Gucranvala (Urduca ve Pencapça: گوجرانوالا; İngilizce: Gujranwala) Pakistan'ın Pencap Eyaletinin Gucranvala Bölgesi'nde bulunan bir sanayi kentidir. Pakistan'ın yedinci en kalabalık kentidir ve dünyanın en hızlı büyüyen şehirlerinden biridir.
Gucranvala (İngilizce: Gujranwala) Eyalet ili/Sehirsel ilce گوجرانوال | |
---|---|
Gucranvala'nin 'da konumu | |
Ülke | Pakistan |
Pencap | |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 3198 km² |
Rakım | 225 m |
Nüfus (2017)Şehir Bölgesi | |
• Toplam | 2,027,001 |
Zaman dilimi | (PKT) |
Alan kodu | 055 |
Resmî site www.gujranwalacity.com |
Tarihçe
Etimoloji
İngiliz koloni döneminde yayımlanan bir resmi coğrafya rehberi olan Imperial Gazetteer of India'da bulunan girdiye göre Gucranvala yerleşkesi "Gucarlar" tarafından kurulmuştur. Sonradan İran'dan göç ederek bu yere yerleşen "Serzai" aşireti tarafından bu kasabanın ismi "Hanpur" olarak değiştirilmiştir. Fakat Hanpur ismi tutunamayıp ilk kurucu Gucarlara atıfla günümüzde Gucranvala ismini taşımaktadır. Birçok tarihçi de ismin ortaya çıkmasıyla ilgili bu bilginin gerçek olduğunu kabul etmektedirler ve kentin kurulmasını 'ini yöneten Gucarlara bağlamaktadırlar.
İlk belgeler
M.S. 630'da Çin'den Hindistan'a Budist hacılık için gelen Budist Çinli rahip, bilgin, gezgin ve çevirmen olan Xuan Zang Hindistan'a yaptığı 17 yıl süren gezisinde modern Gucranvala kentini ziyaret edip bu antik kentin ismini "Tse-kia" veya "Taki" olarak vermiştir. Günümüzde arkeologlar bu antik kentin, Cucranvala kentinin yakında bulunan "Asarur" köyünde bulunan büyük bir höyük olduğunu kabul etmektedirler.
Yedinci yüzyılın başından itibaren Gucranvala'nın içinde bulunduğu modern Pakistan'ın doğu bölgelerinin ve kuzey Hindistan'ın Rajput Krallıkları idaresi altında bulunduğu bilinmektedir.
Gaznevî devletinin yönetim dönemi
M.S. 997'de Gazneli Mahmut babası Sultan Sevüktekin tarafından hâlen Afganistan sınırları içinde olan Gazne merkezli olarak kurup genişletilmiş olan Gazne Devleti'nin yönetimini eline almıştır. Gazneli Mahmut devletini güneye doğru genişletmeye başlamıştır. 1005'te Kabul kentini orada hükûmet süren "Sahiler Devleti"'ni yeni bu devletin arazilerini işgal etmiş ve bu devleti ortadan kaldırmıştır. Gazneli Mahmut sonra dikkatini Hindistan'a çevirmiş ve Himalaya'ları geçip günümüzde Pencap olarak bilinen bölgenin bazı batı kısımlarını eline geçirmiştir. Modern Pencap bölgesinin doğuşunu ise, Multan'dan kuzeyde Ravalpindi'ye kadar olan arazileri, modern Gucranvala bölgesi dahil, Rajputların başarılı direnişi nedeniyle ele geçirilemeyen bu araziler 1193'e kadar Rajput Krallıkları idaresi altında kalmıştır.
Coğrafi konumu
Bu şehrin komşuları Ghakar Nani ilçesi ve diğer bazı ilçeler ve buralarda bulunan kasaba ve köy yerleşkeleridir. Pakistan ülkesinin yeni kurulmuş başkenti olan İslamabad'dan yaklaşık 200 km güneydedir. Pakistan'ın Pencab eyaleti merkezi olan Lahor şehrin güneyinde ve yakşalık 70 km uzaktadır. Pakistan'ın önemli sanayi şehirlerinden olan şehrin yaklaşık 130 km güney-doğusundadır. Şehrin kuzeyinde olan "Gucrat" Gucranvala ile Bhimber, Mirpure Azad Jammun ve Keşmir ile bağlantısını sağlar. Yine şehrin kuzeyinde bulunan ile şehrin Jammun ile bağlantı sağlanır. Şehrin batısından Hafızabad ve Bhattian bulunup bunlar ile Gucranvala şehri Jhang, Chiniot ve Sargodha'ya bağlanır.
İklim
Gucranvala şehrinin rakımı ortalama deniz seviyesinden 225 metre yüksektedir.
Gucranvala iklimi coğrafyacılar tarafından "sıcak yarı-kurak ve yılın her döneminde değişiklikler gösteren bir iklim" olarak sınıflandırmıştır; daha bilimsel bir ifade ile şehir iklimi Köppen-Geiger ıskalasında "BSh" olarak verilir.
Haziran'dan Eylül'e kadar uzanan yaz mevsiminde ısının 36-42 °C dereceye kadar yükseldiği gözlemlenmiştir. En soğuk aylar genellikle Kasım-Şubat dönemidir ve bu dönemde ortalama ısı 7 °C dereceye kadar düşebilir. En yüksek yağışlar muson rüzgarlarının Pencab'a yetiştiği aylar olan Temmuz ve Ağustos aylarında gerçekleşir ve bu dönemde şehirde ortalama yağmur yağışı 25 mm olur. Şehirde en kurak aylar, genellikle hiç yağışsız geçen Kasım - Nisan dönemindedir.
Gucranvala iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 19,1 | 22,1 | 27,4 | 33,7 | 39,0 | 40,8 | 36,1 | 34,6 | 35,0 | 33,0 | 27,0 | 21,2 | 30,8 |
Ortalama sıcaklık (°C) | 12,2 | 15,0 | 20,3 | 26,0 | 31,0 | 33,8 | 31,4 | 30,2 | 29,5 | 25,4 | 18,6 | 13,4 | 23,9 |
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 5,3 | 8,0 | 13,3 | 18,4 | 23,1 | 26,9 | 26,7 | 25,9 | 24,0 | 17,8 | 10,3 | 5,7 | 17,1 |
Ortalama yağış (mm) | 31 | 30 | 29 | 18 | 19 | 46 | 147 | 168 | 65 | 9 | 5 | 14 | 581 |
Kaynak: Dünya Meteoroloji Örgütü |
Demografi
Gucranvala'nin nüfusu 1972-1998 doneminde üç katı artmıştır ve 1998'de 1.124.799 kişiye yetişmiştir. 2017 nüfus tahminine göre Gucranvala'nin nüfusu 2.027.001 kişidir.
Yıl | Toplam |
---|---|
2017 | 2.027.001 |
1998 | 1.124.799 |
1981 | 600.993 |
1972 | 323.880 |
Kültür
Pencapça yerel dildir ancak İngilizce ve Urduca da, özellikle okullarda ve ofislerde, yaygın olarak konuşulur.
Görülecek yerler
- E Nishan Manzil: Gücranvala'nın piknik ve mesire yeri. Bölgenin dışından bile birçok kişi bu mesire yerini ziyaret etmektedirler.
- Gülshan Park: Merkezi bir park. Bu park oyun alanları, piknik yerleri, küçük mikyaşlı trenle geziler, büyükçe bir gölet ve bu gölet üzerinden sandalla gezinti veya kürekçilik için rekreasyonlar içermektedir.
- Liaqat Bagh: Eski şehir merkezindeki eski bir park. Yerel yönetim tarafından bu park yenilenmiş ve rekreasyon imkanları geliştirilmiştir.
- Jinnah Park: Yeni kurulmuş bir park. Bu park şehirden geçen Pencap'ın ana ulaşım karayolu olan "Grand Trunk Road" kenarında yeni olarak kurulmuştur.
- Jinnah Stadıum: Şehrin ana kriket oyunu stadyumu. "Test Maçı" adı verilen önemli ulusal ve uluslararası kriket oyunu maçları için kullanılmaktadır.
- Jinnah Library: Plaza Trust'da kurulmuş olan ve tarihi arşivleri de içeren ana şehir kütüphanesi'.
- Rail Bazaar: Şehirde bulunan birkaç antik alışveriş pazarlarından en eskisi.
- Food Street: Eski şehir merkezindeki genellikle yiyecek maddelerinin, gayet eskilerden beridir satıldığı çarşı sokağı.
Resimler galerisi
- Gucranvala: "'E Nishan Manzil"
- Gucranvala: disaridan "Bardari"
- Gucranvala: "Bardari" içeriden
- Pencap Üniversitesi Gujranwala kampusu:
- Gujranwala tren gari
- Kolonici Ingilizler doneminde yapılmış olan Gucranvala tren istasyonu
Kaynakça
- ^ (PDF). web.archive.org (İngilizce). 8 Mayıs 2018. 8 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ Pakistan: en büyük şşehirler ve kasabalar ve bunların nüfus istatistikleri. 17 Ekim 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi World Gazetteer. Erişim:11.12.2010.
- ^ "Şehirsel gelişme ve büyüme istatistikleri". 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Şubat 2014.
- ^ "Gücrānvāla kasabası – Imperial Gazetteer of India, cilt. 12, say. 363". 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2017.
