Fahrettin Altay (12 Ocak 1880, İşkodra - 25 Ekim 1974, Emirgan, İstanbul) Türk asker ve siyasetçi. Türk Kurtuluş Savaşı'ndaki Büyük Taarruz'dan sonra Yunan ordusunun geri çekilmesini sağlayarak İzmir'e giren 5. Süvari Kolordusunun komutanıydı.
Halaskâr Fahrettin Altay 1315-P.1 | |
---|---|
Doğum | İsmail oğlu Fahreddin 12 Ocak 1880 İşkodra, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 25 Ekim 1974 (94 yaşında) Emirgan, İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Devlet Mezarlığı, Ankara |
Bağlılığı | Osmanlı (1902-1920) Türkiye (1920-1945) |
Hizmet yılları | 1902-1945 |
Rütbesi | Orgeneral |
Komutası | 3. Kolordu Kurmay Başkanı, Harbiye Nazırlığı Müsteşar Yardımcısı, 6. Tümen, 26. Tümen, 15. Kolordu (vekil), 26. Tümen, 12. Kolordu, 3. Kolordu 12. Kolordu, 5. Süvari Grubu, 5. Süvari Kolordusu, 1. Ordu (vekil), 5. Kolordu, 2. Ordu, 1. Ordu, Yüksek Askerî Şûra üyesi |
Çatışma/savaşları | Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
Ödülleri | |
Sonraki işi | Milletvekili |
Yaşamı
12 Ocak 1880 tarihinde Arnavutluk'un İşkodra kentinde doğdu. Babası Piyade Albayı İzmirli İsmail Bey, annesi Hayriye Hanım’dır. Ali Fikri adında kendinden küçük bir erkek kardeşi vardır.
Babasının görev yeri değişiklikleri nedeniyle öğrenim hayatı değişik kentlerde geçti. Mardin’de tamamladığı ilköğreniminin ardından askeri rüştiyeyi Erzincan'da, askeri idadiyi ise Erzurum'da bitirdi. 1897 yılında girdiği İstanbul Harp Okulundaki öğrenimini 1900 yılında birincilikle tamamladıktan sonra Harp Akademisine girdi. Bu okuldaki öğrenimini 1902 yılında altıncı olarak tamamladı ve meslek yaşamına başladı.
İlk görev yeri olan Dersim ve çevresinde 8 yıl görev yaptı. 1905 yılında kolağası, 1908 yılında binbaşı rütbesine yükseldi. 1912 yılında İşkodralı Tahir Paşa'nın kızı Münime Hanım ile evlendi; bu evlilikten Hayrünisa ve Tarık adlı iki çocuğu oldu.
II. Balkan Savaşı sırasında Çatalca Aşiret Süvari Tugayı'nın başında görev yaptı. Edirne’ye kadar gelen Bulgar ordusunu püskürttü.
I. Dünya Savaşı başladığında 3. Kolordu Kurmay Başkanıydı. Çanakkale Cephesi'nde çarpıştı. Bu görev sırasında Mustafa Kemal ile tanıştı. Çanakkale Savaşı'ndan sonra kılıçlı altın liyakat ve gümüş imtiyaz savaş madalyaları ile ödüllendirildi. 1915 yılında Harbiye Nezareti Müsteşar Muavinliği görevine tayin oldu ve aynı yıl Miralay rütbesine terfi etti. Kısa bir süre Romanya İbrail Cephesi'nde görev yaptıktan sonra Filistin Cephesi'ne birlik komutanı olarak gönderildi. Filistin’deki yenilgiden sonra kolordu karargâhı Konya'ya taşınmıştı. Bu nedenle savaşın sonunda 12. Kolordu komutanı olarak Konya’daydı.
