih1939 1945KonumOrta Dogu ve Guneydogu AvrupaKonuCogunlukla Orta ve Dogu Avrupa da olusturulmus toplam 1 000 den fazla gettoDuzenleyenSchutzstaffel Ordnungspolizei taburlariSonucBelirli bolgelerde acik gettolar 1939 Kapali veya muhurlenmis gettolar 1940 1941 Yikim veya imha gettolari 1942 Yahudi karsiti ilk tedbirler Almanya da Nazizmin baslamasiyla birlikte yururluge girdi bu onlemler Alman Yahudilerinin gettolastirilmasini icermiyordu bu tur planlar Kristallnacht sonrasi donemde reddedildi Ancak 1939 da Almanya nin Polonya yi isgalinden kisa bir sure sonra Naziler Polonya nin daha buyuk sehir ve kasabalarinin bolgelerini yalnizca Yahudi olarak tanimlamaya basladi ve birkac hafta icinde Polonyali Yahudileri zorla sinir disi etme yoluyla evlerinden ve isyerlerinden sokmeye yonelik buyuk bir programa giristi Tum Yahudi topluluklari Duzen Polisi taburlari kullanilarak once Reichsgaue de ve daha sonra Generalgouvernement bolgesinin tamaminda sistematik bir sekilde yerlerinden trenle bu kapali bolgelere suruldu Nazilerin Polonyalilara ve diger dogulu Yahudilere karsi ozel bir nefreti vardi Nazi ideolojisi Yahudileri Slavlari ve Romanlari Almanya nin Aryan Herrenrasse sinin safligini tehdit eden asagi irk Untermenschen olarak tasvir etti ve bu insanlari ve ayrica Nazi partisinin siyasi muhaliflerini parazit hasarat veya hastaliklar olarak gordu Alman irk toplulugu Volksgemeinschaft in genel sagligini tehlikeye attigi belirtildi Alman doktorlar ve kamu sagligi gorevlileri bu irkci korku cigirtkani fikirlerin gelistirilmesine yardimci oldu Almanya nin Polonya yi isgal etmesi ve Yahudi gettolarinin olusmasi acliga yoksulluga kalabalikliga ve sagliksiz kosullara neden oldu ve bu da isgal altindaki Polonya da tifus salginlarinin olusmasina neden oldu Nazi rejimindeki Alman doktorlar ve kamu sagligi yetkilileri bunu kabul etmedi bunun yerine Alman tip uzmanlari tifo salginlarinin nedeni olarak Yahudi halkinin sozde dusuk kulturel duzeyini ve kirliligini suclayan makaleler yayinladilar Yahudileri tifus salginina neden olan bakterileri kisiden kisiye bulastiran bitler olarak tasvir eden posterler kamuoyuna duyuruldu ve Alman doktorlarin saygin konumu tifusun yayilmasindan Yahudilerin sorumlu oldugu inancinin yayilmasina yardimci oldu Isgal altindaki Polonya daki Alman halk sagligi yetkilileri yalnizca Alman personelin sagligiyla ilgileniyordu bu nedenle isgal yetkililerini Yahudileri nufusun geri kalanindan daha fazla izole etmeye defalarca cagirdilar Yasam kosullari Dogu Avrupa daki gettolarin buyuklukleri kapsamlari ve yasam kosullari farklilik gosteriyordu Gettolardaki kosullar genellikle acimasizdi Varsova da sehrin toplam nufusunun 30 unu olusturan Yahudiler sehir yuzolcumunun 2 4 unde yani oda basina 7 2 kisi yogunlugunda yasamak zorunda kaldilar Odrzywol gettosunda daha once bes ailenin yasadigi bir bolgede her odada 12 ila 30 kisi olmak uzere 700 kisi yasiyordu Yahudilerin gettodan cikmasina izin verilmedi bu yuzden kacakciliga ve Nazilerin sagladigi aclik tayinlarina bel baglamak zorunda kaldilar Kalabalik yasam kosullari acliga dayali beslenme yetersiz temizlik ve tibbi malzeme eksikligiyle birlestiginde nedeniyle bulasici hastalik salginlari getto yasaminin onemli bir ozelligi haline geldi Lodz Gettosu nda yaklasik 43 800 kisi dogal nedenlerden oldu ve Temmuz 1942 den once Varsova Gettosu nda 76 000 kisi oldu 1942 de Naziler Yahudilerin sistematik olarak imha kamplarina gonderilmesini ifade eden Reinhard Operasyonunu baslatti Avrupa capindaki Nazi yetkilileri Yahudileri Dogu Avrupa daki gettolara ya da cogunlukla dogrudan Nazi Almanyasi tarafindan isgal altindaki Polonya da insa edilen imha kamplarina surdu 52 gun boyunca neredeyse 300 000 kisi yalnizca Varsova Gettosu ndan Treblinka ya sinir disi edildi Bazi gettolarda yerel direnis orgutleri getto ayaklanmalari duzenledi Hicbiri basarili olamadi ve gettolardaki Yahudi nufusu neredeyse tamamen olduruldu 21 Haziran 1943 te Heinrich Himmler tum gettolarin tasfiye edilmesi ve geri kalan Yahudi sakinlerin toplama kamplarina nakledilmesi yonunde bir emir yayinladi Birkac getto toplama kampi olarak yeniden belirlendi ve 1944 e kadar varligini surdurdu Ayrica bakinizJudendienstordnung JudenratKaynakca Holocaust Encyclopedia 2014 15 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 Internet Archive vasitasiyla a b c Browning 2007 Volker R Berghahn 1999 Germans and Poles 1871 1945 Germany and Eastern Europe Cultural Identities and Cultural Differences Rodopi s 32 ISBN 9042006889 Public Health under the Third Reich Experiencing History Holocaust Sources in Context United States Holocaust Memorial Museum Washington DC 20 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2021 Final Solutions Murderous Racial Hygiene 1939 1945 United States Holocaust Memorial Museum Washington DC Holocaust Encyclopedia United States Holocaust Memorial Museum Washington DC 20 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2021 Types of Ghettos United States Holocaust Memorial Museum Washington D C 9 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mart 2024 Warsaw 19 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Isaiah Trunk Robert Moses Shapiro 2006 Lodz Ghetto A History Indiana University Press s 223 ISBN 0253347556 Erisim tarihi 29 Eylul 2015 Warsaw 28 Mart 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yad Vashem Order by Himmler for the Liquidation of the Ghettos of Ostland June 21 1943 6 Aralik 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yad Vashem