Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ARAGeneral Belgrano 1951-1982 yılları arasında Arjantin Donanmasında görev yapmış olan kruvazör. İmal edildiğinde USS Phoenix adıyla ABD Donanmasında görev yapmıştır. İkinci Dünya Savaşı sırasında Pasifik Cephesinde savaşmıştır. Sonrasında Arjantin'e satılan gemi, Falkland Savaşı sırasında 2 Mayıs 1982 tarihinde Kraliyet Donanmasına bağlı nükleer denizaltı HMS Conqueror tarafından batırılmıştır. Bu olayın ardından Arjantin donanması Falkland Savaşı'na dahil olamadığı için Belgrano'nun batırılması savaşın İngilizler lehine sonuçlanmasında belirleyici olmuştur.
 ARA General Belgrano | |
| Tarihçe | |
|---|---|
 Arjantin | |
| Adı | ARA General Belgrano |
| Adının geldiği yer/kişi | Manuel Belgrano |
| Kızağa konuluşu | 1938 |
| Akıbet | 2 Mayıs 1982'de torpidoyla batırıldı. |
| Notlar | Mürettebattan 323 kişi ölmüştür |
ABD Donanması dönemi
Savaş gemisi USS Phoenix olarak New York Shipbuilding Corporation tarafından 1935-1938 yılları arasında üretilmiştir. ABD Donanmasında görev yapan gemi 1941 yılındaki Pearl Harbor Saldırısından hasar almadan kurtulmuştur. Pasifik Cephesinde savaşın sonuna kadar başarıyla görev yapmıştır. Savaşın ardından Philadelphia'da demirli kalmış ve 3 Temmuz 1946 itibarıyla hizmet dışına ayrılmıştır.
Arjantin Donanması dönemi
Gemi Ekim 1951'de Arjantin'e satılır ve o dönem iktidarda olan Juan Peron rejimi için önemli olan tarihe atfen 17 de Octubre (17 Ekim) adını alır. Juan Peron karşıtı 1955 darbesine katılan geminin adı 1811-1819 döneminde Arjantin'in bağımsızlığı için savaşmış olan komutanın adını alır, General Belgrano. Gemi sonraki dönemde Falkland Savaşı kapsamında görev yapar. 2 Nisan 1982 tarihindeki Falkland Adalarının Arjantin birliklerince işgalini izleyen günlerde İngiltere, adaların bulunduğu bölgeyi yasak bölge ilan etmiş, 200 deniz mili çevresindeki Arjantin bandıralı her türlü geminin uyarı verilmeden batırılacağını ilan etmiştir. 30 Nisan günü İngiltere aldığı tek taraflı kararla bölgeyi mutlak yasak bölge ilan etmiş, bölgeye giren herhangi bir geminin uyarı verilmeden batırılacağını ilan etmiştir. Daha önce uluslararası denizcilik alanında örneği bulunmayan bu uygulamayı tarafsız ülkeler kabul etmeseler de uymuşlardır.
Savaşın ilk aşamasında Arjantin'de iktidardaki cunta rejimi İngiltere'nin adaya müdahale etmek için bir görev kuvveti yola çıkardığını anlayınca adadaki güçlerini artırmış ve donanmasındaki gemileri de ada etrafında konuşlandırmaya girişmiştir.
Bu kapsamda aşağıdaki gemiler bölgeye gönderilmiştir:
- ARA Veinticinco de Mayo uçak gemisi
- 2 adet destroyer
- 3 adet Exocet füzesine sahip Drummond sınıfı korvet
- ARA General Belgrano kruvazörü
- ARA Piedra Buena destroyeri
- ARA Hipolito Bouchard destroyeri
- YPY Puerto Rosales yakıt tankeri
Batırılması ve tartışmalı konular
29 Nisan 1982 tarihinde gemiler adaların güney bölgesinde devriye halindedir. 30 Nisan günü bölgedeki İngiliz nükleer denizaltısı HMS Conqueror ARA General Belgrano'yu tespit eder. 1 Mayıs 1982 günü Arjantinli Amiral Juan Lombardo ada etrafındaki İngiliz donanma unsurlarının aranarak yok edilmesi emrini verir. Bu sırada Belgrano güney doğu yönüne doğru ilerler. Lombardo'nun verdiği emir mesajı İngiliz istihbaratının eline geçmiştir, Başbakan Margaret Thatcher başkanlığındaki savaş kabinesi ise yasak bölge dışında bulunan ancak tehdit unsuru olarak nitelenen ARA General Belgrano'nun vurulması yönünde emir verir. Gemi yasak bölgenin dışında olmasına rağmen İngilizler tarafından tehdit olarak algılanmıştır.
