Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az
  • Vikipedi

Ergen veya adolesan Latince büyümek anlamındaki adolescere sözcüğünden çocukluk ile yetişkinlik dönemi arasın

Adolesan

Adolesan
www.wikipedia.tr-tr.nina.azhttps://www.wikipedia.tr-tr.nina.az

Ergen veya adolesan (Latince "büyümek" anlamındaki adolescere sözcüğünden), çocukluk ile yetişkinlik dönemi arasındaki fiziksel, cinsel, toplumsal ve psikososyal geçiş dönemindeki kişidir. Bu dönemde görülen fiziksel ve cinsel gelişim ergenlik dönemi olarak adlandırılır.

Ergenlik genellikle ergenlik yıllarıyla ilişkilendirilir ancak fiziksel, psikolojik veya kültürel ifadeleri daha erken başlayabilir veya daha sonra bitebilir. Ergenlik genellikle ergenlik öncesi dönemde, özellikle kadınlarda başlar. Fiziksel büyüme (özellikle erkeklerde) ve bilişsel gelişim ergenlik dönemini de aşabilir. Yaş, ergenliğin yalnızca kaba bir göstergesidir ve bilim adamları kesin bir tanım üzerinde anlaşamamıştır. Bazı tanımlar 10 yaşında başlayıp 26, ve muhtemelen 30 yaşında bitmektedir. Dünya Sağlık Örgütü tanımı resmi olarak ergeni 10 ile 19 yaş arasındaki kişi olarak tanımlar.

Biyolojik gelişim

Genel olarak ergenlik

image
Erkek bir ergenin üst gövdesi. Ergenlerde yetişkinliğe değin çeşitli fizyolojik değişiklikler görülür.

Ergenlik, hızlı fiziksel büyümenin ve psikolojik değişikliklerin meydana geldiği ve cinsel olgunluğa ulaşan birkaç yıllık bir dönemdir. Ergenliğe girme yaşı kızlarda 11, erkeklerde ise 12'dir. Her kişinin bireysel ergenlik takvimi öncelikle kalıtım'dan etkilenir ancak diyet ve egzersiz gibi çevresel faktörlerin de bazı etkileri vardır. Bu faktörler aynı zamanda erken ve gecikmiş ergenliğe de katkı yapabilir.

Ergenlik gelişiminin en önemli kısımlarından bazıları bireylerin boy, kilo, vücut kompozisyonu, dolaşım ve solunum sistemlerinde belirgin fizyolojik değişiklikleri kapsar. Bu değişiklikler büyük ölçüde hormonal faaliyetten etkilenir. Hormonlar, ergenlik başladıktan sonra vücudu belirli bir şekilde davranmaya hazırlayan organizasyonel bir rol oynar, ve ergenlikte davranışsal ve fiziksel değişiklikleri tetikleyen hormonlardaki değişikliklere başvurarak aktif rol yapar.

Ergenlik uzun bir süreçle gerçekleşir ve hormon üretimindeki artışla başlar, bu ise birçok fiziksel değişikliğe neden olur. İkincil cinsiyet özelliklerinin (örneğin erkeklerde daha kalın ses ve daha büyük Âdem elması, kızlarda ise göğüs'lerin gelişimi ve daha kavisli ve belirgin kalçalar) ortaya çıkması ve gelişmesi ve hormonal dengede yetişkinliğe doğru güçlü bir değişim ile nitelenen yaşam evresidir. Bu, kan dolaşımına hormonal ajanların salınmasını sağlayan ve zincirleme bir reaksiyon başlatan hipofiz bezi tarafından tetiklenir. Böylece erkek ve dişi üreme organları etkinleştirilir ve bu ise onları hızlı bir büyüme ve gelişme durumuna sokar; tetiklenen gonadlar seri hormon üretimine başlar. Testisler öncelikle testosteron salgılar ve yumurtalıklar ağırlıklı olarak östrojen dağıtır. Bu hormonların üretimi cinsel olgunlaşma sağlanana kadar giderek artar. Bazı erkek çocuklarda cinsiyet hormonlarının dengesizliği, doku duyarlılığı veya obezite nedeniyle jinekomasti gelişebilir.

Erkeklerde yüz kılları normalde ergenlik döneminde belirli bir sırada görünür: Yüzdeki ilk kıllar genellikle 14 ila 17 yaşları arasında üst dudağın köşelerinde uzar. Daha sonra üst dudağın tamamına bıyık oluşturacak şekilde yayılır. Bunu yanakların üst kısmında ve alt dudağın altındaki bölgede kılların ortaya çıkması izler. Kıllar sonunda çenenin yanlarına ve alt kenarına, yüzün geri kalan kısmına da yayılarak tam sakal oluşturur. Çoğu insan biyolojik sürecinde olduğu gibi, bu özel düzen de bazı bireyler arasında farklılık gösterebilir. Yüzdeki kıllar genellikle ergenlik dönemi sonunda yani 17 ve 18 yaş civarında bulunur ancak önemli ölçüde daha geç bir döneme kadar ortaya çıkmayabilir. Bazı erkeklerde ergenlikten sonraki 10 yıl boyunca yüzdeki kıllar tam olarak gelişmez. Ergenlikten sonraki 2-4 yıl boyunca yüzdeki kıllar daha kaba, daha koyu ve daha kalın olmaya devam eder.

Erkekler için ergenliğin en önemli dönüm noktası, ortalama 13 yaşında oluşan ilk boşalma olan spermarche'dir. Kadınlarda bu, ortalama olarak 12 ila 13 yaşları arasında meydana gelen menstruasyonun başlangıcı olan menarş'tır. Menarş yaşı kalıtımdan etkilenir, ancak kızın diyeti ve yaşam tarzı da bunu etkiler. Genlerden bağımsız olarak, bir kızın menarş alabilmesi için belirli bir oranda vücut yağına sahip olması gerekir. Sonuçta, yüksek yağlı diyet uygulayan ve fiziksel olarak aktif olmayan kızlar, diyetleri daha az yağ içeren ve aktiviteleri yağ azaltıcı egzersiz (örneğin bale ve jimnastik) içeren kızlara göre ortalama olarak daha erken menstruasyona başlarlar. Yetersiz beslenen ya da çocukların fiziksel iş yapmasının beklendiği toplumlarda yaşayan kız çocukları da daha geç yaşlarda adet görmeye başlar.

Ergenliğin zamanlamasının önemli psikolojik ve sosyal sonuçları olabilir. Erken olgunlaşan erkek çocuklar genellikle arkadaşlarından daha uzun ve daha güçlüdür. Olası eşlerin dikkatini çekme ve sporda ilk seçilme avantajları vardır. Ergenlik çağındaki erkek çocuklar genellikle iyi bir vücut imajına sahip olma eğilimindedir, daha kendinden emin, emniyette ve daha bağımsızdır. Geç olgunlaşan erkek çocuklar, kendilerini zaten gelişmiş arkadaşları ve akranlarıyla karşılaştırırken zayıf vücut imajı nedeniyle kendilerine daha az güvenebilirler. Ancak erken ergenlik erkekler için her zaman olumlu değildir; Erkek çocuklarda erken cinsel olgunlaşmaya, onları etkileyen hormonların artması nedeniyle artan saldırganlık eşlik edebilir. Ergen erkek çocuklar akranlarından daha yaşlı göründükleri için yetişkin normlarına uyma konusunda artan sosyal baskıyla karşı karşıya kalabilirler; bilişsel ve sosyal gelişim'leri görünüşlerinin gerisinde kalsa da toplum onları duygusal açıdan daha gelişmiş olarak görebilir. Araştırmalar, erken olgunlaşan erkek çocukların cinsel açıdan aktif olma ve riskli davranışlara katılma olasılıklarının daha yüksek olduğunu göstermiştir.

Kızlar için erken olgunlaşma, bazen olgunlaşan kadınlarda tipik bir durum olan öz farkındalığın artmasına yol açabilir. Ergen kızlar vücutlarının önceden gelişmesi nedeniyle daha güvensiz ve bağımlı hale gelebilir. Sonuçta, cinsel olgunluğa erken ulaşan kızların yeme bozuklukları (anoreksiya nervoza gibi) geliştirme olasılığı akranlarına göre daha fazladır. Amerikalı liseli kızların diyetlerinin neredeyse yarısı kilo vermeye yöneliktir. Ayrıca kızlar, duygusal ve zihinsel olarak olgunlaşmadan önce kendinden büyük erkek çocukların cinsel teklifleriyle uğraşmak zorunda kalabilirler. Geç olgunlaşan kızlara göre daha erken cinsel deneyimler yaşamanın ve daha fazla istenmeyen gebelik yaşamanın yanı sıra, erken olgunlaşan kızlar alkol ve uyuşturucu kullanımına daha fazla maruz kalmaktadır. Bu tür deneyimlere sahip olanlar okulda "deneyimsiz" akranları kadar iyi performans göstermeme eğilimindedir.

Kızlar genellikle 15-17 yaşları civarında tam fiziksel gelişime ulaşırken, erkekler genellikle 16-17 yaşları civarında ergenlik dönemini tamamlarlar. Ergenlik sonrası yaştan sonra boyda herhangi bir artış nadirdir. Kızlar, ergenliğin ilk fiziksel değişikliklerinin ortaya çıkmasından yaklaşık dört yıl sonra üreme olgunluğuna ulaşırlar. Bunun tersine, erkek çocuklar daha yavaş gelişir ancak ilk gözle görülür ergenlik değişikliklerinden sonra yaklaşık altı yıl boyunca büyümeye devam ederler.

image
Çocukluk ve erken yetişkinlik gelişimindeki gelişim dönemlerinin yaklaşık taslağı. Ergenlik sağ üstte kırmızıyla işaretlenmiştir.