Konya'da Fahrettin Altay'ın çevresinde ulusal kurtuluş çalışmaları yapan kişiler bulunmaktaydı. Kendisi, ulusal harekete katılmak konusunda bir süre tereddüt içinde kaldı.İstanbul'un resmen işgalinden sonra Temsil Kurulu tarafından alınan İstanbul ile her türlü ilişkinin kesilmesi kararına karşı çıkması, Refet Bey'in emrinde atlı birliklerle Afyonkarahisar'dan Konya'ya gelmesine yol açtı. Refet Bey, Sarayönü İstasyonu’na gelerek Fahrettin Bey'i davet etmiş ve gelirken vali, belediye başkanı, müftü, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve muhalif tanınan kimseleri getirmesini istemişti. Grup, Mustafa Kemal'e bağlılıklarını fiilen göstermek üzere silahlı muhafızlar eşliğinde trene bindirildi. Mustafa Kemal'le Ankara'da yaptığı görüşmeden sonra tereddütleri ortadan kalkan Fahrettin Bey, İstanbul'dan değil Ankara'dan emir almak üzere kesin tavrını ortaya koydu. I. TBMM’de Mersin milletvekili olarak yer aldı. Mecliste gruplar oluştuğunda ne birinci ne de ikinci gruba girdi; bağımsızlar olarak adlandırılan grup listesinde bulundu.
Kurtuluş Savaşı boyunca 12. Kolordu Komutanı olarak Konya Ayaklanması'nın bastırılmasında, 1. ve 2. İnönü Savaşları'nda Sakarya Meydan Muharebesi'nde görev aldı. 1921 yılında Mirliva rütbesine terfi etti ve Paşa oldu. Akabinde Süvari Grup Komutanlığı'na atandı. Kurtuluş Savaşı'nın son yıllarında Uşak, Afyonkarahisar, Alaşehir çevresindeki çarpışmalarda süvarileri büyük hizmet gördü. Kütahya'nın Emet ilçesinden kendisi Emet halkı ve süvarileri tarafından kaçırılan Yunan ordusunu kovalayarak İzmir'e giren ilk süvari birlikleri Altay'ın komutasındaydı. 10 Eylül tarihinde İzmir'de Başkomutan Mareşal Gazi Mustafa Kemal Paşa'yı karşıladı. Büyük Taarruz'daki başarıları nedeniyle Ferik rütbesine terfi ettirildi.
İzmir'in kurtarılmasından sonra emrindeki Süvari Kolordusu ile Çanakkale Boğazı üzerinden İstanbul'a yöneldi. Bunun üzerine Birleşik Krallık, Fransa ve Kanada'da siyasi etkileri olan Çanakkale Krizi oluştu.
I. dönem TBMM'de Mersin milletvekili olarak bulunuyordu ama devamlı cephede görev yapmaktaydı. II. Dönem TBMM'de de İzmir milletvekili olarak yer aldı. Bir yandan da 5. Kolordu Komutanı olarak görev yaptı. Başkomutan Müşir Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın 1924 yılındaki İzmir gezisine eşlik etti. Askerlik ve milletvekilliğini birlikte yürütmesi mümkün olmayınca Mustafa Kemal Paşa'nın isteğine uyarak meclisten ayrıldı ve orduda kaldı.
1926 yılında Orgeneral rütbesine terfi etti. 1927 yılında tedavi için Avrupa'ya giden Mareşal Fevzi Paşa'nın yerine Genelkurmay Başkanlığı'na vekalet etti. 1928 yılında Türkiye'yi ziyaret eden Afgan Kralı Emanullah Han ile eşi Kraliçe Süreyya'ya etti. 1930 yılında Menemen Olayı'ndan sonra Menemen, Balıkesir, Manisa'da ilan edilen sıkıyönetim sırasında sıkıyönetim komutanlığına tayin edildi. 1933 yılında 1. Ordu Komutanlığı'na atandı.
1934 yılında Kızıl Ordu manevralarına davetli tek ülke olan Türkiye'den gidecek askeri heyetin başkanlığını yaptı. Aynı yıl İran ve Afganistan arasındaki sınır anlaşmazlığında hakemlik yaptı. Hazırladığı rapor anlaşmazlığın çözümlenmesine esas oluşturdu. adı verilen rapor, günümüz İran-Afganistan sınırının güney kısmının çizilmesini sağladı.
1936 yılında Birleşik Krallık hükümdarı VIII. Edward'ın Çanakkale Savaşı alanları gezisine refakat etti. 1937 yılında Trakya Manevraları'na katıldı. 1938 yılında Atatürk için yapılan cenaze törenine komutan tayin edildi. 1945 yılında, Yüksek Askerî Şûra üyeliği sırasında yaş haddinden emekliye ayrıldı.
1946-1950 yılları arasında CHP'den Burdur milletvekilliği yaptı. 1950'den sonra siyasi hayattan da çekilerek İstanbul'a yerleşti. 25 Ekim 1974'te uykudayken öldü. Aşiyan Mezarlığı'na defnedilen naaşı, 1988'de Ankara'daki Devlet Mezarlığı'na nakledildi.
Soyadı Kanunu ve "Altay" soyadı
1966 yılında Fahrettin Paşa, Altay kulübünü ziyaretinde Altay soyadını nasıl aldığını şöyle anlattı:
“ | Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Paşa ile mütareke yıllarında İzmir’i ziyaretimizde Altay bir İngiliz donanma karması ile Alsancak’ta oynuyordu. Maçı beraber izledik. Altay çok güzel bir oyundan sonra İngilizleri yenince Ulu Önder çok duygulandı, gururlandı ve Altay için takdirlerini belirtti. Aradan epey zaman geçti. Gazi Mustafa Kemal Paşa, İran ile bir sınır anlaşmazlığını halletmek üzere beni görevlendirdi ve Tebriz’e gittim. Tebriz’de bulunduğum sırada; Meclis'te soyadı kanunu müzakere edilmiş ve ittifakla Gazi Mustafa Kemal Paşa’ya Atatürk soyadı verilmişti. Bütün yurt kendisini yeni soyadından dolayı tebrik ediyordu. Ben de hemen bir telgraf çekmiş ve kendilerini kutlamıştım. Atatürk’ten ertesi gün gelen cevab-ı telgraf şöyle idi: Sayın Fahrettin Altay Paşa, Ben de seni tebrik eder Altay gibi şanlı şerefli günler dilerim. Telgrafı aldığım zaman gözlerim dolu idi. Atatürk çok mutehassıs olduğu ve beraberce izlediğimiz Altay maçının hatırasına izafeten bana Altay soyadını layık görmüştü. | „ |
—Fahrettin Altay |
Altay adının asıl kökeni ise Orta Asya'da bulunan sıradağlardır. Bu isim Ural-Altay dil ve etnik ailesini niteleyen başlıca iki kelimeden birisidir.
Hatırası
2007 yılında çalışmalarına başlanan Türk yapımı Altay Tankı'nın adı Türk Kurtuluş Savaşı'nda 5. Süvari Kolordusu'nun Komutanı Fahrettin Altay'ın hatırasına binaen verildi. İzmir'in Karabağlar ilçesine bağlı Fahrettin Altay Mahallesi ile İzmir Metrosunun Fahrettin Altay istasyonu da adlarını komutandan almaktadır.
Eserleri
- Türkiye İstiklâl Muhârebâtında Süvârî Kolordusunun Harekâtı
- İstiklâl Harbimizde Süvârî Kolordusu
- İslâm Dini
- On Yıl Savaşı ve Sonrası 1912-1922
- İzmir Faciasının Muhakemesi, Belleten, Sayı: 89, 1959 (makale)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Fahrettin Altay ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 102.
- ^ a b c Mustafa Okuklu, Fahrettin Altay, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yüksek Tez Çalışması, İzmir 2009
- ^ Bozkurt, Uğur (Nisan 2019). "II. Abdülhamid'in Valilerinden İşkodralı Tahir Paşa'nın (1848-1913) Hayatı ve Devlet Adamlığı" (PDF). Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 8 (18). s. 239, 6 numaralı dipnot. 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Mart 2021.
- ^ "askeriguc.com - Altay Ana Muharebe Tankı". 27 Aralık 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Eylül 2012.
Askerî görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Ali Fuat Cebesoy | 2. Ordu Komutanı 1 Kasım 1924 - 22 Kasım 1933 | Sonra gelen: İzzettin Çalışlar |
Önce gelen: Ali Sait Akbaytogan | 1. Ordu Komutanı 22 Kasım 1933 - 19 Aralık 1943 | Sonra gelen: Cemil Cahit Toydemir |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fahrettin Altay 12 Ocak 1880 Iskodra 25 Ekim 1974 Emirgan Istanbul Turk asker ve siyasetci Turk Kurtulus Savasi ndaki Buyuk Taarruz dan sonra Yunan ordusunun geri cekilmesini saglayarak Izmir e giren 5 Suvari Kolordusunun komutaniydi Halaskar Fahrettin Altay 1315 P 1DogumIsmail oglu Fahreddin 12 Ocak 1880 1880 01 12 Iskodra Osmanli ImparatorluguOlum25 Ekim 1974 94 yasinda Emirgan Istanbul TurkiyeDefin yeriDevlet Mezarligi AnkaraBagliligi Osmanli 1902 1920 Turkiye 1920 1945 Hizmet yillari1902 1945RutbesiOrgeneralKomutasi3 Kolordu Kurmay Baskani Harbiye Nazirligi Mustesar Yardimcisi 6 Tumen 26 Tumen 15 Kolordu vekil 26 Tumen 12 Kolordu 3 Kolordu 12 Kolordu 5 Suvari Grubu 5 Suvari Kolordusu 1 Ordu vekil 5 Kolordu 2 Ordu 1 Ordu Yuksek Askeri Sura uyesiCatisma savaslariBalkan Savaslari I Dunya Savasi Turk Kurtulus SavasiOdulleriSonraki isiMilletvekiliYasami12 Ocak 1880 tarihinde Arnavutluk un Iskodra kentinde dogdu Babasi Piyade Albayi Izmirli Ismail Bey annesi Hayriye Hanim dir Ali Fikri adinda kendinden kucuk bir erkek kardesi vardir Babasinin gorev yeri degisiklikleri nedeniyle ogrenim hayati degisik kentlerde gecti Mardin de tamamladigi ilkogreniminin ardindan askeri rustiyeyi Erzincan da askeri idadiyi ise Erzurum da bitirdi 1897 yilinda girdigi Istanbul Harp Okulundaki ogrenimini 1900 yilinda birincilikle tamamladiktan sonra Harp Akademisine girdi Bu okuldaki ogrenimini 1902 yilinda altinci olarak tamamladi ve meslek yasamina basladi Harp Akademisi ikinci sinif ogrencileri Hafiz Hakki Pasa onde sol basta Enver Pasa onde sagdan ikinci ve Fahrettin Altay in ayakta soldan ikinci bulundugu suvari staji sirasinda cekilmis gorsel 1901 Ilk gorev yeri olan Dersim ve cevresinde 8 yil gorev yapti 1905 yilinda kolagasi 1908 yilinda binbasi rutbesine yukseldi 1912 yilinda Iskodrali Tahir Pasa nin kizi Munime Hanim ile evlendi bu evlilikten Hayrunisa ve Tarik adli iki cocugu oldu II Balkan Savasi sirasinda Catalca Asiret Suvari Tugayi nin basinda gorev yapti Edirne ye kadar gelen Bulgar ordusunu puskurttu I Dunya Savasi basladiginda 3 Kolordu Kurmay Baskaniydi Canakkale Cephesi nde carpisti Bu gorev sirasinda Mustafa Kemal ile tanisti Canakkale Savasi ndan sonra kilicli altin liyakat ve gumus imtiyaz savas madalyalari ile odullendirildi 1915 yilinda Harbiye Nezareti Mustesar Muavinligi gorevine tayin oldu ve ayni yil Miralay rutbesine terfi etti Kisa bir sure Romanya Ibrail Cephesi nde gorev yaptiktan sonra Filistin Cephesi ne birlik komutani olarak gonderildi Filistin deki yenilgiden sonra kolordu karargahi Konya ya tasinmisti Bu nedenle savasin sonunda 12 Kolordu komutani olarak Konya daydi Konya da Fahrettin Altay in cevresinde ulusal kurtulus calismalari yapan kisiler bulunmaktaydi Kendisi ulusal harekete katilmak konusunda bir sure tereddut icinde kaldi Istanbul un resmen isgalinden sonra Temsil Kurulu tarafindan alinan Istanbul ile her turlu iliskinin kesilmesi kararina karsi cikmasi Refet Bey in emrinde atli birliklerle Afyonkarahisar dan Konya ya gelmesine yol acti Refet Bey Sarayonu Istasyonu na gelerek Fahrettin Bey i davet etmis ve gelirken vali belediye baskani muftu Mudafaa i Hukuk Cemiyeti ve muhalif taninan kimseleri getirmesini istemisti Grup Mustafa Kemal e bagliliklarini fiilen gostermek uzere silahli muhafizlar esliginde trene bindirildi Mustafa Kemal le Ankara da yaptigi gorusmeden sonra tereddutleri ortadan kalkan Fahrettin Bey Istanbul dan degil Ankara dan emir almak uzere kesin tavrini ortaya koydu I TBMM de Mersin milletvekili olarak yer aldi Mecliste gruplar olustugunda ne birinci ne de ikinci gruba girdi bagimsizlar olarak adlandirilan grup listesinde bulundu Kurtulus Savasi boyunca 12 Kolordu Komutani olarak Konya Ayaklanmasi nin bastirilmasinda 1 ve 2 Inonu Savaslari nda Sakarya Meydan Muharebesi nde gorev aldi 1921 yilinda Mirliva rutbesine terfi etti ve Pasa oldu Akabinde Suvari Grup Komutanligi na atandi Kurtulus Savasi nin son yillarinda Usak Afyonkarahisar Alasehir cevresindeki carpismalarda suvarileri buyuk hizmet gordu Kutahya nin Emet ilcesinden kendisi Emet halki ve suvarileri tarafindan kacirilan Yunan ordusunu kovalayarak Izmir e giren ilk suvari birlikleri Altay in komutasindaydi 10 Eylul tarihinde Izmir de Baskomutan Maresal Gazi Mustafa Kemal Pasa yi karsiladi Buyuk Taarruz daki basarilari nedeniyle Ferik rutbesine terfi ettirildi Izmir in kurtarilmasindan sonra emrindeki Suvari Kolordusu ile Canakkale Bogazi uzerinden Istanbul a yoneldi Bunun uzerine Birlesik Krallik Fransa ve Kanada da siyasi etkileri olan Canakkale Krizi olustu I donem TBMM de Mersin milletvekili olarak bulunuyordu ama devamli cephede gorev yapmaktaydi II Donem TBMM de de Izmir milletvekili olarak yer aldi Bir yandan da 5 Kolordu Komutani olarak gorev yapti Baskomutan Musir Gazi Mustafa Kemal Pasa nin 1924 yilindaki Izmir gezisine eslik etti Askerlik ve milletvekilligini birlikte yurutmesi mumkun olmayinca Mustafa Kemal Pasa nin istegine uyarak meclisten ayrildi ve orduda kaldi 1926 yilinda Orgeneral rutbesine terfi etti 1927 yilinda tedavi icin Avrupa ya giden Maresal Fevzi Pasa nin yerine Genelkurmay Baskanligi na vekalet etti 1928 yilinda Turkiye yi ziyaret eden Afgan Krali Emanullah Han ile esi Kralice Sureyya ya etti 1930 yilinda Menemen Olayi ndan sonra Menemen Balikesir Manisa da ilan edilen sikiyonetim sirasinda sikiyonetim komutanligina tayin edildi 1933 yilinda 1 Ordu Komutanligi na atandi 1934 yilinda Kizil Ordu manevralarina davetli tek ulke olan Turkiye den gidecek askeri heyetin baskanligini yapti Ayni yil Iran ve Afganistan arasindaki sinir anlasmazliginda hakemlik yapti Hazirladigi rapor anlasmazligin cozumlenmesine esas olusturdu adi verilen rapor gunumuz Iran Afganistan sinirinin guney kisminin cizilmesini sagladi 1936 yilinda Birlesik Krallik hukumdari VIII Edward in Canakkale Savasi alanlari gezisine refakat etti 1937 yilinda Trakya Manevralari na katildi 1938 yilinda Ataturk icin yapilan cenaze torenine komutan tayin edildi 1945 yilinda Yuksek Askeri Sura uyeligi sirasinda yas haddinden emekliye ayrildi 1946 1950 yillari arasinda CHP den Burdur milletvekilligi yapti 1950 den sonra siyasi hayattan da cekilerek Istanbul a yerlesti 25 Ekim 1974 te uykudayken oldu Asiyan Mezarligi na defnedilen naasi 1988 de Ankara daki Devlet Mezarligi na nakledildi Soyadi Kanunu ve Altay soyadiAtaturk Altay ve Afet Inan Diyarbakir da 1966 yilinda Fahrettin Pasa Altay kulubunu ziyaretinde Altay soyadini nasil aldigini soyle anlatti Ulu Onder Gazi Mustafa Kemal Pasa ile mutareke yillarinda Izmir i ziyaretimizde Altay bir Ingiliz donanma karmasi ile Alsancak ta oynuyordu Maci beraber izledik Altay cok guzel bir oyundan sonra Ingilizleri yenince Ulu Onder cok duygulandi gururlandi ve Altay icin takdirlerini belirtti Aradan epey zaman gecti Gazi Mustafa Kemal Pasa Iran ile bir sinir anlasmazligini halletmek uzere beni gorevlendirdi ve Tebriz e gittim Tebriz de bulundugum sirada Meclis te soyadi kanunu muzakere edilmis ve ittifakla Gazi Mustafa Kemal Pasa ya Ataturk soyadi verilmisti Butun yurt kendisini yeni soyadindan dolayi tebrik ediyordu Ben de hemen bir telgraf cekmis ve kendilerini kutlamistim Ataturk ten ertesi gun gelen cevab i telgraf soyle idi Sayin Fahrettin Altay Pasa Ben de seni tebrik eder Altay gibi sanli serefli gunler dilerim Telgrafi aldigim zaman gozlerim dolu idi Ataturk cok mutehassis oldugu ve beraberce izledigimiz Altay macinin hatirasina izafeten bana Altay soyadini layik gormustu Fahrettin Altay Altay adinin asil kokeni ise Orta Asya da bulunan siradaglardir Bu isim Ural Altay dil ve etnik ailesini niteleyen baslica iki kelimeden birisidir Hatirasi2007 yilinda calismalarina baslanan Turk yapimi Altay Tanki nin adi Turk Kurtulus Savasi nda 5 Suvari Kolordusu nun Komutani Fahrettin Altay in hatirasina binaen verildi Izmir in Karabaglar ilcesine bagli Fahrettin Altay Mahallesi ile Izmir Metrosunun Fahrettin Altay istasyonu da adlarini komutandan almaktadir EserleriTurkiye Istiklal Muharebatinda Suvari Kolordusunun Harekati Istiklal Harbimizde Suvari Kolordusu Islam Dini On Yil Savasi ve Sonrasi 1912 1922 Izmir Faciasinin Muhakemesi Belleten Sayi 89 1959 makale Ayrica bakinizKurtulus Savasi na katilan ust kademelerdeki komutanlarKaynakcaWikimedia Commons ta Fahrettin Altay ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir T C Genelkurmay Harp Tarihi Baskanligi Yayinlari Turk Istiklal Harbine Katilan Tumen ve Daha Ust Kademelerdeki Komutanlarin Biyografileri Genelkurmay Baskanligi Basimevi Ankara 1972 s 102 a b c Mustafa Okuklu Fahrettin Altay Dokuz Eylul Universitesi Ataturk Ilkeleri ve Inkilap Tarihi Enstitusu Yuksek Tez Calismasi Izmir 2009 Bozkurt Ugur Nisan 2019 II Abdulhamid in Valilerinden Iskodrali Tahir Pasa nin 1848 1913 Hayati ve Devlet Adamligi PDF Igdir Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8 18 s 239 6 numarali dipnot 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Mart 2021 askeriguc com Altay Ana Muharebe Tanki 27 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Eylul 2012 Askeri goreviOnce gelen Ali Fuat Cebesoy 2 Ordu Komutani 1 Kasim 1924 22 Kasim 1933 Sonra gelen Izzettin CalislarOnce gelen Ali Sait Akbaytogan 1 Ordu Komutani 22 Kasim 1933 19 Aralik 1943 Sonra gelen Cemil Cahit Toydemir