Evanjelizm, genel anlamıyla inciller hakkında vaaz vermektir. İsa üzerinde yoğunlaşan bu vaazların amacı Hristiyan olmayanları bu dine davet etmektir.
Matta, Markos, Luka ve Yuhanna tarafından yazılmış dört kanonik incilin her birine "" denir. Yunanca "iyi haber" ya da "genel olarak kabul edilen gerçek" anlamına gelen evangelion dan gelmektedir. Bu kelimeden türetilerek, incil yazarlarına "" denmiştir.
Evanjelist ve Evanjelik
Evanjelizm sözcüğü Kitab-ı Mukaddes'e dönmek veya yönelmek anlamına gelir.[]
Evanjelist ve Evanjelik kelimeleri farklı anlamlara gelmektedir. Evanjelist sözcüğü en basit anlamıyla "Hristiyanlık bildirisini vaaz eden, yayan kişi" anlamına gelir. Evanjelik sözcüğü ise daha çok Protestan Kilisesi'nin muhafazakâr kesimini nitelemek için kullanılır. Evanjelikler, ABD'yi kuran ve tutuculuğuyla bilinen Protestan mezhebi Puritenler'in devamıdır. Evanjelizm merkezli bu akımın mensuplarına ve zamanla liberal Protestanlar haricindeki tüm Protestanlara Evanjelik denmeye başlanmıştır (20. yüzyılın sonları, 21. yüzyılın başı). Ayrıca Martin Luther, reformları esnasında kurduğu kilise hareketi için bu ismi kullanmıştır. Bu nedenle Kıta Avrupası'nda Evanjelik sözcüğü, Protestan veya Lutherci olarak algılanır.
Evanjelizmin temelleri
Evanjelizmin temelleri İngiliz (1715-1770), Methodizm'in kurucusu John Wesley (1703-1791) ve Amerikalı filozof ve teolog (1703-1785) tarafından atılmıştır. Bu üç kişi Amerika'nın en büyük Protestan mezhebi olan Baptistlerin ve Metodistlerin oluşumunun temel taşlarıdırlar.
Amerika Birleşik Devletleri'nde 1820'lerde genelde Hristiyanlık inancı için kullanılan Evanjelizm 19. yüzyıldan itibaren iki ayrı koldan ilerlemeye başlamıştır. Charles G. Finney ile Amerikan halkının dönüşümünün sağlanması ile devrimcilik anlamı kazanmış diğer taraftan hareketinin kurucusu 'nin öncülüğünde radikal bir dini yorumu temsil etmeye başlamıştır. Bugünkü Evanjelizm Amerika'daki Hristiyan toplumunun tutucu kanadını temsil etmektedir.
Darby'nin Muafiyetçilik akımı Kitab-ı Mukaddes ve dünya tarihini yedi çağa ve tanrının insanlık hakkındaki takdirini gösteren yedi bölüme ayırmaktadır.
tarafından yazılan "Scofield Referans Kitab-ı Mukaddesi" ile 1880 ve 1890'lı yıllarda Darby'nin "Tanrı, tanrının krallığını temsil eden insanlara imtiyaz vermiştir." ve "İsrail Kitab-ı Mukaddes'in kıyamet zamanında önemli rol oynayacaktır." öğretisi geniş kitlelerce benimsenmiştir.
Lutherci Protestanlık ile başlayan, püritenizmle olgunlaşan, Jimmy Carter, Ronald Reagan ve baba Bush'un başkanlıkları döneminde adım adım gelişen Evanjelizm, 11 Eylül'den sonra oğul Bush ile küresel emperyalizmi yönlendiren esas güç hâline gelmiştir.
Notlar
- Oxford İngilizce Sözlük, evangelism, Evangelicalism
- Mustafa Karaca, Evanjelizm ve Vahabilik, NK Yayıncılık, 2005.
Kaynakça
- ^ Evanjelizm Beyaz Saray'ın Gizli Dini, İsmail Vural, Karakutu Yayınları.[]
- İngilizce Vikipedi, evangelism 9 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Hristiyanlık ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Evanjelizm genel anlamiyla inciller hakkinda vaaz vermektir Isa uzerinde yogunlasan bu vaazlarin amaci Hristiyan olmayanlari bu dine davet etmektir Dort Evanjelist in eseri Matta Markos Luka ve Yuhanna tarafindan yazilmis dort kanonik incilin her birine denir Yunanca iyi haber ya da genel olarak kabul edilen gercek anlamina gelen evangelion dan gelmektedir Bu kelimeden turetilerek incil yazarlarina denmistir Evanjelist ve EvanjelikEvanjelizm sozcugu Kitab i Mukaddes e donmek veya yonelmek anlamina gelir kaynak belirtilmeli Evanjelist ve Evanjelik kelimeleri farkli anlamlara gelmektedir Evanjelist sozcugu en basit anlamiyla Hristiyanlik bildirisini vaaz eden yayan kisi anlamina gelir Evanjelik sozcugu ise daha cok Protestan Kilisesi nin muhafazakar kesimini nitelemek icin kullanilir Evanjelikler ABD yi kuran ve tutuculuguyla bilinen Protestan mezhebi Puritenler in devamidir Evanjelizm merkezli bu akimin mensuplarina ve zamanla liberal Protestanlar haricindeki tum Protestanlara Evanjelik denmeye baslanmistir 20 yuzyilin sonlari 21 yuzyilin basi Ayrica Martin Luther reformlari esnasinda kurdugu kilise hareketi icin bu ismi kullanmistir Bu nedenle Kita Avrupasi nda Evanjelik sozcugu Protestan veya Lutherci olarak algilanir Evanjelizmin temelleriEvanjelizmin temelleri Ingiliz 1715 1770 Methodizm in kurucusu John Wesley 1703 1791 ve Amerikali filozof ve teolog 1703 1785 tarafindan atilmistir Bu uc kisi Amerika nin en buyuk Protestan mezhebi olan Baptistlerin ve Metodistlerin olusumunun temel taslaridirlar Amerika Birlesik Devletleri nde 1820 lerde genelde Hristiyanlik inanci icin kullanilan Evanjelizm 19 yuzyildan itibaren iki ayri koldan ilerlemeye baslamistir Charles G Finney ile Amerikan halkinin donusumunun saglanmasi ile devrimcilik anlami kazanmis diger taraftan hareketinin kurucusu nin onculugunde radikal bir dini yorumu temsil etmeye baslamistir Bugunku Evanjelizm Amerika daki Hristiyan toplumunun tutucu kanadini temsil etmektedir Darby nin Muafiyetcilik akimi Kitab i Mukaddes ve dunya tarihini yedi caga ve tanrinin insanlik hakkindaki takdirini gosteren yedi bolume ayirmaktadir tarafindan yazilan Scofield Referans Kitab i Mukaddesi ile 1880 ve 1890 li yillarda Darby nin Tanri tanrinin kralligini temsil eden insanlara imtiyaz vermistir ve Israil Kitab i Mukaddes in kiyamet zamaninda onemli rol oynayacaktir ogretisi genis kitlelerce benimsenmistir Lutherci Protestanlik ile baslayan puritenizmle olgunlasan Jimmy Carter Ronald Reagan ve baba Bush un baskanliklari doneminde adim adim gelisen Evanjelizm 11 Eylul den sonra ogul Bush ile kuresel emperyalizmi yonlendiren esas guc haline gelmistir NotlarOxford Ingilizce Sozluk evangelism Evangelicalism Mustafa Karaca Evanjelizm ve Vahabilik NK Yayincilik 2005 ISBN 975 9146 13 4Kaynakca Evanjelizm Beyaz Saray in Gizli Dini Ismail Vural Karakutu Yayinlari olu kirik baglanti Ingilizce Vikipedi evangelism 9 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Hristiyanlik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz