Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nahuel Moreno (Hugo Miguel Bressano Capacete) (d. 24 Nisan 1924 - ö. 25 Ocak 1987), Arjantinli Troçkist önder, Marksist teorisyen, Uluslararası İşçi Birliği - Dördüncü Enternasyonal (LIT-CI)’in kurucusu.
Nahuel Moreno | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Hugo Miguel Bressano Capacete 24 Nisan 1924 , Arjantin |
| Ölüm | 25 Ocak 1987 (62 yaşında) Buenos Aires, Arjantin |
| Milliyet | Arjantin |
| Meslek | Siyasetçi |
| Siyasi parti | LIT-CI |
Gerçek adı “Hugo Miguel Bressano Capacete” olan Arjantinli devrimci Nahuel Moreno 24 Nisan 1924’te, İspanyol ve İtalyan asıllı bir ailenin çocuğu olarak Buenos Aires yakınlarındaki Rivadavia’da doğdu. Gençlik yıllarında felsefeye merak sardı ve erken yaşlarda politikaya atıldı. İkinci Dünya Savaşı’nın arifesinde Arjantin’de bir yandan faşist hareket güçlenmekte, bir yandan da sınıf mücadelesi yükselmekteydi. 1940'ta Troçkist harekete katılan Moreno, 1944’te beş arkadaşıyla birlikte sanayi bölgesi Villa Pobladora’da ’nu (GOM) kurdu. Bu örgüt o güne dek Arjantin Troçkizmi’nde belirgin olan işçi sınıfına yabancılaşmış “bohem devrimciliğe” tepki olarak gelişen ve Leninist-Troçkist programı ait olduğu yere, yani fabrikalara ve işçi mahallelerine taşıma hedefine yönelen bir ilk adım olacaktı. GOM daha sonra Devrimci İşçi Partisi (POR) adını aldı. Peronizmin sendikal hareket içinde etkinlik kazanmaya başladığı bu dönemde Moreno, tekstil işçileri derneği ve Anglo-CIABASA buzdolabı fabrikası işçileri sendikası gibi oldukça önemli işçi örgütlerinin kurucusu ve yöneticisi oldu. GOM’un entrizm yaptığı Sosyalist Parti içinde 1947 yılına dek Buenos Aires Sosyalist Gençlik hareketinin genel sekreterliğini yaptı. 1952’de Sosyalist Parti’nin önderliğine girdi. Ancak bir süre sonra Sosyalist Parti’nin ABD emperyalizmini destekleyen politikalar izlemeye başlamasıyla birlikte GOM partiden koptu.
1955’te General Peron emperyalizmin desteklediği bir darbeyle devrilirken, Moreno ’nin (MAO) kurucusu ve önderi olarak Peronizm’den kopmuş politik örgütlerin ve sendikaların oluşturduğu diktatörlük karşıtı cephenin kurulmasına önayak oldu. 1956’da gerçekleşen ve Peron’un devrilmesinden sonraki en büyük seferberlik olan metalürji işçileri grevinde aktif rol aldı. Tüm bu zorlu dönem boyunca bir yandan da haftalık (Palabra Obrera) gazetesinin yöneticiliğini yaptı. Gazete bir yandan Troçkist programın işçi sınıfına taşınması, bir yandan da sınıfın nesnel gereksinimleri doğrultusunda bizzat bu programın geliştirilmesi ve güncelleştirilmesi hedefini taşımaktaydı.
1960’ların başında Moreno, Devrimci İşçi Partisi’nin (PRT) kurulmasına önderlik etti. Ne var ki parti, Küba Devrimi'nin ve aşırı sol bir çizgi izlemeye başlayan Dördüncü Enternasyonal Birleşik Sekreterliği’nin etkisiyle öncücü-gerillacı bir çizgiye saptı. Partinin kurduğu Devrimci Halk Ordusu (ERP) ise kısa bir süre sonra Troçkizm’den koptu. Moreno bu gelişmeler üzerine 1968’de PRT’den ayrılan devrimci Troçkistlerle birlikte ’ni (PST) kurdu. Kısa bir sürede işçi sınıfı hareketi içinde geniş bir etkiye ulaşan PST, 1973 seçimlerinde aktif bir kampanya yürüttü. Giderek yükselen işçi hareketini bastırmak üzere 1976 yılında iktidarın askeri diktatörlük tarafından ele geçirilmesinin ardından parti yasadışı ilan edildi ve ağır saldırılara uğradı. Diktatörlük koşulları altında yeraltına çekilen partinin militanı olan yüzlerce Troçkist acımasızca katledildi, işkenceden geçirildi ya da uzun yıllar boyunca hapse mahkûm edildi. Tüm bu olumsuz koşullar altında Nahuel Moreno’nun önderliğindeki PST, politik ve örgütsel sürekliliğini korumayı başardığı gibi 1982 yılında diktatörlüğün devrilmesiyle birlikte, demokrasiye geçişin koşullarını hazırlayan devrimci mücadelelere etkin olarak katıldı. Aynı yıl, işçi sınıfının daha geniş kesimlerine ulaşabilmek amacıyla Sosyalizme Doğru Hareket (MAS) kuruldu. MAS, Moreno’nun GOM’un inşasından beri ısrarla sürdürdüğü parti inşası çizgisinde o güne dek görülmemiş bir etkiye ulaşacak yeni bir adımı ifade edecekti.
Uluslararası alanda ise Nahuel Moreno, Dördüncü Enternasyonal’in 1948 ve 1951 yıllarında gerçekleştirilen ikinci ve üçüncü dünya kongrelerinde partisinin delegesi olarak hazır bulundu. Bu dönemde, Birleşik Sekreterlik’in izlemekte olduğu ve gerçekte Troçkist partileri Stalinist partilere yamayarak onları uzun yıllar etkisiz kılacak olan derin entrizm çizgisi Enternasyonal içinde büyük tartışmalara yol açmıştı. Moreno, kitle etkisine sahip Troçkist parti önderleriyle birlikte, ve Ernest Mandel önderliğindeki Birleşik Sekreterlikten koparak Dördüncü Enternasyonal Uluslararası Komitesi’nin kuruluşuna önderlik etti.
Moreno, ayrıca 60'lı yıllar boyunca (SLATO) adıyla bilinen ve Latin Amerika’nın çeşitli ülkelerinde kitlesel etkinliğe sahip Troçkist partilerin katılımıyla oluşturulan Ortodoks Troçkizm Latin Amerika Sekreterliği’nin kurucusu ve önderi oldu. SLATO’yu oluşturan Latin Amerika partileri, 1963’te uluslararası Troçkist hareket içinde gerçekleşen birleşmeye katılmakla birlikte, Birleşik Sekreterlik içindeki gerillacı ve Avro-komünizm yanlısı eğilimlere karşı sistematik bir şekilde teorik ve politik mücadele verdi. Bütün bu dönem boyunca, Moreno’nun sözcülüğünü yaptığı devrimci parti inşası stratejisi doğrultusunda başta Kolombiya, Venezuela, Peru ve Brezilya olmak üzere pek çok Latin Amerika ülkesinde ve çeşitli Avrupa ülkelerinde yeni devrimci Troçkist partiler inşa edildi. 1979’da ‘’Kasap’’ Iakaplı diktatör Somoza’ya karşı Nikaragua devrimini savunmak için Latin Amerikalı Troçkist devrimcilerden oluşan Simon Bolivar Uluslararası Tugayı’nı örgütleyen de Moreno oldu. İspanyol İç Savaşı’ndan sonra ilk kez bir uluslararası işçi tugayı devrimci savaşın pek çok cephesinde Dördüncü Enternasyonal bayrağı altında yer aldı. Ne var ki, Troçkist militanlar Nikaragua’da Dörüncü Enternasyonal’in devrim programını hayata geçirmek üzere savaşırken, Emest Mandel yönetimindeki Birleşik Sekreterlik bir halk cephesi karakteri taşıyan Sandinist cepheye ‘’koşulsuz destek’’ sunmaktaydı. Moreno’nun önderlik ettiği uluslararası akım, işte bu koşullar altında Dördüncü Enternmasyonal Birleşik Sekreterliği’nden ayrıldı ve 1979’da Pierre Lambert önderliğindeki Dördüncü Enternasyonal Uluslararası Komitesi ile birlikte ‘’Girişim Komitesi’’ni kurdu. Bununla birlikte bu komitenin ömrü kısa oldu ve Lambertçi akımın Fransa ‘da Mitterand hükümetine verdiği politik destek nedeniyle dağıldı. Moreno’nun yıllardır ısrarla sürdürdüğü mücadele yönteminin en üst ifadesi, 1982 yılında onlarca ülkede örgütlü Uluslararası İşçi Birliği-Dördüncü Enternasyonal’in (LIT-CI) kuruluşu oldu.
Ulusal ve uluslararası politik faaliyetleri nedeniyle kendi ülkesinde defalarca tutuklandığı gibi dünyanın pek çok ülkesinin zindanlarını da yakından tanıdı Nahuel Moreno. 1978’de diktatörlük koşulları altındaki Brezilya’da tutuklandığında onun özgürlüğü için, başını Uluslararası Af Örgütünün çektiği ve dönemin birçok tanınmış simasının katıldığı bir kampanya gerçekleştirildi (Moreno’ya özgürlük talep edenler arasında , Mario Soares, Gabriel Garcia Marquez de vardı). 1987 yılında Buenos Aires’te öldü.
- Kaynak: Parti ve Devrim Kitabı, Yayınevinin Sunuşu, Atölye Yayınları Şubat 2002
Türkçede Nahuel Moreno:
- Parti ve Devrim, Atölye Yayınları, Şubat 2002: Moreno'nun "Mandelci Parti mi Leninist Parti mi" kitabının bir bölümü olan bu eser, Lenin Parti Kuramının Genel çizgilerini irdeler ve savunur.
- Proletaryanın Devimci Diktatörlüğü, Atölye Yayınları, Eylül 1998
- Geçiş Programının Güncelleştirilmesi için Tezler:
- Devrimci Parti, Dünya Partisi, Militanlık ve Günlük Yaşam Üzerine Söyleşi
- Nazizm, Apartheid ve Siyonizm Üzerine:
- Troçkist Olmak:
Türkiye'de Morenocu Siyasi Akımlar
Dış bağlantılar
- (İngilizce) Moreno'nun Yazdıkları25 Ağustos 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (İspanyolca) Moreno'nun Yazdıkları1 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nahuel Moreno Hugo Miguel Bressano Capacete d 24 Nisan 1924 o 25 Ocak 1987 Arjantinli Trockist onder Marksist teorisyen Uluslararasi Isci Birligi Dorduncu Enternasyonal LIT CI in kurucusu Nahuel MorenoDogumHugo Miguel Bressano Capacete 24 Nisan 1924 1924 04 24 ArjantinOlum25 Ocak 1987 62 yasinda Buenos Aires ArjantinMilliyetArjantinMeslekSiyasetciSiyasi partiLIT CI Gercek adi Hugo Miguel Bressano Capacete olan Arjantinli devrimci Nahuel Moreno 24 Nisan 1924 te Ispanyol ve Italyan asilli bir ailenin cocugu olarak Buenos Aires yakinlarindaki Rivadavia da dogdu Genclik yillarinda felsefeye merak sardi ve erken yaslarda politikaya atildi Ikinci Dunya Savasi nin arifesinde Arjantin de bir yandan fasist hareket guclenmekte bir yandan da sinif mucadelesi yukselmekteydi 1940 ta Trockist harekete katilan Moreno 1944 te bes arkadasiyla birlikte sanayi bolgesi Villa Pobladora da nu GOM kurdu Bu orgut o gune dek Arjantin Trockizmi nde belirgin olan isci sinifina yabancilasmis bohem devrimcilige tepki olarak gelisen ve Leninist Trockist programi ait oldugu yere yani fabrikalara ve isci mahallelerine tasima hedefine yonelen bir ilk adim olacakti GOM daha sonra Devrimci Isci Partisi POR adini aldi Peronizmin sendikal hareket icinde etkinlik kazanmaya basladigi bu donemde Moreno tekstil iscileri dernegi ve Anglo CIABASA buzdolabi fabrikasi iscileri sendikasi gibi oldukca onemli isci orgutlerinin kurucusu ve yoneticisi oldu GOM un entrizm yaptigi Sosyalist Parti icinde 1947 yilina dek Buenos Aires Sosyalist Genclik hareketinin genel sekreterligini yapti 1952 de Sosyalist Parti nin onderligine girdi Ancak bir sure sonra Sosyalist Parti nin ABD emperyalizmini destekleyen politikalar izlemeye baslamasiyla birlikte GOM partiden koptu 1955 te General Peron emperyalizmin destekledigi bir darbeyle devrilirken Moreno nin MAO kurucusu ve onderi olarak Peronizm den kopmus politik orgutlerin ve sendikalarin olusturdugu diktatorluk karsiti cephenin kurulmasina onayak oldu 1956 da gerceklesen ve Peron un devrilmesinden sonraki en buyuk seferberlik olan metalurji iscileri grevinde aktif rol aldi Tum bu zorlu donem boyunca bir yandan da haftalik Palabra Obrera gazetesinin yoneticiligini yapti Gazete bir yandan Trockist programin isci sinifina tasinmasi bir yandan da sinifin nesnel gereksinimleri dogrultusunda bizzat bu programin gelistirilmesi ve guncellestirilmesi hedefini tasimaktaydi 1960 larin basinda Moreno Devrimci Isci Partisi nin PRT kurulmasina onderlik etti Ne var ki parti Kuba Devrimi nin ve asiri sol bir cizgi izlemeye baslayan Dorduncu Enternasyonal Birlesik Sekreterligi nin etkisiyle oncucu gerillaci bir cizgiye sapti Partinin kurdugu Devrimci Halk Ordusu ERP ise kisa bir sure sonra Trockizm den koptu Moreno bu gelismeler uzerine 1968 de PRT den ayrilan devrimci Trockistlerle birlikte ni PST kurdu Kisa bir surede isci sinifi hareketi icinde genis bir etkiye ulasan PST 1973 secimlerinde aktif bir kampanya yuruttu Giderek yukselen isci hareketini bastirmak uzere 1976 yilinda iktidarin askeri diktatorluk tarafindan ele gecirilmesinin ardindan parti yasadisi ilan edildi ve agir saldirilara ugradi Diktatorluk kosullari altinda yeraltina cekilen partinin militani olan yuzlerce Trockist acimasizca katledildi iskenceden gecirildi ya da uzun yillar boyunca hapse mahkum edildi Tum bu olumsuz kosullar altinda Nahuel Moreno nun onderligindeki PST politik ve orgutsel surekliligini korumayi basardigi gibi 1982 yilinda diktatorlugun devrilmesiyle birlikte demokrasiye gecisin kosullarini hazirlayan devrimci mucadelelere etkin olarak katildi Ayni yil isci sinifinin daha genis kesimlerine ulasabilmek amaciyla Sosyalizme Dogru Hareket MAS kuruldu MAS Moreno nun GOM un insasindan beri israrla surdurdugu parti insasi cizgisinde o gune dek gorulmemis bir etkiye ulasacak yeni bir adimi ifade edecekti Uluslararasi alanda ise Nahuel Moreno Dorduncu Enternasyonal in 1948 ve 1951 yillarinda gerceklestirilen ikinci ve ucuncu dunya kongrelerinde partisinin delegesi olarak hazir bulundu Bu donemde Birlesik Sekreterlik in izlemekte oldugu ve gercekte Trockist partileri Stalinist partilere yamayarak onlari uzun yillar etkisiz kilacak olan derin entrizm cizgisi Enternasyonal icinde buyuk tartismalara yol acmisti Moreno kitle etkisine sahip Trockist parti onderleriyle birlikte ve Ernest Mandel onderligindeki Birlesik Sekreterlikten koparak Dorduncu Enternasyonal Uluslararasi Komitesi nin kurulusuna onderlik etti Moreno ayrica 60 li yillar boyunca SLATO adiyla bilinen ve Latin Amerika nin cesitli ulkelerinde kitlesel etkinlige sahip Trockist partilerin katilimiyla olusturulan Ortodoks Trockizm Latin Amerika Sekreterligi nin kurucusu ve onderi oldu SLATO yu olusturan Latin Amerika partileri 1963 te uluslararasi Trockist hareket icinde gerceklesen birlesmeye katilmakla birlikte Birlesik Sekreterlik icindeki gerillaci ve Avro komunizm yanlisi egilimlere karsi sistematik bir sekilde teorik ve politik mucadele verdi Butun bu donem boyunca Moreno nun sozculugunu yaptigi devrimci parti insasi stratejisi dogrultusunda basta Kolombiya Venezuela Peru ve Brezilya olmak uzere pek cok Latin Amerika ulkesinde ve cesitli Avrupa ulkelerinde yeni devrimci Trockist partiler insa edildi 1979 da Kasap Iakapli diktator Somoza ya karsi Nikaragua devrimini savunmak icin Latin Amerikali Trockist devrimcilerden olusan Simon Bolivar Uluslararasi Tugayi ni orgutleyen de Moreno oldu Ispanyol Ic Savasi ndan sonra ilk kez bir uluslararasi isci tugayi devrimci savasin pek cok cephesinde Dorduncu Enternasyonal bayragi altinda yer aldi Ne var ki Trockist militanlar Nikaragua da Doruncu Enternasyonal in devrim programini hayata gecirmek uzere savasirken Emest Mandel yonetimindeki Birlesik Sekreterlik bir halk cephesi karakteri tasiyan Sandinist cepheye kosulsuz destek sunmaktaydi Moreno nun onderlik ettigi uluslararasi akim iste bu kosullar altinda Dorduncu Enternmasyonal Birlesik Sekreterligi nden ayrildi ve 1979 da Pierre Lambert onderligindeki Dorduncu Enternasyonal Uluslararasi Komitesi ile birlikte Girisim Komitesi ni kurdu Bununla birlikte bu komitenin omru kisa oldu ve Lambertci akimin Fransa da Mitterand hukumetine verdigi politik destek nedeniyle dagildi Moreno nun yillardir israrla surdurdugu mucadele yonteminin en ust ifadesi 1982 yilinda onlarca ulkede orgutlu Uluslararasi Isci Birligi Dorduncu Enternasyonal in LIT CI kurulusu oldu Ulusal ve uluslararasi politik faaliyetleri nedeniyle kendi ulkesinde defalarca tutuklandigi gibi dunyanin pek cok ulkesinin zindanlarini da yakindan tanidi Nahuel Moreno 1978 de diktatorluk kosullari altindaki Brezilya da tutuklandiginda onun ozgurlugu icin basini Uluslararasi Af Orgutunun cektigi ve donemin bircok taninmis simasinin katildigi bir kampanya gerceklestirildi Moreno ya ozgurluk talep edenler arasinda Mario Soares Gabriel Garcia Marquez de vardi 1987 yilinda Buenos Aires te oldu Kaynak Parti ve Devrim Kitabi Yayinevinin Sunusu Atolye Yayinlari Subat 2002 Turkcede Nahuel Moreno Parti ve Devrim Atolye Yayinlari Subat 2002 Moreno nun Mandelci Parti mi Leninist Parti mi kitabinin bir bolumu olan bu eser Lenin Parti Kuraminin Genel cizgilerini irdeler ve savunur Proletaryanin Devimci Diktatorlugu Atolye Yayinlari Eylul 1998 Gecis Programinin Guncellestirilmesi icin Tezler Devrimci Parti Dunya Partisi Militanlik ve Gunluk Yasam Uzerine Soylesi Nazizm Apartheid ve Siyonizm Uzerine Trockist Olmak Turkiye de Morenocu Siyasi AkimlarIsci Demokrasisi Partisi RED HareketiDis baglantilar Ingilizce Moreno nun Yazdiklari25 Agustos 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ispanyolca Moreno nun Yazdiklari1 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde