Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Can Yücel (21 Ağustos 1926, İstanbul - 12 Ağustos 1999, İzmir), modern Türk şair ve çevirmendir. Kullandığı kaba ama samimi dil ve bariton sesiyle okuduğu şiirlerle Türk Edebiyatı'nda farklı bir tarz yaratmıştır. 7 yıl süreyle Millî Eğitim Bakanlığı yapan Hasan Âli Yücel'in oğludur.
| Can Yücel | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 21 Ağustos 1926 İstanbul, Türkiye |
| Ölüm | 12 Ağustos 1999 (72 yaşında) İzmir, Türkiye |
| Meslek | Yazar, çevirmen, spiker, rehber, şair |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık | Türkiye |
| Evlilikler | Güler Yücel |
| Çocuklar | 3 |
Hayatı
1943 yılında, yakın dostu ve Ankara Atatürk Lisesi’nden sınıf arkadaşı Gazi Yaşargil ile birlikte yurt dışı eğitim bursu kazandığı halde, babası, dönemin Millî Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel "Bakan, kendi oğluna torpil yaptı derler" diyerek karşı çıktığı söylendi. Gazi Yaşargil, bu bilginin doğru olmadığını, ikisinin de ailelerinin imkânlarıyla yurt dışına gittiklerini açıkladı.Ankara ve Cambridge üniversitelerinde Latince ve Yunanca okudu. Çeşitli elçiliklerde çevirmenlik, Londra’da BBC’nin Türkçe bölümünde spikerlik yaptı. Askerliğini Kore’de yaptı. 1958’de Türkiye’ye döndükten sonra bir süre Bodrum ve Marmaris’te turist rehberi olarak çalıştı. Ardından bağımsız çevirmen ve şair olarak yaşamını İstanbul’da sürdürdü. 1956 yılında Güler Yücel ile evlendi. Bu evlilikten iki kızı (Güzel ve Su) ve bir oğlu (Hasan) oldu.
Son yıllarında Eski Datça’ya yerleşti ve her hafta Leman, her ay Öküz dergilerinde yazıları ve şiirleri yayımlandı. 1996 yılında kurulan Emek Partisi’nin kurucu üyeleri arasında yer aldı. Şairin "Hava döndü" şiiri EMEP’in parti marşı olarak kullanılmaktadır. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’e hakaretten de yargılanan Yücel, 1999 Türkiye genel seçimleri’nde Özgürlük ve Dayanışma Partisi’nin İzmir 1. sıra milletvekili adayı oldu. 12 Ağustos 1999 gecesi ölen şair, çok sevdiği günebakan çiçekleriyle uğurlanarak Datça’ya defnedildi.
Sanat hayatı
Can Yücel, 1945-1965 yılları arasında Yenilikler, Beraber, Seçilmiş Hikayeler, Dost, Sosyal Adalet, Şiir Sanatı, Dönem, Ant, İmece ve Papirüs adlı dergilerde yazdı. Daha sonraları Yeni Dergi, Birikim, Sanat Emeği, Yazko Edebiyat ve Yeni Düşün dergilerinde yayımladığı şiir, yazı ve çeviri şiirleri ile tanınan Yücel, 1965'ten sonra siyasal konularda da ürün verdi. 12 Mart 1971 döneminde Che Guevara ve Mao'dan çeviriler yaptığı gerekçesiyle 15 yıl hapse mahkûm oldu. 1974'te çıkarılan genel afla dışarı çıktı. Dışarı çıkışının ardından hapiste yazdığı Bir Siyasinin Şiirleri adlı kitabını yayımladı. 12 Eylül 1980 sonrasında müstehcen olduğu iddiasıyla "Rengahenk" adlı kitabı toplatıldı.
1962'de İngiltere'deyken, 1709 yılından kalma, Latin harfleriyle taş baskısı olarak basılmış bir Türkçe dilbilgisi kitabı bulması geniş yankı uyandırdı.
Can Yücel, taşlama ve toplumsal duyarlılığın ağır bastığı şiirlerinde, yalın dili ve buluşları ile dikkati çekti. Can Yücel'in ilham kaynakları ve şiirlerinin konuları; doğa, insanlar, olaylar, kavramlar, heyecanlar, duyumlar ve duygulardır. Şiirlerinin çoğunda sevdiği insanlar vardır. Şairin kitaplarından birine koyduğu bir isim de “Maaile” olmuştur. Can Yücel için ailesi çok önemlidir: eşi, çocukları torunları, babası… Bu insanlarla olan sevgi dolu yaşamı şiirlerine yansımıştır. “Küçük Kızım Su'ya”, “Güzel'e”, “Yeni Hasan'a Yolluk”, “Hayatta Ben En çok Babamı Sevdim” bu sevgi şiirlerinden bazılarıdır.
Can Yücel ayrıca Lorca, Shakespeare, Brecht ve Wilde gibi önemli yazarların oyunlarından çeviriler yaptı. Shakespeare çevirileri (Hamlet, Fırtına ve Bir Yaz Gecesi Rüyası) aslına bağlı kalmayan, eserleri topluma aktarma amacıyla yaptığı çevirilerdir. Shakespeare'in ünlü 'to be or not to be' sözünü 'bir ihtimal daha var, o da ölmek mi dersin' şeklinde Türkçeleştirmiştir. 1959'da ilk baskısı yayımlanan 'Her Boydan' adlı kitabında dünya şairlerinin şiirlerini serbest ama çok başarılı bir biçimde Türkçeye çevirmiştir.
12 Ağustos 1999 tarihinde ölen Yücel'in cenazesi dönemin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Piriştina'nın katkıları ile Datça'ya getirildi ve 17 Ağustos 1999 tarihinde 1999 Gölcük depreminin meydana geldiği tarihte defnedildi. Ölüm yıldönümlerinde anma törenleri, "şarap" içiliyor gerekçesi ile Datça Belediyesi tarafından yapılmadı. "Mekanım Datça Olsun" isimli bir kitap yazması ve yayınlaması nedeniyle, Datça'ya defnedilen Yücel'in mezarı, Datça'da adına tören düzenlenmemesi ve başka yerlerde yapılan törenler nedeniyle yıkıma uğratıldı ve mezar taşı parçalandı. Mezarı yakınında bulunan "Can Evi" isimli alan ise, bu yıkımın ardından kapatıldı.
Eserleri
- 1950: Yazma
- 1957: Her Boydan (Çeviri Şiirler)
- 1974: Sevgi Duvarı
- 1974: Bir Siyasinin Şiirleri
- 1976: Ölüm ve Oğlum
- 1981: Şiir Alayı (ilk dört şiir kitabı)
- 1982: Rengâhenk
- 1984: Gökyokuş
- 1985: Beşibiyerde (ilk beş şiir kitabı)
- 1985: Canfeda
- 1988: Çok Bi Çocuk
- 1990: Kısa Devre
- 1990: Kuzgunun Yavrusu
- 1991: Gece Vardiyası
- 1993: Güle Güle - Seslerin Sessizliği
- 1994: Gezintiler
- 1995: Maaile
- 1997: Seke Seke
- 1999: Alavara
- 1999: Mekânım Datça Olsun
Çevirileri
- 1953: Hatırladıklarım - Eleanor Roosevelt - SEÇİLMİŞ HİKÂYELER DERGİSİ - Ankara
- 1956: Yeni Türkiye Bir Garp Devleti -
- 1957: Herboydan: Dünya Şiirinden Seçmeler - Seçilmiş Hikâyeler Dergisi
- 1958: Anne Frank'ın Hatıra Defteri - Anne Frank - Dost Yayınları - Ankara
- 1959: LORD STRATFORDUN TÜRKİYE HATIRALARI -
- 1964: Muhteşem Gatsby (The Great Gatsby, F. Scott Fitzgerald), Ağaoğlu Yayınevi
- 1967: Lenin Petrogirad'da - Sosyalist Akımın Gelişmesi - - Ağaoğlu Yayınevi
- 1967: Gerilla Harbi - MAO TSE TUNG - Ernesto Che Guevara - Payel
- 1967: Küba'da Sosyalizm ve İnsan - Ernesto Che Guevara - Payel
- 1968: Siyah İktidar - - Ant Yayınları
- 1972: Salozun Mavalı (Peter Weiss) - Yöntem Yayınları
- 1977: Yeni Başlayanlar İçin Marks - Rius - Vardiya Yayınları
- 1980: Kafkas Tebeşir Dairesi - Bertolt Brecht - İzlem Yayınları - İstanbul
- 1981: Bahar Noktası (Bir Yaz Gecesi Rüyası'nın çevirisi) - Shakespeare - Ağaoğlu Yayınevi
- 1982: Şvayk Hitler'e Karşı - Bertolt Brecht - İzlem Yayınları
- 1983: Snoopy - Bir Fıstık Kitabı - Charles M. Schulz - Kaktüs
- 1996: Hamlet - Shakespeare - Papirüs Yayınları
- 1988: Batı Yakasının Hikâyesi - ARTHUR LAURENTS - Gözlem Yayıncılık
- 1991: Kızıl Komser - Yaroslav Haşek - Cem Yayınevi
- 1991: Snoopy Kar Korkusu 2 - Charles M. Schulz - Papirus Yayınları
- 1991: Fırtına - William Shakespeare - Adam Yayınları
- 2018: Maksat Samimiyet (Oscar Wilde) - İş Bankası Yayınları
Kaynakça
- ^ "Can Yücel'in Ölmeden Önceki Son Röportajı". odatv. 12 Ağustos 2011. 21 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
- ^ "TÜRKİYE'nin ünlü şairlerinden Can Yücel,Bozkırın edebiyatçısı öldütedavi gördüğü Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi'nde 73 yaşında vefat etti". Hürriyet. 13 Ağustos 1999. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ a b c Yıldız, Ahmet (27 Ağustos 2010). "O Gömülürken Yer Sarsıldı". odatv. 20 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
- ^ . 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2016.
- ^ a b c . sabah. 8 Ağustos 2012. 19 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
- ^ . internethaber. 19 Ağustos 2011. 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
Dış bağlantılar
| Vikisöz'de Can Yücel ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- Can Yücel 24 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- NTV Haber 13 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Can Yücel’e vedanın 8’inci yılı başlıklı anma haberi.
- (İngilizce). Basel Üniversitesi. 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Biography and works ('Kültür Bakanlığı sitesinde yer alan biyografisi) 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Her Dem Yeni Can Yücel 22 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Can Yucel 21 Agustos 1926 Istanbul 12 Agustos 1999 Izmir modern Turk sair ve cevirmendir Kullandigi kaba ama samimi dil ve bariton sesiyle okudugu siirlerle Turk Edebiyati nda farkli bir tarz yaratmistir 7 yil sureyle Milli Egitim Bakanligi yapan Hasan Ali Yucel in ogludur Can YucelDogum21 Agustos 1926 1926 08 21 Istanbul TurkiyeOlum12 Agustos 1999 72 yasinda Izmir TurkiyeMeslekYazar cevirmen spiker rehber sairMilliyetTurkVatandaslikTurkiyeEvliliklerGuler YucelCocuklar3Hayati1943 yilinda yakin dostu ve Ankara Ataturk Lisesi nden sinif arkadasi Gazi Yasargil ile birlikte yurt disi egitim bursu kazandigi halde babasi donemin Milli Egitim Bakani Hasan Ali Yucel Bakan kendi ogluna torpil yapti derler diyerek karsi ciktigi soylendi Gazi Yasargil bu bilginin dogru olmadigini ikisinin de ailelerinin imkanlariyla yurt disina gittiklerini acikladi Ankara ve Cambridge universitelerinde Latince ve Yunanca okudu Cesitli elciliklerde cevirmenlik Londra da BBC nin Turkce bolumunde spikerlik yapti Askerligini Kore de yapti 1958 de Turkiye ye dondukten sonra bir sure Bodrum ve Marmaris te turist rehberi olarak calisti Ardindan bagimsiz cevirmen ve sair olarak yasamini Istanbul da surdurdu 1956 yilinda Guler Yucel ile evlendi Bu evlilikten iki kizi Guzel ve Su ve bir oglu Hasan oldu Son yillarinda Eski Datca ya yerlesti ve her hafta Leman her ay Okuz dergilerinde yazilari ve siirleri yayimlandi 1996 yilinda kurulan Emek Partisi nin kurucu uyeleri arasinda yer aldi Sairin Hava dondu siiri EMEP in parti marsi olarak kullanilmaktadir Cumhurbaskani Suleyman Demirel e hakaretten de yargilanan Yucel 1999 Turkiye genel secimleri nde Ozgurluk ve Dayanisma Partisi nin Izmir 1 sira milletvekili adayi oldu 12 Agustos 1999 gecesi olen sair cok sevdigi gunebakan cicekleriyle ugurlanarak Datca ya defnedildi Sanat hayatiCan Yucel 1945 1965 yillari arasinda Yenilikler Beraber Secilmis Hikayeler Dost Sosyal Adalet Siir Sanati Donem Ant Imece ve Papirus adli dergilerde yazdi Daha sonralari Yeni Dergi Birikim Sanat Emegi Yazko Edebiyat ve Yeni Dusun dergilerinde yayimladigi siir yazi ve ceviri siirleri ile taninan Yucel 1965 ten sonra siyasal konularda da urun verdi 12 Mart 1971 doneminde Che Guevara ve Mao dan ceviriler yaptigi gerekcesiyle 15 yil hapse mahkum oldu 1974 te cikarilan genel afla disari cikti Disari cikisinin ardindan hapiste yazdigi Bir Siyasinin Siirleri adli kitabini yayimladi 12 Eylul 1980 sonrasinda mustehcen oldugu iddiasiyla Rengahenk adli kitabi toplatildi 1962 de Ingiltere deyken 1709 yilindan kalma Latin harfleriyle tas baskisi olarak basilmis bir Turkce dilbilgisi kitabi bulmasi genis yanki uyandirdi Can Yucel taslama ve toplumsal duyarliligin agir bastigi siirlerinde yalin dili ve buluslari ile dikkati cekti Can Yucel in ilham kaynaklari ve siirlerinin konulari doga insanlar olaylar kavramlar heyecanlar duyumlar ve duygulardir Siirlerinin cogunda sevdigi insanlar vardir Sairin kitaplarindan birine koydugu bir isim de Maaile olmustur Can Yucel icin ailesi cok onemlidir esi cocuklari torunlari babasi Bu insanlarla olan sevgi dolu yasami siirlerine yansimistir Kucuk Kizim Su ya Guzel e Yeni Hasan a Yolluk Hayatta Ben En cok Babami Sevdim bu sevgi siirlerinden bazilaridir Can Yucel ayrica Lorca Shakespeare Brecht ve Wilde gibi onemli yazarlarin oyunlarindan ceviriler yapti Shakespeare cevirileri Hamlet Firtina ve Bir Yaz Gecesi Ruyasi aslina bagli kalmayan eserleri topluma aktarma amaciyla yaptigi cevirilerdir Shakespeare in unlu to be or not to be sozunu bir ihtimal daha var o da olmek mi dersin seklinde Turkcelestirmistir 1959 da ilk baskisi yayimlanan Her Boydan adli kitabinda dunya sairlerinin siirlerini serbest ama cok basarili bir bicimde Turkceye cevirmistir 12 Agustos 1999 tarihinde olen Yucel in cenazesi donemin Izmir Buyuksehir Belediye Baskani Ahmet Piristina nin katkilari ile Datca ya getirildi ve 17 Agustos 1999 tarihinde 1999 Golcuk depreminin meydana geldigi tarihte defnedildi Olum yildonumlerinde anma torenleri sarap iciliyor gerekcesi ile Datca Belediyesi tarafindan yapilmadi Mekanim Datca Olsun isimli bir kitap yazmasi ve yayinlamasi nedeniyle Datca ya defnedilen Yucel in mezari Datca da adina toren duzenlenmemesi ve baska yerlerde yapilan torenler nedeniyle yikima ugratildi ve mezar tasi parcalandi Mezari yakininda bulunan Can Evi isimli alan ise bu yikimin ardindan kapatildi EserleriCan Yucel in Eski Datca daki evinin bahcesinde uzerinde imzasinin bulundugu tas 1950 Yazma 1957 Her Boydan Ceviri Siirler 1974 Sevgi Duvari 1974 Bir Siyasinin Siirleri 1976 Olum ve Oglum 1981 Siir Alayi ilk dort siir kitabi 1982 Rengahenk 1984 Gokyokus 1985 Besibiyerde ilk bes siir kitabi 1985 Canfeda 1988 Cok Bi Cocuk 1990 Kisa Devre 1990 Kuzgunun Yavrusu 1991 Gece Vardiyasi 1993 Gule Gule Seslerin Sessizligi 1994 Gezintiler 1995 Maaile 1997 Seke Seke 1999 Alavara 1999 Mekanim Datca OlsunCevirileri1953 Hatirladiklarim Eleanor Roosevelt SECILMIS HIKAYELER DERGISI Ankara 1956 Yeni Turkiye Bir Garp Devleti 1957 Herboydan Dunya Siirinden Secmeler Secilmis Hikayeler Dergisi 1958 Anne Frank in Hatira Defteri Anne Frank Dost Yayinlari Ankara 1959 LORD STRATFORDUN TURKIYE HATIRALARI 1964 Muhtesem Gatsby The Great Gatsby F Scott Fitzgerald Agaoglu Yayinevi 1967 Lenin Petrogirad da Sosyalist Akimin Gelismesi Agaoglu Yayinevi 1967 Gerilla Harbi MAO TSE TUNG Ernesto Che Guevara Payel 1967 Kuba da Sosyalizm ve Insan Ernesto Che Guevara Payel 1968 Siyah Iktidar Ant Yayinlari 1972 Salozun Mavali Peter Weiss Yontem Yayinlari 1977 Yeni Baslayanlar Icin Marks Rius Vardiya Yayinlari 1980 Kafkas Tebesir Dairesi Bertolt Brecht Izlem Yayinlari Istanbul 1981 Bahar Noktasi Bir Yaz Gecesi Ruyasi nin cevirisi Shakespeare Agaoglu Yayinevi 1982 Svayk Hitler e Karsi Bertolt Brecht Izlem Yayinlari 1983 Snoopy Bir Fistik Kitabi Charles M Schulz Kaktus 1996 Hamlet Shakespeare Papirus Yayinlari 1988 Bati Yakasinin Hikayesi ARTHUR LAURENTS Gozlem Yayincilik 1991 Kizil Komser Yaroslav Hasek Cem Yayinevi 1991 Snoopy Kar Korkusu 2 Charles M Schulz Papirus Yayinlari 1991 Firtina William Shakespeare Adam Yayinlari 2018 Maksat Samimiyet Oscar Wilde Is Bankasi Yayinlari ISBN 978 605 295509 3Kaynakca Can Yucel in Olmeden Onceki Son Roportaji odatv 12 Agustos 2011 21 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2014 TURKIYE nin unlu sairlerinden Can Yucel Bozkirin edebiyatcisi oldutedavi gordugu Dokuz Eylul Universitesi Hastanesi nde 73 yasinda vefat etti Hurriyet 13 Agustos 1999 7 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2022 a b c Yildiz Ahmet 27 Agustos 2010 O Gomulurken Yer Sarsildi odatv 20 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2014 25 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Eylul 2012 Arsivlenmis kopya 10 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2016 Arsivlenmis kopya 10 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2016 a b c sabah 8 Agustos 2012 19 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2014 internethaber 19 Agustos 2011 19 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2014 Dis baglantilarVikisoz de Can Yucel ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Can Yucel 24 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde NTV Haber 13 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Can Yucel e vedanin 8 inci yili baslikli anma haberi Ingilizce Basel Universitesi 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Biography and works Kultur Bakanligi sitesinde yer alan biyografisi 29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Her Dem Yeni Can Yucel 22 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde