Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Mart 2023) () |
Millî Nizam Partisi, Türkiye'de 1970'te kurulup 1971'de Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan kısa ömürlü bir İslamcı siyasi partiydi. 1950'lerde Demokrat Parti, 1960'larda da Adalet Partisi'nde örgütlenerek merkez sağ partiler içinde yer almayı tercih eden siyasal İslamcı akım, 26 Ocak 1970'te Millî Nizam Partisi (MNP) adıyla kuruldu.
Millî Nizam Partisi | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | MNP |
| Genel başkan | Necmettin Erbakan |
| Kurucu | Necmettin Erbakan |
| Kuruluş tarihi | 26 Ocak 1970 |
| Kapanış tarihi | 20 Mayıs 1971 |
| Önceli | Adalet Partisi |
| Ardılı | Millî Selamet Partisi |
| İdeoloji | |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sağ |
| Türkiye | |
MNP, 1969 seçimlerinde Konya'dan bağımsız olarak parlamentoya giren Necmettin Erbakan ve 17 arkadaşı tarafından kuruldu.
Kurucuları: Necmettin Erbakan, Ahmet Tevfik Paksu, , Süleyman Arif Emre, , , Ekrem Ocaklı, , , Hasan Aksay, Ali Oğuz, İsmail Müftüoğlu, , Fehmi Cumalıoğlu, , , , .
Amblemi, işaret parmağını kaldıran sağ bir yumruktu. Genel başkanlığına Necmettin Erbakan'ın geldiği parti içinde, Ahmet Tevfik Paksu, Süleyman Arif Emre, Hasan Aksay ve Fehmi Cumalıoğlu gibi isimler vardı. MNP, AP'den ayrılan Isparta milletvekili Hüsamettin Akmumcu ve Tokat milletvekili Hüseyin Abbas'ın da katılımıyla TBMM'de 3 milletvekili ile temsil edildi.
İslamcı bir söylemin egemen olduğu MNP'nin programında, millî ve manevi kalkınmaya önem verildi. Parti, ahlak ve fazilet kavramlarını ön plana çıkarttı. Faiz sistemine karşı çıkarak, devlet müdahalesinin de olduğu faizsiz serbest piyasayla ekonomide bir nizam sağlanması gerektiğini öne sürdü. Avrupa Ekonomik Topluluğu'na (Avrupa Birliği) girilmesine de karşı çıkan parti, Türkiye'de ağır sanayi yatırımlarına hız verilmesi gerektiğini savundu.
Partinin Kuruluş Beyannamesi'nde Aziz Milletimiz; Bugün, daima Hak'ka bağlılıkta, Hak'kı tutmakta, iyiyi destekleyici, kötüyü men edici hüviyetiyle insanlık tarihinin en ulvi mahreki üzerinde yürüyen Büyük Milletimizin çeşitli tesirlerle kendi yolundan saptırılması gayretlerinin hüküm sürdüğü oldukça uzun bir devreden sonra yeniden ulvi ve şanlı tarihi yörüngesi üzerine oturtulması için füzelerin ateşlendiği gündür. Millî Nizam Partisi; Milletimizi karışık ve karanlık devrelerden sonra aydınlığa götürecek, onu parlak tarihi yörüngesi üzerine yeniden oturtmak için ateşlenen güçlü füzedir. Bugün bu füzenin ateşlendiği gündür. Bugün bu mutlu gündür. Bütün milletimize uğurlu ve hayırlı olsun. Ey daima Hak'kı tutmak, iyiyi sağlamak ve kötüyü menetmek yolunda bulunmak üzere seçilmiş mümtaz ve Aziz Milletimiz! deniliyordu.[1]
MNP programı ile ortaya atılan bu görüşler, sonraki yıllarda "Millî Görüş" adı altında, Erbakan ve arkadaşlarınca kurulan veya kurdurulan bütün partilerin programlarının genel çerçevesini oluşturdu.
Cumhuriyet Başsavcılığı, 5 Mart 1971'de, MNP hakkında "laikliğe aykırı çalışmalar yürüttüğü" gerekçesiyle dava açtı.
Anayasa Mahkemesi, 20 Mayıs 1971'de, partinin "laik devlet niteliğinin ve Atatürk devrimciliğinin korunması prensiplerine aykırı olduğu" gerekçesiyle kapatılmasına karar verdi. Bununla birlikte, MNP yöneticileri hakkında herhangi bir ceza davası açılmadı.
Erbakan, MNP'nin kapatılmasından sonra İsviçre'ye gitti ve bir süre orada kaldı.
Kapatılan MNP'nin kadroları, benzer bir tüzükle, yaklaşık 1,5 yıl sonra 11 Ekim 1972'de, Millî Selamet Partisi (MSP) adıyla yeni bir parti kurdular. Partinin genel başkanlığına Süleyman Arif Emre getirildi.
Genel başkanlar
| # | İsim | Resim | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Görev Süresi |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Necmettin Erbakan |  | 26 Ocak 1970 | 20 Mayıs 1971 | 1 yıl 3 ay 24 gün |
Kaynakça
- ^ "Millî Nizam Partisi Kurucuları" (PDF). acikerisim.tbmm.gov.tr. s. 61. 4 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Ekim 2022.