kaynakça

  1. ^ Stehlik, Thomas (2018). Educational Philosophy for 21st Century Teachers. Springer. s. 131. ISBN . 
  2. ^ Hu, Julie Xuemei; Nash, Shondrah Tarrezz (2019). Marriage and the Family: Mirror of a Diverse Global Society. Routledge. s. 302. ISBN . 
  3. ^ a b c . MedlinePlus. 3 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014. 
  4. ^ a b "Adolescence". Psychology Today. Erişim tarihi: 7 Nisan 2012. 
  5. ^ Dorn L. D.; Biro F. M. (2011). "Puberty and Its Measurement: A Decade in Review. [Review]". Journal of Research on Adolescence. 21 (1): 180-195. doi:10.1111/j.1532-7795.2010.00722.x. 
  6. ^ Jaworska, Natalia; MacQueen, Glenda (September 2015). "Adolescence as a unique developmental period". Journal of Psychiatry & Neuroscience. 40 (5): 291-293. doi:10.1503/jpn.150268. (PMC) 4543091 $2. (PMID) 26290063. 
  7. ^ Perica, Maria I.; Calabro, Finnegan J.; Larsen, Bart; Foran, Will; Yushmanov, Victor E.; Hetherington, Hoby; Tervo-Clemmens, Brenden; Moon, Chan-Hong; Luna, Beatriz (2022). "Changes in prefrontal GABA and glutamate through adolescence supports excitation/Inhibition balance" (PDF). doi:10.1101/2022.04.25.489387. 31 Aralık 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  8. ^ Steinberg, L.; Icenogle, G.; Shulman, E. P.; Breiner, K.; Chein, J.; Bacchini, D.; Chang, L.; Chaudhary, N.; Di Giunta, L.; Dodge, K. A.; Fanti, K. A.; Lansford, J. E.; Malone, P. S.; Oburu, P.; Pastorelli, C.; Skinner, A. T.; Sorbring, E.; Tapanya, S.; Tirado, L. M.; Alampay, L. P.; Al-Hassan, S. M.; Takash, H. M. (2017). "Around the World, Adolescence is a Time of Heightened Sensation Seeking and Immature Self-Regulation". Developmental Science. 21 (2): 10.1111/desc.12532. doi:10.1111/desc.12532. (PMC) 6473801 $2. (PMID) 28150391. 
  9. ^ "Adolescent health". www.who.int (İngilizce). 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  10. ^ Kail, RV; Cavanaugh JC (2010). Human Development: A Lifespan View (5.5url=https://books.google.com/books?id=E-n5E7oyCgoC&pg=PA296 bas.). Cengage Learning. s. 296. ISBN .  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
  11. ^ a b c "Teenage Growth & Development: 11 to 14 Years". Palo Alto Medical Foundation. 3 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. For girls, puberty begins around 10 or 11 years of age and ends around age 16. Boys enter puberty later than girls-usually around 12 years of age-and it lasts until around age 16 or 17. 
  12. ^ a b c d e f (Tanner, 1990).
  13. ^ a b c Kaplowitz PB, Slora EJ, Wasserman RC, Pedlow SE, Herman-Giddens ME (August 2001). "Earlier onset of puberty in girls: relation to increased body mass index and race". Pediatrics. 108 (2): 347-53. doi:10.1542/peds.108.2.347. (PMID) 11483799. 
  14. ^ Cooney, Elizabeth (11 Şubat 2010). . NBC News. 11 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2010. 
  15. ^ Marshal, W. (1978). Puberty. In F. Falkner & J.Tanner (Eds.), Human growth, Vol. 2. New York: Plenum.
  16. ^ Sisk, Cheryl L; Foster, Douglas L (October 2004). "The neural basis of puberty and adolescence". Nature Neuroscience. 7 (10): 1040-1047. doi:10.1038/nn1326. (PMID) 15452575. 
  17. ^ Coe, Christopher L.; Hayashi, Kevin T.; Levine, Seymour (1988). "Hormones and Behavior at Puberty: Activation or Concatenation". Gunnar, Megan R.; Collins, W. Andrew (Ed.). Development During the Transition to Adolescence. Psychology Press. ss. 17-41. ISBN . 
  18. ^ Nydick M, Bustos J, Dale JH, Rawson RW (November 1961). "Gynecomastia in adolescent boys". JAMA. 178 (5): 449-54. doi:10.1001/jama.1961.03040440001001. (PMID) 14480779. 
  19. ^ a b c "Puberty – Changes for Males". pamf.org. 3 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2009. 
  20. ^ a b c d e . ppwr. 26 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2009. 
  21. ^ . PBS. 5 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2009. 
  22. ^ (Jorgensen & Keiding 1991).
  23. ^ Anderson SE, Dallal GE, Must A (April 2003). "Relative weight and race influence average age at menarche: results from two nationally representative surveys of US girls studied 25 years apart". Pediatrics. 111 (4 Pt 1): 844-50. doi:10.1542/peds.111.4.844. (PMID) 12671122. 
  24. ^ Al-Sahab B, Ardern CI, Hamadeh MJ, Tamim H (2010). "Age at menarche in Canada: results from the National Longitudinal Survey of Children & Youth". BMC Public Health. 10 (1): 736. doi:10.1186/1471-2458-10-736 image. (PMC) 3001737 $2. (PMID) 21110899. 
  25. ^ Hamilton-Fairley, Diana. (PDF) (Second bas.). Blackwell Publishing. 9 Ekim 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2011. 
  26. ^ Abbassi V (1998). "Growth and normal puberty". Pediatrics. 102 (2 Pt 3): 507-11. doi:10.1542/peds.102.S3.507. (PMID) 9685454. 
  27. ^ a b c d Garn, Stanley Marion (June 1952). "Physical growth and development". American Journal of Physical Anthropology. 10 (2): 169-192. doi:10.1002/ajpa.1330100215. (PMID) 14952566. 
  28. ^ Susman, Elizabeth J.; Dorn, Lorah D.; Schiefelbein, Virginia L. (2003). "Puberty, Sexuality, and Health". Weiner, Irving B.; Freedheim, Donald K.; Lerner, Richard M.; Easterbrooks, M. Ann; Mistry, Jayanthi (Ed.). Handbook of Psychology. ss. 295-324. doi:10.1002/0471264385.wei0612. ISBN . 
  29. ^ a b c "Teenage Growth & Development: 15 to 17 Years". Palo Alto Medical Foundation. 26 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2009. 
  30. ^ (Peterson, 1987).
  31. ^ Caspi et al.1993
  32. ^ Lanza and Collins, 2002
  33. ^ Stattin, Håkan; Magnusson, David (2018). Pubertal Maturation in Female Development. s. 25. doi:10.4324/9781315789019. ISBN . 
  34. ^ a b "Teenage Growth & Development: 15 to 17 Years". Palo Alto Medical Foundation. 26 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  35. ^ a b Marshall (1986), p. 176–7
Wikimedia Commons'ta Ergen ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
imageGelişim biyolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
imagePsikoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar

Ergen veya adolesan Latince buyumek anlamindaki adolescere sozcugunden cocukluk ile yetiskinlik donemi arasindaki fiziksel cinsel toplumsal ve psikososyal gecis donemindeki kisidir Bu donemde gorulen fiziksel ve cinsel gelisim ergenlik donemi olarak adlandirilir Ergenlik genellikle ergenlik yillariyla iliskilendirilir ancak fiziksel psikolojik veya kulturel ifadeleri daha erken baslayabilir veya daha sonra bitebilir Ergenlik genellikle ergenlik oncesi donemde ozellikle kadinlarda baslar Fiziksel buyume ozellikle erkeklerde ve bilissel gelisim ergenlik donemini de asabilir Yas ergenligin yalnizca kaba bir gostergesidir ve bilim adamlari kesin bir tanim uzerinde anlasamamistir Bazi tanimlar 10 yasinda baslayip 26 ve muhtemelen 30 yasinda bitmektedir Dunya Saglik Orgutu tanimi resmi olarak ergeni 10 ile 19 yas arasindaki kisi olarak tanimlar Biyolojik gelisimGenel olarak ergenlik Erkek bir ergenin ust govdesi Ergenlerde yetiskinlige degin cesitli fizyolojik degisiklikler gorulur Ergenlik hizli fiziksel buyumenin ve psikolojik degisikliklerin meydana geldigi ve cinsel olgunluga ulasan birkac yillik bir donemdir Ergenlige girme yasi kizlarda 11 erkeklerde ise 12 dir Her kisinin bireysel ergenlik takvimi oncelikle kalitim dan etkilenir ancak diyet ve egzersiz gibi cevresel faktorlerin de bazi etkileri vardir Bu faktorler ayni zamanda erken ve gecikmis ergenlige de katki yapabilir Ergenlik gelisiminin en onemli kisimlarindan bazilari bireylerin boy kilo vucut kompozisyonu dolasim ve solunum sistemlerinde belirgin fizyolojik degisiklikleri kapsar Bu degisiklikler buyuk olcude hormonal faaliyetten etkilenir Hormonlar ergenlik basladiktan sonra vucudu belirli bir sekilde davranmaya hazirlayan organizasyonel bir rol oynar ve ergenlikte davranissal ve fiziksel degisiklikleri tetikleyen hormonlardaki degisikliklere basvurarak aktif rol yapar Ergenlik uzun bir surecle gerceklesir ve hormon uretimindeki artisla baslar bu ise bircok fiziksel degisiklige neden olur Ikincil cinsiyet ozelliklerinin ornegin erkeklerde daha kalin ses ve daha buyuk Adem elmasi kizlarda ise gogus lerin gelisimi ve daha kavisli ve belirgin kalcalar ortaya cikmasi ve gelismesi ve hormonal dengede yetiskinlige dogru guclu bir degisim ile nitelenen yasam evresidir Bu kan dolasimina hormonal ajanlarin salinmasini saglayan ve zincirleme bir reaksiyon baslatan hipofiz bezi tarafindan tetiklenir Boylece erkek ve disi ureme organlari etkinlestirilir ve bu ise onlari hizli bir buyume ve gelisme durumuna sokar tetiklenen gonadlar seri hormon uretimine baslar Testisler oncelikle testosteron salgilar ve yumurtaliklar agirlikli olarak ostrojen dagitir Bu hormonlarin uretimi cinsel olgunlasma saglanana kadar giderek artar Bazi erkek cocuklarda cinsiyet hormonlarinin dengesizligi doku duyarliligi veya obezite nedeniyle jinekomasti gelisebilir Erkeklerde yuz killari normalde ergenlik doneminde belirli bir sirada gorunur Yuzdeki ilk killar genellikle 14 ila 17 yaslari arasinda ust dudagin koselerinde uzar Daha sonra ust dudagin tamamina biyik olusturacak sekilde yayilir Bunu yanaklarin ust kisminda ve alt dudagin altindaki bolgede killarin ortaya cikmasi izler Killar sonunda cenenin yanlarina ve alt kenarina yuzun geri kalan kismina da yayilarak tam sakal olusturur Cogu insan biyolojik surecinde oldugu gibi bu ozel duzen de bazi bireyler arasinda farklilik gosterebilir Yuzdeki killar genellikle ergenlik donemi sonunda yani 17 ve 18 yas civarinda bulunur ancak onemli olcude daha gec bir doneme kadar ortaya cikmayabilir Bazi erkeklerde ergenlikten sonraki 10 yil boyunca yuzdeki killar tam olarak gelismez Ergenlikten sonraki 2 4 yil boyunca yuzdeki killar daha kaba daha koyu ve daha kalin olmaya devam eder Erkekler icin ergenligin en onemli donum noktasi ortalama 13 yasinda olusan ilk bosalma olan spermarche dir Kadinlarda bu ortalama olarak 12 ila 13 yaslari arasinda meydana gelen menstruasyonun baslangici olan menars tir Menars yasi kalitimdan etkilenir ancak kizin diyeti ve yasam tarzi da bunu etkiler Genlerden bagimsiz olarak bir kizin menars alabilmesi icin belirli bir oranda vucut yagina sahip olmasi gerekir Sonucta yuksek yagli diyet uygulayan ve fiziksel olarak aktif olmayan kizlar diyetleri daha az yag iceren ve aktiviteleri yag azaltici egzersiz ornegin bale ve jimnastik iceren kizlara gore ortalama olarak daha erken menstruasyona baslarlar Yetersiz beslenen ya da cocuklarin fiziksel is yapmasinin beklendigi toplumlarda yasayan kiz cocuklari da daha gec yaslarda adet gormeye baslar Ergenligin zamanlamasinin onemli psikolojik ve sosyal sonuclari olabilir Erken olgunlasan erkek cocuklar genellikle arkadaslarindan daha uzun ve daha gucludur Olasi eslerin dikkatini cekme ve sporda ilk secilme avantajlari vardir Ergenlik cagindaki erkek cocuklar genellikle iyi bir vucut imajina sahip olma egilimindedir daha kendinden emin emniyette ve daha bagimsizdir Gec olgunlasan erkek cocuklar kendilerini zaten gelismis arkadaslari ve akranlariyla karsilastirirken zayif vucut imaji nedeniyle kendilerine daha az guvenebilirler Ancak erken ergenlik erkekler icin her zaman olumlu degildir Erkek cocuklarda erken cinsel olgunlasmaya onlari etkileyen hormonlarin artmasi nedeniyle artan saldirganlik eslik edebilir Ergen erkek cocuklar akranlarindan daha yasli gorundukleri icin yetiskin normlarina uyma konusunda artan sosyal baskiyla karsi karsiya kalabilirler bilissel ve sosyal gelisim leri gorunuslerinin gerisinde kalsa da toplum onlari duygusal acidan daha gelismis olarak gorebilir Arastirmalar erken olgunlasan erkek cocuklarin cinsel acidan aktif olma ve riskli davranislara katilma olasiliklarinin daha yuksek oldugunu gostermistir Kizlar icin erken olgunlasma bazen olgunlasan kadinlarda tipik bir durum olan oz farkindaligin artmasina yol acabilir Ergen kizlar vucutlarinin onceden gelismesi nedeniyle daha guvensiz ve bagimli hale gelebilir Sonucta cinsel olgunluga erken ulasan kizlarin yeme bozukluklari anoreksiya nervoza gibi gelistirme olasiligi akranlarina gore daha fazladir Amerikali liseli kizlarin diyetlerinin neredeyse yarisi kilo vermeye yoneliktir Ayrica kizlar duygusal ve zihinsel olarak olgunlasmadan once kendinden buyuk erkek cocuklarin cinsel teklifleriyle ugrasmak zorunda kalabilirler Gec olgunlasan kizlara gore daha erken cinsel deneyimler yasamanin ve daha fazla istenmeyen gebelik yasamanin yani sira erken olgunlasan kizlar alkol ve uyusturucu kullanimina daha fazla maruz kalmaktadir Bu tur deneyimlere sahip olanlar okulda deneyimsiz akranlari kadar iyi performans gostermeme egilimindedir Kizlar genellikle 15 17 yaslari civarinda tam fiziksel gelisime ulasirken erkekler genellikle 16 17 yaslari civarinda ergenlik donemini tamamlarlar Ergenlik sonrasi yastan sonra boyda herhangi bir artis nadirdir Kizlar ergenligin ilk fiziksel degisikliklerinin ortaya cikmasindan yaklasik dort yil sonra ureme olgunluguna ulasirlar Bunun tersine erkek cocuklar daha yavas gelisir ancak ilk gozle gorulur ergenlik degisikliklerinden sonra yaklasik alti yil boyunca buyumeye devam ederler Cocukluk ve erken yetiskinlik gelisimindeki gelisim donemlerinin yaklasik taslagi Ergenlik sag ustte kirmiziyla isaretlenmistir kaynakca Stehlik Thomas 2018 Educational Philosophy for 21st Century Teachers Springer s 131 ISBN 978 3319759692 Hu Julie Xuemei Nash Shondrah Tarrezz 2019 Marriage and the Family Mirror of a Diverse Global Society Routledge s 302 ISBN 978 1317279846 a b c MedlinePlus 3 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2014 a b Adolescence Psychology Today Erisim tarihi 7 Nisan 2012 Dorn L D Biro F M 2011 Puberty and Its Measurement A Decade in Review Review Journal of Research on Adolescence 21 1 180 195 doi 10 1111 j 1532 7795 2010 00722 x Jaworska Natalia MacQueen Glenda September 2015 Adolescence as a unique developmental period Journal of Psychiatry amp Neuroscience 40 5 291 293 doi 10 1503 jpn 150268 PMC 4543091 2 PMID 26290063 Perica Maria I Calabro Finnegan J Larsen Bart Foran Will Yushmanov Victor E Hetherington Hoby Tervo Clemmens Brenden Moon Chan Hong Luna Beatriz 2022 Changes in prefrontal GABA and glutamate through adolescence supports excitation Inhibition balance PDF doi 10 1101 2022 04 25 489387 31 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Ocak 2024 Steinberg L Icenogle G Shulman E P Breiner K Chein J Bacchini D Chang L Chaudhary N Di Giunta L Dodge K A Fanti K A Lansford J E Malone P S Oburu P Pastorelli C Skinner A T Sorbring E Tapanya S Tirado L M Alampay L P Al Hassan S M Takash H M 2017 Around the World Adolescence is a Time of Heightened Sensation Seeking and Immature Self Regulation Developmental Science 21 2 10 1111 desc 12532 doi 10 1111 desc 12532 PMC 6473801 2 PMID 28150391 Adolescent health www who int Ingilizce 10 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2024 Kail RV Cavanaugh JC 2010 Human Development A Lifespan View 5 5url https books google com books id E n5E7oyCgoC amp pg PA296 bas Cengage Learning s 296 ISBN 978 0 495 60037 4 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim a b c Teenage Growth amp Development 11 to 14 Years Palo Alto Medical Foundation 3 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2024 For girls puberty begins around 10 or 11 years of age and ends around age 16 Boys enter puberty later than girls usually around 12 years of age and it lasts until around age 16 or 17 a b c d e f Tanner 1990 a b c Kaplowitz PB Slora EJ Wasserman RC Pedlow SE Herman Giddens ME August 2001 Earlier onset of puberty in girls relation to increased body mass index and race Pediatrics 108 2 347 53 doi 10 1542 peds 108 2 347 PMID 11483799 Cooney Elizabeth 11 Subat 2010 NBC News 11 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2010 Marshal W 1978 Puberty In F Falkner amp J Tanner Eds Human growth Vol 2 New York Plenum Sisk Cheryl L Foster Douglas L October 2004 The neural basis of puberty and adolescence Nature Neuroscience 7 10 1040 1047 doi 10 1038 nn1326 PMID 15452575 Coe Christopher L Hayashi Kevin T Levine Seymour 1988 Hormones and Behavior at Puberty Activation or Concatenation Gunnar Megan R Collins W Andrew Ed Development During the Transition to Adolescence Psychology Press ss 17 41 ISBN 978 0 8058 0194 1 Nydick M Bustos J Dale JH Rawson RW November 1961 Gynecomastia in adolescent boys JAMA 178 5 449 54 doi 10 1001 jama 1961 03040440001001 PMID 14480779 a b c Puberty Changes for Males pamf org 3 Mart 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2009 a b c d e ppwr 26 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2009 PBS 5 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2009 Jorgensen amp Keiding 1991 Anderson SE Dallal GE Must A April 2003 Relative weight and race influence average age at menarche results from two nationally representative surveys of US girls studied 25 years apart Pediatrics 111 4 Pt 1 844 50 doi 10 1542 peds 111 4 844 PMID 12671122 Al Sahab B Ardern CI Hamadeh MJ Tamim H 2010 Age at menarche in Canada results from the National Longitudinal Survey of Children amp Youth BMC Public Health 10 1 736 doi 10 1186 1471 2458 10 736 PMC 3001737 2 PMID 21110899 Hamilton Fairley Diana PDF Second bas Blackwell Publishing 9 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Aralik 2011 Abbassi V 1998 Growth and normal puberty Pediatrics 102 2 Pt 3 507 11 doi 10 1542 peds 102 S3 507 PMID 9685454 a b c d Garn Stanley Marion June 1952 Physical growth and development American Journal of Physical Anthropology 10 2 169 192 doi 10 1002 ajpa 1330100215 PMID 14952566 Susman Elizabeth J Dorn Lorah D Schiefelbein Virginia L 2003 Puberty Sexuality and Health Weiner Irving B Freedheim Donald K Lerner Richard M Easterbrooks M Ann Mistry Jayanthi Ed Handbook of Psychology ss 295 324 doi 10 1002 0471264385 wei0612 ISBN 978 0 471 26438 5 a b c Teenage Growth amp Development 15 to 17 Years Palo Alto Medical Foundation 26 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2009 Peterson 1987 Caspi et al 1993 Lanza and Collins 2002 Stattin Hakan Magnusson David 2018 Pubertal Maturation in Female Development s 25 doi 10 4324 9781315789019 ISBN 978 1 315 78901 9 a b Teenage Growth amp Development 15 to 17 Years Palo Alto Medical Foundation 26 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2024 a b Marshall 1986 p 176 7 Wikimedia Commons ta Ergen ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Gelisim biyolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Psikoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz

Yayın tarihi: Temmuz 09, 2024, 16:57 pm
En çok okunan
  • Kasım 20, 2024

    Parahaplogonaria

  • Kasım 09, 2024

    Paradictyna

  • Kasım 13, 2024

    Paradas, Sevil

  • Kasım 06, 2024

    Paracopium

  • Kasım 04, 2024

    Parachela (takım)

Günlük

  • Stamata Revithi

  • Printing House Square

  • Man Enters the Cosmos

  • I. Juan Carlos

  • 2005

  • Scarlett Johansson

  • Galešnjak

  • Kanada

  • Meksika

  • Ermeni Apostolik Kilisesi

NiNa.Az - Stüdyo

  • Vikipedi

Bültene üye ol

Mail listemize abone olarak bizden her zaman en son haberleri alacaksınız.
Temasta ol
Bize Ulaşın
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Her hakkı saklıdır.
Telif hakkı: Dadaş Mammedov
Üst