Getto, bir kentin herhangi bir azınlıkça yerleşilen bölümüne genel olarak verilen ad. Orta Çağ'da şehirlerde yabancılar gözlem altında ve hususi mahallerde yaşamak zorundaydılar. Yahudiler gibi gruplar kamusal haklardan mahrum olarak şehrin periferisinde (kenar mahallesinde) yaşıyordu. Esasen Venedik’te baruthanenin bulunduğu Venedik Gettosu Yahudilere ayrılan mecburi ikâmet mahallesi olduğundan, bu isim zamanla bütün Avrupa şehirlerinde Musevi mahalleleri için yaygınlaşan bir deyim oldu. Özelde Almanya ve Doğu Avrupa şehirlerinde eskiden Yahudilere ayrılan, sonra da Yahudi semtlerine verilen bir addır. Genelde kötü koşulların hakim olduğu bölgeler için kullanılır. Etimolojik kökeni açısından Venedikçe, İbranice, Yidiş, Almanca, Latince, İtalyanca ve Fransızca gibi kökenler önerilmesine rağmen kesin kabul gören bir sav yoktur.
Getto, amacı ne olursa olsun, her azınlığın sığınma veya sürülme (örneğin Varşova gettosu) yeridir. Ayrıca II. Dünya Savaşı sırasında Adolf Hitler önderliğinde üstün kabul edilen Aryan ırkını, alt ırk diye tabir edilen Yahudi ırkından ayırmak için tüm Yahudileri ayrı bir küçük mahalleye yerleştirme işidir.
Göçmen işçilerin Batı Avrupa ülkesinin bazı şehirlerinde oluşturdukları nispeten kapalı mahalleler de getto olarak nitelendirilmiştir. Yasalarda gettolar resmen kaldırılmış olmakla birlikte sanayi toplumunun getirdiği iktisadi ve sosyal şartlar, gettoların oluşmasına ve yaşamasına imkân vermiştir. Üçüncü dünya ülkelerinin pek çoğunda kırsal kesimden şehir merkezlerine olan hızlı nüfus göçü ve plansız kentleşme, bazı şehirlerin kenarlarında gettolara benzer bir gecekondu olayını ortaya çıkarmıştır. Bu sadece bir mekan farklılığını değil, kültür ve ideoloji farklılığını da ifade etmektedir.
Ayrıca getto sözcüğü genelde kavga mekanları, polis olmayan yerleri tanımlar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Domonoske, Camila (27 Nisan 2014). . NPR. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2017.
The word "ghetto" is an etymological mystery. Is it from the Hebrew get, or bill of divorce? From the Venetian ghèto, or foundry? From the Yiddish gehektes, "enclosed"? From Latin Giudaicetum, for "Jewish"? From the Italian borghetto, "little town"? From the Old French guect, "guard"?...In his etymology column for the Oxford University Press, Anatoly Liberman took a look at each of these possibilities. He considered ever more improbable origins — Latin for "ribbon"? German for "street"? Latin for "to throw"? — before declaring the word a stubborn mystery.
Siyaset ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Coğrafî terim ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Getto bir kentin herhangi bir azinlikca yerlesilen bolumune genel olarak verilen ad Orta Cag da sehirlerde yabancilar gozlem altinda ve hususi mahallerde yasamak zorundaydilar Yahudiler gibi gruplar kamusal haklardan mahrum olarak sehrin periferisinde kenar mahallesinde yasiyordu Esasen Venedik te baruthanenin bulundugu Venedik Gettosu Yahudilere ayrilan mecburi ikamet mahallesi oldugundan bu isim zamanla butun Avrupa sehirlerinde Musevi mahalleleri icin yayginlasan bir deyim oldu Ozelde Almanya ve Dogu Avrupa sehirlerinde eskiden Yahudilere ayrilan sonra da Yahudi semtlerine verilen bir addir Genelde kotu kosullarin hakim oldugu bolgeler icin kullanilir Etimolojik kokeni acisindan Venedikce Ibranice Yidis Almanca Latince Italyanca ve Fransizca gibi kokenler onerilmesine ragmen kesin kabul goren bir sav yoktur Gunumuzde Italya da bulunan Venedik Gettosu nun 2013 teki hali Getto amaci ne olursa olsun her azinligin siginma veya surulme ornegin Varsova gettosu yeridir Ayrica II Dunya Savasi sirasinda Adolf Hitler onderliginde ustun kabul edilen Aryan irkini alt irk diye tabir edilen Yahudi irkindan ayirmak icin tum Yahudileri ayri bir kucuk mahalleye yerlestirme isidir Gocmen iscilerin Bati Avrupa ulkesinin bazi sehirlerinde olusturduklari nispeten kapali mahalleler de getto olarak nitelendirilmistir Yasalarda gettolar resmen kaldirilmis olmakla birlikte sanayi toplumunun getirdigi iktisadi ve sosyal sartlar gettolarin olusmasina ve yasamasina imkan vermistir Ucuncu dunya ulkelerinin pek cogunda kirsal kesimden sehir merkezlerine olan hizli nufus gocu ve plansiz kentlesme bazi sehirlerin kenarlarinda gettolara benzer bir gecekondu olayini ortaya cikarmistir Bu sadece bir mekan farkliligini degil kultur ve ideoloji farkliligini da ifade etmektedir Ayrica getto sozcugu genelde kavga mekanlari polis olmayan yerleri tanimlar Ayrica bakinizNazi gettolariKaynakca Domonoske Camila 27 Nisan 2014 NPR 18 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Kasim 2017 The word ghetto is an etymological mystery Is it from the Hebrew get or bill of divorce From the Venetian gheto or foundry From the Yiddish gehektes enclosed From Latin Giudaicetum for Jewish From the Italian borghetto little town From the Old French guect guard In his etymology column for the Oxford University Press Anatoly Liberman took a look at each of these possibilities He considered ever more improbable origins Latin for ribbon German for street Latin for to throw before declaring the word a stubborn mystery Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Cografi terim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz