Mehmet Nuri Berköz (1889, Şeki - 16 Ocak 1975, İstanbul), Türk asker. 11. Jandarma Genel Komutanı (1949-1950).
Nuri Berköz 1328-B-P.19 | |
---|---|
Doğum | 1889 Nuha, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 16 Ocak 1975 (86 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Bağlılığı | Osmanlı (1912-1921) Türkiye (1921-1950) |
Hizmet yılları | 1912-1950 |
Rütbesi | Korgeneral |
Komutası | , Genelkurmay Harekat Yarbaşkanı, Jandarma Genel Komutanlığı |
Çatışma/savaşları | I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
Ödülleri | Harp Madalyası Gümüş Liyakat Madalyası İstiklâl Madalyası |
Ailesi | |
Eşi | A. Ulviye Berköz |
İlkokulu Şeki'de (Rus-Tatar mektebinde), orta okulu Bursa Askeri Rüştiyesi'nde ve liseyi de Işıklar Askeri Lisesi'nde okuduktan sonra 1909 yılında Kara Harp Okulu'na girerek 1912 yılında mezun oldu.
Mart 1912 tarihinde Teğmen olarak önce Van’da 11. Kolordu, 33. Tümen, 97. Alay, 1. Tabur, 2. Bölük Takım Komutanlığı’na atandı. Nisan 1913 tarihinde Van'da 52. Alay, Birinci Bölük’de görevlendirilerek gerilla savaşı yapmak üzere ve Rus ordusunun incelenmesi için kısa bir süre İran Azerbaycanı'na gönderildi.
Temmuz 1913 tarihinde yurda döndükten sonra 1914 yılında Üsteğmen rütbesine terfi etti. 1916 yılına kadar 33. Tümen komutanı Miralay Galatalı Şevket'in emir subayı olarak Sarıkamış Harekâtına katıldı. 14 Temmuz 1916 tarihinden 12 Şubat 1917 tarihine kadar Erzurum'da 2. Kafkas Kolordusu'nun bütün cephe savaşlarında yer aldı.
1917 yılı Mart ayında İstanbul'da Enver Paşa'nın Genel Karargahında İstihbarat Şubesi'ne (Teşkilat-ı Mahsusa'ya) tayini çıktı. Burada kısa bir müddet görev yaptıktan sonra gizli kişilikler altında önce, bir yıl Stockholm ve Kopenhag’a, daha sonra da Petersburg ve Moskova’ya istihbarat görevlisi olarak gönderildi.
Bu kapsamda Türk harp esirlerinin Rus savaş esirleri ile değişimi ile görevli Hilâl-i Ahmer (Kızılay) Cemiyeti heyetine üye olarak katılarak Sankt Petersburg'a gönderildi. Bu heyetin başında Türk siyasi düşünce tarihinin ve özelde Türkçülük tarihinin etkin simalarından (aslen Kazan Tatarı) Yusuf Akçura bulunmaktadır. I. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru Yüzbaşı rütbesine terfi etti
1918 yılında savaşın sona ermesinden sonra Türkiye’ye dönerek 24 Ekim 1919 tarihinde Harp Akademisine girdi. Bir yıllık bir öğrenimden sonra, 18 Mayıs 1921 tarihinde Kurtuluş Savaşına katılmak için Anadolu’ya geçti. Önce Genelkurmay Doğu İşleri Müdürlüğü, 1921 Kasım ayından 1923 yılına kadar da Garp Cephesi Karargahı, Üçüncü Şube Müdürlüğünü yaptı.
Kurtuluş Savaşı'nda Mareşal Fevzi Çakmak'ın karargahında Rusça tercümanı olarak görev yaptı. Savaşın sona ermesinden sonra 1923 yılında diğer sınıf arkadaşları ile birlikte Harp Akademisi'ndeki eğitimine devam etti ve 1925 yılında Akademiyi bitirdi. İzmir Müstahkem Mevki Komutanlığı İstihbarat Şube Müdürlüğü'ne tayin edildi.
1927 yılında Ankara'da Millî Emniyet İstihbarat Şubesi Müdürlüğü'ne, 1929 yılında 189. Alay İkinci Tabur Komutanlığı'na atandı. 30 Ağustos 1930 tarihinde Yarbay rütbesine terfi etti ve Genelkurmay İstihbarat Şubesi Müdürlüğü görevine tayin edildi.
Milletler Cemiyeti Misakının 8. maddesi gereğince 2 Şubat 1932 tarihinde Cenevre’de toplanan Silahsızlanma Konferansına davet edilen Türk heyetine Genelkurmay Başkanlığınca "Askeri Eksper" olarak katılması uygun görüldü.
Cenevre’den dönüşte, 1932-1933 yılları arasında Bolu’daki 135. Alay Komutan vekili olarak kıta hizmetine çıktı. 30 Ağustos 1933 tarihinde Albay rütbesine terfi etti. Ekim 1933 tarihinde Cumhuriyetin 10. yılı kutlamalarına katılan ve aralarında Mareşal Kliment Voroşilov, Mareşal Semyon Budyonni, Sovyet Dış İşleri Halk Komiseri Yardımcısı Lev Mihayloviç Karahan, Sovyetlerin Ankara eski Büyükelçisi Semyon Aralov, Sovyet Eğitim Bakanı Bubnov, Eğitim Bakan Yardımcısı Krijanovski'nin yer aldığı Sovyet heyetine mihmandar olarak görevlendirildi.
1933-1935 yıllarında Yedek Subay Okulu Komutanlığı’na getirildi. 1935 yılında Kiev manevralarına davet edilen Orgeneral Fahrettin Altay başkanlığındaki askeri heyetin Kurmay Başkanı olarak görevlendirildi.
1936 yılında Moskova'ya Ataşemiliter olarak tayin edildi. Burada bir yıl görev yaptıktan sonra, 1937 yılında Trabzon Piyade Alayı Komutanlığına, 1938 yılında İstanbul Maltepe’deki Piyade Atış okulu Komutanlığına, 30 Ağustos 1939’da da Sivas’ta ve İslahiye'de Tugay komutanlıklarına atandı. 30 Ağustos 1939 tarihinde Tuğgeneral rütbesine, 30 Ağustos 1941’de Tümgeneral rütbesine terfi etti. Doğubayazıt’ta 53. Hudut Tümeni Komutanlığına, 1943'te Bornova’da 57. Tümen Komutanlığına, 1945'te İzmir’de 12. Kolordu Komutanlığına atandı.
30 Ağustos 1946 tarihinde Korgeneral rütbesine terfi etti. 1947 yılında Genelkurmay Başkanlığı Harekât Yarbaşkanlığına, 1949’da Jandarma Genel Komutanlığına atandı. Haziran 1950 tarihinde emekliye ayrıldı.
Eski 3. Ordu Komutanı ve Millî Savunma Yüksek Kurulu Genel Sekreteri Mahmut Berköz'ün ağabeyidir.
Kaynakça
Askerî görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Şükrü Kanatlı | Türk Jandarma Genel Komutanı 28 Mart 1949 - 28 Haziran 1950 | Sonra gelen: Kemal Yaşınkılıç |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Nuri Berkoz 1889 Seki 16 Ocak 1975 Istanbul Turk asker 11 Jandarma Genel Komutani 1949 1950 Nuri Berkoz 1328 B P 19Dogum1889 Nuha Rus ImparatorluguOlum16 Ocak 1975 86 yasinda Istanbul TurkiyeBagliligi Osmanli 1912 1921 Turkiye 1921 1950 Hizmet yillari1912 1950RutbesiKorgeneralKomutasi Genelkurmay Harekat Yarbaskani Jandarma Genel KomutanligiCatisma savaslariI Dunya Savasi Turk Kurtulus SavasiOdulleriHarp Madalyasi Gumus Liyakat Madalyasi Istiklal MadalyasiAilesiEsiA Ulviye BerkozTurkiye Cumhuriyeti nin X Yil Torenlerinde Albay Nuri Berkoz Ataturk un sozlerini Maresal Kliment Vorosilov a tercume ediyor Ankara 1933 Ilkokulu Seki de Rus Tatar mektebinde orta okulu Bursa Askeri Rustiyesi nde ve liseyi de Isiklar Askeri Lisesi nde okuduktan sonra 1909 yilinda Kara Harp Okulu na girerek 1912 yilinda mezun oldu Mart 1912 tarihinde Tegmen olarak once Van da 11 Kolordu 33 Tumen 97 Alay 1 Tabur 2 Boluk Takim Komutanligi na atandi Nisan 1913 tarihinde Van da 52 Alay Birinci Boluk de gorevlendirilerek gerilla savasi yapmak uzere ve Rus ordusunun incelenmesi icin kisa bir sure Iran Azerbaycani na gonderildi Temmuz 1913 tarihinde yurda dondukten sonra 1914 yilinda Ustegmen rutbesine terfi etti 1916 yilina kadar 33 Tumen komutani Miralay Galatali Sevket in emir subayi olarak Sarikamis Harekatina katildi 14 Temmuz 1916 tarihinden 12 Subat 1917 tarihine kadar Erzurum da 2 Kafkas Kolordusu nun butun cephe savaslarinda yer aldi 1917 yili Mart ayinda Istanbul da Enver Pasa nin Genel Karargahinda Istihbarat Subesi ne Teskilat i Mahsusa ya tayini cikti Burada kisa bir muddet gorev yaptiktan sonra gizli kisilikler altinda once bir yil Stockholm ve Kopenhag a daha sonra da Petersburg ve Moskova ya istihbarat gorevlisi olarak gonderildi Bu kapsamda Turk harp esirlerinin Rus savas esirleri ile degisimi ile gorevli Hilal i Ahmer Kizilay Cemiyeti heyetine uye olarak katilarak Sankt Petersburg a gonderildi Bu heyetin basinda Turk siyasi dusunce tarihinin ve ozelde Turkculuk tarihinin etkin simalarindan aslen Kazan Tatari Yusuf Akcura bulunmaktadir I Dunya Savasi nin sonlarina dogru Yuzbasi rutbesine terfi etti 1918 yilinda savasin sona ermesinden sonra Turkiye ye donerek 24 Ekim 1919 tarihinde Harp Akademisine girdi Bir yillik bir ogrenimden sonra 18 Mayis 1921 tarihinde Kurtulus Savasina katilmak icin Anadolu ya gecti Once Genelkurmay Dogu Isleri Mudurlugu 1921 Kasim ayindan 1923 yilina kadar da Garp Cephesi Karargahi Ucuncu Sube Mudurlugunu yapti Kurtulus Savasi nda Maresal Fevzi Cakmak in karargahinda Rusca tercumani olarak gorev yapti Savasin sona ermesinden sonra 1923 yilinda diger sinif arkadaslari ile birlikte Harp Akademisi ndeki egitimine devam etti ve 1925 yilinda Akademiyi bitirdi Izmir Mustahkem Mevki Komutanligi Istihbarat Sube Mudurlugu ne tayin edildi 1927 yilinda Ankara da Milli Emniyet Istihbarat Subesi Mudurlugu ne 1929 yilinda 189 Alay Ikinci Tabur Komutanligi na atandi 30 Agustos 1930 tarihinde Yarbay rutbesine terfi etti ve Genelkurmay Istihbarat Subesi Mudurlugu gorevine tayin edildi Milletler Cemiyeti Misakinin 8 maddesi geregince 2 Subat 1932 tarihinde Cenevre de toplanan Silahsizlanma Konferansina davet edilen Turk heyetine Genelkurmay Baskanliginca Askeri Eksper olarak katilmasi uygun goruldu Cenevre den donuste 1932 1933 yillari arasinda Bolu daki 135 Alay Komutan vekili olarak kita hizmetine cikti 30 Agustos 1933 tarihinde Albay rutbesine terfi etti Ekim 1933 tarihinde Cumhuriyetin 10 yili kutlamalarina katilan ve aralarinda Maresal Kliment Vorosilov Maresal Semyon Budyonni Sovyet Dis Isleri Halk Komiseri Yardimcisi Lev Mihaylovic Karahan Sovyetlerin Ankara eski Buyukelcisi Semyon Aralov Sovyet Egitim Bakani Bubnov Egitim Bakan Yardimcisi Krijanovski nin yer aldigi Sovyet heyetine mihmandar olarak gorevlendirildi Nuri Berkoz un Zincirlikuyu Mezarligi ndaki kabri Istanbul 1933 1935 yillarinda Yedek Subay Okulu Komutanligi na getirildi 1935 yilinda Kiev manevralarina davet edilen Orgeneral Fahrettin Altay baskanligindaki askeri heyetin Kurmay Baskani olarak gorevlendirildi 1936 yilinda Moskova ya Atasemiliter olarak tayin edildi Burada bir yil gorev yaptiktan sonra 1937 yilinda Trabzon Piyade Alayi Komutanligina 1938 yilinda Istanbul Maltepe deki Piyade Atis okulu Komutanligina 30 Agustos 1939 da da Sivas ta ve Islahiye de Tugay komutanliklarina atandi 30 Agustos 1939 tarihinde Tuggeneral rutbesine 30 Agustos 1941 de Tumgeneral rutbesine terfi etti Dogubayazit ta 53 Hudut Tumeni Komutanligina 1943 te Bornova da 57 Tumen Komutanligina 1945 te Izmir de 12 Kolordu Komutanligina atandi 30 Agustos 1946 tarihinde Korgeneral rutbesine terfi etti 1947 yilinda Genelkurmay Baskanligi Harekat Yarbaskanligina 1949 da Jandarma Genel Komutanligina atandi Haziran 1950 tarihinde emekliye ayrildi Eski 3 Ordu Komutani ve Milli Savunma Yuksek Kurulu Genel Sekreteri Mahmut Berkoz un agabeyidir KaynakcaAskeri goreviOnce gelen Sukru Kanatli Turk Jandarma Genel Komutani 28 Mart 1949 28 Haziran 1950 Sonra gelen Kemal Yasinkilic