Konuyla ilgili yayınlar
Vikikaynak'ta Milli Nizam Partisi'nin kapatılmasına ilişkin savcılık iddianamesi ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
- Dünyada ve Türkiye'de Siyasal İslamcılık, Dr. Abdullah Manaz, s. 358-372
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Milli Nizam Partisi haber gazete kitap akademik JSTOR Mart 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Milli Nizam Partisi Turkiye de 1970 te kurulup 1971 de Anayasa Mahkemesi tarafindan kapatilan kisa omurlu bir Islamci siyasi partiydi 1950 lerde Demokrat Parti 1960 larda da Adalet Partisi nde orgutlenerek merkez sag partiler icinde yer almayi tercih eden siyasal Islamci akim 26 Ocak 1970 te Milli Nizam Partisi MNP adiyla kuruldu Milli Nizam PartisiKisaltmaMNPGenel baskanNecmettin ErbakanKurucuNecmettin ErbakanKurulus tarihi26 Ocak 1970Kapanis tarihi20 Mayis 1971OnceliAdalet PartisiArdiliMilli Selamet PartisiIdeolojiMilli Gorus Islamcilik Ummetcilik MuhafazakarlikSiyasi pozisyonAsiri sagTurkiye MNP 1969 secimlerinde Konya dan bagimsiz olarak parlamentoya giren Necmettin Erbakan ve 17 arkadasi tarafindan kuruldu Kuruculari Necmettin Erbakan Ahmet Tevfik Paksu Suleyman Arif Emre Ekrem Ocakli Hasan Aksay Ali Oguz Ismail Muftuoglu Fehmi Cumalioglu Amblemi isaret parmagini kaldiran sag bir yumruktu Genel baskanligina Necmettin Erbakan in geldigi parti icinde Ahmet Tevfik Paksu Suleyman Arif Emre Hasan Aksay ve Fehmi Cumalioglu gibi isimler vardi MNP AP den ayrilan Isparta milletvekili Husamettin Akmumcu ve Tokat milletvekili Huseyin Abbas in da katilimiyla TBMM de 3 milletvekili ile temsil edildi Islamci bir soylemin egemen oldugu MNP nin programinda milli ve manevi kalkinmaya onem verildi Parti ahlak ve fazilet kavramlarini on plana cikartti Faiz sistemine karsi cikarak devlet mudahalesinin de oldugu faizsiz serbest piyasayla ekonomide bir nizam saglanmasi gerektigini one surdu Avrupa Ekonomik Toplulugu na Avrupa Birligi girilmesine de karsi cikan parti Turkiye de agir sanayi yatirimlarina hiz verilmesi gerektigini savundu Partinin Kurulus Beyannamesi nde Aziz Milletimiz Bugun daima Hak ka baglilikta Hak ki tutmakta iyiyi destekleyici kotuyu men edici huviyetiyle insanlik tarihinin en ulvi mahreki uzerinde yuruyen Buyuk Milletimizin cesitli tesirlerle kendi yolundan saptirilmasi gayretlerinin hukum surdugu oldukca uzun bir devreden sonra yeniden ulvi ve sanli tarihi yorungesi uzerine oturtulmasi icin fuzelerin ateslendigi gundur Milli Nizam Partisi Milletimizi karisik ve karanlik devrelerden sonra aydinliga goturecek onu parlak tarihi yorungesi uzerine yeniden oturtmak icin ateslenen guclu fuzedir Bugun bu fuzenin ateslendigi gundur Bugun bu mutlu gundur Butun milletimize ugurlu ve hayirli olsun Ey daima Hak ki tutmak iyiyi saglamak ve kotuyu menetmek yolunda bulunmak uzere secilmis mumtaz ve Aziz Milletimiz deniliyordu 1 MNP programi ile ortaya atilan bu gorusler sonraki yillarda Milli Gorus adi altinda Erbakan ve arkadaslarinca kurulan veya kurdurulan butun partilerin programlarinin genel cercevesini olusturdu Cumhuriyet Bassavciligi 5 Mart 1971 de MNP hakkinda laiklige aykiri calismalar yuruttugu gerekcesiyle dava acti Anayasa Mahkemesi 20 Mayis 1971 de partinin laik devlet niteliginin ve Ataturk devrimciliginin korunmasi prensiplerine aykiri oldugu gerekcesiyle kapatilmasina karar verdi Bununla birlikte MNP yoneticileri hakkinda herhangi bir ceza davasi acilmadi Erbakan MNP nin kapatilmasindan sonra Isvicre ye gitti ve bir sure orada kaldi Kapatilan MNP nin kadrolari benzer bir tuzukle yaklasik 1 5 yil sonra 11 Ekim 1972 de Milli Selamet Partisi MSP adiyla yeni bir parti kurdular Partinin genel baskanligina Suleyman Arif Emre getirildi Genel baskanlar Isim Resim Gorev Baslangici Gorev Bitisi Gorev Suresi1 Necmettin Erbakan 26 Ocak 1970 20 Mayis 1971 1 yil 3 ay 24 gunKaynakca Milli Nizam Partisi Kuruculari PDF acikerisim tbmm gov tr s 61 4 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Ekim 2022 Konuyla ilgili yayinlarVikikaynak ta Milli Nizam Partisi nin kapatilmasina iliskin savcilik iddianamesi ile ilgili metin bulabilirsiniz Dunyada ve Turkiye de Siyasal Islamcilik Dr Abdullah Manaz s 358 372