Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kızıl Viyana (Almanca: Rotes Wien), Sosyal Demokratların çoğunluğa sahip olduğu ve kentin ilk kez demokratik olarak yönetildiği 1918-1934 yılları arasında Avusturya'nın başkentinin takma adıdır.
I. Dünya Savaşı sonrası sosyal durum
Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Avusturya-Macaristan'ın Habsburg ikili monarşisinin çöküşü ve parçalanmasıyla sona ererken 12 Kasım 1918'de Deutschösterreich (Alman-Avusturya Cumhuriyeti) adıyla bir cumhuriyet ilan edildi. 4 Mayıs 1919'da Gemeinderat (şehir meclisi) seçimlerinde, ilk defa her iki cinsiyetten yetişkin vatandaşların oy hakları vardı. Sosyal Demokrat Parti mutlak çoğunluğu kazandı; ilk sosyal demokrat belediye başkanı seçildi ve ardından 1923'te Karl Seitz geldi.
Bu zamanlarda şehir çok değişikliğe uğradı. Savaş sırasında, Rus ordusunun kısmen işgal ettiği Avusturya Galiçyası'ndan (şimdiki Batı Ukrayna) mülteciler başkentte yerleşmişti. Savaşın sonunda, eski imparatorluk-kraliyet devlet bakanlığı yetkilileri ana topraklarına geri dönerken imparatorluk ve kraliyet ordusunun eski askerleri en azından geçici olarak Viyana'da kalmaya geldi. Birçoğu artık değersiz olan savaş tahvili almış olan orta sınıf, hiperenflasyon yoluyla yoksullaşmıştı. Avusturya ile yüzlerce yıldır Viyana'yı besleyen yakın bölgeler arasındaki yeni sınırlar gıda tedarikini zorlaştırdı. Daireler aşırı kalabalıktı ve tüberküloz, İspanyol gribi ve sifiliz gibi hastalıklar yayıldı. Yeni Avusturya'da Viyana, küçük bir ülke için çok büyük bir sermaye olarak kabul edildi ve çoğunlukla ülkenin diğer bölgelerinde yaşayan insanlar tarafından Wasserkopf ("büyük kafa") olarak adlandırıldı.
Öte yandan iyimserler, geniş sosyal ve politik eylem alanlarının açıldığını gördüler. Cumhuriyetçi anayasanın taslağını hazırlayan Hans Kelsen ve Karl Bühler gibi pragmatik entelektüeller yapacak çok şey buldu. Bu, onlar için uyanış, yeni sınırlar ve iyimserlik zamanıydı.
Kızıl Viyana'nın entelektüel kaynakları dikkat çekiciydi: ve Karl Polanyi'nin yanı sıra diğer birçok sosyalist aydın da Viyana'ya seve seve ya da başka bir yerden sürgüne geldiler. Sigmund Freud, Alfred Adler, Karl Bühler, Arthur Schnitzler, , Ludwig Wittgenstein, , Arnold Schoenberg ve diğer pek çok bilim insanı, sanatçı, yayıncı ve mimar, dini muhafazakârların ana muhalefetine katılmamış ancak Viyana'nın gelişimine ve modernleşmesine sempatiyle yaklaştılar.
Karl Polanyi şunları yazmıştır: "Viyana, Batı tarihinin en muhteşem kültürel zaferinden birini başardı (...) Viyana sistemi tarafından korunan, son derece gelişmiş bir endüstriyel işçi sınıfının koşulsuz, ahlaki ve entelektüel yükselişi, ağır ekonomik yerinden olmanın aşağılayıcı etkilerine dayanmış ve herhangi bir endüstriyel toplumdaki halk kitleleri tarafından daha önce hiç ulaşılmayan bir düzeye erişmiştir."
, Viyana'nın savaşlar arasındaki genel yapısını şöyle belirlemiştir: "Marksist Viyana ve muhafazakâr kırsal arasındaki dengesizlik, Hitler'in yükselişine kadar Avusturya siyasetinin egemen Motiv'iydi. Viyana sosyalist, din adamı karşıtı ve belediye olarak oldukça zengindi. Hinterlandı geri kalmış, muhafazakâr, Roma katoliğiydi ve Viyana'nın daha yüksek yaşam standardını kıskandı."
Genel politika
Yeni Deutschststerreich (Alman-Avusturya) federasyonunun ilk hükûmetindeki kırmızı-siyah koalisyonun girişimleri, cumhuriyetin Kasım 1918'de ilan edilmesinden sadece bir hafta sonra günde sekiz saatlik çalışmanın yasal olarak yürürlüğe girmesiyle sonuçlandı. Ayrıca, işsizlik ödeneği sistemi uygulanmış ve işçilerin resmî lobisi olarak İşçi Odaları (Arbeiterkammer, resmî adıyla Kammer für Arbeiter und Angestellte), kanunla kurulmuştur. I. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden bu yana daha fazla zaman geçmesine rağmen bu tür reformlara olan heves, Hristiyan Sosyal Partisi'nde daha azdı ve giderek azaldı.
1920'de koalisyon bozuldu ve o tarihten 1945'e kadar Sosyal Demokratlar, federal düzeyde, muhalefette ya da yeraltındaydı. Fakat "Kızıllar", 1919 seçimlerinde mutlak çoğunluğa ulaştıkları Viyana şehrini yönetmeye devam etti. Amaçları Viyana'yı sosyal demokratik siyasetin parlak bir örneği yapmaktı. O zamanki önlemleri, Avrupa'nın tamamında göze çarparak göz alıcı ve muhteşem sayıldı. Avusturya'daki muhafazakârlar bu siyaset türünden nefret etmeye eğilimliydi ama yine de Viyana seçimlerinde sosyal demokratların başarısına karşı hiçbir şey yapılamayacaktı.
Viyana, yedi yüzyıl boyunca Aşağı Avusturya eyaletinin başkenti olmuştu. Viyana'daki güçlü çoğunluğu ve Wiener Neustadt'ın etrafındaki sanayi bölgesindeki işçi oylarıyla "Kızıllar" bile ilk demokratik valiyi, Landeshauptmann (harfi harfine 1919’da Aşağı Avusturya'nın "toprak kaptanı"), aday gösterme hakkına sahipti ve Albert Sever seçildi. Kırsal bölgeler "Kızıllar" tarafından yönetilmek istemediğinden ve Sosyal Demokrat Parti modern şehir politikalarında muhafazakâr müdahaleleri sevmediğinden iki büyük parti kısa bir süre sonra "kızıl Viyana"yı "siyah Aşağı Avusturya"dan ayırmayı kabul etti. Ulusal parlamento, 1921'de bunu sağlamak için anayasal yasaları kabul etti; 1 Ocak 1922'de Viyana, dokuzuncu Avusturya Bundesland'ını oluşturdu.
Politikacılar
Kızıl Viyana ağırlıklı olarak aşağıdaki siyasi liderlerle bağlantılıdır:
- , ilk sosyal demokrat belediye başkanı
- Karl Seitz, belediye başkanı ta ki 1934'te polis tarafından şehir salonundan çıkarılana kadar
- , burjuvazinin bir parçası tarafından nefret edilen başarılı finansman meclis üyesi
- , şehrin sosyal ve sağlık hizmetlerinin ünlü reformcusu
- , eğitim sisteminin reformcusu
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kizil Viyana Almanca Rotes Wien Sosyal Demokratlarin cogunluga sahip oldugu ve kentin ilk kez demokratik olarak yonetildigi 1918 1934 yillari arasinda Avusturya nin baskentinin takma adidir insa tarihi 1927 1930Viktor Adler HofFelleishofI Dunya Savasi sonrasi sosyal durumBirinci Dunya Savasi ndan sonra Avusturya Macaristan in Habsburg ikili monarsisinin cokusu ve parcalanmasiyla sona ererken 12 Kasim 1918 de Deutschosterreich Alman Avusturya Cumhuriyeti adiyla bir cumhuriyet ilan edildi 4 Mayis 1919 da Gemeinderat sehir meclisi secimlerinde ilk defa her iki cinsiyetten yetiskin vatandaslarin oy haklari vardi Sosyal Demokrat Parti mutlak cogunlugu kazandi ilk sosyal demokrat belediye baskani secildi ve ardindan 1923 te Karl Seitz geldi Bu zamanlarda sehir cok degisiklige ugradi Savas sirasinda Rus ordusunun kismen isgal ettigi Avusturya Galicyasi ndan simdiki Bati Ukrayna multeciler baskentte yerlesmisti Savasin sonunda eski imparatorluk kraliyet devlet bakanligi yetkilileri ana topraklarina geri donerken imparatorluk ve kraliyet ordusunun eski askerleri en azindan gecici olarak Viyana da kalmaya geldi Bircogu artik degersiz olan savas tahvili almis olan orta sinif hiperenflasyon yoluyla yoksullasmisti Avusturya ile yuzlerce yildir Viyana yi besleyen yakin bolgeler arasindaki yeni sinirlar gida tedarikini zorlastirdi Daireler asiri kalabalikti ve tuberkuloz Ispanyol gribi ve sifiliz gibi hastaliklar yayildi Yeni Avusturya da Viyana kucuk bir ulke icin cok buyuk bir sermaye olarak kabul edildi ve cogunlukla ulkenin diger bolgelerinde yasayan insanlar tarafindan Wasserkopf buyuk kafa olarak adlandirildi Ote yandan iyimserler genis sosyal ve politik eylem alanlarinin acildigini gorduler Cumhuriyetci anayasanin taslagini hazirlayan Hans Kelsen ve Karl Buhler gibi pragmatik entelektueller yapacak cok sey buldu Bu onlar icin uyanis yeni sinirlar ve iyimserlik zamaniydi Kizil Viyana nin entelektuel kaynaklari dikkat cekiciydi ve Karl Polanyi nin yani sira diger bircok sosyalist aydin da Viyana ya seve seve ya da baska bir yerden surgune geldiler Sigmund Freud Alfred Adler Karl Buhler Arthur Schnitzler Ludwig Wittgenstein Arnold Schoenberg ve diger pek cok bilim insani sanatci yayinci ve mimar dini muhafazakarlarin ana muhalefetine katilmamis ancak Viyana nin gelisimine ve modernlesmesine sempatiyle yaklastilar Karl Polanyi sunlari yazmistir Viyana Bati tarihinin en muhtesem kulturel zaferinden birini basardi Viyana sistemi tarafindan korunan son derece gelismis bir endustriyel isci sinifinin kosulsuz ahlaki ve entelektuel yukselisi agir ekonomik yerinden olmanin asagilayici etkilerine dayanmis ve herhangi bir endustriyel toplumdaki halk kitleleri tarafindan daha once hic ulasilmayan bir duzeye erismistir Viyana nin savaslar arasindaki genel yapisini soyle belirlemistir Marksist Viyana ve muhafazakar kirsal arasindaki dengesizlik Hitler in yukselisine kadar Avusturya siyasetinin egemen Motiv iydi Viyana sosyalist din adami karsiti ve belediye olarak oldukca zengindi Hinterlandi geri kalmis muhafazakar Roma katoligiydi ve Viyana nin daha yuksek yasam standardini kiskandi Genel politikaYeni Deutschststerreich Alman Avusturya federasyonunun ilk hukumetindeki kirmizi siyah koalisyonun girisimleri cumhuriyetin Kasim 1918 de ilan edilmesinden sadece bir hafta sonra gunde sekiz saatlik calismanin yasal olarak yururluge girmesiyle sonuclandi Ayrica issizlik odenegi sistemi uygulanmis ve iscilerin resmi lobisi olarak Isci Odalari Arbeiterkammer resmi adiyla Kammer fur Arbeiter und Angestellte kanunla kurulmustur I Dunya Savasi nin sona ermesinden bu yana daha fazla zaman gecmesine ragmen bu tur reformlara olan heves Hristiyan Sosyal Partisi nde daha azdi ve giderek azaldi 1920 de koalisyon bozuldu ve o tarihten 1945 e kadar Sosyal Demokratlar federal duzeyde muhalefette ya da yeraltindaydi Fakat Kizillar 1919 secimlerinde mutlak cogunluga ulastiklari Viyana sehrini yonetmeye devam etti Amaclari Viyana yi sosyal demokratik siyasetin parlak bir ornegi yapmakti O zamanki onlemleri Avrupa nin tamaminda goze carparak goz alici ve muhtesem sayildi Avusturya daki muhafazakarlar bu siyaset turunden nefret etmeye egilimliydi ama yine de Viyana secimlerinde sosyal demokratlarin basarisina karsi hicbir sey yapilamayacakti Viyana yedi yuzyil boyunca Asagi Avusturya eyaletinin baskenti olmustu Viyana daki guclu cogunlugu ve Wiener Neustadt in etrafindaki sanayi bolgesindeki isci oylariyla Kizillar bile ilk demokratik valiyi Landeshauptmann harfi harfine 1919 da Asagi Avusturya nin toprak kaptani aday gosterme hakkina sahipti ve Albert Sever secildi Kirsal bolgeler Kizillar tarafindan yonetilmek istemediginden ve Sosyal Demokrat Parti modern sehir politikalarinda muhafazakar mudahaleleri sevmediginden iki buyuk parti kisa bir sure sonra kizil Viyana yi siyah Asagi Avusturya dan ayirmayi kabul etti Ulusal parlamento 1921 de bunu saglamak icin anayasal yasalari kabul etti 1 Ocak 1922 de Viyana dokuzuncu Avusturya Bundesland ini olusturdu PolitikacilarKizil Viyana agirlikli olarak asagidaki siyasi liderlerle baglantilidir ilk sosyal demokrat belediye baskani Karl Seitz belediye baskani ta ki 1934 te polis tarafindan sehir salonundan cikarilana kadar burjuvazinin bir parcasi tarafindan nefret edilen basarili finansman meclis uyesi sehrin sosyal ve saglik hizmetlerinin unlu reformcusu egitim sisteminin reformcusuKaynakca Allan Janik Stephen Toulmin Wittgenstein s Vienna Polanyi Karl 2001 1944 The Great Transformation Boston Beacon Press s 298 Gunther John 1933 Inside Europe 7th 1940 bas New York Harper amp Brothers s 379