şerafettin Can Atalay d 24 Mart 1976 istanbul Türk avukat aktivist ve siyasetçi Can AtalayTürkiye Büyük Millet Mec

Şerafettin Can Atalay (d. 24 Mart 1976, İstanbul), Türk avukat, aktivist ve siyasetçi.

Can Atalay

Türkiye Büyük Millet Meclisi 28. Dönem Milletvekili
Görev süresi 2 Haziran 2023 - 30 Ocak 2024
Seçim bölgesi	2023 – Hatay
Kişisel bilgiler
Doğum	Şerafettin Can Atalay 24 Mart 1976 (48 yaşında) İstanbul, Türkiye
Partisi	Türkiye İşçi Partisi
Bitirdiği okul	Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Mesleği	Avukat, siyasetçi

Soma Faciası, Ermenek maden kazası, Adana öğrenci yurdu yangını, Çorlu tren kazası gibi Türkiye'deki birçok toplumsal dava ile gazeteci ve yazarların düşünce özgürlüğü davalarında avukatlık yaptı. Gezi Parkı'na AVM yapılması girişimine karşı kurulan Taksim Dayanışmasının avukatlığını yürüttü. Gezi Parkı davasında yargılandı, 2022'de 18 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 2023 genel seçimlerinde Türkiye İşçi Partisinden Hatay milletvekili seçildi. 30 Ocak 2024 tarihinde tutukluluğu hakkında Anayasa Mahkemesinin iki kez hak ihlâli kararı vermesine rağmen milletvekilliği Yargıtay 3. Ceza Dairesinin kararının meclis genel kurulunda okutulmasıyla düşürüldü. Hâlen Silivri Cezaevi'nde tutukludur. Atalay, milletvekilliği sürecinde tutuklu olması sebebiyle mecliste hiç bulunamamıştır.

Yaşamı

Ailesi, gençlik dönemi ve eğitimi

1976'da İstanbul'da doğdu. Bankacı bir anne ile muhasebeci bir babanın tek çocuğudur.Türkiye İşçi Partisi (TİP) Amasya İl Başkanıyken 1971'de siyasi bir suikastle öldürülen Şerafettin Atalay'ın yeğenidir. "Şerafettin" olan ilk ismini amcasından aldı. Çocukluğu ve gençliği Kadıköy'de geçti. Anne babasının çevresi dolayısıyla Aziz Nesin, Yaşar Kemal, Can Yücel gibi edebiyatçılarla küçük yaşta sohbet etme fırsatı buldu.

Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde yükseköğrenim gördü. Mezun olduktan sonra bir süre NTV'nin hukuk departmanında çalıştı.

Meslek yaşamı

Gülen Cemaati'nin kamu kurumlarında gizlice örgütlenmesiyle ilgili araştırmaları nedeniyle yargılanan gazeteci Ahmet Şık'ın avukatlığını yaptı. Şık'ın "İmamın Ordusu" kitabının özgürleşmesi, "Dokunan Yanar" adıyla okunması eylemlerinde yer aldı.

İstanbul merkezli Sosyal Haklar Derneği'nin yönetim kurulunda yer aldı. 2014'te 301 madencinin ölümüyle sonuçlanan Soma Faciası'ndan sonra Soma davasının, ve ardından Ermenek maden kazasının avukatlığını; 2016 yılında 11 çocuğun öldüğü 24 çocuğun yaralandığı Adana öğrenci yurdu yangınında mağdur ailelerin avukatlığını, 8 Temmuz 2018 tarihinde meydana gelen Çorlu tren kazasıyla ilgili davada hayatını yitirenlerin yakınlarının avukatlığını; 2020'de yedi işçinin ölümü, 127 işçinin yaralanmasına neden olan Hendek havai fişek fabrikası patlamasında işçi ailelerinin avukatlığını üstlendi. Mimarlar Odası'nın avukatı olarak İstanbul'da Validebağ Korusu'ndaki yapılaşma ile mücadele eden Validebağ gönüllülerini savundu. İstanbul'da Emek Sineması'nın yıkılmasına karşı düzenlenen kampanyanın örgütleyicileri arasında yer aldı, Danıştay'da Gezi Parkı planlarını iptal ettirdi.

