Çin Kazakları (Çince (basitleştirilmiş): 中国哈萨克族; Çince (geleneksel): 中國哈薩克族; pinyin: Zhōngguó Hāsākè zú; Kazakça: جۇڭگو قازاقتارى Çûnggo qazaqtarı), Çin'de gündelik kullanımda "Hāsākè zú" (Çince (basitleştirilmiş): 哈萨克族; Çince (geleneksel): 哈薩克族; "Kazak halkı/ulusu") terimi kullanılır, Çin Halk Cumhuriyeti Devleti'nin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. 2010 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre, tüm Çin anakarası çapında 1,46 milyonu aşan etnik Kazak vardır. Çin Kazakları ağırlıklı olarak Kuzeybatı Çin'de yaşar ve Çin'in en büyük 17. etnik grubunu teşkil ederler. Çin Kazaklarının yüzde 90'ından fazlası Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşar, ancak Kansu Eyaleti'nde de Kazak yerleşimleri vardır. Tarihî olarak Çinghay Eyaleti'nde de Kazak yerleşimleri vardı, fakat Haziran 1984'te burada yaşayan Kazakların büyük çoğunluğu Sincan'a geri taşındı.
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
---|---|
Çin | 1.463.012 (2010) |
Diller | |
Din | |
Çin Kazakları Kazakçayı konuşur, ancak Kazakistan ve Moğolistan Kazaklarının Kiril alfabesini kullanmasından farklı olarak, Çin Kazakları Arap alfabesini kullanarak yazı yazarlar. Çin Kazakları sürekli Han Çinlileri, Uygurlar ve Moğollarla temasta bulundukları için birçok Çin Kazağı bu grupların anadillerini de konuşabilir. Çin Kazaklarının çoğu İslam dinine mensuptur.
Nüfus dağılımı
Çin'deki Kazakların nüfusu 1911 yılında 200 bin, 1949 yılında 430 bin, 1949 yılında 440 bin, 1979 yılında 870 bin, 1982 yılında 900 bin, 1985 yılında 964 bin ve 2000 yılında 1,2775 milyon civarındaydı.:95 2010 Nüfus Sayımı'na göre, Çin Kazaklarının nüfusu 1,46 milyondan fazladır; Çin'in 31 eyaletinde ve nüfus sayımı sırasında askerlik hizmetinde bulunan kişilerin nüfusları hepsi toplu olarak sayıldığında, Kazakların yüzde 97'si Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşamaktadır. Bunun dışında Henan, Guangdong ve Kansu eyaletleri, 4.000'i aşan Kazak nüfuslarına sahiptir. Çin'deki Kazaklar en yoğun oranda Sincan'daki Tanrı Dağları'nın kuzeyindeki 'nın kenarlarındaki geniş alanlarda yaşarlar. Özellikle İli Kazak Özerk İli'ne bağlı , Tarbagatay ve Altay illerinde, Sanci Hui Özerk İli'ne bağlı Mori Kazak Özerk İlçesi'nde ve Kumul İli'ne bağlı Barköl Kazak Özerk İlçesi'ndeki Kazak nüfusları yoğundur. Bunların dışında Bortala Moğol Özerk İli, Urumçi İlçesi ve Kansu Eyaleti'ne bağlı Aksay Kazak Özerk İlçesi'nde de Kazak yerleşimleri vardır. Kazaklar, 2016 yılı itibarıyla Sincan'ın toplum nüfusunun yüzde 6,88'ini, İli Kazak Özerk İli'nin de yüzde 21,1'ini oluşturur. Kazaklar, Uygurlar ve Han Çinlilerinden sonraki en büyük üçüncü etnik grubu, İli Kazak Özerk İli'ndeyse de Han Çinlileri ve Uygurlardan sonraki en büyük üçüncü etnik grubu teşkil ederler.
Tarihi olarak, Çinghay Eyaleti'nde de bir Kazak yerleşimi vardı. 1954 yılında Çinghay'da " " kuruldu. Bu bir sene sonra (1955 yılında) " " olarak değiştirildi. 1985 yılında, Kazaklar Sincan'a geri döndükten sonra, bu idari birimin ismi "Haixi Moğol ve Tibet Özerk İli" olarak bir kere daha değiştirildi.
Özerk alanlar
- İli Kazak Özerk İli (Sincan Uygur Özerk Bölgesi)
- Aksay Kazak Özerk İlçesi (Jiuquan, Kansu)
- Barköl Kazak Özerk İlçesi (Kumul İli, Sincan Uygur Özerk Bölgesi)
- Mori Kazak Özerk İlçesi (Sanci Hui Özerk İli, Sincan Uygur Özerk Bölgesi)
Kazak beldeleri
Eyalet | İl | İlçe | |
---|---|---|---|
Sincan | Sanci İli | Guçung İlçesi | |
Sincan | Sanci İli | Guçung İlçesi | |
Sincan | Sanci İli | Manas İlçesi | |
Sincan | Sanci İli | Manas İlçesi | |
Sincan | Sanci İli | Manas İlçesi | |
Sincan | Sanci İli | Fukang Şehri | |
Sincan | Sanci İli | Fukang Şehri | |
Sincan | Sanci İli | Sanci | |
Sincan | Sanci İli | Hutubi İlçesi | |
Sincan | Sanci İli | Hutubi İlçesi | |
Sincan | Kumul İli | Ara Türük İlçesi | |
Sincan | Kumul İli | Kumul Şehri | |
Sincan | Kumul İli | Kumul Şehri | |
Sincan | Urumçi Şehri | Mitung Bucağı |
Eyaletlerine göre Kazak nüfusu
Sıra | Bölge | Toplam nüfus | Kazaklar | Toplam Kazak Nüfusunun Payı (%) | Bölgedeki Etnik Azınlık Nüfusunun Payı (%) | Bölge Nüfusunun Payı (%) |
---|---|---|---|---|---|---|
Toplam | 1.335.110.869 | 1.463.012 | 100 | 1,305 | 0,110 | |
31 eyaletteki toplam | 1.332.810.869 | 1.462.588 | 99,971 | 1,306 | 0,110 | |
G1 | Kuzeybatı Çin | 96.646.530 | 1.424.386 | 97,360 | 6,967 | 1,474 |
G2 | Güney Merkez Çin | 375.984.133 | 17.810 | 1,217 | 0,058 | 0,005 |
G3 | Doğu Çin | 392.862.229 | 8.987 | 0,614 | 0,228 | 0,002 |
G4 | Güneybatı Çin | 192.981.185 | 7.273 | 0,497 | 0,019 | 0,004 |
G5 | Kuzey Çin | 164.823.663 | 3.052 | 0,209 | 0,033 | 0,002 |
G6 | Kuzeydoğu Çin | 109.513.129 | 1.080 | 0,074 | 0,011 | 0,001 |
1 | Sincan | 21.815.815 | 1.418.278 | 96,942 | 10,922 | 6,501 |
2 | Henan | 94.029.939 | 4,805 | 0,328 | 0,428 | 0,005 |
3 | Guangdong | 104.320.459 | 4.602 | 0,315 | 0,223 | 0,004 |
4 | Kansu | 25.575.263 | 4.444 | 0,304 | 0,184 | 0,017 |
5 | Hunan | 65.700.762 | 2.775 | 0,19 | 0,042 | 0,004 |
6 | Hubei | 57.237.727 | 2.191 | 0,15 | 0,089 | 0,004 |
7 | Tibet | 3.002.165 | 2.143 | 0,146 | 0,078 | 0,071 |
8 | Jiangsu | 78.660.941 | 2.124 | 0,145 | 0,552 | 0,003 |
9 | Guizhou | 34.748.556 | 2.093 | 0,143 | 0,017 | 0,006 |
10 | Guangşi | 46.023.761 | 1.884 | 0,129 | 0,011 | 0,004 |
11 | Siçuan | 80.417.528 | 1.882 | 0,129 | 0,038 | 0,002 |
12 | Jiangxi | 44.567.797 | 1.718 | 0,117 | 1,128 | 0,004 |
13 | Pekin | 19.612.368 | 1.602 | 0,11 | 0,2 | 0,008 |
14 | Hainan | 8.671.485 | 1.553 | 0,106 | 0,109 | 0,018 |
15 | Fujian | 36.894.217 | 1.492 | 0,102 | 0,187 | 0,004 |
16 | Anhui | 59.500.468 | 1.203 | 0,082 | 0,304 | 0,002 |
17 | Şantung | 95.792.719 | 1.116 | 0,076 | 0,154 | 0,001 |
18 | Yünnan | 45.966.766 | 896 | 0,061 | 0,006 | 0,002 |
19 | Şensi | 37.327.379 | 794 | 0,054 | 0,419 | 0,002 |
20 | Zhejiang | 54.426.891 | 695 | 0,048 | 0,057 | 0,001 |
