Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
On-ok uruğu (Çince: 弩失畢Nu-şibi), Batı Göktürk Kağanlığı'nın batısında yaşayan Türk boylarına verilen addır. Anlamı "on şadlık"tır. Batı Göktürklerin İli Nehri Antlaşması ile ikiye bölünmesinden sonra On-ok, İli Nehri'nin batısının yönetimini ele geçirmiştir. On-ok, Çin kaynaklarında Nu-Şibi (On Şadapıt'ın Çince söylenişi) olarak geçer. Bu kavram Çin kaynaklarında 651'de kullanılmaya başlanmış, 766'dan sonra ise kaybolmuştur. Aynı zamanda Tonyukuk Yazıtlarında da geçmektedir. Eski Türk Kağanlığı'nın devlet geleneğinde kağanlık yetkisi olan kut, Aşina ailesine ait, olduğu için On-oklar evlilik yoluyla kendi kağanlarını ilan etmişlerdir. Göktürklerin batısını yönetenlere yabgu, yabgunun eşine ise kağatun denilirdi. On-ok'un içerisindeki Ulug-ok (Ulu şadlık) adlı kol, bu unvanları kullanarak egemenliğini sağlamıştır. On-ok yapılanmasının Ulug-oklardan başka iki önemli oymağı daha vardır. Bunlar Türkeşler ve Sakla-bagalardır. Bu iki oymak daha sonra birleşerek Halaçları oluşturmuştur. Çumuhun ve Çuban oymakları da, On-Ok'a dâhil unsurlardandır.
Çincede kullanılan Nu-Şibi adlandırması, Eski Türkçedeki "on" ve "şadapıt" kelimelerinden Çinceye aktarılmıştır. Bugün "nuşibi" Çincenin modern Han ağzında, "sağ kanat" anlamında kullanılan teklifsiz bir söyleyiştir. Kelimenin anlamı "on şad, on şadlık" ya da "sağ kanat, ülkenin sağı"tır.
Çağdaş Çince Nu-şibi < 'nou siet - piet < Türkçe ong şadapıt.
On-ok beyleri
Çin kaynaklarındaki sırasıyla, 1. Kül-erkin;
2. Kaşu Kül-erkin;;
3. Bars-kan Tun İşbara-erkin;;
4. İçük-erkin;;
5. Kaşu Çolpan-erkin. adlı beyler tarafından yönetilmiştir. On-ok içerisinde en güçlü oymak olan İzgil, bu kolun ilk başkanı seçmiş; ülke üzerinde etkili olmuştur. İzgil oymağı liderinin, Göktürk Kağanlığı tarafından 563'te İstanbul'a elçi olarak gönderildiği bilinmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Yu. Zuev, "The Strongest tribe - Izgil"//Historical And Cultural Relations Between Iran And Dasht-i Kipchak in the 13th through 18th Centuries, Materials of International Round Table, Almaty, 2004, p. 53,
- ^ . 29 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Yu. Zuev, "Early Türks: Sketches of history and ideology", Almaty, Daik-Press, 2002, p. 33,
- ^ Yu. Zuev, "Early Türks: Sketches of history and ideology", p. 144
- ^ Gumilev L.N., "Ancient Türks", Moscow, 'Science', 1967, Ch.16, http://gumilevica.kulichki.net/OT/ot16.htm 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (In Russian)
- ^ Yu. Zuev, "The Strongest tribe - Izgil", p. 53,
- ^ Yu. Zuev, "The Strongest tribe - Izgil", s. 53
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
On ok urugu Cince 弩失畢Nu sibi Bati Gokturk Kaganligi nin batisinda yasayan Turk boylarina verilen addir Anlami on sadlik tir Bati Gokturklerin Ili Nehri Antlasmasi ile ikiye bolunmesinden sonra On ok Ili Nehri nin batisinin yonetimini ele gecirmistir On ok Cin kaynaklarinda Nu Sibi On Sadapit in Cince soylenisi olarak gecer Bu kavram Cin kaynaklarinda 651 de kullanilmaya baslanmis 766 dan sonra ise kaybolmustur Ayni zamanda Tonyukuk Yazitlarinda da gecmektedir Eski Turk Kaganligi nin devlet geleneginde kaganlik yetkisi olan kut Asina ailesine ait oldugu icin On oklar evlilik yoluyla kendi kaganlarini ilan etmislerdir Gokturklerin batisini yonetenlere yabgu yabgunun esine ise kagatun denilirdi On ok un icerisindeki Ulug ok Ulu sadlik adli kol bu unvanlari kullanarak egemenligini saglamistir On ok yapilanmasinin Ulug oklardan baska iki onemli oymagi daha vardir Bunlar Turkesler ve Sakla bagalardir Bu iki oymak daha sonra birleserek Halaclari olusturmustur Cumuhun ve Cuban oymaklari da On Ok a dahil unsurlardandir Cincede kullanilan Nu Sibi adlandirmasi Eski Turkcedeki on ve sadapit kelimelerinden Cinceye aktarilmistir Bugun nusibi Cincenin modern Han agzinda sag kanat anlaminda kullanilan teklifsiz bir soyleyistir Kelimenin anlami on sad on sadlik ya da sag kanat ulkenin sagi tir Cagdas Cince Nu sibi lt nou siet piet lt Turkce ong sadapit On ok beyleriCin kaynaklarindaki sirasiyla 1 Kul erkin 2 Kasu Kul erkin 3 Bars kan Tun Isbara erkin 4 Icuk erkin 5 Kasu Colpan erkin adli beyler tarafindan yonetilmistir On ok icerisinde en guclu oymak olan Izgil bu kolun ilk baskani secmis ulke uzerinde etkili olmustur Izgil oymagi liderinin Gokturk Kaganligi tarafindan 563 te Istanbul a elci olarak gonderildigi bilinmektedir Ayrica bakinizTugluk uruguKaynakca Yu Zuev The Strongest tribe Izgil Historical And Cultural Relations Between Iran And Dasht i Kipchak in the 13th through 18th Centuries Materials of International Round Table Almaty 2004 p 53 ISBN 9965 699 14 3 29 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Yu Zuev Early Turks Sketches of history and ideology Almaty Daik Press 2002 p 33 Yu Zuev Early Turks Sketches of history and ideology p 144 Gumilev L N Ancient Turks Moscow Science 1967 Ch 16 http gumilevica kulichki net OT ot16 htm 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde In Russian Yu Zuev The Strongest tribe Izgil p 53 ISBN 9965 699 14 3 Yu Zuev The Strongest tribe Izgil s 53