- ^ Majumdar, Ramesh Chandra ve Samiti, Bhāratīya İtihāsa (1954) The History and Culture of the Indian People: The classical age, G. Allen & Unwin (İngilizce) Online:quote =. 23 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Dünya Meteoroloji Örgütü – Gucranvala". Birleşmiş Milletler. Erişim tarihi: 1 Ocak 2011.
- ^ a b Pakistan - Sehir Nufuslari 2 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Gujranwala ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- (İngilizce)
- Gujranwala Ticaret Ve Sanayi Odaisi websitesi 9 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- sgc.edu.pk 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Gucranvala şehrinde eğitim websitesi]
- (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gucranvala Urduca ve Pencapca گوجرانوالا Ingilizce Gujranwala Pakistan in Pencap Eyaletinin Gucranvala Bolgesi nde bulunan bir sanayi kentidir Pakistan in yedinci en kalabalik kentidir ve dunyanin en hizli buyuyen sehirlerinden biridir Gucranvala Ingilizce Gujranwala Eyalet ili Sehirsel ilce گوجرانوالGucranvala nin da konumuUlkePakistanPencapYuzolcumu Toplam3198 km Rakim225 mNufus 2017 Sehir Bolgesi Toplam2 027 001Zaman dilimiUTC 05 00 PKT Alan kodu055Resmi site www gujranwalacity comTarihceEtimoloji Ingiliz koloni doneminde yayimlanan bir resmi cografya rehberi olan Imperial Gazetteer of India da bulunan girdiye gore Gucranvala yerleskesi Gucarlar tarafindan kurulmustur Sonradan Iran dan goc ederek bu yere yerlesen Serzai asireti tarafindan bu kasabanin ismi Hanpur olarak degistirilmistir Fakat Hanpur ismi tutunamayip ilk kurucu Gucarlara atifla gunumuzde Gucranvala ismini tasimaktadir Bircok tarihci de ismin ortaya cikmasiyla ilgili bu bilginin gercek oldugunu kabul etmektedirler ve kentin kurulmasini ini yoneten Gucarlara baglamaktadirlar Ilk belgeler M S 630 da Cin den Hindistan a Budist hacilik icin gelen Budist Cinli rahip bilgin gezgin ve cevirmen olan Xuan Zang Hindistan a yaptigi 17 yil suren gezisinde modern Gucranvala kentini ziyaret edip bu antik kentin ismini Tse kia veya Taki olarak vermistir Gunumuzde arkeologlar bu antik kentin Cucranvala kentinin yakinda bulunan Asarur koyunde bulunan buyuk bir hoyuk oldugunu kabul etmektedirler Yedinci yuzyilin basindan itibaren Gucranvala nin icinde bulundugu modern Pakistan in dogu bolgelerinin ve kuzey Hindistan in Rajput Kralliklari idaresi altinda bulundugu bilinmektedir Gaznevi devletinin yonetim donemi M S 997 de Gazneli Mahmut babasi Sultan Sevuktekin tarafindan halen Afganistan sinirlari icinde olan Gazne merkezli olarak kurup genisletilmis olan Gazne Devleti nin yonetimini eline almistir Gazneli Mahmut devletini guneye dogru genisletmeye baslamistir 1005 te Kabul kentini orada hukumet suren Sahiler Devleti ni yeni bu devletin arazilerini isgal etmis ve bu devleti ortadan kaldirmistir Gazneli Mahmut sonra dikkatini Hindistan a cevirmis ve Himalaya lari gecip gunumuzde Pencap olarak bilinen bolgenin bazi bati kisimlarini eline gecirmistir Modern Pencap bolgesinin dogusunu ise Multan dan kuzeyde Ravalpindi ye kadar olan arazileri modern Gucranvala bolgesi dahil Rajputlarin basarili direnisi nedeniyle ele gecirilemeyen bu araziler 1193 e kadar Rajput Kralliklari idaresi altinda kalmistir Cografi konumuBu sehrin komsulari Ghakar Nani ilcesi ve diger bazi ilceler ve buralarda bulunan kasaba ve koy yerleskeleridir Pakistan ulkesinin yeni kurulmus baskenti olan Islamabad dan yaklasik 200 km guneydedir Pakistan in Pencab eyaleti merkezi olan Lahor sehrin guneyinde ve yaksalik 70 km uzaktadir Pakistan in onemli sanayi sehirlerinden olan sehrin yaklasik 130 km guney dogusundadir Sehrin kuzeyinde olan Gucrat Gucranvala ile Bhimber Mirpure Azad Jammun ve Kesmir ile baglantisini saglar Yine sehrin kuzeyinde bulunan ile sehrin Jammun ile baglanti saglanir Sehrin batisindan Hafizabad ve Bhattian bulunup bunlar ile Gucranvala sehri Jhang Chiniot ve Sargodha ya baglanir IklimGucranvala sehrinin rakimi ortalama deniz seviyesinden 225 metre yuksektedir Gucranvala iklimi cografyacilar tarafindan sicak yari kurak ve yilin her doneminde degisiklikler gosteren bir iklim olarak siniflandirmistir daha bilimsel bir ifade ile sehir iklimi Koppen Geiger iskalasinda BSh olarak verilir Haziran dan Eylul e kadar uzanan yaz mevsiminde isinin 36 42 C dereceye kadar yukseldigi gozlemlenmistir En soguk aylar genellikle Kasim Subat donemidir ve bu donemde ortalama isi 7 C dereceye kadar dusebilir En yuksek yagislar muson ruzgarlarinin Pencab a yetistigi aylar olan Temmuz ve Agustos aylarinda gerceklesir ve bu donemde sehirde ortalama yagmur yagisi 25 mm olur Sehirde en kurak aylar genellikle hic yagissiz gecen Kasim Nisan donemindedir Gucranvala iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilOrtalama en yuksek sicaklik C 19 1 22 1 27 4 33 7 39 0 40 8 36 1 34 6 35 0 33 0 27 0 21 2 30 8Ortalama sicaklik C 12 2 15 0 20 3 26 0 31 0 33 8 31 4 30 2 29 5 25 4 18 6 13 4 23 9Ortalama en dusuk sicaklik C 5 3 8 0 13 3 18 4 23 1 26 9 26 7 25 9 24 0 17 8 10 3 5 7 17 1Ortalama yagis mm 31 30 29 18 19 46 147 168 65 9 5 14 581Kaynak Dunya Meteoroloji OrgutuDemografiGucranvala nin nufusu 1972 1998 doneminde uc kati artmistir ve 1998 de 1 124 799 kisiye yetismistir 2017 nufus tahminine gore Gucranvala nin nufusu 2 027 001 kisidir Yil Toplam2017 2 027 0011998 1 124 7991981 600 9931972 323 880KulturPencapca yerel dildir ancak Ingilizce ve Urduca da ozellikle okullarda ve ofislerde yaygin olarak konusulur Gorulecek yerlerE Nishan Manzil Gucranvala nin piknik ve mesire yeri Bolgenin disindan bile bircok kisi bu mesire yerini ziyaret etmektedirler Gulshan Park Merkezi bir park Bu park oyun alanlari piknik yerleri kucuk mikyasli trenle geziler buyukce bir golet ve bu golet uzerinden sandalla gezinti veya kurekcilik icin rekreasyonlar icermektedir Liaqat Bagh Eski sehir merkezindeki eski bir park Yerel yonetim tarafindan bu park yenilenmis ve rekreasyon imkanlari gelistirilmistir Jinnah Park Yeni kurulmus bir park Bu park sehirden gecen Pencap in ana ulasim karayolu olan Grand Trunk Road kenarinda yeni olarak kurulmustur Jinnah Stadium Sehrin ana kriket oyunu stadyumu Test Maci adi verilen onemli ulusal ve uluslararasi kriket oyunu maclari icin kullanilmaktadir Jinnah Library Plaza Trust da kurulmus olan ve tarihi arsivleri de iceren ana sehir kutuphanesi Rail Bazaar Sehirde bulunan birkac antik alisveris pazarlarindan en eskisi Food Street Eski sehir merkezindeki genellikle yiyecek maddelerinin gayet eskilerden beridir satildigi carsi sokagi Resimler galerisiGucranvala E Nishan Manzil Gucranvala disaridan Bardari Gucranvala Bardari iceriden Pencap Universitesi Gujranwala kampusu Gujranwala tren gari Kolonici Ingilizler doneminde yapilmis olan Gucranvala tren istasyonuKaynakca PDF web archive org Ingilizce 8 Mayis 2018 8 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Agustos 2020 Pakistan en buyuk ssehirler ve kasabalar ve bunlarin nufus istatistikleri 17 Ekim 2013 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi World Gazetteer Erisim 11 12 2010 Sehirsel gelisme ve buyume istatistikleri 6 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Subat 2014 Gucranvala kasabasi Imperial Gazetteer of India cilt 12 say 363 29 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2017 Majumdar Ramesh Chandra ve Samiti Bharatiya Itihasa 1954 The History and Culture of the Indian People The classical age G Allen amp Unwin Ingilizce Online quote 23 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dunya Meteoroloji Orgutu Gucranvala Birlesmis Milletler Erisim tarihi 1 Ocak 2011 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b Pakistan Sehir Nufuslari 2 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Dis baglantilarWikimedia Commons ta Gujranwala ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ingilizce Gujranwala Ticaret Ve Sanayi Odaisi websitesi 9 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce sgc edu pk 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gucranvala sehrinde egitim websitesi Ingilizce