Gezi Parkı'nda ağaçların kesilmesine karşı kurulan Taksim Dayanışması'nın avukatlığını yürüttü. Gezi Davası'nda sanık olarak davaya dahil edilip gözaltına alındı; yargılandığı iki davadan beraat etti. "Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçlamasıyla yargılandığı davanın 25 Nisan 2022'de Silivri, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmasında 18 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Yargıtay tarafından cezası 28 Eylül 2023 tarihinde onandı.

Milletvekili seçilmesi

İstanbul'un Silivri ilçesindeki Marmara Cezaevi'nde tutuklu bulunan Atalay, 2023 Türkiye genel seçimlerine Türkiye İşçi Partisi'nden (TİP) Hatay milletvekili adayı olarak katıldı ve seçildi. Milletvekili seçilmesinin ardından tahliye edilmesine yönelik başvurusu 13 Temmuz 2023 tarihinde Yargıtay 3. Ceza Dairesi tarafından oy birliğiyle, bu karara yapılan itiraz 17 Temmuz 2023 tarihinde Yargıtay 4. Ceza Dairesi tarafından oy çokluğuyla reddedildi. Bunun üzerine Atalay; adil yargılanma, seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma ve kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle 20 Temmuz 2023 tarihinde Anayasa Mahkemesine başvurdu.

25 Ekim 2023 tarihinde Anayasa Mahkemesi Can Atalay hakkında "seçilme ve siyasi faaliyette bulunma" ve "kişi hürriyeti ve güvenliği" haklarının ihlal edildiğine karar verdi. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Yargıtay 3. Ceza Dairesi'ne AYM'nin ihlal kararını değerlendirmek üzere dosyayı iletti. 8 Kasım 2023 tarihinde Yargıtay 3. Ceza Dairesi; Can Atalay hakkında kesinleşmiş hüküm verdiğini ve her ne kadar bu karar TBMM Genel Kurulunda okunamamış olsa da Can Atalay'ın milletvekilliğinin kesin olarak düşürüldüğünü, AYM'nin kesinleşmiş bir hükümden dolayı inceleme yaparak yetkisini aştığını ve Anayasayı ihlal ettiğini gerekçe göstererek Can Atalay'ın hapis cezasının onanmasına ve Can Atalay hakkında ihlal kararı veren AYM üyeleri hakkında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunmasına karar verdi.

Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu 21 Aralık'ta Can Atalay hakkında daha önce verdiği hak ihlali kararına uyulmaması nedeniyle yapılan ikinci başvuruyu inceledi. AYM, anayasanın 67. maddesinde güvence altına alınan “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı” ile 19. maddesinde güvence altına alınan “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı”nın ihlal edildiğine bu kez 3'e karşı 11 oyla karar verdi. Anayasanın 148. maddesinde güvence altına alınan "bireysel başvuru hakkı”nın ihlâl edildiğine ise oy birliğiyle karar verdi.

AYM ayrıca hak ihlallerinin ortadan kaldırılması, yeniden yargılanmasına başlanması, infazın durdurulması, tahliyesinin sağlanması ve yeniden yapılacak yargılamada durma kararı verilmesi için kararın İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine oy birliğiyle karar verdi ve Can Atalay'a 100 bin lira tazminat ödenmesine de hükmetti. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti ise AYM'nin Can Atalay hakkındaki kararını uygulamayarak, dosyayı bir kez daha Yargıtay'a gönderdi.

30 Ocak 2024 tarihinde Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesi sonrasında Türkiye Büyük Millet Meclisi

3 Ocak 2024 tarihinde Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Anayasa Mahkemesinin Can Atalay hakkındaki hak ihlali kararını görüştü. Daire, "AYM'nin hak ihlali kararının hukuki değeri yok" diyerek, karara uyulmamasını kararlaştırıldı.

30 Ocak 2024 tarihinde Can Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesine yönelik Yargıtay kararı TBMM Genel Kurulunda meclis başkanvekili Bekir Bozdağ tarafından okundu ve böylece vekilliği Anayasa Mahkemesinin vermiş olduğu hak ihlâli kararına rağmen düşürüldü. Birçok siyasi parti genel başkanı, milletvekilleri ve üst düzey muhalefet partilerinin yöneticileri ve belediye başkanları ayrıca binlerce seçmen bu kararın yok hükmünde olduğunu ifade etti.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ "Demokrasinin kara günü: Anayasa'ya rağmen Can Atalay'ın vekilliği düşürüldü!". BirGün. 30 Ocak 2024. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
^ ^a ^b ^c ^d . BBC News Türkçe. 30 Ocak 2024. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
^ ^a ^b ^c Armutçu, Emel (1 Haziran 2022). . Kısa Dalga. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
^ . CNN Türk. 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
^ . Cumhuriyet. 12 Nisan 2022. 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
^ ^a ^b . www.diken.com.tr. 23 Ekim 2014. 25 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
^ Kösedağı, Burak Tatari & Gökçe Çiçek (4 Mart 2018). . Medyascope. 9 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
^ . Independent Türkçe. 19 Mart 2021. 19 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
^ . Gercekgundem.com. 25 Nisan 2022. 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
^ Ekinci, Tarık Ziya (10 Mayıs 2022). . T24. 9 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
^ "Yargıtay'dan 'Can Atalay' kararı". DHA. Hürriyet Gazetesi. 8 Kasım 2023. 9 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023.
^ . KısaDalga.net. 9 Nisan 2023. 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2023.
^ . Hürriyet. 13 Temmuz 2023. 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023.
^ "Can Atalay, Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu". 5 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023.
^ "Anayasa Mahkemesi'nden Can Atalay için 'hak ihlali' kararı!". birgun.net. 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
^ "Yargıtay, Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında suç duyurusunda bulundu". BBC Türkçe. 8 Kasım 2023. 9 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.
^ "Yargıtay'dan Can Atalay'a tahliye yok, AYM üyelerine suç duyurusu var". Gazete Duvar. 8 Kasım 2023. 9 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.
^ . BBC News Türkçe. 3 Ocak 2024. 20 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.

Dış bağlantılar

Instagram'da Can Atalay
X'te Can Atalay
Can Atalay'ın savunması: Gezi, Bu Memleketin Eşitlik, Özgürlük ve Adalet Umududur

[1] "Demokrasinin kara günü: Anayasa'ya rağmen Can Atalay'ın vekilliği düşürüldü!". BirGün. 30 Ocak 2024. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.

[:1-2] . BBC News Türkçe. 30 Ocak 2024. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.

[:0-3] Armutçu, Emel (1 Haziran 2022). . Kısa Dalga. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.

[4] . CNN Türk. 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.

[5] . Cumhuriyet. 12 Nisan 2022. 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.

[diken.com.tr-6] . www.diken.com.tr. 23 Ekim 2014. 25 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.

[7] Kösedağı, Burak Tatari & Gökçe Çiçek (4 Mart 2018). . Medyascope. 9 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.

[8] . Independent Türkçe. 19 Mart 2021. 19 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.

[9] . Gercekgundem.com. 25 Nisan 2022. 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.

[10] Ekinci, Tarık Ziya (10 Mayıs 2022). . T24. 9 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.

[11] "Yargıtay'dan 'Can Atalay' kararı". DHA. Hürriyet Gazetesi. 8 Kasım 2023. 9 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023.

[12] . KısaDalga.net. 9 Nisan 2023. 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2023.

[13] . Hürriyet. 13 Temmuz 2023. 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023.

[14] "Can Atalay, Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu". 5 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023.

[15] "Anayasa Mahkemesi'nden Can Atalay için 'hak ihlali' kararı!". birgun.net. 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.

[16] "Yargıtay, Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında suç duyurusunda bulundu". BBC Türkçe. 8 Kasım 2023. 9 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.

[17] "Yargıtay'dan Can Atalay'a tahliye yok, AYM üyelerine suç duyurusu var". Gazete Duvar. 8 Kasım 2023. 9 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.

[18] . BBC News Türkçe. 3 Ocak 2024. 20 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.