2 Mayıs 1982 günü Falkland yerel saatiyle 15:57'de HMS Conqueror denizaltısı her biri 363 kg savaş başlığı taşıyan üç güdümsüz geleneksel torpido atar, torpidoların ikisi gemiyi vurur. Gemide yaşanan patlamaların ardında yangın çıkar ve gemi batmaya başlar, kaptan Hector Bonzo 16:24'te gemiyi terk etme emri verir, filikalar suya indirilir. Belgrano'nun elektrik sistemi saldırı sırasında derhal devre dışı kaldığı için yardım sinyali gönderememiştir, kendisine eşlik eden iki savaş gemisinin de durumdan haberi yoktur. Bu gemiler batıya doğru seyirlerine devam etseler de Belgrano'nun başına bir iş geldiğini algıladıklarında artık hava kararmış ve filikalar birbirinden ve bölgeden uzaklaşmıştır. Sonuçta 3-5 Mayıs arasında bölgedeki gemiler 772 mürettebatı kurtarsa da olayda 323 mürettebat hayatını kaybetmiştir, bunların yaklaşık 60'ı ilk saldırıdan yaralı olarak kurtulan ancak hem yaralarından hem de kötü hava koşullarından dolayı ölen kişilerdir.
Belgrano'nun kaybı Arjantin donanmasının savaşın bundan sonraki döneminde pasif kalmasına yol açmıştır. Arjantin ana karası ve Falkland arasındaki karasular İngiliz denizaltılarının hakimiyetine terk edilmiş, bu bölgede İngilizler hava saldırılarına karşı erken uyarı grevi yapmıştır. Arjantin hava kuvvetleri uçak gemilerinden kalkamadığı için ana karadaki üsleri kullanmak zorunda kalmış, bu da menzil ve yakıt kısıtı nedeniyle verimliliklerini olumsuz etkilemiştir. Donanmanın bu şekilde etkisiz hale getirilmesi cunta rejiminin prestijini de yerle bir etmiştir.
Gemi ilan edilen yasak bölgenin dışında vurulduğu için haklılığı yıllar boyunca tartışma konusu olmuş, Thatcher karşıtları Belgrano'nun vurulmasını cinayet olarak değerlendirmiştir. Batırılan geminin kaptanı Hector Bonzo 2003 yılında verdiği bir röportajda savaş durumu bulunan bir durumda yaşananın askerî anlamda doğal bir durum olduğunu söylemiştir. Sonraki dönemde Arjantin Devlet Başkanı olacak olan Cristina Fernández de Kirchner olayı savaş suçu olarak tanımlamıştır. Geminin battığı yer Arjantin tarafından askeri mezar ilan edilmiştir.