21 | Çinghay | 5.626.723 | 680 | 0,046 | 0,026 | 0,012 |
22 | Şanghay | 23.019.196 | 639 | 0,044 | 0,231 | 0,003 |
23 | Tientsin | 12.938.693 | 476 | 0,033 | 0,144 | 0,004 |
24 | Jilin | 27.452.815 | 467 | 0,032 | 0,021 | 0,002 |
25 | Liaoning | 43.746.323 | 448 | 0,031 | 0,007 | 0,001 |
26 | İç Moğolistan | 24.706.291 | 377 | 0,026 | 0,007 | 0,002 |
27 | Hebei | 71.854.210 | 320 | 0,022 | 0,011 | 0 |
28 | Şansi | 35.712.101 | 277 | 0,019 | 0,296 | 0,001 |
29 | Çongçing | 28.846.170 | 259 | 0,018 | 0,013 | 0,001 |
30 | Ningksia | 6.301.350 | 190 | 0,013 | 0,009 | 0,003 |
31 | Heilongjiang | 38.313.991 | 165 | 0,011 | 0,012 | 0 |
Askerlik hizmetinde bulunanlar | 2.300.000 | 424 | 0,045 | 0,417 | 0,018 |
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Kazakhs in China ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
- ^ a b "中华人民共和国国家统计局 >> 第六次人口普查数据". stats.gov.cn. 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.
- ^ 刘维新主编;新疆维吾尔自治区民族事务委员会编 (Ekim 1995). 新疆民族辞典 [Sincan Halkları Sözlüğü] (Çince). 乌鲁木齐:新疆人民出版社. s. 298. ISBN .
- ^ 何荣 (2006). "论近代中俄哈萨克族宗教发展的特点". 新疆地方志 (2): 60-64.
- ^ 冯瑞 (2004). 哈萨克族民族过程研究. 民族出版社. ISBN .
- ^ "中国2010年人口普查资料". 中华人民共和国国家统计局. 20 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2017.
- ^ . 中央民族大学哈语系. 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2017.
- ^ 吴楚克; 赵环宇. "哈萨克族:在欧亚地缘政治博弈中举足轻重". 中国民俗学网. 中国民族报. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2017.
- ^ 田雪原主编 (Kasım 2005). 中国民族人口 第4集. 北京:中国人口出版社. ss. 126-127. ISBN .
- ^ 海西蒙古族自治州年鉴编辑委员会编 (Şubat 1990). 海西年鉴 1988. 西宁:青海人民出版社. s. 26. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cin Kazaklari Cince basitlestirilmis 中国哈萨克族 Cince geleneksel 中國哈薩克族 pinyin Zhōngguo Hasake zu Kazakca جۇڭگو قازاقتارى Cunggo qazaqtari Cin de gundelik kullanimda Hasake zu Cince basitlestirilmis 哈萨克族 Cince geleneksel 哈薩克族 Kazak halki ulusu terimi kullanilir Cin Halk Cumhuriyeti Devleti nin resmi olarak tanidigi 56 etnik gruptan biridir 2010 yili Cin Ulusal Nufus Sayimi na gore tum Cin anakarasi capinda 1 46 milyonu asan etnik Kazak vardir Cin Kazaklari agirlikli olarak Kuzeybati Cin de yasar ve Cin in en buyuk 17 etnik grubunu teskil ederler Cin Kazaklarinin yuzde 90 indan fazlasi Sincan Uygur Ozerk Bolgesi nde yasar ancak Kansu Eyaleti nde de Kazak yerlesimleri vardir Tarihi olarak Cinghay Eyaleti nde de Kazak yerlesimleri vardi fakat Haziran 1984 te burada yasayan Kazaklarin buyuk cogunlugu Sincan a geri tasindi Cin KazaklariOnemli nufusa sahip bolgeler Cin1 463 012 2010 DillerKazakcaDinIslam Cin Kazaklari Kazakcayi konusur ancak Kazakistan ve Mogolistan Kazaklarinin Kiril alfabesini kullanmasindan farkli olarak Cin Kazaklari Arap alfabesini kullanarak yazi yazarlar Cin Kazaklari surekli Han Cinlileri Uygurlar ve Mogollarla temasta bulunduklari icin