Dış bağlantılar
- ARA General Belgrano'nun batırılmasına ilişkin bağımsız bir şekilde yürütülmüş olan soruşturma dosyasının internet sitesi 30 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 31 Aralık 2020 tarihinde erişilmiştir
- The Falklands War Remembered adlı belgesel 1 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 10 Ocak 2021 tarihinde erişilmiştir
Kaynakça
- ^ Armada de la República Argentina İspanyolca Arjantin Cumhuriyeti Donanması anlamına gelir
- ^ a b 25 Mayıs 2003 tarihli Peter Beaumont imzalı The Guardian makalesi 4 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 30 Aralık 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ 24 Mayıs 1983 tarihinde Thatcher canlı yayında seçmenlerin sorularına yanıt verirken bu konu gündem olmuştur 4 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 2 Ocak 2021 tarihinde erişilmiştir
- ^ 2 Mayıs 2012 tarihli El Tribuno haberi 20 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İspanyolca) 30 Aralık 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ 15 Mart 2003 tarihli La Nacion haberi 25 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İspanyolca) 30 Aralık 2020 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
ARAGeneral Belgrano 1951 1982 yillari arasinda Arjantin Donanmasinda gorev yapmis olan kruvazor Imal edildiginde USS Phoenix adiyla ABD Donanmasinda gorev yapmistir Ikinci Dunya Savasi sirasinda Pasifik Cephesinde savasmistir Sonrasinda Arjantin e satilan gemi Falkland Savasi sirasinda 2 Mayis 1982 tarihinde Kraliyet Donanmasina bagli nukleer denizalti HMS Conqueror tarafindan batirilmistir Bu olayin ardindan Arjantin donanmasi Falkland Savasi na dahil olamadigi icin Belgrano nun batirilmasi savasin Ingilizler lehine sonuclanmasinda belirleyici olmustur ARA General BelgranoTarihce ArjantinAdiARA General BelgranoAdinin geldigi yer kisiManuel BelgranoKizaga konulusu1938Akibet2 Mayis 1982 de torpidoyla batirildi NotlarMurettebattan 323 kisi olmusturABD Donanmasi donemiPearl Harbor Saldirisi sirasinda geminin yeriGemi 1943 yilinda Yeni Gine deki muharebeler sirasinda Savas gemisi USS Phoenix olarak New York Shipbuilding Corporation tarafindan 1935 1938 yillari arasinda uretilmistir ABD Donanmasinda gorev yapan gemi 1941 yilindaki Pearl Harbor Saldirisindan hasar almadan kurtulmustur Pasifik Cephesinde savasin sonuna kadar basariyla gorev yapmistir Savasin ardindan Philadelphia da demirli kalmis ve 3 Temmuz 1946 itibariyla hizmet disina ayrilmistir Arjantin Donanmasi donemiGemi Ekim 1951 de Arjantin e satilir ve o donem iktidarda olan Juan Peron rejimi icin onemli olan tarihe atfen 17 de Octubre 17 Ekim adini alir Juan Peron karsiti 1955 darbesine katilan geminin adi 1811 1819 doneminde Arjantin in bagimsizligi icin savasmis olan komutanin adini alir General Belgrano Gemi sonraki donemde Falkland Savasi kapsaminda gorev yapar 2 Nisan 1982 tarihindeki Falkland Adalarinin Arjantin birliklerince isgalini izleyen gunlerde Ingiltere adalarin bulundugu bolgeyi yasak bolge ilan etmis 200 deniz mili cevresindeki Arjantin bandirali her turlu geminin uyari verilmeden batirilacagini ilan etmistir 30 Nisan gunu Ingiltere aldigi tek tarafli kararla bolgeyi mutlak yasak bolge ilan etmis bolgeye giren herhangi bir geminin uyari verilmeden batirilacagini ilan etmistir Daha once uluslararasi denizcilik alaninda ornegi bulunmayan bu uygulamayi tarafsiz ulkeler kabul etmeseler de uymuslardir Savasin ilk asamasinda Arjantin de iktidardaki cunta rejimi Ingiltere nin adaya mudahale etmek icin bir gorev kuvveti yola cikardigini anlayinca adadaki guclerini artirmis ve donanmasindaki gemileri de ada etrafinda konuslandirmaya girismistir Bu kapsamda asagidaki gemiler bolgeye gonderilmistir ARA Veinticinco de Mayo ucak gemisi 2 adet destroyer 3 adet Exocet fuzesine sahip Drummond sinifi korvet ARA General Belgrano kruvazoru ARA Piedra Buena destroyeri ARA Hipolito Bouchard destroyeri YPY Puerto Rosales yakit tankeriBatirilmasi ve tartismali konular 1 2 Mayis 1982 tarihinde bolgedeki askeri harekat 29 Nisan 1982 tarihinde gemiler adalarin guney bolgesinde devriye halindedir 30 Nisan gunu bolgedeki Ingiliz nukleer denizaltisi HMS Conqueror ARA General Belgrano yu tespit eder 1 Mayis 1982 gunu Arjantinli Amiral Juan Lombardo ada etrafindaki Ingiliz donanma unsurlarinin aranarak yok edilmesi emrini verir Bu sirada Belgrano guney dogu yonune dogru ilerler Lombardo nun verdigi emir mesaji Ingiliz istihbaratinin eline gecmistir Basbakan Margaret Thatcher baskanligindaki savas kabinesi ise yasak bolge disinda bulunan ancak tehdit unsuru olarak nitelenen ARA General Belgrano nun vurulmasi yonunde emir verir Gemi yasak bolgenin disinda olmasina ragmen Ingilizler tarafindan tehdit olarak algilanmistir 2 Mayis 1982 gunu Falkland yerel saatiyle 15 57 de HMS Conqueror denizaltisi her biri 363 kg savas basligi tasiyan uc gudumsuz geleneksel torpido atar torpidolarin ikisi gemiyi vurur Gemide yasanan patlamalarin ardinda yangin cikar ve gemi batmaya baslar kaptan Hector Bonzo 16 24 te gemiyi terk etme emri verir filikalar suya indirilir Belgrano nun elektrik sistemi saldiri sirasinda derhal devre disi kaldigi icin yardim sinyali gonderememistir kendisine eslik eden iki savas gemisinin de durumdan haberi yoktur Bu gemiler batiya dogru seyirlerine devam etseler de Belgrano nun basina bir is geldigini algiladiklarinda artik hava kararmis ve filikalar birbirinden ve bolgeden uzaklasmistir Sonucta 3 5 Mayis arasinda bolgedeki gemiler 772 murettebati kurtarsa da olayda 323 murettebat hayatini kaybetmistir bunlarin yaklasik 60 i ilk saldiridan yarali olarak kurtulan ancak hem yaralarindan hem de kotu hava kosullarindan dolayi olen kisilerdir Belgrano nun kaybi Arjantin donanmasinin savasin bundan sonraki doneminde pasif kalmasina yol acmistir Arjantin ana karasi ve Falkland arasindaki karasular Ingiliz denizaltilarinin hakimiyetine terk edilmis bu bolgede Ingilizler hava saldirilarina karsi erken uyari grevi yapmistir Arjantin hava kuvvetleri ucak gemilerinden kalkamadigi icin ana karadaki usleri kullanmak zorunda kalmis bu da menzil ve yakit kisiti nedeniyle verimliliklerini olumsuz etkilemistir Donanmanin bu sekilde etkisiz hale getirilmesi cunta rejiminin prestijini de yerle bir etmistir Gemi ilan edilen yasak bolgenin disinda vuruldugu icin hakliligi yillar boyunca tartisma konusu olmus Thatcher karsitlari Belgrano nun vurulmasini cinayet olarak degerlendirmistir Batirilan geminin kaptani Hector Bonzo 2003 yilinda verdigi bir roportajda savas durumu bulunan bir durumda yasananin askeri anlamda dogal bir durum oldugunu soylemistir Sonraki donemde Arjantin Devlet Baskani olacak olan Cristina Fernandez de Kirchner olayi savas sucu olarak tanimlamistir Geminin battigi yer Arjantin tarafindan askeri mezar ilan edilmistir Dis baglantilarARA General Belgrano nun batirilmasina iliskin bagimsiz bir sekilde yurutulmus olan sorusturma dosyasinin internet sitesi 30 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 31 Aralik 2020 tarihinde erisilmistir The Falklands War Remembered adli belgesel 1 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 10 Ocak 2021 tarihinde erisilmistirKaynakca Armada de la Republica Argentina Ispanyolca Arjantin Cumhuriyeti Donanmasi anlamina gelir a b 25 Mayis 2003 tarihli Peter Beaumont imzali The Guardian makalesi 4 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 30 Aralik 2020 tarihinde erisilmistir 24 Mayis 1983 tarihinde Thatcher canli yayinda secmenlerin sorularina yanit verirken bu konu gundem olmustur 4 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 2 Ocak 2021 tarihinde erisilmistir 2 Mayis 2012 tarihli El Tribuno haberi 20 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ispanyolca 30 Aralik 2020 tarihinde erisilmistir 15 Mart 2003 tarihli La Nacion haberi 25 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ispanyolca 30 Aralik 2020 tarihinde erisilmistir