bircok Cin Kazagi bu gruplarin anadillerini de konusabilir Cin Kazaklarinin cogu Islam dinine mensuptur Nufus dagilimiSincan Uygur Ozerk Bolgesi Ili Kazak Ozerk Ili Tekes Ilcesi nde bir Kazak coban Cin deki Kazaklarin nufusu 1911 yilinda 200 bin 1949 yilinda 430 bin 1949 yilinda 440 bin 1979 yilinda 870 bin 1982 yilinda 900 bin 1985 yilinda 964 bin ve 2000 yilinda 1 2775 milyon civarindaydi 95 2010 Nufus Sayimi na gore Cin Kazaklarinin nufusu 1 46 milyondan fazladir Cin in 31 eyaletinde ve nufus sayimi sirasinda askerlik hizmetinde bulunan kisilerin nufuslari hepsi toplu olarak sayildiginda Kazaklarin yuzde 97 si Sincan Uygur Ozerk Bolgesi nde yasamaktadir Bunun disinda Henan Guangdong ve Kansu eyaletleri 4 000 i asan Kazak nufuslarina sahiptir Cin deki Kazaklar en yogun oranda Sincan daki Tanri Daglari nin kuzeyindeki nin kenarlarindaki genis alanlarda yasarlar Ozellikle Ili Kazak Ozerk Ili ne bagli Tarbagatay ve Altay illerinde Sanci Hui Ozerk Ili ne bagli Mori Kazak Ozerk Ilcesi nde ve Kumul Ili ne bagli Barkol Kazak Ozerk Ilcesi ndeki Kazak nufuslari yogundur Bunlarin disinda Bortala Mogol Ozerk Ili Urumci Ilcesi ve Kansu Eyaleti ne bagli Aksay Kazak Ozerk Ilcesi nde de Kazak yerlesimleri vardir Kazaklar 2016 yili itibariyla Sincan in toplum nufusunun yuzde 6 88 ini Ili Kazak Ozerk Ili nin de yuzde 21 1 ini olusturur Kazaklar Uygurlar ve Han Cinlilerinden sonraki en buyuk ucuncu etnik grubu Ili Kazak Ozerk Ili ndeyse de Han Cinlileri ve Uygurlardan sonraki en buyuk ucuncu etnik grubu teskil ederler Tarihi olarak Cinghay Eyaleti nde de bir Kazak yerlesimi vardi 1954 yilinda Cinghay da zh kuruldu Bu bir sene sonra 1955 yilinda zh olarak degistirildi 1985 yilinda Kazaklar Sincan a geri dondukten sonra bu idari birimin ismi Haixi Mogol ve Tibet Ozerk Ili olarak bir kere daha degistirildi Ozerk alanlar Cin deki Kazak ozerk il ve ilceleriIli Kazak Ozerk Ili Sincan Uygur Ozerk Bolgesi Aksay Kazak Ozerk Ilcesi Jiuquan Kansu Barkol Kazak Ozerk Ilcesi Kumul Ili Sincan Uygur Ozerk Bolgesi Mori Kazak Ozerk Ilcesi Sanci Hui Ozerk Ili Sincan Uygur Ozerk Bolgesi Kazak beldeleri Eyalet Il IlceSincan Sanci Ili Gucung Ilcesi zh Sincan Sanci Ili Gucung Ilcesi zh Sincan Sanci Ili Manas Ilcesi zh Sincan Sanci Ili Manas Ilcesi zh Sincan Sanci Ili Manas Ilcesi zh Sincan Sanci Ili Fukang Sehri zh Sincan Sanci Ili Fukang Sehri zh Sincan Sanci Ili Sanci zh Sincan Sanci Ili Hutubi Ilcesi zh Sincan Sanci Ili Hutubi IlcesiSincan Kumul Ili Ara Turuk Ilcesi zh Sincan Kumul Ili Kumul Sehri zh Sincan Kumul Ili Kumul Sehri zh Sincan Urumci Sehri Mitung Bucagi zh Eyaletlerine gore Kazak nufusu zh Verilerince Bolgelerine Gore Kazak Nufusunun Payi Nufus sayimi sirasindaki nufus renkli kisimlar Kazaklarin yerli oldugu bolgeleri gosterir Sira Bolge Toplam nufus Kazaklar Toplam Kazak Nufusunun Payi Bolgedeki Etnik Azinlik Nufusunun Payi Bolge Nufusunun Payi Toplam 1 335 110 869 1 463 012 100 1 305 0 11031 eyaletteki toplam 1 332 810 869 1 462 588 99 971 1 306 0 110G1 Kuzeybati Cin 96 646 530 1 424 386 97 360 6 967 1 474G2 Guney Merkez Cin 375 984 133 17 810 1 217 0 058 0 005G3 Dogu Cin 392 862 229 8 987 0 614 0 228 0 002G4 Guneybati Cin 192 981 185 7 273 0 497 0 019 0 004G5 Kuzey Cin 164 823 663 3 052 0 209 0 033 0 002G6 Kuzeydogu Cin 109 513 129 1 080 0 074 0 011 0 0011 Sincan 21 815 815 1 418 278 96 942 10 922 6 5012 Henan 94 029 939 4 805 0 328 0 428 0 0053 Guangdong 104 320 459 4 602 0 315 0 223 0 0044 Kansu 25 575 263 4 444 0 304 0 184 0 0175 Hunan 65 700 762 2 775 0 19 0 042 0 0046 Hubei 57 237 727 2 191 0 15 0 089 0 0047 Tibet 3 002 165 2 143 0 146 0 078 0 0718 Jiangsu 78 660 941 2 124 0 145 0 552 0 0039 Guizhou 34 748 556 2 093 0 143 0 017 0 00610 Guangsi 46 023 761 1 884 0 129 0 011 0 00411 Sicuan 80 417 528 1 882 0 129 0 038 0 00212 Jiangxi 44 567 797 1 718 0 117 1 128 0 00413 Pekin 19 612 368 1 602 0 11 0 2 0 00814 Hainan 8 671 485 1 553 0 106 0 109 0 01815 Fujian 36 894 217 1 492 0 102 0 187 0 00416 Anhui 59 500 468 1 203 0 082 0 304 0 00217 Santung 95 792 719 1 116 0 076 0 154 0 00118 Yunnan 45 966 766 896 0 061 0 006 0 00219 Sensi 37 327 379 794 0 054 0 419 0 00220 Zhejiang 54 426 891 695 0 048 0 057 0 00121 Cinghay 5 626 723 680 0 046 0 026 0 01222 Sanghay 23 019 196 639 0 044 0 231 0 00323 Tientsin 12 938 693 476 0 033 0 144 0 00424 Jilin 27 452 815 467 0 032 0 021 0 00225 Liaoning 43 746 323 448 0 031 0 007 0 00126 Ic Mogolistan 24 706 291 377 0 026 0 007 0 00227 Hebei 71 854 210 320 0 022 0 011 028 Sansi 35 712 101 277 0 019 0 296 0 00129 Congcing 28 846 170 259 0 018 0 013 0 00130 Ningksia 6 301 350 190 0 013 0 009 0 00331 Heilongjiang 38 313 991 165 0 011 0 012 0Askerlik hizmetinde bulunanlar 2 300 000 424 0 045 0 417 0 018Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Kazakhs in China ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur en Osman BaturKaynakca a b 中华人民共和国国家统计局 gt gt 第六次人口普查数据 stats gov cn 27 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2020 刘维新主编 新疆维吾尔自治区民族事务委员会编 Ekim 1995 新疆民族辞典 Sincan Halklari Sozlugu Cince 乌鲁木齐 新疆人民出版社 s 298 ISBN 7 228 03623 9 何荣 2006 论近代中俄哈萨克族宗教发展的特点 新疆地方志 2 60 64 冯瑞 2004 哈萨克族民族过程研究 民族出版社 ISBN 9787105062119 中国2010年人口普查资料 中华人民共和国国家统计局 20 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2017 中央民族大学哈语系 3 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Aralik 2017 吴楚克 赵环宇 哈萨克族 在欧亚地缘政治博弈中举足轻重 中国民俗学网 中国民族报 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2017 田雪原主编 Kasim 2005 中国民族人口 第4集 北京 中国人口出版社 ss 126 127 ISBN 7 80202 140 5 海西蒙古族自治州年鉴编辑委员会编 Subat 1990 海西年鉴 1988 西宁 青海人民出版社 s 26 ISBN 7 225 00339 9